Ołtarz boczny

Dzieje zabytku

Ołtarz sprawiony do kościoła w 1886 roku. Odnotowany w inwentarzu kościelnym z 1891 roku.

Opis

Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, na jednostopniowej podstawie. Mensa drewniana z portatylem z marmuru dębnickiego. Antepedium w formie leżącego prostokąta ujętego grubą ramą, dekorowaną płaskorzeźbionym akantem. W polu, w centrum malowany na desce rollwerk z monogramem IHS, ujęty wolutami utworzonymi z ornamentu roślinnego, o wici zakończonej kampanulą. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki o delikatnie wypukłej ściance frontowej. Całość zamknięta opasującym je z trzech stron gzymsem przyjmującym nad polem środkowym kształt łuku segmentowego podtrzymywanego przez dwie konsole utworzone z akantu. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, w polu ryte przedstawienie kielicha z hostią. Tabernakulum flankowane spływami wolutowymi utworzonymi z akantu.
Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, na niewielkim cokole. Kondygnacja ujęta parą kolumn o kapitelach kompozytowych dźwigających pełne belkowanie wyłamane na ich osi oraz przerwany półkolisty przyczółek. W polu środkowym nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, ujęta ramą z figurą Najświętszego Serca Jezusa; na zasuwie obraz przedstawiający Ukrzyżowanego Chrystusa. Zwieńczenie w formie medalionu z płaskorzeźbionym monogramem IHS w glorii promienistej. W przyłuczach niszy w polu środkowym para puttów podtrzymujących owalny kartusz z napisem w polu „JEZVS CHRYSTUS / JEDYNY ODKUPICIEL / CZŁOWIEKA / ŚW(IĘTY) PIOTR”. Kondygnacja ujęta uszami utworzonymi z suchego akantu. Gzyms oraz przerwany przyczółek dekorowane kimationem. Struktura polichromowana w kolorze białym, ornamentyka, profile i kolumny złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz stanowi przykład nowożytnej struktury, lecz cechującej się prostą, jednokondygnacyjną, jednoosiową formą, ujętą po bokach akantowymi uszami. Po drugiej stronie nawy znajduje się analogicznie drugi ołtarz zakupiony do kościoła w Krzywaczce w tym samym czasie. Obecnie w jego polu głównym znajduje się figura Najświętszego Serca Pana Jezusa, jednakże w inwentarzu kościoła z 1891 roku odnotowano obraz o tym samym przedstawieniu. Kult Najświętszego Serca Zbawiciela sięga jeszcze XVII wieku. Na jego teologiczne ujęcie i liturgiczny kształt nabożeństwa miały wpływ objawienia siostry Marii Alacouque. W XIX wieku kult rozpropagowało Apostolstwo Modlitwy, założone w 1844 roku w Vals. Rozpowszechnienie kultu Najświętszego Serca w XIX wieku miało zatem wpływ na dobór nowej rzeźby do ołtarza.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Streszczenie

Ołtarz stanowi przykład nowożytnej struktury, lecz cechującej się prostą, jednokondygnacyjną, jednoosiową formą, ujętą po bokach akantowymi uszami. Po drugiej stronie nawy znajduje się analogicznie drugi ołtarz zakupiony do kościoła w Krzywaczce w tym samym czasie. Obecnie w jego polu głównym znajduje się figura Najświętszego Serca Pana Jezusa, a na zasuwie obraz „Chrystus Ukrzyżowany” .

Bibliografia