Boże Narodzenie

Województwo

MAŁOPOLSKIE

Powiat

myślenicki

Gmina

Pcim

Miejscowość

Krakowska

Diecezja

Krakowska

Dekanat

Pcim

Parafia

Najświętszej Marii Panny Królowej Polski

Dodaj do Udostępnij Drukuj Graf Pobierz

Tagi

Adam Bunsch malarstwo monumentalne malarstwo XX wieku sztuka XX wieku witraż

Miejsce przechowywania

nawa kościoła

Identyfikator

DZIELO/12812

Kategoria

witraż

Ilość

1

Czas powstania

1959-1960

Autor

Kraków

Technika i materiał

szkło barwione w masie, ramki ołowiane

Autor noty katalogowej

Justyna Kuska

Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Zespół witraży w oknach nawy kościoła w Stróży został zaprojektowany przez krakowskiego malarza i pedagoga Adama Bunscha w latach 1959-1960. Witraże wykonano w zakładzie witrażowniczym „Bracia Paczka” w Krakowie. Na witrażu ze sceną Wniebowzięcia widnieje napis: „PROJEKT A(DAM) BUNSCH 1959” oraz „KRAKÓW / WYK(ONAŁ) ZAKŁ(AD) WITRAŻÓW BR. PACZKA”. Ponadto, na omawianym witrażu przedstawiającym scenę Bożego Narodzenia oraz na witrażu z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej umieszczono datę 1960 oraz kolejne sygnatury wskazujące na autorstwo Adama Bunscha.

Opis

Witraż w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum kompozycji, na tle stajenki ukazana Święta Rodzina. Z lewej strony znajduje się przedstawiona z profilu, w pozycji klęczącej Maria pochylająca się nad leżącym w żłóbku Dzieciątkiem Jezus. Ukazana jest jako młoda kobieta, ubrana w niebiesko-białe szaty z białą chustą na głowie. W dłoniach podtrzymuje fragment tkaniny, którą otula Jezusa. Dzieciątko zostało przedstawione frontalnie, w pozycji siedzącej w drewnianym żłóbku o skrzyżowanych nogach. Obie rączki Jezusa ugięte w łokciach i uniesione na wysokość twarzy. Bose stopy wyciągnięte do przodu. Wokół głów Marii i Dzieciątka znajdują się świetliste nimby. Z prawej strony kompozycji przedstawiono św. Józefa ukazanego w pozycji stojącej, z ciałem skierowanym w trzech czwartych w prawo. Święty pochyla się nieco do przodu w kierunku żłóbka. Ma twarz dojrzałego mężczyzny, z krótką, brązową brodą. W ręku trzyma fragment futrzanego okrycia. Ubrany jest w biało-niebieskie, długie szaty oraz białą chustę. Stopy postaci są bose. Wokół głowy świętego znajduje się świetlisty nimb. Na drugim planie, z prawej strony przedstawiono zwierzęta: wołu oraz osła i drewnianą stajenkę, a w tle rozgwieżdżone, granatowe niebo z widoczną gwiazdą betlejemską. W dolnej części kompozycji, na pierwszym planie ukazane są owce i barany. W prawym dolnym rogu witraża umieszczona jest sygnatura „Adam Bunsch / 1960”.

Zarys problematyki artystycznej

Na zespół witraży wypełniających okna nawy kościoła w Stróży składają się sceny ilustrujące wydarzenia z życia Marii i Chrystusa. Cykl narracyjny tworzą przedstawienia Zwiastowania, Nawiedzenia św. Elżbiety, Bożego Narodzenia, Ofiarowania Jezusa w świątyni, Odnalezienia Chrystusa w świątyni oraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zespół uzupełniają witraże z wyobrażeniami Matki Boskiej Fatimskiej, Najświętszego Serca Jezusa, Najświętszego Serca Marii, a także witraż z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i wyobrażenie pelikana karmiącego własną krwią pisklęta (symbol ofiary Chrystusa i Eucharystii). Witraże w Stróży wykonał krakowski malarz, pisarz i dramaturg Adam Bunsch. Urodzony w Krakowie artysta studiował w Wiedniu i następnie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera. Po ukończeniu studiów przez jakiś czas pracował jako nauczyciel w Państwowej Szkole Artystycznej w Bielsku oraz zajmował się twórczością w zakresie malarstwa, grafiki i witrażu. W czasie drugiej wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, łącząc służbę wojskową z działalnością artystyczną. Po powrocie do Polski zajmował się głównie sztuką sakralną. Tworzył obrazy, rysunki i grafiki, w tym drzeworyty inspirowane sztuką japońską. Jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Niektóre z projektów Bunscha były realizowane przez krakowski zakład witraży S. G. Żeleński. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Do najważniejszych dzieł należą wykonane w czasie drugiej wojny światowej witraże dla kościoła Polskiej Misji Katolickiej w Londynie oraz witraże w kościele Mariackim w Katowicach i polichromia w prezbiterium kościoła Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży również jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”. Firma została założona w 1932 roku przez Karola Paczkę, do którego wkrótce dołączył jego brat Mieczysław. W okresie powojennym zakład funkcjonował pod nazwą „Bracia Paczka”. Kompozycja przedstawiająca Boże Narodzenie w kościele w Stróży znajduje liczne analogie z witrażem o tym samym temacie wykonanym przez Bunscha w kościele w Jastarni.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Zespół witraży w kościele w Stróży, w tym omawiany witraż przedstawiający Boże Narodzenie, zaprojektował w latach 1959-1960 krakowski malarz i pedagog Adam Bunsch. Artysta ten jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”. Omawiana kompozycja przedstawiająca Boże Narodzenie znajduje liczne analogie z witrażem o tym samym temacie wykonanym przez Bunscha w kościele w Jastarni.