Św. Mikołaj
Zdjęcie nr 1: Rzeźba przedstawiająca św. Mikołaja. Święty ukazany jest w postawie stojącej, frontalnie, z krzyżem w prawej dłoni i otwartą księgą w lewej, na której ułożone są trzy kule. Twarz podłużna, okolona długą i bujną brodą, nos długi i wąski, oczy osadzone głęboko w oczodołach ze wzrokiem skierowanym na wprost; włosy długie i opadające na plecy. Święty ubrany jest w długą, przewiązaną sznurem albę, stułę, kapę zawiązaną pod szyją, infułę na głowie, zdobioną na przodzie krzyżykiem greckim, a na dłoniach ma założone rękawiczki. Krzyż na długim, metalowym drzewcu o ramionach zakończonych trójlistnie.

Św. Mikołaj

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Wielka Wieś
Miejscowość
Biały Kościół
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Bolechowice
Parafia
Św. Mikołaja
Tagi
rzeźba kamienna rzeźba XIX wieku św. Mikołaj
Miejsce przechowywania
na zewnątrz kościoła
Identyfikator
DZIELO/10947
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
kamień pińczowski, techniki rzeźbiarskie; metal
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Opis

Rzeźba przedstawiająca św. Mikołaja. Święty ukazany jest w postawie stojącej, frontalnie, z krzyżem w prawej dłoni i otwartą księgą w lewej, na której ułożone są trzy kule. Twarz podłużna, okolona długą i bujną brodą, nos długi i wąski, oczy osadzone głęboko w oczodołach ze wzrokiem skierowanym na wprost; włosy długie i opadające na plecy. Święty ubrany jest w długą, przewiązaną sznurem albę, stułę, kapę zawiązaną pod szyją, infułę na głowie, zdobioną na przodzie krzyżykiem greckim, a na dłoniach ma założone rękawiczki. Krzyż na długim, metalowym drzewcu o ramionach zakończonych trójlistnie.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźbę św. Mikołaja charakteryzuje spokojna forma, ukazana w statecznej, pozbawionej ekspresji pozie figury, a także sztywnej, prawie niezauważalnej draperii szat. Figura formalnie nawiązuje do dzieł wykonywanych w XIX wieku, jednak z powodu braku źródeł archiwalnych dotyczących powstania rzeźby nie udało się dotąd ustalić jej autora.
Rzeźba przedstawia św. Mikołaja, biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku. Trzy złote kule, która leżą na księdze symbolizują dar, jaki św. Mikołaj ofiarował trzem ubogim pannom na posag. Z kolei biskupi strój świętego i księga nawiązują do jego misji duszpasterskiej, w czasie gdy był biskupem Miry w Licji. Święty Mikołaj miał uczestniczyć w obradach soboru nicejskiego w 325 roku.

Streszczenie

Rzeźba powstała w XIX wieku w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim. Przedstawia św. Mikołaja, biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku. Trzy złote kule, która leżą na księdze symbolizują dar, jaki św. Mikołaj ofiarował trzem ubogim pannom na posag. Z kolei biskupi strój świętego i księga nawiązują do jego misji duszpasterskiej, w czasie gdy był biskupem Miry w Licji.

Bibliografia

Wiśniewski Jan, "Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w Olkuskiem", Marjówka Opoczyńska 1933
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Voragine Jacob de, "Złota legenda", Warszawa 1983

