Archanioł Gabriel ze sceny Zwiastowania
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem świętego archanioła Gabriela. Archanioł ukazany w półpostaci, zwrócony trzy czwarte w lewo z prawą ręką wzniesioną ku górze i gałązką białej lilii w lewej dłoni. Twarz ukazana z lewego profilu, idealizowana, z pełnymi ustami, długim nosem i dużymi oczami. Archanioł ma jasne, długie i kręcone włosy, zawinięte w pukle. Ubrany jest w żółtą tunikę, przewiązaną w talii oraz czerwony płaszcz zwiewnie zarzucony na ramiona, a u pleców niebieskie skrzydła. W górnej części obrazu znajdują się dwa uskrzydlone aniołki w poruszonych pozach.

Archanioł Gabriel ze sceny Zwiastowania

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Brzeźnica
Miejscowość
Marcyporęba
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Północ
Parafia
Św. Marcina
Tagi
malarstwo XVIII wieku św. Archanioł Gabriel Zwiastowanie
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/13568
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Niestety nie są znane dzieje obrazu.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem świętego archanioła Gabriela. Archanioł ukazany w półpostaci, zwrócony trzy czwarte w lewo z prawą ręką wzniesioną ku górze i gałązką białej lilii w lewej dłoni. Twarz ukazana z lewego profilu, idealizowana, z pełnymi ustami, długim nosem i dużymi oczami. Archanioł ma jasne, długie i kręcone włosy, zawinięte w pukle. Ubrany jest w żółtą tunikę, przewiązaną w talii oraz czerwony płaszcz zwiewnie zarzucony na ramiona, a u pleców niebieskie skrzydła. W górnej części obrazu znajdują się dwa uskrzydlone aniołki w poruszonych pozach.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz o wysokich walorach artystycznych w typowej dla dojrzałego baroku konwencji teatralnej ukazuje świętego archanioła Gabriela ze sceny Zwiastowania. Stanowi komplet wraz z obrazem Matki Boskiej, który również znajduje się w kościele w Marcyporębie. Niestety nie jest znany autor dzieł. Malarz wyraźnie odwołuje się do wzorów włoskich. Obraz wyróżnia stonowana kolorystyka, silny światłocień na postaci archanioła oraz śmiałe i fantazyjne kształtowanie draperii. Na obu płótnach przedstawiono moment Zwiastowania, w którym Marię nawiedził archanioł Gabriel, obwieszczając jej, że została wybrana na Matkę Jezusa. Scena została skomponowana w sposób typowy dla sztuki zachodniej – do Marii siedzącej przed pulpitem, na którym leży otwarta księga, zlatuje archanioł Gabriel, który trzyma w dłoni symbolizującą jej czystość lilię, a palcem drugiej ręki wskazuje na unoszącą się ponad nimi gołębicę Ducha Świętego. Obraz został namalowany w XVIII wieku.

Streszczenie

Obraz o wysokich walorach artystycznych w typowej dla dojrzałego baroku konwencji teatralnej ukazuje świętego archanioła Gabriela ze sceny Zwiastowania. Stanowi komplet wraz z obrazem Matki Boskiej, który również znajduje się w kościele w Marcyporębie. Niestety nie jest znany autor obu dzieł. Na płótnach przedstawiono moment Zwiastowania, w którym Marię nawiedził archanioł Gabriel, obwieszczając jej, że została wybrana na Matkę Jezusa. Obraz został namalowany w XVIII wieku.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona, przyścienna, wisząca, z jednobiegowymi schodami od strony prezbiterium. Kosz w formie czworoboku o ściętych narożach ze spływami wolutowymi. Ścianki kosza zdobione są nieregularną ramą z ornamentu rocaille'owego. W płycinie czołowej (południowej) płaskorzeźba Siewcy. Woluty zdobione ornamentami kwiatowymi w formie girland podtrzymują mocno wysunięte, wyłamane na ich osi belkowanie. Kosz od dołu zakończony jest stożkiem ujętym czterema wolutami, dekorowanymi motywami roślinnymi, zakończony roacille’ową szyszką. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujęty dwoma kanelowanymi pilastrami podtrzymującymi belkowanie wyłamane nad osią główną. W dolnej części zaplecka drzwiczki zamknięte łukiem odcinkowym, a w górnej płaskorzeźbiona dekoracja rocaille’owa. Po bokach zaplecka ażurowe rocaille’owe uszy. Baldachim powtarzający rzut kosza z lambrekinem podwieszonym u dołu i zamknięty silnie wysuniętym gzymsem. Zwieńczenie uformowane z czterech wolut spiętych w kabłąk, na którego szczycie na niskim kwadratowym cokole ustawiona jest figura Michała Archanioła depczącego szatana. W podniebieniu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii. Polichromia w kolorze białym, ornamentyka złocona, gołębica srebrzona, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z całopostaciowym przedstawieniem Chrystusa przy kolumnie biczowania. Chrystus w lekkim wykroku, w trzech czwartych zwrócony w prawo, z lewą nogą wysuniętą do przodu, z rękami przywiązanymi łańcuchem do kolumny biczowania. Twarz owalna z dużym nosem, z zamkniętymi oczami, okolona krótkim i ciemnobrązowym zarostem. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadające na plecy i ramiona. Wokół głowy świetlisty nimb. Ciało nagie o sumarycznie opracowanej muskulaturze ze spływającymi strużkami żywo-czerwonej krwi. Na biodrach krótkie, białe perizonium. Kolumna kamienna o gładkim trzonie i wklęsło-wypukłej bazie, ustawiona na stylobacie. Chrystus stoi na kamiennej posadzce z kwadratowych płytek. W dolnym prawym rogu leżą dwa bicze. Tło ciemne, jednolite. Rama drewniana, profilowana, od wewnętrznej strony pomalowana na złoto, od zewnątrz na czarno.
obraz
Chrystus u słupa
Zdjęcie nr 1: Łuk tęczowy o półkolistym wykroju, na profilowanej belce zdobionej pośrodku ryzowaną rozetą ustawiona grupa Ukrzyżowania. W centrum krucyfiks, po prawej św. Jan Ewangelista, po lewej Matka Boska i św. Maria Magdalena obejmująca krzyż. Chrystus przybity do krzyża trzema gwoździami, sylwetka w delikatnym zwisie, z głową pochyloną delikatnie w dół, o sztywnym układzie sylwetki z zaznaczonymi śladami męki. Perizonium w formie tkaniny przewiązanej na prawym biodrze ze zwisem wzdłuż prawego uda. Twarz podłużna, okolona zarostem; włosy długie spływające na prawe ramię w silnie skręcone pukle, na głowie zielona korona cierniowa złożona z dwóch przeplatających się gałązek. Nad głową Chrystusa biały titulus z napisem: „I(ESUS) N(AZARENUS) R(EX) I(UDAEORUM)”. Krzyż prosty, gładki o ramionach zakończonych gzymsikami. Po lewej stronie krucyfiksu rzeźba św. Marii Magdaleny ukazana w pozycji klęczącej, pochylonej do przodu, obejmująca dłońmi krzyż. Święta jest ubrana w długą, srebrzoną suknię, odsłaniającą nagie ramiona, przewiązaną w talii. Twarz szeroka, delikatnie otwarte usta, małe oczy i długi nos. Głowę okalają długie, ciemne włosy, spływające na plecy. Za nią ustawiona jest rzeźba Matki Boskiej w delikatnym kontrapoście, z prawą nogą ugiętą w kolanie, ze splecionymi na wysokości piersi rękami. Maria jest ubrana w długą, złoconą suknię oraz złocony płaszcz założony na głowę i spływający wzdłuż sylwetki. Twarz szeroka, z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, wzrok skierowany na krucyfiks, zmarszczone brwi. Po prawej stronie rzeźba św. Jana Ewangelisty, ukazanego w postawie stojącej, zwróconego w trzech czwartych w prawo, z rękami splecionymi na wysokości pasa. Twarz owalna, małe usta, długi i wąski nos, wzrok skierowany ku górze, zmarszczone brwi. Włosy ciemne, bujne, spływające na plecy. Święty ubrany jest w długą, złoconą suknię z długimi rękawami. Rzeźby ustawione są na niskich, zielonych cokolikach. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale złocone i srebrzone.
rzeźba
Grupa Ukrzyżowania
Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny z obrazami św. Zofii i św. Barbary, ustawiony na prostopadłościennej, profilowanej podstawie o wklęsłym przebiegu, zaopatrzonej w otwory na drążki do noszenia. Rama obrazów w kształcie stojącego prostokąta, obwiedziona bogatą dekoracją rokokową z rocaille’ami i kwiatami, zwieńczona niewielkim łacińskim krzyżykiem. Po jednej stronie obraz przedstawiający św. Zofię i stojące przed nią trzy córki. Święta zwrócona delikatnie w lewo, z szeroko rozłożonymi rękami na boki. Twarz owalna o delikatnych rysach. Ubrana jest w długą, ciemną suknię, brązowy płaszcz spięty pod szyją i biały welon. Nad głową świętej złoty i okrągły nimb. Dwie córki od lewej strony zwrócone trzy czwarte w lewo. Ubrane w długie jasne suknie, córka po lewej dodatkowo w czerwony płaszcz i z małym krzyżykiem w dłoni, a córka po środku w zielony fartuch i kij w prawej dłoni. Córka po prawej, zwrócona w prawo, oparta o ramię siostry, z lewą ręką opartą o nią. Ubrana jest w fioletową spódnicę i niebieską bluzkę z szerokimi rękawami. Twarze córek o delikatnych rysach, okolone długimi i ciemnobrązowymi włosami. W tle oddalony górski krajobraz, w górze błękitne niebo. Po drugiej stronie obrazu przedstawienie św. Barbary. W centrum święta ujęta do kolan, ukazana frontalnie, z głową zwróconą w prawo i przechyloną do tyłu, ze wzrokiem skierowanym ku górze. W prawej dłoni trzyma kielich z hostią, w lewej, opuszczonej gałązka palmy i miecz skierowany ostrzem w dół. Twarz pełna, o dużych oczach, prostym nosie i szerokich ustach. Święta jest ubrana w żółtą suknię oraz niebieski płaszcz; na głowie ma założoną zieloną chusteczkę, spod której widać długie, jasne i kręcone włosy. Po prawej stronie obrazu wysoka wieża, tło jednolite, szare, rozświetlone w górnej lewej części obrazu.
feretron
Feretron z obrazem św. Zofii i św. Barbary
Zdjęcie nr 1: Kościół drewniany, orientowany, jednonawowy o konstrukcji zrębowej, oszalowany. Prezbiterium kwadratowe o wielobocznym zamknięciu z zakrystią od północy. Nawa szersza, prawie kwadratowa, przy niej od północy kaplica i składzik później dostawiony; od południa i od zachodu kruchty. Korpus nakryty dachem dwuspadowym, jednokalenicowym, z barokową wieżyczką na sygnaturkę na kalenicy; składzik nakryty dachem pulpitowym. Wewnątrz stropy kasetonowe. Otwór tęczy o profilowanym łuku półkolistym podwyższonym; belka profilowana, na niej grupa Ukrzyżowania. Chór muzyczny wsparty na dwóch słupach. Kaplica otwarta do nawy półkolistą arkadą. Troje drzwi o ozdobnych obramieniach uszatych, schodkowatych i uszato-schodkowatych, ze starymi okuciami. Wieża nowa, izbicowa o pochyłych ścianach, zwieńczona ostrosłupowym hełmem.
kościół
Kościół św. Marcina
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica ustawiona na niskiej, prostopadłościennej bazie, trzon zwężający się ku górze, oddzielony od czary podwójnym talerzykiem. Czara w kształcie półkolistym.
kropielnica
Kropielnica

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Fresk wkomponowany w arkadę zamkniętą półkoliście, w ścianie południowej prezbiterium, nad portalem do aneksu. Ukazuje siedzącą na tronie Matkę Boską z Dzieciątkiem na kolanach oraz klęczących i stojących przed nią od lewej proboszcza Józefa Krzemińskiego, rodzinę w stroju ludowym, Izabelę i Felicjana Szybalskich oraz chłopca z chorągwią w ręku.
polichromia ścienna

Adoracja Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Czworoboczne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, ujęte w dekoracyjną ramę ze zwieńczeniem oraz ażurową wicią akantowo-kwiatową po bokach, ustawiono na postumencie w kształcie leżącego prostopadłościanu dekorowanego profilami o wklęsłych bokach z wywiniętym ornamentem roślinnym. Całość przytwierdzonym do prostopadłościennego cokołu, profilowanego i fazowanego, przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia, wspartego na czterech rzeźbionych lwich łapach. Zwieńczenie uzyskało kształt półkolistego pola z krzyżem równoramiennym w otoku w środku, ujętego dekoracyjną ramą otoczoną na zewnątrz ażurowym ornamentem, zakończonego na szczycie krzyżem. Na awersie w polu obrazowym umieszczono obraz z adoracja św. Franciszka z Asyżu. Święty został ukazany frontalnie stojąc w centrum kompozycji na stopniu przed ołtarzem. Obie rozłożone ręce z widocznymi stygmatami ma uniesione w górze. Prawą zdaje się błogosławić klęczącą przed nim parę. Franciszek ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z półprzymkniętymi oczami o spojrzeniu skierowanym na klęczących z wydatnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie włosy z wyciętą tonsurą oraz brązową broda. Ubrany jest w brązowy habit franciszkańskie przewiązany w pasie sznurem. Przed nim z prawej strony kompozycji klęczy kobieta z mężczyzną ujęci od tyłu w trzech czwartych w prawo. Oboje mają modlitewnie złożone dłonie. Mężczyzna ma ciemne włosy i zarost, ubrany jest w surdut. Kobieta ma krótko upięte włosy oraz czarną suknię z białym kołnierzykiem. Z lewej strony kompozycji stoi brodaty franciszkanin z tonsurą ujęty w profilu w prawo. W lewej ręce trzyma złożony habit, a w prawej sznur. Za Franciszkiem znajduje się prostopadłościenny ołtarz nakryty białym obrusem z ustawionym na nim krucyfiksem i czterema płonącymi świecami w wysokich lichtarzach. Tło dla ołtarza tworzy szarobeżowa wnęka flankowana dwiema lizenami. Na rewersie wyobrażono Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny. W centrum kompozycji znalazła się wyobrażona w całej postaci w mocnym kontrapoście Madonna stojąca na półksiężycu na obłokach. Maria obie dłonie ma skrzyżowane na piersiach. Jej głowa została ujęta w trzech czwartych w prawo. Jest to młoda dziewczyna o pociągłej twarzy, jasnej karnacji wydatnym nosie i pełnych ustach. Jej spojrzenie uniesionych oczu skierowane jest w górę. Głowę otaczają długie, brązowe włosy spływające na plecy oraz świetlista poświata z dwunastoma gwiazdkami. Niepokalana ubrana jest w białą suknię przewiązaną w talli oraz niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego poły opadają na obłoki. Ponad głową Marii dwa putta unoszą zamkniętą, złotą koronę. Po jej bokach na rozjaśnionym tle na obłokach wyobrażono dwie pary uskrzydlonych aniołków. Pozostałych pięć aniołków igra pośród obłoków poniżej półksiężyca, na którym wspiera się Maria.
feretron

Adoracja św. Franciszka z Asyżu, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Zdjęcie nr 1: Obraz o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. Pośrodku, wśród obłoków przedstawienie Matki Boskiej z Dzieciątkiem na lewym ramieniu, w półpostaci, zwrócona lekko w lewo, z dłońmi skrzyżowanymi w okolicach kolan Chrystusa. Po bokach adorujący dwaj aniołowie Poniżej w narożach kompozycji klęczą po stronie lewej św. Jerzy, po prawej św. Wojciech. Ponad Marią Oko Opatrzności. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię ze złotą lamówką, na która narzucony ma błękitny płaszcz z kwiatami o żółtych środkach. Głowę wieńczy dekoracyjna korona, podobnie jak Jezusa. Chrystus ukazany jest en trois quarts, w swobodnej pozycji, lewą ręką podtrzymuje księgę włożoną pod pachę, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Ubrany jest w długą sukienkę z długimi rękawami, przewiązaną paskiem, odsłaniającą stopy. Św. Jerzy, w zbroi i czerwonym płaszczu narzuconym na ramiona, prawą rękę przyłożył do klatki piersiowej, lewą unosi w okolicy tułowia. Na głowie ma hełm z pióropuszem, spod którego widać długie, kręcone włosy opadające na kark. Przy lewym jego boku widoczna jest głowa zabitego smoka. Św. Wojciech, w stroju pontyfikalnym, z paliuszem na ramionach, prawą rękę położył na klatce piersiowej, lewą podtrzymuje połę kapy liturgicznej. Wokół głów świętych koliste nimby.
obraz

Adoracja Matki Boskiej Śnieżnej przez świętych Wojciecha i Jerzego

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym. Kompozycja wielofiguralna, dwustrefowa. W górnej części namalowany obraz Imago Pietatis unoszony przez dwa putta, na tle zachmurzonego, miejscami rozświetlonego nieba. W dolnej części obrazu ukazane dwie grupy świętych adorujących wizerunek, zwróconych do wewnątrz kompozycji. W górnym rzędzie, od lewej ukazani bł. Michał Giedroyć w białym habicie, trzymający krzyż, bł. Izajasz Boner w czarnym habicie z lewą dłonią złożoną na piersi, św. Szymon z Lipnicy w brązowym habicie z rękoma złożonymi w geście modlitwy, św. Stanisław Kazimierczyk ubrany w białą albę i czarny mucet, w dłoni trzymający brewiarz, św. Jadwiga Andegaweńska w stroju królewskim, z berłem w dłoni, bł. Bronisława w białym habicie i czarnym welonie, z uniesionymi rękami, św. Jadwiga Śląska w stroju królewskim, z modelem świątyni i berłem oraz św. Kinga w brązowym habicie i czarnym welonie, lewą rękę podtrzymuje księgę i koronę otwartą. W dolnym rzędzie od lewej bł. Świętosław zwany Milczącym, w komży i stule, całujący krucyfiks, św. Jan Kanty w todze profesorskiej, z lewą ręką złożoną na piersi, bł. Wincenty Kadłubek w białym habicie o szerokich rękawach z uniesionymi rękami oraz św. Stanisław Kostka w czarnej sutannie ze skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gałązkę lilii.
obraz

Adoracja obrazu Misericordia Domini przez polskich świętych

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta o falistym, wklęsło-wypukłym zamknięciu, ujęty profilowaną, złoconą ramą. Przedstawienie wielopostaciowe, na tle chmur, podzielone na strefy. W dolnej części wśród obłoków czterej ojcowie Kościoła i czterej ewangeliści z atrybutami, wyżej apostołowie, król Dawid i św. Barbara, w trzeciej strefie z lewej św. Józef, Matka Boska i św. Jan, pod krzyżem, pośrodku Adam i Ewa, z prawej Mojżesz z dekalogiem i postacie starotestamentowe. Najwyżej Bóg Ojciec, Chrystus z kulą świata i gołębica Ducha Świętego. Między wymienionymi najważniejszymi postacie mniej znaczących świetych, m.in. św. Floriana, św. Katarzyny ALeksandryjskiej, św. Jana Chrzciciela, św. Joachima, św. Anny. Kolorystyka intensywna, silne kontrasty, płaska plama barwna.
obraz

Adoracja Trójcy Świętej przez wszystkich świętych

Jak cytować?

Maria Działo, "Archanioł Gabriel ze sceny Zwiastowania", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/archaniol-gabriel-ze-sceny-zwiastowania-1

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności