Epitafium Stanisława Machnickiego
Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna w kształcie leżącego prostokąta, zamknięta łukiem nadwieszonym, profilowana. W polu inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / s(więtej) p(amięci) / STANISŁAW MACHNICKI / przeżywszy lat 75 / zmarł dnia 21. Sierpnia / 1886 r(oku) / Stroskana żona z dziećmi / proszą o westchnienie / za Jego duszę”.

Epitafium Stanisława Machnickiego

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Igołomia-Wawrzeńczyce
Miejscowość
Igołomia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
epitafium
Miejsce przechowywania
nawa, ściana południowa
Identyfikator
DZIELO/01814
Kategoria
płyta nagrobna
Ilość
1
Czas powstania
1886 rok
Technika i materiał
kamień, techniki kamieniarskie
Wymiary podstawowe
szerokość – 55 cm
wysokość – 50 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Tablica epitafijna w kształcie leżącego prostokąta, zamknięta łukiem nadwieszonym, profilowana. W polu inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / s(więtej) p(amięci) / STANISŁAW MACHNICKI / przeżywszy lat 75 / zmarł dnia 21. Sierpnia / 1886 r(oku) / Stroskana żona z dziećmi / proszą o westchnienie / za Jego duszę”.

Zarys problematyki artystycznej

Tablica epitafijna z końca XIX wieku została poświęcona Stanisławowi Machnickiemu zmarłemu w 1886 roku w wieku 75 lat. Epitafium charakteryzują prostota formy i oszczędność zastosowanych środków wyrazu, czym nawiązuje ono do szeregu podobnych dzieł kommemoratywnych z końca XIX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Tablica epitafijna z końca XIX wieku dedykowana Stanisławowi Machnickiemu zmarłemu w 1886 roku w wieku 75 lat. Epitafium charakteryzują prostota formy i oszczędność zastosowanych środków wyrazu.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, z tyłu opracowana. Na podstawie w formie okrągłego pagórka figura Chrystusa Zmartwychwstałego. W lekkim kontrapoście, z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, w lewej złocony krzyż na wysokim drzewcu. Na ramiona zarzucony złocony płaszcz o czerwonej podszewce. Na głowie złocona, otwarta korona.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z dostępem od strony północnej w formie podestu z balustradą, prowadzącego do drzwi przekutych w murze. Kosz na planie zbliżonym do kwadratu, o wklęsło-wypukłych ściankach, na cokole dekorowanym rocaille'em, z podwieszeniem w formie stożka ujętego spływami wolutowymi i zakończonego szyszką. Ścianki kosza ujęte w narożach pilastrami o trzonach w formie spływów wolutowych dekorowanych kampanulami, podtrzymujących belkowanie z gzymsem tworzącym parapet. Na ściankach płyciny zdobione rocaille'em. Balustrada podestu pełna, dekorowana płycinami ze stylizowanym ornamentem roślinnym. Zaplecek flankowany pilastrami o kanelowanych trzonach, o kapitelach w formie konsol dźwigających imposty oraz fragmenty przerwanego, wolutowego, odwróconego na zewnątrz przyczółka. W polu zaplecka płycina w kształcie stojącego prostokąta o wklęsłych narożach, z malowanym krzyżem ujętym wieńcem laurowym i tablicami Dekalogu. Zaplecek flankowany uszami w formie stylizowanego rocaille'u. Całość zwieńczona rzeźbą gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura ambony polichromowana na kolor biały, profile i ornamentyka złocone, detale srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica osadzona na wysokim, prostopadłościennym cokole, z gruszkowatym trzonem ujętym pierścieniami, z niską, puklowaną czarą o profilowanym bogato wylewie.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica osadzona na wysokim postumencie wmurowanym w ścianę, prostopadłościennym cokole, z trzonem w typie gruszkowym oraz czarą z puklami i profilowanym brzegiem. Na trzonie herb Przyjaciel i sygle wokół niego: "MB O[LSZYŃSKI] / S[ANCTAE] T[HEOLOGIAE] D[OCTOR] / P[AROCHUS] I[GOLOMIENSIS]". Pokrywa w kształcie ażurowej świątynki, na rzucie sześcioboku, ujętej spływami wolutowymi, nakryta czaszą ozdobioną liśćmi akantu, z popiersiem Boga Ojca błogosławiącego z kulą w dłoni; wewnątrz św. Jana Chrzciciel chrzczący Jezusa w Jordanie.
chrzcielnica
chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, ustawiona jest na niskiej podstawie w formie płyty oraz na wypukłym postumencie imitującym fragment gruntu. Chrystus ukazany jest w całej postaci, frontalnie, w wykroku, z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma drzewce zakończone krzyżem, z brakującą chorągwią. Jego twarz jest szczupła i pociągła, o dużych oczach, prostym nosie i pełnych ustach, okolona krótką, brązową brodą skręconą w dwa pukle oraz brązowymi, silnie kręconymi włosami opadającymi na plecy. Biodra Chrystusa przepasane są krótkim perizonium, zaś na jego lewym ramieniu zawieszony jest czerwony płaszcz, który otacza diagonalnie postać i zarzucony jest z przodu postaci na lewym przedramieniu, odsłaniając tors i nogi. Ciało bardzo wychudzone, o podkreślonych liniach żeber i mostka klatki piersiowej, z zaznaczonymi śladami męki. Polichromia ciała jest naturalistyczna, perizonium pozłacane, a drzewce pomalowane na kolor brązowy.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Rzeźba jest drążona z tyłu, ustawiona na niewielkiej, prostej podstawie. Dawid przedstawiony w całej postaci, ukazany jest frontalnie, stoi w kontrapoście, z głową skierowaną w lewą stronę, lekko uniesioną. Jego lewa ręka spoczywa na piersi, prawą przytrzymuje stojącą przed nim harfę. Twarz ma szczupłą, o dużych oczach z głęboko rzeźbionymi powiekami i uniesionymi brwiami, o prostym nosie i pełnych ustach, okoloną krótką kręconą brodą oraz rzeźbionymi w falowane pasma włosami opadającymi na jego lewe ramię. Dawid ubrany jest w wysokie buty, tunikę sięgającą kolan i zbroję torsową, na piersi ma zapięty płaszcz królewski z futrzanym kołnierzem, opadający po bokach postaci i zawinięty na jego prawej nodze. Na głowie ma koronę otwartą. Partie ciała polichromowane naturalistycznie, broda i włosy w kolorze brązowym, zaś części stroju i atrybuty są pozłacane.
rzeźba
Dawid

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie leżącego prostokąta z profilowanym obramieniem z uszakami. Na osi w górnej części owalny medalion z profilem zmarłego. Pośrodku tablicy inskrypcja: "Pamięci KS(KSIĘDZA) ZYGMUNTA GOLIANA / NIEZRÓWNANYCH CNÓT MĘŻA KAPŁANA, OBYWATELA / *1824_ +1885. / OJCU PARAFII – ODNOWICIELOWI KOŚCIOŁA – / OZDOBIE KAZALNICY – OPIEKUNOWI BIEDNYCH – / W DOWÓD NAJGŁĘBSZEJ CZCI I ŻALU / PARAFIANIE". W prawym dolnym rogu sygnatura kamieniarza: "E(DWARD) STEHLIK". W dolnej części medalionu sygnatura: "M(arceli) Guyski / 1886".
płyta nagrobna
Epitafium księdza Zygmunta Goliana
Zdjęcie nr 1: Nagrobek w formie obelisku ustawionego na podstawie i cokole zakończonym profilowaniem. Na froncie inskrypcja: „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / TU LEŻĄ ZWŁOKI / TADEUSZA / DROHOJOWSKIEGO / ur(odzonego) 28 Grud(nia) 1858 / um(arłego) 21 Maja 1886 / PRZECHODNIU WESTCHNIJ / DO BOGA / ZA JEGO DUSZE.” Nad nią krzyż.
nagrobek
Nagrobek Tadeusza Drohojowskiego
Zdjęcie nr 1: Płyta kamienna w kształcie prostokąta leżącego z inskrypcją umieszczoną w żłobionej ramce uformowanej z konturów wąskich prostokątów przecinających się w narożach. Inskrypcja: Ks. JÓZEF DYAKIEWICZ / UR. NA LITWIE 1835 R. / PRZEZ 22 LAT WYGNANIEC NA SYBIR / ZM. W KRAKOWIE 19. WRZESNIA 1886 R. / W 26 ROKU KAPLAŃSTWA / CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI.
płyta nagrobna
Epitafium ks. Józefa Dyakiewicza
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz
Stygmatyzacja św. Franciszka
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty półkoliście z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W centrum kompozycji ukazana Maria w postawie stojącej na dużym, zielonym globie ziemskim, w kontrapoście, z lewą nogą ugiętą w kolanie i z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku. Twarz podłużna z długim nosem, drobnymi ustami i wzrokiem wpatrzonym wprost na widza. Pod welonem widoczne długie i ciemnobrązowe włosy z przedziałkiem pośrodku. Ubrana jest w niebieską szatę spodnią z długimi rękawami, czerwoną suknię z rękawami podwiniętymi do łokci, niebieski płaszcz otulający ją od pasa w dół oraz długi, biały welon z jednym końcem rozwianym z lewej strony obrazu. Dzieciątko zwrócone jest trzy czwarte w lewo, z prawą nóżką ugiętą w kolanie i założoną na lewą i z głową przytuloną do Matki Boskiej. Twarz o rysach dziecięcych, pulchnych policzkach z ciemnymi oczami o smutnym wyrazie, okolona krótkimi i kędzierzawymi włosami. W dolnej części kompozycji szaro-różowe obłoki, powyżej różowe niebo, a w górnej części jasnoniebieskie. Wokół Dzieciątka i Matki Boskiej duża świetlista aureola. Rama drewniana, profilowana i złocona.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej. Maria stoi na kuli ziemskiej w delikatnym kontrapoście z lewą nogą zgiętą w kolanie. Lewą stopą depcze głowę węża. Ma skrzyżowane ręce na piersiach, a w lewej trzyma gałązkę białej lilii. Twarz pełna z długim nosem i małymi oczami oraz ustami, włosy bujne, ciemnobrązowe, opadające na ramiona i plecy. Maria ubrana jest w różową suknię, na którą ma narzucony ciemnobłękitny płaszcz, którego prawa poła zawija się przy jej stopach. Wokół głowy ma wieniec z 12 białych gwiazd. Wąż leży na globie ziemskim, w pysku trzyma jabłko. Tło przybiera odcienie brązów w dolnej części, a żółci w części górnej wokół postaci Marii. W tle widoczne są uskrzydlone główki aniołków. Na ramie, na odwrociu przyklejona kartka z odręcznym napisem „Ad Maiorem Dei Gloriam et Beatae Virginis Mariae / pinxit: Dominus Isidorus Jabłoński – Cracoviae / cura: Admodum Reverendi Domini Ignati Wojs Parochi loci / (…) Imaculatae Conceptionis Beatae Virginis Mariae / (…) / Sosnka die 10. Julii 1886. (Anno Domini) MDCCCLXXXVI”.
obraz
Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Epitafium architektoniczne, w formie aediculi, na cokole z wyciętym u dołu łukiem odcinkowym, ujęte parą kolumn o kapitelach korynckich, dźwigających niepełne belkowanie zakończone wyłamanym szerokim gzymsem. W partii zwieńczenia widnieje płaskorzeźbiona, ujęta liściastymi labrami tarcza z godłem herbu Prus I. Niegdyś epitafium wieńczył zapewne krzyż (obecnie zniszczony). Pośrodku profilowana płycina z inskrypcją „PAMIĘCI / Adama / WIŚNIEWSKIEGO / Dziedzica wsi Przebieczany / zm(arłego) d(nia) 6 Grudnia 1857 / w 64 roku życia. / Pozostała wdowa z dziećmi / poświęca”. W prawej dolnej części epitafium sygnatura „E(dward) Stehlik”.
płyta nagrobna

Epitafium Adama Wiśniewskiego

Zdjęcie nr 1: Płyta w kształcie leżącego prostokąta, w profilowanej opasce tynkowej dekorowanej kimationem. Inskrypcja majuskułowa w języku polskim i zapisem daty po łacinie: TU LEŻY SIMON CHALUBKA / Z MAŁŻANKA HELENA Y SIN/EM MIKOLAIEM W GROBIE TYM / ODPOCZYWAIA POZOSTALY SIN / STANISLAW RODZICOM Y BRATV / TE PAMIATKE WISTAWIŁ MIEISCE / MAŁE MALEMU WZROSTOWI / SOBIE ZABISAWSZY ROKV / 1634. DIE 2I. NOVEMB(RIS).
płyta nagrobna

Epitafium

Zdjęcie nr 1: Płyta w formie stojącego prostokąta. W górnej części ryty monogram IHS z krzyżem. W polu inskrypcja „Adamo Kołaczkowski / Bonorum Cameralium Ann(o) 9 Praefecto / Die 24. Decembris 1824 A(nn)o vitae 54 / non tam aetate quam maerore / propter culpas aliorum consumpto / addicti amici posuere. / Quisquis es superior disce / quam durum piaesse aliis / Defuncto autem aeternam / precare requiem.” U dołu płyty ryta czaszka ze skrzyżowanymi piszczelami.
płyta nagrobna

Epitafium Adama Kołaczkowskiego

Zdjęcie nr 1: Tablica w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym z uskokami, ujęta profilowaną ramą. W górnej partii, w polu łuku znajduje się wpisane w owal, polichromowane godło herbu Szembek, poniżej tekst „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / Ad perpetuam rei memoriam / A(nn)o ab Incarnatione D[omi]ni 1781. / Die octava Julii. / Celsissimus Ill(ust)ri(ssi)mus R(enovere)nd(issi)mus D(omi)nus. / Christophorus Comes / SZEMBEK / Epp(iscop)us Uranopolitan(ensis) Coadjutor Ploc(ensis) / Dux Sielun(ensis) etc. Eccl(esi)am hanc Divo Jo/anni CANTIO dicatam solenni ritu Conse/cravit Anniversarium quo ad Officium et / Missam obeundum D(omini)ca prima p(os)t Festum Visita(ti)o / B(EATE) V(IRGINIS) MARIAE statuit et determinavit / Cura R(everendi) Stanislai Petulski huius Eccl(esiasti)cae / Actualis Praebendarii”.
tablica pamiątkowa

Epitafium

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty prostą, drewnianą ramą dekorowaną polichromią imitująca marmur. Scena udzielenia komunii św. Stanisławowi Kostce umieszczona została na tle pejzażu z widocznymi na dalszym planie zabudowaniami kościoła Opieki Matki Boskiej w Kamieniu. Na pierwszym planie ukazano z prawego profilu klęczącego św. Stanisława Kostkę, który został przedstawiony jako młody, jasnowłosy mężczyzna o chłopięcych rysach twarzy ubrany w czarne, jezuickie szaty. Głowa świętego otoczona jest świetlistym nimbem i uniesiona ku górze, usta lekko otwarte. Ręce złożone są w geście modlitwy. U stóp świętego, pośród trawy spoczywa kostur pielgrzymi. Świętemu komunii udziela ubrany w jasnozieloną szatę anioł ukazujący się pośród obłoków z prawej strony obrazu. Postać w lewym ręku trzyma złoty kielich z hostią, prawą ręką podaje jedną z hostii św. Stanisławowi. Anioł został przedstawiony jako młoda postać o delikatnych rysach twarzy i długich, lekko falowanych, jasnych włosach. Na drugim planie, za świętym, znajduje się dziewięciu klęczących ministrantów ubranych w stroje krakowskie. Kolorystyka obrazu jest jasna i utrzymana w pastelowych barwach.
obraz

Cudowna komunia św. Stanisława Kostki

Zdjęcie nr 1: Epitafium z fantazyjnie wyciętą płyciną o bokach w kształcie półkolistych, nadwieszonych łuków na wklęsłych uskokach, ujętą uproszczonymi wolutami z chrząstkami. Pod dolną krawędzią kartusz z tarczą z godłami herbów Ostoja i Rola. W górnej części epitafium okrągły medalion ujęty taśmami zakończonymi ślimacznicami z krzyżem. W jego polu uproszona trupia czaszka ze skrzyżowanymi piszczelami. W polu Inskrypcja: "D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / PERIL(LVST)RI ET R(EVERENDI)S(I)MO DOMINO ADAMO / PAVLO A TARNOW TARNOWSKI PRAEPO/SITO SEVERIENSI FRATRI SVO GERMA/NO DESIDERATISSIMO AN(NO) 1712 / ATQVE / IOSEPHO, ET STANISLAO FILIIS AC MA/RIANNAE ET SALOMEAE TVM GEMINIBVS / ANNAE ALTER AEVE SALOMEAE NEC NON CHRI/STINAE FILIABVS, CHARISSIMAE SOBOLI SVAE PVBESCENTE AETATE ANNV(M) 1725 /DEFVNCTIS / SIBIQVE / ILLVSTRES ET MAGNIFICI MICHAEL STANISLAVS AB EADEM TARNOW TARNOWSKI EX / VENATORE LANCICIEN[sic] CAPITANEO SEVERIEN(IS) PRIMO BIECEN(SI] NVNC SIRADIENSIS CASTELLANVS / ET ROSA DE RILSKO SCIBOROWNA CONIVGES AD HIC VIATORES TAMEN MORITVRI, PRO / MORE CHRISTIANO AMORE HOC POSVERVNT MONVMENTVM AN(NO) D(OMINI) 1729 / QVORVM / VIRVTES ET QVALITATES MERITA VERITATI / VERITAS REFERAT POSERITATI / ETTI LECTOR PIE ETIAM MORTALIS / ANIMABVS FIDELIVM DEFVNCTORVM / PACEM PRECANDO DIC / REQVIESCANT IN PACE /AMEN".
płyta nagrobna

Epitafium Adama Pawła Tarnowskiego i jego dzieci Józefa, Stanisława, Marianny, Salomei, Ewy i Salomei

Jak cytować?

Maria Działo, "Epitafium Stanisława Machnickiego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/epitafium-stanislawa-machnickiego

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności