Chrystus Ukrzyżowany
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamknięty łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa. W centrum kompozycji ukazany Jezus na tle odległego pejzażu z Jerozolimą. Ciało przybite do krzyża trzema gwoździami, głowa delikatnie uniesiona. Twarz podłużna z długim i prostym nosem, dużymi oczami, okolona krótką brodą, usta rozchylone. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na plecy. Na głowie korona cierniowa. Chrystus ma założone wokół bioder białe perizonium, silnie drapowane z jednym końcem rozwianym z prawej strony. Krzyż prosty, jasnobrązowy, nad głową Zbawiciela wisi tabliczka z napisem „INRI”. Kolorystyka obrazu ciemna, stonowana. Rama drewniana, profilowana, polichromowana na czarno i złocona na wewnętrznych oraz zewnętrznych profilach.

Chrystus Ukrzyżowany

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Łapsze Niżne
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Kwiryna
Tagi
Chrystus Ukrzyżowany
Identyfikator
DZIELO/11907
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XVIII/XIX wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamknięty łukiem wklęsło-wypukłym z uskokami przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa. W centrum kompozycji ukazany Jezus na tle odległego pejzażu z Jerozolimą. Ciało przybite do krzyża trzema gwoździami, głowa delikatnie uniesiona. Twarz podłużna z długim i prostym nosem, dużymi oczami, okolona krótką brodą, usta rozchylone. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na plecy. Na głowie korona cierniowa. Chrystus ma założone wokół bioder białe perizonium, silnie drapowane z jednym końcem rozwianym z prawej strony. Krzyż prosty, jasnobrązowy, nad głową Zbawiciela wisi tabliczka z napisem „INRI”. Kolorystyka obrazu ciemna, stonowana. Rama drewniana, profilowana, polichromowana na czarno i złocona na wewnętrznych oraz zewnętrznych profilach.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został namalowany w na przełomie XVIII i XIX wieku przez nieznanego malarza. Przedstawia ukrzyżowanie, kulminacyjny moment męki Chrystusa, który został najdokładniej opisany w Ewangelii św. Jana (J, 17-29). Autor ukazał samotnego Chrystusa, wydobytego bladością ciała na niemal jednolitym, choć niespokojnym, pochmurnym tle odpowiadającym relacjom ewangelistów, którzy podali, że podczas konania Zbawiciela zapanowała na ziemi ciemność. Postać umierającego stanowi silną dominantę oraz centralny punkt kompozycji. Ciało Chrystusa zostało ukazane, jako szczupłe z wyraźnie podkreślonymi naprężonymi mięśniami o bladoszarej karnacji, czym wyraźnie nasuwa skojarzenie z sylwetką obarczonego cierpieniem człowieka. Pierwotnie obraz znajdował się zapewne, w którymś z ołtarzy w kościele w Łapszach Niżnych.

Streszczenie

Obraz „Chrystus Ukrzyżowany” powstał na przełomie XVIII i XIX wieku. Umieszczono go na zasuwie ołtarza głównego z około 1906 roku. Przedstawia ukrzyżowanie, kulminacyjny moment męki Chrystusa, który został najdokładniej opisany w Ewangelii św. Jana (J, 17-29). Pierwotnie obraz znajdował się zapewne w którymś z ołtarzy w kościele w Łapszach Niżnych.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od strony prezbiterium. Kosz na planie ośmioliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami oraz dodatkowym podestem od strony prezbiterium na planie połowy z sześcioboku, do którego prowadzą schody z pełną balustradą. Spód kosza puklowany, zakończony szyszką. Wypukłe ścianki kosza dekorowane płaskorzeźbionymi, owocowymi girlandami podwieszonymi na wstędze; w górnej partii pas wydzielony dwiema listewkami z kwiatowymi girlandami, opasujący kosz i podest. Parapet w formie profilowanego gzymsu. Zaplecek wąski, ujęty pilastrami na kanelowanych cokołach. Baldachim na planie czworoliścia z trójkątnymi wypustkami pomiędzy ściankami; w formie niepełnego belkowania; fryz dekorowany kwiatowymi girlandami. Na baldachimie dwa akroteriony. U spodu czworolistna płycina z rzeźbioną gołębicą Ducha Świętego. Struktura polichromowana w odcieniu bladozielonym, ornamentyka i profile złocone, gołębica srebrzona.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba św. Mikołaja ustawiona na prostopadłościennej podstawie feretronu, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia. Święty ukazany jest w postawie stojącej na niskim cokole, frontalnie, w statycznej pozie z rękami wyciągniętymi do przodu, ściśle przylegającymi do sylwetki: prawą wykonuje gest błogosławieństwa, a w lewej trzyma księgę i trzy srebrzone kule. Ma szeroką twarz z długim i prostym nosem, wzrokiem skierowanym na wprost oraz bujną brodę skręconą w bujne, niewielkie loki. Włosy krótkie, kędzierzawe, jasnobrązowe, ułożone w drobne loki. Święty ubrany jest w fioletową albę, czerwony ornat z fioletową podszewką i złotym obrzeżem, na głowie ma czerwoną infułę, a na szyi biały humerał i krótką, fioletową stułę, na stopach czarne buty. Draperia szat jest silnie łamana w dolnej partii o ostrych krawędziach. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, podstawa feretronu marmoryzowana na kolor jasnozielony, detale złocone i srebrzone.
feretron
Feretron z rzeźbą św. Mikołaja
Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego wolnostojąca, ustawiona na niskim, czarnym cokole o ściętych narożach. Jezus ukazany w całej postaci ustawiony frontalnie na obłoku, w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, prawą ręką uniesioną na wysokość piersi czyni gest błogosławieństwa, w lewej trzyma chorągiew o długim drzewcu, zakończonym złoconym krzyżem oraz z zawieszoną czerwoną tkaniną ze złoconym krzyżem w polu. Chrystus ma podłużną twarz z długim i wąskim nosem, wzrokiem skierowanym w dal, okoloną krótką i ciemną brodą i długimi oraz falowanymi włosami, które opadają na plecy i ramiona. Jest ubrany w złocone perizonium, czerwony płaszcz, spięty pod szyją złotą klamrą, odsłaniający nagi tors, otaczający figurę, silnie drapowany. Na dłoniach, bosych stopach i boku zaznaczone są ślady męki. Polichromia ciała jest naturalistyczna.
rzeźba
Chrystus Zmartychwstały
Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny ustawiony na prostopadłościennej podstawie zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia. Podstawa zwężająca się ku górze w formę niskiego cokołu, po bokach dekorowanego szeroką, karbowaną wstęgą. Na cokole osadzona jest owalna rama, dekorowana rocaille’owym fartuchem, w której umieszczony jest wizerunek św. Michała Archanioła, a na odwrociu św. Józefa Kalasantego. Zwieńczenie w formie esowato wygiętej i delikatnie karbowanej wstęgi, zakończonej po bokach dwoma spływami kwiatowymi. Od zewnątrz wstęga ozdobiona jest rocaille’m, a od wewnątrz połączona ze strukturą feretronu srebrzoną kratką. Na awersie obraz św. Michała Archanioła, ukazanego w dynamicznej pozie, strącającego szatana do piekła. Archanioł przedstawiony w postawie stojącej w półpostaci z podniesioną prawą ręką do góry, w której trzyma płomienisty miecz skierowany ostrzem ku górze, a w lewej owalną tarczę ozdobioną znakiem krzyża. Twarz trójkątna, z długim i prostym nosem, wzrokiem skierowanym w dół. Włosy średniej długości, jasne, rozwiane po bokach. Archanioł ubrany jest w zbroję legionisty rzymskiego: ma niebieską tunikę obszytą złotą lamówką na brzegu, hełm i czerwony płaszcz na prawym ramieniu; natomiast na plecach ma złote skrzydła. Na dole kompozycji ukazany jest szatan w pozycji leżącej z głową z prawej strony obrazu, lewą rękę wznoszący ku górze. Twarz podłużna z rogami na czole, karnacja ciemna. Ubrany jest w białą szatę, odsłaniającą nagi tors. Tło obrazu jest jednolite, ciemne, rozjaśnione w górnej części. Wokół głowy św. Michała znajduje się okrągły i złoty nimb. Po drugiej stronie feretronu umieszczony jest obraz św. Józefa Kalasantego. Święty ukazany jest delikatnie z prawej strony kompozycji, zwrócony w prawo w stronę gromadki dzieci. Święty na lewym ramieniu trzyma kilkuletnie dziecko, a prawą głaszcze po głowie nadbiegającego ku niemu chłopca w niebieskiej koszuli i żółtych spodniach. Święty Józef ubrany jest w czarny habit zakonu pijarów. Ma podłużne rysy twarzy z widoczną łysiną i siwymi włosami. Obraz malowany jest w zielono-żółtej tonacji. Tło jasnozielone, rozświetlone w górnej części. Podstawa feretronu malowana farbą olejną w kolorze jasnobrązowym, rama bordowa, detale i ornamentyka złocone i srebrzone.
feretron
Feretron św. Michał Archanioł oraz św. Józef Kalasancjusz
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, pełnopostaciowa przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem. Maria ukazana frontalnie w postawie stojącej z Dzieciątkiem na lewym ręku, prawą trzymająca połę płaszcza, głowa delikatnie opuszczona w dół. Twarz owalna o delikatnych rysach, długim nosie i wąskich ustach. Ubrana jest w długą, czerwoną suknię ze złoconym ornamentem geometryczno-roślinnym, przewiązaną w pasie oraz spięty pod szyją, niebieski płaszcz ze złoconym ornamentem roślinnym, na głowie ma biały welon i koronę zamkniętą, a wokół głowy nimb z 12 gwiazd na metalowej obręczy. Na stopach ma buty o spiczastych noskach. Dzieciątko ukazane frontalnie trzymające w dłoniach szkaplerze. Twarz o rysach dziecięcych, włosy jasne i krótkie. Wokół głowy okrągły nimb z metalowej obręczy. Dzieciątko ubrane jest w białą sukienkę ze złoconymi obrzeżami. Karnacje bardzo jasne, blade. Na podstawie, z boku dwie sygnatury z nazwą warsztatu i miejscem wykonania: „Mayer’sche K. Hof-Kunstanstalt”, „Mayer’sche K. Hof-Kunstanstalt [?] / München”. Po lewej nieczytelny znak firmowy.
rzeźba
Matka Boska Szkaplerzna
Zdjęcie nr 1: Kościół św. Kwiryna w Łapszach Niżnych usytuowany jest w centrum wsi w pobliżu rzeki Łapszanki. Teren przykościelny jest otoczony wysokim kamiennym, murem nakrytym cementowym daszkiem, jednospadowym, nachylonym na zewnątrz. W części wschodniej muru zlokalizowana jest brama, dostępna schodami, flankowana dwoma filarami, zwieńczonymi czterospadowym płaskim daszkiem i kulami. Analogiczne wejścia od strony zachodniej, północnej i południowej. W obrębie placu przykościelnego znajdują się resztki cmentarza w postaci nagrobków. Kościół jest orientowany, murowany, otynkowany, jednonawowy z czworoboczną wieżą w fasadzie z prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Prezbiterium nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym, oddzielone od nawy ścianą arkady tęczowej o ostrołukowym zakończeniu. Nawa jest szersza, nakryta stropem. Do prezbiterium przylega od północny niewielka zakrystia na planie prostokąta, a także przylegająca do niej i do ściany nawy druga nowsza zakrystia. Z kolei przy południowej ścianie nawy znajduje się kruchta, zwana babińcem z wejściem do świątyni. Portal prowadzący z kruchty do kościoła ostrołukowy, kamienny, skromnie profilowany – dwa wałki i dwa żłobki. Portal zamknięty drzwiami ze starymi ćwiekowymi okuciami, malowany z wypisaną datą 1652. Na drzwiach napis: „Laudetur Santissimum Sacramentum 1652”. Z kolei na północnej ścianie prezbiterium portal malowany, iluzjonistyczny z wejściem do zakrystii. U góry napis: „PIETAS ET LITTERAE”. Na zachodniej ścianie nawy chór muzyczny wsparty na dwóch filarach z dostępem kręconymi, drewnianymi schodami od północy. Wnętrze oświetlają umieszczone w południowych ścianach nawy prostokątne, zamknięte półkoliście cztery okna oraz jedno od strony południowej w prezbiterium; w cztery podobne, małe okna umieszczone po jednym z każdej strony w najwyższej kondygnacji. Do kościoła prowadzi główne wejście od strony zachodniej oraz jedno przez kruchtę od południa i jedno od strony północnej przez zakrystię. W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki, kamienny cokół, powyżej kościół otynkowany. Prezbiterium, niższe od nawy. Nawa nakryta dachem dwuspadowym z wieżą na sygnaturkę na wschodnim zakończeniu nawy. Do zachodniej fasady kościoła dostawiona jest wysoka założona na planie kwadratu wieża-dzwonnica. W dolnej kondygnacji na osi kościoła prostokątne wejście do kruchty, nakryte daszkiem. Hełm wieży baniasty z latarnią. Na zewnątrz przy apsydzie prezbiterium dwie skarpy złączone daszkiem tworzą wnękę, w której umieszczony jest stół ołtarzowy i grupa Ukrzyżowania tzw. kalwaryjka. Na południowej ścianie nawy znajdował się zegar słoneczny, obecnie pozostała tylko wskazówka po zamalowaniu podczas remontu ścian zewnętrznych.
kościół
Kościół św. Kwiryna

