Odnalezienie Jezusa w świątyni

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Pcim
Miejscowość
Stróża
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Pcim
Parafia
Najświętszej Marii Panny Królowej Polski
Tagi
Adam Bunsch malarstwo monumentalne malarstwo XX wieku sztuka XX wieku witraż
Miejsce przechowywania
nawa kościoła
Identyfikator
DZIELO/12814
Kategoria
witraż
Ilość
1
Czas powstania
1959-1960
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
szkło barwione w masie, ramki ołowiane
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Zespół witraży w oknach nawy kościoła w Stróży został zaprojektowany przez krakowskiego malarza i pedagoga Adama Bunscha w latach 1959-1960. Witraże wykonano w zakładzie witrażowniczym „Bracia Paczka” w Krakowie. Na witrażu ze sceną Wniebowzięcia Marii widnieje napis: „PROJEKT. A(DAM) BUNSCH. 1959” oraz „KRAKÓW / WYK(ONAŁ) ZAKŁ(AD) WITRAŻÓW BR(ACIA) PACZKA”. Ponadto, na witrażu przedstawiającym scenę Bożego Narodzenia oraz na witrażu z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej umieszczono datę 1960 oraz kolejne sygnatury wskazujące na autorstwo Adama Bunscha.

Opis

Witraż w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście z przedstawieniem sceny Odnalezienia Jezusa w świątyni. W centrum kompozycji ukazany dwunastoletni Jezus stojący na niewysokim podwyższeniu, pośród uczonych w piśmie. Jezus zwrócony w trzech czwartych w prawo, lewą uniesioną do góry ręką wykonuje gest oratorski (wyprostowany palec wskazujący), prawą wyprostowaną dłonią powstrzymuje ukazaną z lewej kompozycji strony Marię. Chłopiec ubrany jest w biało-niebieską tunikę z długimi rękawami oraz jasnoszare buty. Ma dłuższe, ciemnobrązowe włosy. Z lewego, górnego naroża kompozycji spływają na niego wielobarwne promienie. Maria przedstawiona z prawego profilu, w dynamicznej pozie pochyla się w kierunku Jezusa, wyciągając ku niemu ręce. Ubrana jest w długą suknię w odcieniach niebieskiego oraz biało-niebieską chustę, którą ma narzuconą na głowę. Spod szat widoczne są jasnoniebieskie buty. Maria ukazana jako młoda, długowłosa kobieta o regularnych rysach twarzy. Nieco za nią stoi św. Józef przedstawiony jako dojrzały, brodaty mężczyzna ubrany w czerwono-brązowe szaty oraz chustę w biało-brązowe pasy. Wokół głów opisanych postaci znajdują się nimby w odcieniach koloru żółtego. Kompozycję dopełniają postaci pięciu mężczyzn, do których Jezus kieruje swoje nauczanie. Dwóch z nich przedstawiono na pierwszym planie w pozycji siedzącej. Mężczyzna z lewej strony witraża ubrany w czarno-brązowe szaty pochyla się nad otwartą księgą. Drugi z mężczyzn ubrany w czerwono-pomarańczową suknię oraz niebieską chustę ma splecione dłonie i głowę skierowaną do dołu. Grupa trzech kolejnych postaci została ukazana na drugim planie, za rodzajem architektonicznej przegrody w kolorze pomarańczowo-czerwonym. Pierwszy z mężczyzn ubrany w granatowe szaty i chustę w biało-błękitne pasy pochyla się do przodu, podpierając głowę na zgiętej w łokciu ręce. Ukazana za nim postać nosi szaty w czarno-białe pasy oraz granatowo-pomarańczową chustę również z motywem pasów. Ostatni z mężczyzn ubrany w niebiesko-granatowe szaty ukazany jest z profilu. Ma zamyślony wyraz twarzy, dłonią dotyka brody.

Zarys problematyki artystycznej

Na zespół witraży wypełniających okna nawy kościoła w Stróży składają się sceny ilustrujące wydarzenia z życia Marii i Chrystusa. Cykl narracyjny tworzą przedstawienia: Zwiastowania, Nawiedzenia św. Elżbiety, Bożego Narodzenia, Ofiarowania Jezusa w świątyni, Odnalezienia Chrystusa w świątyni oraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zespół uzupełniają witraże z wyobrażeniami Matki Boskiej Fatimskiej, Najświętszego Serca Jezusa, Najświętszego Serca Marii, a także witraż z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i wyobrażenie pelikana karmiącego własną krwią pisklęta (symbol ofiary Chrystusa i Eucharystii). Witraże w Stróży wykonał krakowski malarz, pisarz i dramaturg Adam Bunsch. Urodzony w Krakowie artysta studiował w Wiedniu i następnie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera. Po ukończeniu studiów przez jakiś czas pracował jako nauczyciel w Państwowej Szkole Artystycznej w Bielsku oraz zajmował się twórczością w zakresie malarstwa, grafiki i witrażu. W czasie drugiej wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, łącząc służbę wojskową z działalnością artystyczną. Po powrocie do Polski zajmował się głównie sztuką sakralną. Tworzył obrazy, rysunki i grafiki, w tym drzeworyty inspirowane sztuką japońską. Jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Niektóre z projektów Bunscha były realizowane przez krakowski zakład witraży S. G. Żeleński. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Do najważniejszych dzieł należą wykonane w czasie drugiej wojny światowej witraże dla kościoła Polskiej Misji Katolickiej w Londynie oraz witraże w kościele Mariackim w Katowicach i polichromia w prezbiterium kościoła Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży również jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”. Firma została założona w 1932 roku przez Karola Paczkę, do którego wkrótce dołączył jego brat Mieczysław. W okresie powojennym zakład funkcjonował pod nazwą „Bracia Paczka”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Zespół witraży w kościele w Stróży, w tym omawiany witraż przedstawiający Odnalezienie Jezusa w świątyni, zaprojektował w latach 1959-1960 krakowski malarz i pedagog Adam Bunsch. Artysta ten jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Odnalezienie Jezusa w świątyni", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/odnalezienie-jezusa-w-swiatyni

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności