Chrystus Ukrzyżowany

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Rzeźbiony krucyfiks, zawieszony na prostym krzyżu na tle obrazu z przedstawieniem zaćmienia słońca w górnej części i widokiem Jerozolimy za wzgórzami w dolnej, w niszy zamkniętej od góry daszkiem dwuspadowym. W centrum rzeźbiona figura Chrystusa Ukrzyżowanego, z rozłożonymi, nieznacznie ugiętymi rękami przybitymi gwoździami, ze stopami złożonymi razem, prawa na lewej, przybitymi jednym gwoździem; lewe kolano ugięte, wysunięte przed prawe. Prawe biodro lekko wygięte, ciało tworzy mało wydatny łuk. Na torsie widoczna rana w prawym boku. Głowa opada na prawe ramię, twarz owalna, oczy zamknięte, brwi lekko uniesione, nos prosty, widoczne krótkie wąsy i dzieląca się w dwa pukle broda. Kręcone włosy opadają na kark i prawe ramię. Zarost i włosy jasnobrązowe. Na głowie masywna, złocona korona cierniowa. Biodra przewiązane złoconym, krótkim perizonium związanym na lewym biodrze, układającym się w drobne, poprzeczne fałdy. Koniec perizonium powiewa przy lewym udzie. Chrystus wisi na drewnianym, ciemnobrązowym krzyżu o długiej belce pionowej. W jej górnej części titulus z napisem „INRI”.

Zarys problematyki artystycznej

Śmierć Chrystusa na krzyżu będąca ofiarą odkupienia ludzkich grzechów oraz późniejsze zmartwychwstanie oznaczające przezwyciężenie śmierci określają fundament religii chrześcijańskiej. Najważniejszym symbolem wiary i śmierci ofiarnej jest krucyfiks – plastyczne przedstawienie umierającego lub umarłego Chrystusa na krzyżu, występujące samodzielne lub jako część większej grupy. Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Przedstawienie zredukowane, jak w przypadku tej rzeźby, wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu, martwego Jezusa uwypukla jego osamotnienie w czasie męki i stanowi obowiązkowe wyposażenie każdego kościoła. Skłania wiernych do refleksji nad sensem cierpienia i ofiary Jezusa, które prowadzą do odkupienia ludzkości oraz nad ograniczonym czasem ludzkiego życia w perspektywie wieczności.
Z punktu widzenia historyczno-artystycznego ciało Chrystusa zostało oddane poprawnie, z widoczną muskulaturą. Perizonium układa się w ostre, krótkie fałdy, nadając pozornie statycznej figurze nieco dynamiki. Ciało jest wyidealizowane, prócz niewielkiej rany w boku i przebijających kończyny gwoździ nie widać śladów męki. Chrystus ma łagodny wyraz twarzy i pełną wdzięku pozę. Ukrzyżowany został ukazany zgodnie ze stylistyką sztuki XIX wieku, widoczne jest przy tym nawiązanie do sztuki barokowej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Nie są znane pochodzenie ani autorstwo rzeźby ukrzyżowanego Chrystusa znajdującej się we wnętrzu wielickiego kościoła. Idealizacja ciała i łagodny wyraz twarzy wskazują, że figura powstała w XIX wieku.

Bibliografia