Św. Stanisław

Dzieje zabytku

Pierwotnie rzeźba znajdowała się w ołtarzu głównym w kościele św. Katarzyny w Krzeszowie, wybudowanym w latach 1613-1615 z fundacji Piotra Komorowskiego. Rzeźbę przeniesiono ze starego kościoła do nowego wystawionego w latach 1901-1903.

Opis

Rzeźba ścięta z tyłu, przedstawia św. Stanisława. Święty ukazany w postawie stojącej na niskim cokole, frontalnie, w statycznej pozie, z rękami wyciągniętymi do przodu i odwiedzionymi delikatnie na boki: prawą wykonuje gest błogosławieństwa, w lewej trzyma pastorał. Ma szeroką twarz, z długim i prostym nosem, wzrokiem skierowanym na wprost oraz wąsy. Włosy krótkie, kędzierzawe, ciemnobrązowe. Święty jest ubrany jest w czerwoną sutannę, białą rokietę zdobioną na brzegach złoceniem, czerwony mucet, złotą kapę, spiętą na piersiach broszą, białe rękawice, jasnobrązowe buty oraz srebrzoną infułę, zdobioną złoconymi kaboszonami, rautami, motywami w kształcie litery „S” oraz czteropłatkowymi kwiatami. Na piersi ma zawieszony złocony krzyż pektoralny. Obok jego prawej nogi znajduje się mała klęcząca postać Piotrowina ze złożonymi rękami, ubranego w białą, długą suknię i zielony płaszcz. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała jest naturalistyczna. Cokół jasnozielony, z przodu czarno malowany napis: „ŚW(IĘTY) STANISŁAW.”

Zarys problematyki artystycznej

Święty Stanisław urodził się około 1030 roku w Szczepanowie. Z powodu konfliktu z Bolesławem Śmiałym został z polecenia króla zamordowany w 1079 roku, według tradycji – podczas mszy w kościele św. Michała na Skałce. Był biskupem krakowskim, męczennikiem, jest jednym z głównych patronów Polski. W ikonografii św. Stanisław przedstawiany jest w stroju biskupim oraz z pastorałem w dłoni. W omawianym dziele u jego stóp znajduje się rzeźba Piotrowina, która nawiązuje do legendy wskrzeszenia zmarłego przez biskupa. Cechy formalne rzeźby św. Stanisława wskazują na jej powstanie około połowy XVII wieku. Ponadto kościół św. Katarzyny wybudowano w latach 1613-1615, a więc rzeźba mogła powstać w niedługim czasie po wzniesieniu świątyni wraz z drugą, zachowaną figurą św. Wojciecha.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Spękania polichromii, przetarcia złoceń, zabrudzenie powierzchni.

Streszczenie

Rzeźba św. Stanisława została wykonana przez nieznanego artystę w pierwszej połowie XVII wieku, po 1615 roku, a następnie ustawiona w ołtarzu głównym w kościele św. Katarzyny w Krzeszowie, wybudowanym w latach 1613-1615 z fundacji Piotra Komorowskiego. Rzeźbę przeniesiono ze starego kościoła do nowego wystawionego w latach 1901-1903. Przedstawia św. Stanisława, który urodził się około 1030 roku w Szczepanowie. Z powodu konfliktu z Bolesławem Śmiałym został z polecenia króla zamordowany w 1079 roku, według tradycji – podczas mszy w kościele św. Michała na Skałce. Był biskupem krakowskim, męczennikiem, jest jednym z głównych patronów Polski. W omawianym dziele u jego stóp znajduje się rzeźba Piotrowina, która nawiązuje do legendy wskrzeszenia zmarłego przez biskupa.

Bibliografia