Ołtarz główny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Skawina
Miejscowość
Wola Radziszowska
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Tagi
barok snycerstwo barokowe snycerstwo małopolskie sztuka barokowa sztuka XVII wieku
Miejsce przechowywania
wnętrze kościoła, prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/09591
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
czwarta ćwierć XVII wieku
Technika i materiał
drewno polichromowane i złocone, techniki stolarskie i snycerskie
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz główny w kościele w Woli Radziszowskiej datowany jest na drugą połowę XVII wieku (lub precyzyjniej na czwartą ćwierć tego stulecia) i nosi wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W ołtarzu obecnie znajduje się gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii. Został w nim umieszczony pomiędzy 1703 a 1727 rokiem. Wcześniej w tym miejscu znajdował się obraz przedstawiający Wniebowzięcie Marii, zgodny z wezwaniem ołtarza. Wizerunek ten przeniesiono wówczas do jednego z ołtarzy bocznych. Obecnie jest on eksponowany w kruchcie świątyni.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny jednoosiowy i jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem; ujęty akantowymi uszami. Mensa prostopadłościenna o linii wklęsło-wypukłej. Antepedium drewniane z umieszczonym centralnie medalionem utworzonym z wici roślinnej mieszczącym gorejące serce na tle skrzyżowanych kotwicy i krzyża. W dolnych narożach dodatkowo złocony akant. Tabernakulum srebrzone z wypukłymi drzwiczkami zamkniętymi półkoliście, na których umieszczony centralnie złocony kielich z hostią ujęty akantowymi wolutami. W górnej części drzwiczek uskrzydlona główka anielska. Nastawa umieszczona na wysokim cokole. Pole środkowe w formie stojącego prostokąta ujęte jest dwiema parami kolumn korynckich dźwigających niepełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem i wyłamanym, przerwanym w partii środkowej trójkątnym przyczółkiem. Para kolumn wewnętrznych jest nieco wysunięta przed lico ołtarza. Cokoły kolumn dekorowane są płycinami wypełnionymi akantem. W polu środkowym ołtarza umieszczono profilowaną i złoconą ramę dekorowaną akantem ujętą płyciną zwieńczoną łukiem nadwieszonym. W ramie obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii. Ponad obrazem umieszczona jest złocona główka anielska z podwieszonymi girlandami. W partii fryzu rozety i ostrokrzew. W zwieńczeniu, na osi kolumn wewnętrznych znajduje się para aniołów siedzących na odcinkach przyczółka i trzymających liście akantu. Na osi kolumn zewnętrznych umieszczone wazony z kwiatami. W osi ołtarza akantowy kartusz z gołębicą Ducha Świętego na tle glorii promienistej na profilowanej podstawie. Całość zwieńczona jest figurą Boga Ojca z globem i otwartą księgą siedzącego pośród obłoków. Struktura ołtarza polichromowana jest na zielono ze złoconą ornamentyką i detalami architektonicznymi. Figury w partiach ciała polichromowane naturalistycznie, szaty i atrybuty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Omawiany ołtarz jest dziełem o nieustalonym autorstwie. Dokładny czas jego powstania również nie jest znany. Forma ołtarza wskazuje na to, że powstał w drugiej połowie XVII wieku i reprezentuje cechy snycerstwa wczesnobarokowego. Obraz przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, pierwotnie umieszczony w omawianym ołtarzu, jest datowany na 1674 rok. Można przyjąć, że nastawa powstała w tym samym lub podobnym czasie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Omawiany ołtarz jest dziełem o nieustalonym autorstwie, którego powstanie datuje się na drugą połowę XVII wieku (lub precyzyjniej na czwartą ćwierć tego stulecia). Forma nastawy wskazuje na to, że powstała ona w drugiej połowie XVII wieku i reprezentuje cechy snycerstwa wczesnobarokowego. W ołtarzu obecnie mieści się gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Hodegetrii. Został w nim umieszczony pomiędzy 1703 a 1727 rokiem. Wcześniej w tym miejscu znajdował się obraz przedstawiający Wniebowzięcie Marii. Wizerunek ten przeniesiono wówczas do jednego z ołtarzy bocznych. Obecnie jest on eksponowany w kruchcie świątyni. Obraz ten jest datowany na 1674 rok. Można przyjąć, że omawiana nastawa powstała w tym samym lub podobnym czasie.

Bibliografia

Schuster-Gawłowska Małgorzata, Lempart-Geratowska Marta, "Hodegetrie krakowskie 1450-1490 ", Kraków 2017
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Kracik Jan, "Wola Radziszowska. Parafia z czasów piastowskich", Kalwaria Zebrzydowska 2000
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Ołtarz główny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-14

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności