Św. Stanisław

Dzieje zabytku

Figura św. Stanisława pochodzi z poprzedniego ołtarza głównego, który powstał zapewne przed konsekracją murowanego kościoła w Biskupicach, a więc przed 1662 rokiem. Rzeźby razem z bramkami umieszczono w nowym ołtarzu głównym zapewne w trzeciej ćwierci XIX wieku. Figura została wymieniona w tym ołtarzu w inwentarzu kościoła z 1883 roku.

Opis

Rzeźba jest drążona i ścięta z tyłu, ustawiona na niskiej podstawie na planie kwadratu. Święty zwrócony jest frontalnie, z głową skierowaną w prawo, w kontrapoście, o odchylonej delikatnie sylwetce. Obie ręce ugięte, rozłożone na boki, w lewej trzyma pastorał, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Twarz ma pociągłą, szczupłą, o migdałowatych oczach, uniesionych brwiach, dużym nosie i pełnych, rozchylonych ustach, okoloną falowaną brodą. Włosy ma brązowe, falowane, sięgające ramion. Na głowie nosi srebrzoną i złoconą infułę z krzyżem kawalerskim w glorii. Święty ubrany jest w złoconą albę, srebrzoną rokietę i złoconą stułę, przepasane w talii. Na piersi ma pektorał, na ramionach zarzuconą złoconą kapę, zapiętą z przodu. Na stopach ma złocone buty. Przy prawej nodze świętego półpostać Piotrowina, zwróconego profilem, z uniesioną głową i dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarz szczupła, z oczami skierowanymi w górę, okolona krótką brodą. Głowę ma nakrytą srebrzonym całunem opadającym na plecy, tors ma nagi. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Figura nosi cechy formalne bliskie dziełom z drugiej połowy XVII wieku. Charakteryzuje ją blokowy układ sylwetki z rękami blisko ciała i bardzo delikatnie zaznaczony kontrapost i odchylenie, odzwierciedlone niemal wyłącznie przez układ fałd szat. Drapowanie tkaniny pozbawione jest ekspresji, przyjmuje formę prostych, rurkowatych fałd układających się równolegle wzdłuż ciała.
Święty Stanisław ze Szczepanowa był biskupem krakowskim, dlatego ukazany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Ikonografia przedstawiająca go z niewielką postacią Piotrowina ilustruje legendę o nabyciu przez świętego dla diecezji wsi Piotrawin. W związku z tym wydarzeniem wywiązał się spór pomiędzy Stanisławem a spadkobiercami zmarłego właściciela wsi, który został rozstrzygnięty przed sądem królewskim na korzyść Stanisława. Według legendy św. Stanisław wskrzesił wspomnianego właściciela wsi, aby ten ostatni stanął przed sądem, świadcząc za racją świętego, dzięki czemu wygrał spór.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia partii złoceń i srebrzeń, ślady po drewnojadach, zabrudzenia. W latach 1969-1970 Karol Pustelnik wykonał
impregnację i dezynsekcję figury, odczyścił i uzupełnił złocenia.

Streszczenie

Figura św. Stanisława pochodzi z poprzedniego ołtarza głównego, który powstał zapewne przed konsekracją murowanego kościoła w Biskupicach, a więc przed 1662 rokiem. Święty Stanisław ze Szczepanowa był biskupem krakowskim, dlatego ukazany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Ikonografia przedstawiająca go z niewielką postacią Piotrowina ilustruje legendę o nabyciu przez świętego dla diecezji wsi Piotrawin.

Bibliografia