Apostołowie u grobu Najświętszej Marii Panny

Dzieje zabytku

Omawiany obraz wraz z drugim przedstawiającym Pogrzeb Najświętszej Marii Panny to dzieła wczesnobarokowe, które zostały zakupione przez opata Stanisława Słotwińskiego w 1871 roku do starej kaplicy, która istniała w Kamieniu przed wystawieniem obecnego kościoła.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem półkolistym, ujęty w złoconą, profilowaną ramę. Kompozycja wielopostaciowa, dwustrefowa. W dolnej części obrazu przedstawiona grupa dwunastu apostołów skupionych wokół pustego grobu Marii, ukazanych na tle rozległego pejzażu z widocznymi w tle zabudowaniami oraz zamkiem. W górnej strefie ukazujące się w obłokach uskrzydlone główki anielskie. Grobowiec Marii kamienny, ustawiony na dwustopniowym podwyższeniu, ukazany skrócie perspektywicznym. Na pierwszym planie ustawieni częściowo tyłem św. Piotr ukazany jako starszy, siwy mężczyzna w granatowej szacie i brązowym płaszczu oraz św. Jan Ewangelista, który został przedstawiony jako młodzieniec o twarzy pozbawionej zarostu ubrany w obszerny, czerwony płaszcz. Nieco z lewej grupa kolejnych apostołów ze św. Pawłem w czerwonym płaszczu na czele. Postaci zwracają się w kierunku grobowca, zaglądając do jego wnętrza. Na dalszym planie kolejni uczniowie Chrystusa pochylający się nad grobowcem oraz wykonujący dynamiczne gesty, m.in. wskazujący na niebo. Wszyscy apostołowie, poza św. Janem Ewangelistą zostali ukazani jako brodaci, dojrzali mężczyźni o twarzach z widocznymi zmarszczkami. Kolorystka obrazu ciemna, ciepła z dominacją brązów i czerni.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz przedstawia Apostołów odwiedzających pusty grób Najświętszej Marii Panny – scenę, która nie została opisana na kartach Pisma Świętego. W sztuce często więc wykorzystywano pisma apokryficzne opisujące zaśnięcie Marii tj. „Księgę o zaśnięciu Marii” z VII wieku i „Księgę o przejściu Marii” z II wieku, czy „Złotą Legendę” Jakuba de Voragine z XIII wieku. Podczas ostatnich dnia życia Marii miał ukazać się archanioł Gabriel. Podczas pierwszego spotkania przekazał jej informacje o zbliżającej się śmierci, za drugim razem przekazał gałązkę drzewa daktylowego, z poleceniem, by niesiono ją przed trumną Marii podczas jej pogrzebu. Matka Boska zaczęła przygotowywać się do odejścia. Gdy to nastąpiło, według tradycji, apostołowie zostali w cudowny sposób przeniesieni do domu Marii w Jerozolimie. W chwili śmierci komnatę wypełniła światłość oraz postaci świętych i aniołów. Maria została pochowana zgodnie ze swoim życzeniem w rodzinnym grobowcu zlokalizowanym u podnóża Góry Oliwnej. Po trzech dniach u grobu Matki Boskiej zjawił się spóźniony apostoł Tomasz. Gdy otwarto grób okazało się, że grobowiec jest pusty, a Maria na podobieństwo Chrystusa została wskrzeszona i wzięta do nieba. Scenę Pogrzebu Marii przedstawia drugi z obrazów w kamieńskim kościele, również zakupiony przez opata Słotwińskiego w 1871 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Omawiany obraz wraz z drugim przedstawiającym Pogrzeb Najświętszej Marii Panny to dzieła wczesnobarokowe, które zostały zakupione przez opata Stanisława Słotwińskiego w 1871 roku do starej kaplicy, która istniała w Kamieniu przed wystawieniem obecnego kościoła. Omawiane dzieło przedstawia Apostołów u grobu Najświętszej Marii Panny – scenę, która nie została opisana na kartach Pisma Świętego. W sztuce często więc wykorzystywano pisma apokryficzne opisujące zaśnięcie Marii tj. „Księgę o zaśnięciu Marii” z VII wieku i „Księgę o przejściu Marii” z II wieku, czy „Złotą Legendę” Jakuba de Voragine z XIII wieku. Scenę Pogrzebu Najświętszej Marii Panny przedstawia drugi z obrazów w kamieńskim kościele również zakupiony przez opata Słotwińskiego w 1871 roku.

Bibliografia