Nawiedzenie św. Elżbiety

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Pcim
Miejscowość
Stróża
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Pcim
Parafia
Najświętszej Marii Panny Królowej Polski
Tagi
Adam Bunsch malarstwo monumentalne malarstwo XX wieku sztuka XX wieku witraż
Miejsce przechowywania
nawa kościoła
Identyfikator
DZIELO/12820
Kategoria
witraż
Ilość
1
Czas powstania
1959-1960
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Kraków
Technika i materiał
szkło barwione w masie, ramki ołowiane
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Zespół witraży w oknach nawy kościoła w Stróży został zaprojektowany przez krakowskiego malarza i pedagoga Adama Bunscha w latach 1959-1960. Witraże wykonano w zakładzie witrażowniczym „Bracia Paczka” w Krakowie. Na omawianym witrażu widnieje napis: „PROJEKT. A(DAM) BUNSCH. 1959” oraz „KRAKÓW / WYK(ONAŁ) ZAKŁ(AD) WITRAŻÓW BR(ACIA) PACZKA”. Ponadto, na witrażu przedstawiającym scenę Bożego Narodzenia oraz na witrażu z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej umieszczono datę 1960 oraz kolejne sygnatury wskazujące na autorstwo Adama Bunscha.

Opis

Witraż w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum kompozycji umieszczono scenę Nawiedzenia św. Elżbiety przez Marię, ukazaną na tle arkady domu Zachariasza i Elżbiety. Kobiety przedstawiono z profilu, w dynamicznych pozach; są zwrócone do siebie. Umieszczoną z lewej strony witraża Marię wyobrażono jako stojącą w wykroku młodą kobietę ubraną w niebiesko-białe, obszerne szaty oraz chustę w tych samych kolorach zarzuconą na głowę. Twarz Marii o regularnych rysach, z prostym nosem i niewielkimi ustami, oczy szeroko otwarte, skierowane na wprost. Postać wyciąga prawą rękę do przodu i kładzie ją na ramieniu św. Elżbiety. Ukazaną z prawej strony kompozycji Elżbietę przedstawiono jako starszą kobietę ubraną w długie i obszerne szaty w odcieniach fioletu. Na głowie ma zarzuconą niebieską chustę. Twarz świętej o regularnych rysach, z widocznymi zmarszczkami, oczy skierowane na Marię. Elżbieta prawą ręką wykonuje gest powitania, lewą wyciąga do przodu, obejmując Marię. Wokół głów obu kobiet ukazano nimby w odcieniach fioletu i czerwieni. W górnej strefie witraża przedstawieni dwaj aniołowie trzymający ponad głowami kobiet wieniec z róż. Postaci wyobrażone jako jasnowłosi młodzieńcy w jasnożółtych tunikach i sandałach; skrzydła w kolorach żółtym i zielonym. W dolnej części kompozycji, na pierwszym planie ukazane są czerwone tulipany i droga wiodąca do domu św. Elżbiety.

Zarys problematyki artystycznej

Na zespół witraży wypełniających okna nawy kościoła w Stróży składają się sceny ilustrujące wydarzenia z życia Marii i Chrystusa. Cykl narracyjny tworzą przedstawienia: Zwiastowania, Nawiedzenia św. Elżbiety, Bożego Narodzenia, Ofiarowania Jezusa w świątyni, Odnalezienia Chrystusa w świątyni oraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zespół uzupełniają witraże z wyobrażeniami Matki Boskiej Fatimskiej, Najświętszego Serca Jezusa, Najświętszego Serca Marii, a także witraż z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i wyobrażenie pelikana karmiącego własną krwią pisklęta (symbol ofiary Chrystusa i Eucharystii). Witraże w Stróży wykonał krakowski malarz, pisarz i dramaturg Adam Bunsch. Urodzony w Krakowie artysta studiował w Wiedniu i następnie w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Józefa Mehoffera. Po ukończeniu studiów przez jakiś czas pracował jako nauczyciel w Państwowej Szkole Artystycznej w Bielsku oraz zajmował się twórczością w zakresie malarstwa, grafiki i witrażu. W czasie drugiej wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, łącząc służbę wojskową z działalnością artystyczną. Po powrocie do Polski zajmował się głównie sztuką sakralną. Tworzył obrazy, rysunki i grafiki, w tym drzeworyty inspirowane sztuką japońską. Jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Niektóre z projektów Bunscha były realizowane przez krakowski zakład witraży S. G. Żeleński. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Do najważniejszych dzieł należą wykonane w czasie drugiej wojny światowej witraże dla kościoła Polskiej Misji Katolickiej w Londynie oraz witraże w kościele Mariackim w Katowicach i polichromia w prezbiterium kościoła Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży również jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”. Firma została założona w 1932 roku przez Karola Paczkę, do którego wkrótce dołączył jego brat Mieczysław. W okresie powojennym zakład funkcjonował pod nazwą „Bracia Paczka”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Zespół witraży w kościele w Stróży, w tym omawiany witraż przedstawiający Nawiedzenie św. Elżbiety, zaprojektował w latach 1959-1960 krakowski malarz i pedagog Adam Bunsch. Artysta ten jest autorem licznych witraży oraz polichromii ściennych w kościołach w całej Polsce, a także na terenie Anglii i Szkocji. Szacuje się, że witraże projektu Bunscha zostały zrealizowane w blisko 40 kościołach. Liczący 11 obiektów zespół witraży w kościele w Stróży jest jedną z większych realizacji Bunscha. Witraże wykonał krakowski zakład witrażowniczy „Bracia Paczka”.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Nawiedzenie św. Elżbiety ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/nawiedzenie-sw-elzbiety-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności