Chrzcielnica z pokrywą

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Biskupice
Miejscowość
Biskupice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niegowić
Parafia
Parafia Św. Marcina z Tours
Tagi
Chrzest Chrystusa kamieniarka marmur sztuka XVII wieku
Miejsce przechowywania
nawa
Identyfikator
DZIELO/12153
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
chrzcielnica – przed 1629 rokiem; pokrywa – przed 1703 rokiem; grupa Chrztu Chrystusa – lata sześćdziesiąte XX wieku
Technika i materiał
piaskowiec, marmur, techniki kamieniarskie, polichromowanie; drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 188 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Kamienna chrzcielnica zwieńczona latarnią po raz pierwszy została wymieniona w aktach wizytacji w 1629 roku, powstała zatem przed tym rokiem. Odnotowana była również w 1665 roku. W 1703 roku opisano ją jako chrzcielnicę na kamiennej bazie, z marmurową czarą na wodę, z miedzianą misą w środku oraz z drewnianą pokrywą zwieńczoną figurą św. Jana Chrzciciela. Analogicznie była następnie opisywana w aktach wizytacji z 1741 i 1748 roku. Chrzcielnica został wymieniona w inwentarzu kościoła sporządzonym w 1883 roku („z czerwonego marmuru, przykrycie drewniane”). W latach sześćdziesiątych XX wieku skradziono rzeźbę z przedstawieniem Chrztu Chrystusa wieńczącą pokrywę. Niedługo potem nową rzeźbę stworzył miejscowy artysta. Chrzcielnica była odnowiona w 2014 roku.

Opis

Chrzcielnica na masywnej kamiennej podstawie na planie ściętego koła. Trzon z piaskowca, polichromowany na sposób imitujący marmoryzację, w formie jednolalkowej tralki z okrągłą plintą i sześcienną bazą. Czara marmurowa w formie spłaszczonej półkuli, z wywiniętym brzegiem, ujęta metalowymi cęgami z kotwami. Wewnątrz blaszana misa.
Pokrywa drewniana, na profilowanej podstawie na planie ośmioboku, w formie kopułki pokrytej łuską, podzielonej na osiem pól, zwieńczona cokołem z niewielką grupą rzeźbiarską Chrztu Chrystusa. Pokrywa i profile złocone, podstawa polichromowana w kolorze zielonym.




Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica z Biskupic posiada typową formę dla tego rodzaju dzieł z XVII wieku, o tralkowym trzonie i profilowanej czarze z wywiniętym brzegiem. Podobne marmurowe chrzcielnice z tego okresu znajdują się w kościołach w Morawicy, Oświęcimiu, Gorenicach, Gdowie itd.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ubytki mechaniczne i silne przetarcia polichromii tralki; czara spękana; przetarcia polichromii i złoceń pokrywy.


Streszczenie

Kamienna chrzcielnica zwieńczona latarnią po raz pierwszy została wymieniona w aktach wizytacji w 1629 roku, powstała zatem przed tym rokiem. W dokumentach z 1703 roku opisano również drewnianą pokrywę z figurą św. Jana Chrzciciela. Rzeźbę skradziono w latach sześćdziesiątych XX wieku, a na jej miejsce wykonano nową. Chrzcielnica z Biskupic posiada typową formę dla tego rodzaju dzieł z XVII wieku.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Akta wizytacji kapitulnych
Acta visitationis exterioris decanatuum: Wielicensis, Proszoviensis, Lipnicensis et Skalensis per R. D. Joannem Foxium, archidiaconum Cracoviensem ex commissione R. D. Andreae Lipski, episcopi Cracoviensis in a. D. 1628 - 1629 factae.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Akta wizytacji biskupich
Visitatio quindecim decanatuum, nempe: Skavinensis, Zathoriensis, Novi Montis, Skalensis, Wrocimoviensis, Adreoviensis, Kijensis, Paczanoviensis, Oswiecimensis, Żywiecensis, Witoviensis, Skoliensis, Opatovecensis, Wielicensis et Plesnensis a Peril. et R.D. Nicolao Oborski, episcopo Laodicensis, suffraganeo, archidiacono, vicario in spiritualibus generali Cracoviensi in annis 1663 - 1665 expedita
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Akta wizytacji biskupich
Acta visitationum decanatuum: Wielicensis ex anno 1703, Novi Montis ex anno 1704 et Scavinensis ex anno 1704 sub generali administratione R.D. Casimiri a Łubna Łubiński, episcoi Heracleensis, suffraganei, canonici sede vacante episcopatus Cracoviensis et ducatus Severiensis, a R.D. Remigio Suszycki IUD, archidiacono Cracoviensi, custode Kielcensi, scholastico Lanciciensi, SRM secretario a.D. 1703 et 1704 expedita

Autor: Remigiusz Suszycki

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Akta wizytacji biskupich
Visitatio archidiaconatus Cracoviensis (Decanatus: Skalensis - 1727; Vitoviensis - 1727; Prossoviensis - 1728; Novi Montis - 1728; Scawinensis - 1729; Xsiążnensis - 1731; Woynicensis - 1731; Zatoriensis - 1729; Lipnicensis - 1730; Dobczycensis - 1730; Andreoviensis - 1731; Żyvecensis - 1732; Oswiemensis - 1732; Wielicensis - 1741; postea sequntur inventaria ecclesiarum decanatus Dobczycensis, Woynicensis, Andreoviensis) per R.D. Michaelem de Magna Kunice Kunicki, episcopum Arsiacensem, suffraganeum et archidiaconum Cracoviensem annis 1727 - 1741 peracta

Autor: Michał Kunicki

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Akta wizytacji kapitulnych
Wizytacja kanoniczna przeprowadzona w dn. 28 kwietnia 1728 r. przez bpa Michała Kunickiego...
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Akta wizytacji biskupich
Acta visitationis ecclesiarum in decanatu Wielicensi ex commissione Cel. Principis R.D. Andrea Stanislai Kostka comitis in Załuskie Załuski, episcopi Cracoviensis, ducis Severiae, per Franciscum Skarbek Borowski, canonicum cathedralem Cracoviensem, expeditae mense Septembri a.D. 1748

Autor: Franciszek Skarbek Borowski

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, sygn. IPK.A 51: Odpis inwentarza łac. parafii w Biskupicach Dyecezyi Krakowskiej sporządzony w roku 1838 [1883], s. 8; Muzeum Archidiecezjalne w Krakowie, Program prac konserwatorskich przy wystroju wnętrza kościoła parafialnego p.w. św. Marcina w Biskupicach. 1. Ściany, stolarka drzwiowa. 2. Kamieniarka, posadzka. 3. Wyposażenie wnętrza, oprac. Aleksandra Grochal, Kraków 214.

Inne dzieła z tego roku

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Chrzcielnica z pokrywą", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-z-pokrywa-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności