Biczowanie

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Wieliczka
Miejscowość
Janowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Podwyższenia Krzyża Świętego
Tagi
sztuka współczesna
Miejsce przechowywania
kościół, ściana północna
Identyfikator
DZIELO/11763
Kategoria
witraż
Ilość
1
Czas powstania
2002 rok
Fundator
parafianie z Koźmic Wielkich
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
szkło barwione, ołów
Wymiary podstawowe
szerokość – 175 cm
wysokość – 400 cm
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Kościół parafialny w Janowicach wzniesiono w latach 1981-1993 (konsekracja odbyła się 13 września 1993), jednak prace wykończeniowe oraz wyposażanie świątyni były kontynuowane jeszcze w kolejnych dekadach. Witraże wykonano dzięki wsparciu finansowemu janowickich parafian, w tym rodziny Gibałów, na początku pierwszej dekady XXI wieku (lata 2000-2003). Opracowanie koncepcji projektu witraży należało do proboszcza kościoła w Janowicach Jana Mrózka i Rady Parafialnej. Projekt wykonał Bolesław Szpecht, a witraże wykonała i zamontowała firma witrażownicza Zarzyckich z Krakowa.

Opis

Witraż barwny w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście. W centralnej części wielopostaciowa kompozycja umieszczona na tle rozbudowanej architektury przedstawiająca biczowanie Chrystusa. Chrystus ukazany w pozycji stojącej z ciałem zwróconym w trzech czwartych w lewo; skrępowany sznurem przy kolumnie biczowania. Tors nagi, wokół pasa udrapowana czerwona, sięgająca ziemi tkanina. Wokół głowy Chrystusa czerwony nimb z żółtym obramowaniem. Postać Jezusa otaczają oprawcy ubrani w krótkie pomarańczowo-żółte tuniki oraz nakrycia głowy w tych samych kolorach ukazani w dynamicznych pozach, trzymający rózgi (bicze). Z lewej strony kompozycji stojąca tyłem, zwrócona w trzech czwartych w prawo postać rzymskiego żołnierza z włócznią i tarczą. Na drugim planie, z prawej strony witraża ukazani kolejny żołnierz oraz Poncjusz Piłat, umywający ręce w kamiennej misie przedstawiony w długiej, czerwonej szacie. Trzeci plan stanowi rozbudowane tło architektoniczne oraz wielobarwne niebo (w kolorach: czerwonym, pomarańczowym, odcieniach żółtego, niebieskim, kobaltowym oraz fioletowym). W dolnej części kompozycji inskrypcja ujęta prostokątną, czarną ramką „FUNDACJA / WIERNYCH / Z KOŹMIC WIELKICH / PARAFIA JANOWICE”.

Zarys problematyki artystycznej

Na program wystroju malarskiego janowickiej świątyni składają się wykonane w technice witrażu sceny związane z męką i zmartwychwstaniem Chrystusa umieszczone w oknach nawy oraz przedstawienia hierarchów polskiego Kościoła i świętych znajdujące się w oknach transeptu. Cykl pasyjny złożony jest z sześciu przedstawień: Modlitwy w Ogrojcu, Obnażenia z szat, Cierniem ukoronowania, Biczowania, przedstawienia św. Weroniki ocierającej twarz Chrystusowi oraz Zmartwychwstania. Dopełnieniem cyklu jest witraż w symboliczny sposób przedstawiający Eucharystię. Dodatkowe dwa witraże znajdują się na ścianach zamykających ramiona transeptu. Pierwszy z nich przedstawia Jana Pawła II (w 1983 roku poświęcił kamień węgielny kościoła w Janowicach) oraz kardynała Franciszka Macharskiego (w 1993 roku konsekrował janowicką świątynię), ponad którymi ukazano św. Faustynę Kowalską oraz sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach. Na drugim witrażu ukazano prymasa Stefana Wyszyńskiego na tle sanktuarium na Jasnej Górze i popiersia Matki Boskiej Częstochowskiej oraz papieża Jana Pawła II na tle klasztoru w Kalwarii Zebrzydowskiej oraz wizerunku Matki Boskiej Kalwaryjskiej. Witraże zaprojektował Bolesław Szprecht (1939-2015) związany z Krakowem artysta, twórca wystroju malarskiego licznych obiektów sakralnych na terenie Małopolski i Podkarpacia, a wykonała firma Anny Zarzyckiej z Krakowa.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Na program wystroju malarskiego janowickiej świątyni składają się wykonane w technice witrażu sceny przedstawiające sceny związane z męką i zmartwychwstaniem Chrystusa umieszczone w oknach nawy oraz przedstawienia hierarchów polskiego Kościoła i świętych znajdujące się w oknach transeptu. Witraże wykonano dzięki wsparciu finansowemu janowickich parafian na początku pierwszej dekady XXI wieku. Zaprojektował je Bolesław Szprecht (1939-2015), związany z Krakowem artysta, twórca wystroju malarskiego licznych obiektów sakralnych na terenie Małopolski i Podkarpacia, a wykonała firma Anny Zarzyckiej z Krakowa.

Bibliografia

Natanek Piotr, "Informator Archidiecezji Krakowskiej 2000. Parafie i kościoły", Kraków 2000
"Historia budowy kościoła i parafii w Janowicach", http://www.janowice.wieliczka.eu/index.html?id=46563&location=f&msg=1&lang_id=PL [dostęp z dn. 16 kwietnia 2018]

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Biczowanie", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/biczowanie-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności