Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Świątniki Górne
Miejscowość
Świątniki Górne
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Tagi
Chrystus Ukrzyżowany krucyfiks rzeźba
Miejsce przechowywania
plebania
Identyfikator
DZIELO/08544
Kategoria
krucyfiks
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 1 m
wysokość – 2 m
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Wizerunek Chrystusa przybitego trzema gwoździami do krzyża. Ciało wyprostowane, o wyraźnie zaznaczonej linii żeber, długie ręce rozciągnięte powyżej głowy, nogi delikatnie ugięte w kolanach, prawe kolano powyżej lewego. Głowa opada na prawy bark. Jezus ma wielokątną twarz, oczy zamknięte, usta rozchylone, nos prosty; okala ją broda o zaznaczonych pasmach oraz zwijające się w fale włosy opadające na plecy i prawy bark. Na głowie gruba, ciemnozielona korona cierniowa. Biodra otacza złote perizonium ułożone w sztywne, równoległe fałdy i przytrzymane sznurem związanym na prawym boku. W miejscach przebić gwoździami oraz w ranie w boku ślady krwi. Krzyż gładki, ciemnobrązowy, na górnej belce titulus w formie równoległobocznej tabliczki z literami „INRI” (łac. Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum). Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Ukrzyżowanie, kulminacyjny moment Pasji, opisany przez każdą z czterech Ewangelii, stanowi najczęściej ukazywany temat w sztuce chrześcijańskiej. Od XI wieku nacisk kładziono na przedstawienie nie triumfu, lecz cierpienia Chrystusa – zmarłego lub umierającego – w koronie cierniowej i z opuszczoną głową, również w towarzystwie innych osób świętych. Przedstawienie zredukowane, jak w przypadku tej rzeźby, wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu, martwego Jezusa uwypukla jego osamotnienie w czasie męki i stanowi obowiązkowe wyposażenie każdego kościoła. Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Krucyfiks zachęca do refleksji nad sensem cierpienia i ofiary Jezusa, które prowadzą do odkupienia ludzkości i nad ograniczonym czasem ludzkiego życia oraz wiecznością.
Zgodnie z zasadami liturgiki celebrans wychodzący z zakrystii do ołtarza musi oddać pokłon krzyżowi lub wizerunkowi Ukrzyżowanego. Krucyfiks może być ustawiony, jak w tym przypadku, na podłodze, na meblu lub może wisieć na ścianie.
Krucyfiks znajdujący się w zakrystii świątnickiego kościoła wykazuje cechy sztuki ludowej schematycznym potraktowaniem fałd perizonium, muskulatury oraz rysów twarzy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Dziewiętnastowieczne przedstawienie znajdujące się w zakrystii kościoła wykazuje cechy sztuki ludowej, co można rozpoznać w schematycznym traktowaniu fałd perizonium oraz muskulatury.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011
Dziubecki Tomasz , "Ikonografia Męki Chrystusa w nowożytnym malarstwie kościelnym w Polsce", Warszawa 1996
Zieliński Chwalisław, "Sztuka sakralna. Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Podręcznik opracowany na podstawie przepisów kościelnych", Poznań 1959

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-51

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności