Św. Helena

Dzieje zabytku

Obraz wraz z całą nastawą powstał około 1700 roku. Ołtarz wymieniany jest w aktach wizytacji biskupich z 1727, 1748 i 1783 roku. W ostatniej opisano, że nastawa była pomalowana na kolor biały i złocona: „Ołtarz czwarty. na dwóch gradusach z mensą drewnianą niekonsekrowaną w rzeźbie stolarskiej, biało malowany i złocony, w którym obraz S. Józefa”. Ołtarz jest również wymieniany w inwentarzach kościelnych (1791, 1828, 1836, 1843, 1844).

Opis

Obraz w kształcie owalu z przedstawieniem św. Heleny. W centrum kompozycji święta ukazana w półpostaci, zwrócona trzy czwarte w lewo z wysokim krzyżem w dłoniach. Twarz okrągła o jasnej karnacji, okolona ciemnobrązowymi, falowanymi i długimi włosami, nos długi i prosty, drobne usta. Wokół głowy ma złoty i kolisty nimb, a na niej koronę zamkniętą. Ubrana jest w białą suknię przewiązaną pod biustem złotym pasem, ozdobioną na dekolcie złotym obszyciem oraz brązowy płaszcz. W górnej części kompozycji na lewą stronę spływa udrapowana różowa tkanina. W tle pejzaż górski i błękitne niebo. Kolorystyka przygaszona. Rama złocona w formie wieńca z liści wawrzynu zdobiona czterema małymi różami.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz św. Heleny jest umieszczony w nastawie ołtarzowej z około 1700 roku, która stanowi przykład przełamania dotychczasowej konwencji budowania struktur ołtarzowych. Zarzucono w niej wykorzystywanie porządków architektonicznych na poczet rozbudowanej ramy o bardzo bujnych splotach akantu. Święta Helena urodziła się w połowie III wieku, zmarła około 328-330 roku. Była matką cesarza Konstantyna Wielkiego. Przypuszczalnie po 313 roku przyjęła wiarę chrześcijańską. Według tradycji w IV wieku, podczas wykopalisk zleconych przez św. Helenę, został odnaleziony krzyż i narzędzia męki Chrystusa. Dlatego też krzyż stał się nieodłączonym atrybutem w ikonografii świętej. Ponadto na obrazie w Korzkwi ubrana jest w płaszcz i koronę podkreślającą jej przynależność do rodziny cesarskiej. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora dzieła.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dostateczny, znaczne pociemnienie warstwy malarskiej, spękania farby.

Streszczenie

Obraz wraz z całą nastawą powstał około 1700 roku. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora dzieła. Święta Helena urodziła się w połowie III wieku, zmarła około 328-330 roku. Była matką cesarza Konstantyna Wielkiego. Według tradycji w IV wieku, podczas wykopalisk zleconych przez św. Helenę, został odnaleziony krzyż i narzędzia męki Chrystusa. Dlatego też krzyż stał się nieodłącznym atrybutem w ikonografii świętej. Ponadto na obrazie w Korzkwi ubrana jest w płaszcz i koronę podkreślającą jej przynależność do rodziny cesarskiej.

Bibliografia