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od prawej strony. Kosz na planie ośmioboku, na niskim cokole, od dołu ujęty ośmiobocznym podwieszeniem. Ścianki kosza zdobione prostokątnymi płycinami wypełnionymi stylizowaną wicią liści akantu z czteropłatkowym kwiatkiem pośrodku. Parapet w formie prostego belkowania, którego imposty wsparte są małymi hermami – główkami połączonymi z dekoracją naśladującą ornament małżowinowo-chrząstkowy. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta w profilowanej i złoconej ramie, w górnej partii ujęty po bokach wicią akantu ze stylizowanymi podwieszonymi kampanulami; w polu umieszczone tablice dekalogu na obłokach. Baldachim na planie ośmioboku, z wydatnym, profilowanym gzymsem, zwieńczony kabłąkami spiętymi i podtrzymującymi krzyżyk łaciński zatknięty na kuli. Na podniebieniu baldachimu, w ośmiobocznej płycinie rzeźbiona gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii złożonej z wiązek promieni o nierównej długości. Balustrada schodów zdobiona wydłużonym, stylizowanym ornamentem małżowinowo-chrząstkowym umieszczonym w płytkiej, romboidalnej płycinie. Struktura polichromowana w kolorze beżowym, profile i ornamenty złocone oraz posrebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica na podstawie na planie koła, ustawiona na wysokim cokole w formie sześcianu i na niskiej prostopadłościennej kostce. Trzon w dolnej części wklęsły; nodus w formie wydłużonej kuli dekorowanej liśćmi akantu. Czara półkolista, puklowana, o wklęsło-wypukłym brzegu. Wewnątrz metalowa misa. Pokrywa w formie korony z drewnianą imitacją kameryzowania obręczy i 18 sytuowanymi naprzemiennie kwiatonami i pałkami oraz siedmiu kabłąkami, podtrzymującymi kulę z krzyżem. Pokrywa złocona i srebrzona, od wewnątrz malowana na czerwono.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie leżącego prostokąta, zwieńczone krzyżykiem na półkolistej stopie z ramionami w formie spłaszczonych kół. W narożach umieszczone są wielopłatkowe kwiatki, a w polu złocona inskrypcja „D(eo) O(ptimo) M(aximo) / Emilij z Jasińskich / Przechadzkiej / w 30ym r(oku) życia zmarłej, dnia / 2go Września 1840 r(oku) w Żalu / pozostały Małżonek z troigiem / dziecmi pomnik ten położył / z proźbą przechodnia o westchnienie / za Jej Duszę do Boga.”
płyta nagrobna
Epitafium Emilii z Jasińskich Przechadzkiej
Zdjęcie nr 1: Kościół jest usytuowany w centrum wsi Biały Kościół, na północ od głównej drogi z Krakowa do Olkusza. Teren wokół niego jest otoczony wysokim, kamiennym murem, otynkowanym. Główne wejście znajduje się w murze od zachodu z bramką i dwiema furtkami, flankowanymi przez cztery masywne filary, zdobione ostrołukowymi blendami. Na szczycie filarów ustawione są rzeźby św. Mikołaja i św. Stanisława oraz dwa wazony płomieniste po bokach. Na południowy zachód od kościoła wybudowana jest w ogrodzeniu kaplica. Ponadto w murze są jeszcze trzy wnęki, przykryte daszkami, w których umieszczone są figury. Kościół jest orientowany, murowany, otynkowany. Wnętrze świątyni tworzy niewielkie, prostokątne, jednoprzęsłowe prezbiterium zakończone prostą ścianą i nakryte pozornym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Nawa jest szersza, na planie prostokąta, nakryta drewnianym stropem z kasetonami, oddzielona od prezbiterium szeroką ostrołukową arkadą w ścianie tęczowej. Od południa do prezbiterium przylega założona na planie prostokąta zakrystia ze sklepieniem beczkowym (pozostawiona ze starego kościoła). Do tej części wzdłuż południowej ściany nawy przylegają kruchta oraz nowo wybudowana druga zakrystia. Na zachodniej ścianie nawy chór muzyczny, dostępny klatką schodową od strony nawy. Nawę oświetlają umieszczone w południowych i północnych ścianach prostokątne, zamknięte ostrołukowo, rozglifione okna. Na ścianie północnej trzy, a na południowej dwa oraz jedno mniejsze, usytuowane pośrodku nawy nad kruchtą. W prezbiterium są dwa okna na ścianie wschodniej. Wszystkie otwory okienne w kościele wypełnione są witrażami. Do świątyni prowadzą trzy wejścia: główne od strony zachodniej, drugie przez zakrystię od strony wschodniej oraz trzecie przez kruchtę od południa. Wejście główne prowadzi poprzez dwuskrzydłowe drzwi z kruchty pod wieżą. Drzwi między kruchtą a nawą główną są dębowe, przeszklone; za nimi zamocowana jest metalowa krata. W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki, kamienny cokół, wykonany z regularnych ciosów kamienia. Prezbiterium niższe od nawy. We wschodniej ścianie, pomiędzy dwoma oknami znajduje się niewielka wnęka, zakończona łukiem półkolistym z figurą Matki Boskiej w polu; powyżej w trójkątnym szczycie umieszczone jest niewielkie, wąskie okienko zakończone łukiem ostrołukowym. Elewacje są bez podziałów architektonicznych. Do zachodniej fasady kościoła dostawiona jest założona na planie kwadratu trójkondygnacyjna wieża-dzwonnica. Poszczególne kondygnacje ustawione są na niskich cokołach i zamknięte profilowanymi gzymsami. W dolnej kondygnacji na osi kościoła, prostokątne wejście do kruchty zaakcentowane rozglifionym portalem w kształcie ostrołukowej arkady i dwustopniowymi schodami. W drugiej kondygnacji ostrołukowe okno zamknięte parą ostrołukowych blend, połączonych jednym parapetem, od góry zamknięte dekoracyjnym trójarkadkowym fryzem. Trzecia kondygnacja ośmioboczna, w każdej ze ścian naprzemiennie ostrołukowe okno lub blenda. Całość nakryta ośmiobocznym, smukłym dachem wieżowym, zakończonym krzyżem osadzonym na kuli; u dołu artykułowanym ośmioma, małymi wieżyczkami. Po bokach wieży, na ścianie zachodniej nawy dwie prostokątne blendy, zamknięte ostrołukowo. Prezbiterium i nawa przykryte stromymi dachami dwuspadowymi. Wieżyczka na sygnaturkę ośmioboczna z latarnią.
kościół
Kościół św. Mikołaja
Zdjęcie nr 1: Kropielnica ustawiona na prostopadłościennej podstawie; ośmioboczna, cokół zdwojony, trzon prosty opleciony w górnej części wąską opaską. Czara również ośmioboczna, od dołu dekorowana na każdym boku wyciętymi ostrołukowymi arkadkami. Misa wystająca ponad czarę.
kropielnica
Kropielnica
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Maria ukazana w półpostaci z Dzieciątkiem na lewym ręku. Dzieciątko zwrócone trzy czwarte w prawo, w pozycji siedzącej, z głową skierowaną w stronę matki, z uniesioną prawą rączką w geście błogosławieństwa, z lewą wspartą na księdze. Twarze o delikatnych rysach, karnacje ciemne. Postacie przybrane złoconą sukienką, ozdobioną małymi gałązkami z drobnymi kwiatkami. Na głowach Marii i Dzieciątka korony zamknięte, dekorowane różnokolorowymi kamieniami. Tło obrazu jednolite, czarne. Obraz umieszczony w wąskiej, prostej i złoconej ramie. Na odwrociu napis „+ / Consecrata. / I(mmaculata) B(eata) M(aria) V(irgo) / Pin(xit) Cracovie(nsis) / A(nno) D(omini) 1698”.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Mikołaj", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-mikolaj-7

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności