Pamiątka z okazji ustanowienia odpustu zupełnego na uroczystość św. Otylii

Dzieje zabytku

Obraz jest pamiątką ustanowienia 11 grudnia 1773 odpustu zupełnego na uroczystość św. Otylii na okres dziesięciu lat. Akt ten odnotowano w wizytacji biskupiej w 1783 roku: „Kaplica tylko Publiczna we wsi Wilkowie iedna znaczney potrzebuiąca reparacyi, sub Titulo S(ant)a Otoliae, w którey raz na Rok bywa Nabożeństwo. Odpusty w tym kościele [w Luborzycy] są: (Pri)ma na Uroczystość Znalezienia y Podwyżesznia S(więtego) Krzyża. (Secun)do. na uroczystość Poświęcania Kościoła w pierwszą niedzielę po święcie Podwyższenia S. Krzyża (Ter)tia na Urocztystość S. Jana Kantego. (Quar)to na Uroczystość S(więtej) Otolij Męcz(ennicy) Które to odpusty za Indultem Rzymskim y admissą Dyecezalną w Konsystorzu Generalnym Krakowskim dnia 11 Grudnia Roku 1773. otrzymana ad decennium iuż w tym Roku 1783 kończą się.” [pisownia oryginalna]

Opis

Obraz ujęty jest okrągłą, drewnianą, profilowaną, czarną ramą o jasnobrązowych brzegach. Kompozycja została podzielona na dwie strefy. W dolnej, po lewej stronie ukazano klęczącą świętą Otylię ze złożonymi w geście modlitwy dłońmi, skierowaną trzy czwarte w lewo. Święta ubrana jest w biały habit oraz czarny płaszcz z czarnym welonem. Z jej ust płynie modlitwa, umieszczona na białej wstędze, skierowana w górę: „Da Pacem Domine”. Po prawej stronie obrazu znajduje się pokaźny, kwadratowy kartusz w brązowym obramieniu z czarnym napisem na białym tle: „ODPUST. / ZUPEŁNY. / NA LAT X. / A(NNO) D(OMINI) 1774”. W tle, po lewej oraz po prawej stronie obrazu widoczna jest schematycznie potraktowana architektura. W górnej strefie w półkoliście ujętym obłoku została przedstawiona Trójca Święta na tle złotego trójkąta i promienistej glorii. Po lewej stronie siedzi Chrystus, natomiast po prawej Bóg Ojciec. Obaj są zwróceni ku sobie i obejmują się rękami. Chrystus trzyma w lewej dłoni niewielki krzyż. Ubrany jest w czerwony płaszcz odsłaniający nagi tors. Bóg Ojciec trzyma berło w prawej dłoni. Ubrany jest w niebieską suknię oraz złoty płaszcz. Pomiędzy nimi znajduje się biała gołębica Ducha Świętego z rozpostartymi szeroko skrzydłami, która została ukazana na tle promienistej glorii. Kolorystyka obrazu stonowana. Przed świętą Otylią widoczna jest prostokątna ciemnoczerwona konstrukcja.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został namalowany w 1774 roku po ustanowieniu odpustu zupełnego w uroczystość św. Otylii na lat dziesięć. Dzieło jest wyjątkowym i rzadko spotykanym przykładem swojego rodzaju pamiątki tego uroczystego aktu. Forma odpustu zupełnego zmieniała się w ciągu wieków. Jednak jego podstawowy cel zawsze był niezmienny: „Odpust polega na darowaniu przed Bogiem kary doczesnej, zgładzonej już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio uosobiony i pod pewnymi warunkami, za pośrednictwem Kościoła, który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług Chrystusa i świętych.” (Katechizm Kościoła Katolickiego). W przypadku kaplicy w Wilkowie odpust był udzielany za pośrednictwem św. Otylii ukazanej na omawianym obrazie. Możemy przypuszczać, że głównym warunkiem uzyskania odpustu było uczestnictwo w stanie łaski uświęcającej we Mszy Świętej w uroczystość św. Otylii (13 grudnia) w kaplicy w Wilkowie.

Streszczenie

Obraz ukazujący świętą Otylię przed Trójcą Świętą jest pamiątką ustanowienia 11 grudnia 1773 odpustu zupełnego na uroczystość św. Otylii na okres dziesięciu lat.

Bibliografia