Para aniołów

Dzieje zabytku

Z informacji źródłowych wynika, iż figury w ołtarzu głównym zostały zakupione od zakonu karmelitanek bosych w Krakowie. Nie wiadomo jednak nic o pierwotnym ich umiejscowieniu. Mogły one pochodzić z kościoła tegoż zakonu pod wezwaniem św. Marcina, zamkniętego w 1787 roku, ale bardziej prawdopodobne jest, iż pierwotnie znajdowały się w kościele św. Teresy, konsekrowanym w 1730 roku, do którego w następnych latach wykonano ołtarze. Do kościoła w Chrzanowie zostały przeniesione w 1882 roku. W 2003 roku ołtarz konserwowały Kinga Kuzemczak i Danuta Prząda.

Opis

Para figur aniołów na przerwanym przyczółku w układzie przeciwstawnym. Ukazane w pozycji siedzącej, z podkurczoną prawą i wyciągniętymi wzdłuż przyczółka nogami, z pochyloną głową i rozłożonymi rękami. Ich twarze są szczupłe, o wyrazistych rysach, otwartych oczach i ustach. Włosy krótkie, rzeźbione w pojedyncze silnie skręcone, ekspresyjne pukle. Anioły ubrane są w szaty przewiązane przez jedno ramię, odsłaniające tors i fragmenty nóg, modelowane obficie w liczne fałdy i marszczenia. Skrzydła duże, delikatnie rozłożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty i atrybuty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Para ekspresyjnie rzeźbionych figur wykazuje duże podobieństwa do dzieł Antoniego Frączkiewicza. Zbliżone formalnie są anioły w ołtarzu głównym w kościele Karmelitanek bosych w Krakowie, anioły w ołtarzu Ukrzyżowania w kościele Mariackim oraz anioły w kościele Norbertanek w Imbramowicach, to ostatnie archiwalnie stwierdzone dzieło krakowskiego rzeźbiarza. Wyróżnia je zbliżony typ anatomii, z zadartymi nosami, pełnymi policzkami i silnie skręconymi puklami włosów oraz sposób miękkiego drapowania szat, zaginanych w różnych kierunkach, jakby wybieranych miejscami, rzeźbionych głęboko. Ten sposób modelowania Frączkiewicz zaczerpnął od Baltazara Fontany, którego dzieła wielokrotnie naśladował.

Streszczenie

Para ekspresyjnie rzeźbionych figur aniołów pochodzi z kościoła Karmelitanek bosych w Krakowie. Na podstawie analizy stylistycznej można wskazać ich autora – Antoniego Frączkiewicza. W 1882 roku figury zakupiła parafia św. Mikołaja w Chrzanowie.

Bibliografia