Chrystus Zmartwychwstały

Dzieje zabytku

Figura Chrystusa Zmartwychwstałego powstała w XVI wieku. Pochodzi z dawnego drewnianego kościoła w Biskupicach (opisanego w aktach wizytacji z 1596 roku). Została przeniesiona później do wybudowanego w drugiej tercji XVII wieku murowanego kościoła, gdzie znajduje się do dziś. Figura była wymieniona w inwentarzu kościoła sporządzonym w 1883 roku.

Opis

Figura Chrystusa pełnoplastyczna, ustawiona na podstawie na planie ośmioboku oraz na rzeźbionym fragmencie podłoża. Chrystus zwrócony jest frontalnie, w lekkim kontrapoście. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma drzewce czerwonej chorągwi z tkaniny z naszytym krzyżem, ujętej dwoma chwostami. Twarz ma pociągłą z wysokim czołem, migdałowatymi oczami, wąskim i zadartym nosem oraz małymi ustami, okoloną krótką, falowaną brodą rozdzieloną na dwoje oraz regularnie falowanymi włosami sięgającymi ramion. Ubrany jest w czerwony płaszcz z zieloną podszewką i złoconą lamówką, zapięty na piersi, opadający na plecy i ramiona, zawinięty łukowato z przodu postaci, odsłaniający nagi tors i lewą nogę. Polichromia ciała naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki.

Zarys problematyki artystycznej

Figura Chrystusa Zmartwychwstałego nosi cechy charakterystyczne dla późnogotyckich rzeźb tego typu, dlatego może być datowana na XVI wiek. Sposób rzeźbienia twarzy z wysokim czołem oraz włosów i brody kształtowanych w regularne, symetryczne, ryte fale jest znamienny dla figur z tego okresu. Podobnie sposób oddania szczupłego ciała z charakterystycznie wyprofilowaną talią i nieco wypukłym, niemal pozbawionym muskulatury torsem. Ciało zakryte jest płaszczem, odsłaniającym jedynie tors, z łukowato zarzuconą z przodu tkaniną, znamiennie drapowaną w misowate fałdy. Bardzo zbliżone formalnie i kompozycyjnie są szesnastowieczne rzeźby Chrystusa Zmartwychwstałego z kościołów w Raciechowicach, Porębie Wielkiej, Trzemeśni czy Modlnicy.
Figura Chrystusa Zmartwychwstałego przedstawia triumfującego Zbawiciela, który powstał z grobu. Czerwony płaszcz wskazuje na jego męczeństwo, a chorągiew jest symbolem zwycięstwa nad śmiercią. W średniowieczu figury Chrystusa Zmartwychwstałego były wykorzystywane w dramatyzowanej liturgii Wielkanocnej i podczas Wniebowstąpienia. Rzeźba Zmartwychwstałego jest noszona w procesji podczas rezurekcji, po której ustawia się ją na ołtarzu po lewej stronie, gdzie znajduje się do czasu Wniebowstąpienia.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Miejscowe ubytki polichromii, zabrudzenia. Figura przemalowana.

Streszczenie

Figura Chrystusa Zmartwychwstałego powstała w XVI wieku i pochodzi z dawnego drewnianego kościoła w Biskupicach. Rzeźba nosi cechy charakterystyczne dla późnego gotyku. Jest zbliżona formalnie i kompozycyjnie do innych szesnastowiecznych figur Chrystusa Zmartwychwstałego z Małopolski (w kościołach w Raciechowicach, Porębie Wielkiej, Trzemeśni czy Modlnicy). Figura Chrystusa Zmartwychwstałego przedstawia triumfującego Zbawiciela, który powstał z grobu. Czerwony płaszcz wskazuje na jego męczeństwo, a chorągiew jest symbolem zwycięstwa nad śmiercią.

Bibliografia