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum Chrystus ukazany w półpostaci, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z głową skierowaną frontalnie, obiema rękami przytrzymuje na piersi płaszcz. Twarz ma owalną, o niskim czole, migdałowatych oczach, prostym nosie i pełnych ustach; okoloną jasnobrązowymi, kręconymi brodą i włosami. Chrystus ubrany jest w białą, luźną tunikę oraz granatowy płaszcz zarzucony na ramiona i podtrzymywany z przodu postaci. Chrystus ukazany jest na tle pejzażu z błękitno-różowym niebem. Obraz ujęty szeroką, profilowaną, czarną ramą z złoconym perełkowaniem.
grafika

Chrystus

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny, z prostopadłościenną podstawą z otworami na drążki. Na podstawie obrazy z przedstawieniem Chrystusa Błogosławiącego oraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem otoczone drewnianą, profilowaną ramą zdobioną po bokach spłaszczonymi wolutami i zwieńczoną medalionem z monogramami „IHS” po jednej i „MARYA” po drugiej stronie, nad którym znajduje się zamknięta korona. Medalion ujmują c-kształtne elementy, a przestrzeń pod nimi wypełniają rozwinięte kwiaty. Na awersie Chrystus w półpostaci, który lewą rękę przyciska do piersi, a prawą unosi w geście błogosławieństwa. Na owalną twarz, duże ciemne oczy, wąski nos, niewielkie usta, wąsy oraz dzielącą się w dwa pukle brodę. Długie falowane włosy opadają mu na barki. Jest ubrany w żółtą suknię, przez prawy bark ma przerzucony czerwony płaszcz z zielonym podbiciem, wywinięty, łamiący się w obszerne fałdy. Wokół głowy postaci świetlisty nimb; tło stanowią niebieskie, skłębione obłoki. Na rewersie Matka Boska z Dzieciątkiem na prawym ramieniu, w półpostaci, frontalnie, z głową delikatnie przechyloną w prawo, lewą ręką przytrzymując Jezusa. Ma owalną twarz o delikatnych rysach, półprzymknięte oczy, wąski nos i szerokie usta, na głowie dekorowany pasem haftu, biały welon. Ubrana jest w czerwoną suknię z wąskimi rękawami i niebieski, podbity złotem płaszcz wywijający się przy prawej ręce. Dzieciątko siedzi, zwrócone w trzech czwartych w lewo, prawą ręką błogosławi, lewą dotyka dłoni Marii. Ma owalną, pulchną twarz o niebieskich oczach, małym nosie i ustach oraz jasne, falowane włosy. Jest ubrane w sukienkę białą górą, beżową dołem i przewiązaną fioletową szarfą w pasie; stopy bose. Postacie zostały ukazane na tle kamiennej balustrady, ponad którą widać rozłożyste drzewo i fragment ogrodu z kwitnący krzakiem róż po prawej stronie.
feretron

Chrystus Błogosławiący, Matka Boska z Dzieciątkiem

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, w bogato profilowanej, złoconej ramie z przedstawieniem Chrystusa, w ujęciu frontalnym, w popiersiu, z głową uniesioną do góry. Jego twarz jest pociągła, nos wydatny, oczy wypukłe, owalne, źrenice przy górnej krawędzi powieki, usta lekko rozchylone. Włosy ma długie, kręcone, opadające na ramiona, brodę krótką. Ubrany jest w białą koszulę, rozchyloną na piersi. Tło neutralne, utrzymane w złamanych brązach, z poświatą wokół głowy. Obraz utrzymany w ciemnej, brązowej tonacji kolorystycznej.
obraz

Chrystus

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum Chrystus, ukazany w półpostaci, zwrócony delikatnie w lewo. Głowa uniesiona lekko ku górze, w zielonej koronie cierniowej. Twarz podłużna, okolona nieznacznym zarostem, o dużych oczach oraz wąskich, zaciśniętych ustach. Włosy ciemne, kręcone, opadają na plecy. Jezus prawą dłoń wkłada w przebity bok, lewą wskazuje na ranę. Tors odsłonięty, czerwony płaszcz narzucony na lewe ramię i opadający na kolana, obficie drapowany. W dolnej części obrazu banderola zawijająca się ku górze, z napisem „Patrz grzeszniku com cierpiał za Twe nieprawości / Dałem sobie Bok otworzyć Ku Tobie z miłości”. Tło jednolite, brunatne.
obraz

Chrystus Bolesny

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w profilowanej, złoconej ramie z przedstawieniem umęczonego Chrystusa prezentującego rany. Jezus został ujęty w półpostaci, zwrócony lekko w lewo, z głową przechyloną na prawe ramię i zwróconą do widza. Ma podłużne, szczupłe oblicze, smutny wyraz twarzy, uniesione brwi, szeroko otwarte, wzniesione do góry oczy, wąski nos i usta o kącikach opadających w dół. Krótka broda zwija się w pukle złączone symetrycznie na środku podbródka. Zwinięte w loki włosy spływają na plecy, na nich szeroka korona cierniowa, wokół głowy wąski, świetlisty nimb. Chrystus ma nagi tors o wyraźnie zaznaczonej budowie i muskulaturze, na ciele krople krwi i ślady w miejscach wbicia gwoździ, obiema dłońmi dotyka i wskazuje rozległą ranę w boku. Przez lewe ramię i rękę ma przerzucony czerwony płaszcz, który przechodzi na plecy i spływa do ziemi, łamiąc się w płytkie, równoległe fałdy. Na prawym biodrze widoczny fragment białego perizonium.
obraz

Chrystus Bolesny

Zdjęcie nr 1: Obraz o kształcie stojącego prostokąta. Nagi, stojący Chrystus przedstawiony do pasa, zwrócony w trzech czwartych w lewą stronę. Twarz smukła z długim nosem oraz lekko rozchylonymi ustami. Włosy i zarost Chrystusa mają czarny kolor. Ugięte w łokciach ręce rozchylają ranę. Lewe ramie Jezusa okrywa czerwona tkanina. Na głowie ma koronę cierniową w odcieniu brązu. Tło brązowe. Na odwrocie inskrypcja: „Maciej Czosnyka + d. 25/8 1883 r / i ofiarował do Kościoła S. Marka / w Krakowie X Ludwik Nov(…)ki / (…) zy”
obraz

Chrystus Bolesny

Jak cytować?

Maria Działo, "Chrystus Ukrzyżowany", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrystus-ukrzyzowany-3

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności