Koronacja Matki Boskiej

Dzieje zabytku

Obraz Koronacja Matki Boskiej został umieszczony w ołtarzu bocznym, przytęczowym, który powstał w drugiej ćwierci XVII wieku, zapewne w tym samym czasie co ołtarz główny (między 1630 a 1651 rokiem) i stojący po drugiej stronie arkady tęczowej ołtarz boczny. W aktach wizytacji biskupiej kościoła z 1630 roku zapisano, że nowo wybudowana świątynia nie posiadała jeszcze ołtarzy. Zapis o trzech ołtarzach w kościele pojawia się dopiero w kolejnych wizytacjach z lat 1663, 1727, 1748 i 1783, a także w inwentarzach kościelnych (1828, 1836, 1843, 1844).

Opis

Obraz w kształcie owalu przedstawiający koronację Najświętszej Marii Panny. Pośrodku klęcząca Maria, delikatnie zwrócona w lewo, z rękami skrzyżowanymi na piersiach, z głową zwróconą w prawo. Ma szeroką twarz z wysokim czołem, z małymi ustami, długim nosem i delikatnie przymkniętymi oczami oraz silnie zarumienione policzki. Ubrana jest w długą i różową suknię z długimi rękawami, niebieski płaszcz z jasnobłękitną podszewką oraz jasnobrązowy welon, spod którego widać ciemnobrązowe włosy. Po prawej stronie obrazu znajduje się siedzący Bóg Ojciec, prawą ręką trzymający koronę nad głową Marii, z lewą ręką wspartą na niebieskim globie ziemskim. Twarz o rysach starszego mężczyzny, okolona długą i siwą brodą oraz długimi i siwymi włosami. Ubrany jest w niebieską długą suknię z długimi rękawami oraz złoty płaszcz z zieloną podszewką spięty na piersiach, na brzegach zdobiony perełkowaniem. Po lewej stronie Chrystus ukazany w pozycji siedzącej, zwrócony w lewo, prawą ręką podtrzymujący koronę nad głową Marii, w lewej dzierżący długie berło. Twarz widoczna z prawego profilu, okolona krótką i brązową brodą oraz długimi, falującymi włosami, spływającymi na plecy. Ubrany jest w niebieską szatę, odsłaniającą nagi tors oraz czerwony płaszcz. Wszystkie postacie mają wokół głów białe i koliste nimby. W dolnej części kompozycji na tle bujnych chmur znajdują się uskrzydlone główki aniołków; w górnej części obrazu gołębica Ducha Świętego z rozpostartymi szeroko skrzydłami, od której odchodzą promienie światła, a wokół niej biała, owalna aureola na tle żółtego nieba.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz przedstawia scenę Koronacji Matki Boskiej przez Trójcę Świętą – temat, który w ikonografii sztuki europejskiej, a także polskiej pojawił się w końcu XIV wieku. W sztuce nowożytnej szczególnie charakterystyczne było rozbudowanie strefy niebiańskiej przedstawienia poprzez ukazanie obszernych partii chmur oraz uskrzydlonych główek anielskich, tak jak w omawianym dziele. W XVII wieku szczególnie popularne były różne kompozycje tego przedstawienia malarza Hermana Hana, m.in. dla kościołów Cystersów w Pelplinie i Oliwie oraz w Buczku Wielkim, a także późniejsze dzieła artystów działających w kręgu Hermana Hana. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora dzieła. Można jednak podać zbliżony czas jego powstania na lata około 1630-1650, czyli na czas wykonania całego ołtarza.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, spękania warstwy malarskiej, delikatne ściemnienie powierzchni, drobne zaplamienia obrazu po malowaniu struktury ołtarza.

Streszczenie

Obraz przedstawia scenę Koronacji Matki Boskiej przez Trójcę Świętą – temat, który w ikonografii sztuki europejskiej, a także polskiej pojawił się od końca XIV wieku. W sztuce nowożytnej szczególnie charakterystyczne było rozbudowanie strefy niebiańskiej przedstawienia poprzez ukazanie obszernych partii chmur oraz uskrzydlonych główek anielskich, tak jak w omawianym dziele. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły autora korzkiewskiego dzieła. Można jednak podać zbliżony czas jego powstania na lata około 1630-1650, czyli na czas wykonania całego ołtarza.

Bibliografia