Chrystus Zmartwychwstały

Dzieje zabytku

Figura została wykonana w XIX wieku. Dawniej służyła podczas procesji rezurekcyjnej.

Opis

Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego, ścięta z tyłu, ustawiona na niskim, zdwojonym, prostopadłościennym cokole. Chrystus ukazany frontalnie, w kontrapoście, delikatnie przechylony w prawą stronę, w lewej ręce trzyma chorągiew zakończoną krzyżem, a prawą błogosławi. Twarz pociągła, długi i wąski nos, broda jasna, średniej długości. Włosy długie, brązowe, z przedziałkiem na środku głowy, opadają na ramiona w postaci loków, zasłaniając uszy. Chrystus ubrany jest w czerwony płaszcz, przewieszony przez lewe ramię, odsłaniający nagi tors. Nimb krzyżowy w formie trzech wiązek promieni o nierównej długości. Polichromia naturalistyczna, nimb złocony.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba reprezentuje typowe ujęcie Chrystusa Zmartwychwstałego, wykształcone jeszcze w średniowieczu. Chrystus jest półnagi, ma czerwony płaszcz, jedną ręką błogosławi, a w drugiej trzyma chorągiew. Chorągiew w liturgii chrześcijańskiej używana była od X wieku. Składa się z drzewców z przymocowanym płatem zwieszającej się tkaniny, na której zwykle umieszczony jest znak krzyża. U dołu może być zakończona prosto lub wycięta w dwa ząbki zdobione dodatkowo frędzlami, tak jak w przypadku omawianej rzeźby. Pierwszą, znaną chrześcijańską chorągwią było labarum Konstantyna Wielkiego, na którym pierwotnie osadzony był orzeł (symbol Jowisza), a dopiero później symbole Chrystusa. Według przekazu Euzebiusza z Cezarei zmiana ta nastąpiła w 312 roku, kiedy przed bitwą przy moście Mulwijskim cesarz Konstantyn zobaczył na niebie świetlisty krzyż, a pod nim napis w języku greckim: „Z tym znakiem zwyciężysz". Kontynuacją tego typu chorągwi były: chorągwie kościelne używane w średniowieczu jako sztandary wojenne, przyozdobione postaciami świętych i noszone na czele wojska; chorągwie papieskie oraz chorągiew, którą trzyma w ręku Chrystus Zmartwychwstały w ikonografii sztuki sakralnej. Drugim ważnym elementem tego przedstawienia jest purpurowy płaszcz. Płaszcz oprócz dzieł ukazujących Chrystusa Zmartwychwstałego jest również obecny na innych przedstawieniach: Chrystusa Umęczonego, Ecce Homo, Tłoczni mistycznej, w scenach Sądu Ostatecznego czy Naigrywania w sztuce bizantyńskiej. Purpura jest znakiem godności królewskiej, ale oznacza również krew, przez co symbolizuje męczeństwo i śmierć Chrystusa. Niestety nieznany jest autor dzieła.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dostateczny, ubytki w strukturze polichromii, silne zabrudzenia.

Streszczenie

Figura Chrystusa Zmartwychwstałego została wykonana w XIX wieku. Dawniej służyła podczas procesji rezurekcyjnej. Rzeźba reprezentuje typowe ujęcie Zmartwychwstałego, wykształcone jeszcze w średniowieczu. Chrystus jest półnagi, ma czerwony płaszcz, jedną ręką błogosławi, a w drugiej trzyma chorągiew.

Bibliografia