Zwiastowanie

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Pcim
Miejscowość
Stróża
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Pcim
Parafia
Najświętszej Marii Panny Królowej Polski
Tagi
Adam Bunsch malarstwo monumentalne malarstwo XX wieku sztuka XX wieku witraż
Miejsce przechowywania
nawa kościoła
Identyfikator
DZIELO/12821
Kategoria
witraż
Ilość
1
Czas powstania
1959-1960
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
szkło barwione w masie, ramki ołowiane
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Zespół witraży w oknach nawy kościoła w Stróży został zaprojektowany przez krakowskiego malarza i pedagoga Adama Bunscha w latach 1959-1960. Witraże wykonano w zakładzie witrażowniczym „Bracia Paczka” w Krakowie. Na witrażu przedstawiającym Wniebowzięcie Marii widnieje napis: „PROJEKT. A(DAM) BUNSCH. 1959” oraz „KRAKÓW / WYK(ONAŁ) ZAKŁ(AD) WITRAŻÓW BR(ACIA) PACZKA”. Ponadto, na witrażu przedstawiającym scenę Bożego Narodzenia oraz na witrażu z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej umieszczono datę 1960 oraz kolejne sygnatury wskazujące na autorstwo Adama Bunscha.

Opis

Witraż w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum kompozycji, na tle czerwonej kotary ukazana scena Zwiastowania. Z prawej strony znajduje się przedstawiona z profilu, w pozycji stojącej Maria ubrana w niebiesko-białe szaty. Ukazana jest jako młoda kobieta z pochyloną głową. Ręce schowane pod połami szat, złożone na piersi. Na głowie Marii jasnoniebieska chusta, wokół niej świetlisty nimb. Z prawej strony kompozycji przedstawiono archanioła Gabriela ukazanego frontalnie, w pozycji stojącej. Głowa pochylona w trzech czwartych w prawo. Archanioł ma pozbawioną zarostu twarz młodego mężczyzny i brązowe, sięgające uszu włosy. Ubrany jest w biało-zielone szaty i żółte sandały. Obie ręce, ugięte w łokciach, uniesione w geście pozdrowienia. Szeroko rozpostarte skrzydła archanioła mają pióra w odcieniach zieleni i niebieskiego. Wokół głowy postaci znajduje się niebiesko-zielony nimb. W górnej części kompozycji ukazana gołębica Ducha Świętego na tle promienia skierowanego na głowię Marii. Na drugim planie granatowe niebo. W dolnej części kompozycji, na pierwszym planie ukazane są białe lilie.

Zarys problematyki artystycznej

Na zespół witraży wypełniających okna nawy kościoła w Stróży składają się sceny ilustrujące wydarzenia z życia Marii i Chrystusa. Cykl narracyjny tworzą przedstawienia Zwiastowania, Nawiedzenia św. Elżbiety, Bożego Narodzenia, Ofiarowania Jezusa w świątyni, Odnalezienia Chrystusa w świątyni oraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zespół uzupełniają witraże z wyobrażeniami Matki Boskiej Fatimskiej, Najświętszego Serca Jezusa, Najświętszego Serca Marii, a także witraż z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i wyobrażenie pelikana karmiącego własną krwią pisklęta (symbol ofiary Chrystusa i Eucharystii). Witraże w Stróży wykonał krakowski malarz, pisarz i dramaturg Adam Bunsch. Urodzony w Krakowie artysta studiował w Wiedniu i następnie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera. Po ukończeniu studiów przez jakiś czas pracował jako nauczyciel w Państwowej Szkole Artystycznej w Bielsku oraz zajmował się twórczością w zakresie malarstwa, grafiki i witrażu. W czasie drugiej wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, łącząc służbę wojskową z działalnością artystyczną. Po powrocie do Polski zajmował się głównie sztuką sakralną. Tworzył obrazy, rysunku i grafiki, w tym drzeworyty inspirowane sztuką japońską. Jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Niektóre z projektów Bunscha były realizowane przez krakowski zakład witraży S. G. Żeleński. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Do najważniejszych dzieł należą wykonane w czasie drugiej wojny światowej witraże dla kościoła Polskiej Misji Katolickiej w Londynie oraz witraże w kościele Mariackim w Katowicach i polichromia w prezbiterium kościoła Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży również jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”. Firma została założona w 1932 roku przez Karola Paczkę, do którego wkrótce dołączył jego brat Mieczysław. W okresie powojennym zakład funkcjonował pod nazwą „Bracia Paczka”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Zespół witraży w kościele w Stróży, w tym omawiany witraż przedstawiający Zwiastowanie, zaprojektował w latach 1959-1960 krakowski malarz i pedagog Adam Bunsch. Artysta ten jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Zwiastowanie", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/zwiastowanie-4

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności