Ołtarz główny

Dzieje zabytku

W 1774 roku ołtarz główny miał wezwanie Wszystkich Świętych oraz Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. W 1973 roku został odnowiony i odzłocony przez mistrza Bronisława Maksymowicza. Kolejne konserwacje przeprowadzano w latach 1998 i 1999.

Opis

Ołtarz architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny. Mensa prostopadłościenna z antepedium haftowanym bogatą dekoracją kwiatową, z centralnie umieszczonym kielichem w otoczeniu winnej latorośli. Na nim tabernakulum w formie zbliżonej do prostopadłościennej skrzynki o wypukłej ściance frontowej na tle ścianki z tronem wystawienia ustawionej na cokole i ujętej spływami wolutowymi. Drzwiczki tabernakulum dekorowane krzyżem z glorią między literami „Α” i „Ω”. Tron wystawienia złocony, dekorowany kwiatem między stylizowanymi liśćmi i ujęty od góry muszlą palmetową. Tron ujmują lizeny przedzielone i zwieńczone gzymsem ustawionym skośnie i zakończonym od wewnętrznej strony wolutami. Gzyms nad tronem wystawienia wyniesiony, w formie łuku nadwieszonego. Na jego zewnętrznych częściach posadowiono figurki klęczących i modlących się aniołków. Nastawa ujęta parą zdwojonych pilastrów na cokołach, o głowicach korynckich, z impostami z dekoracją w formie festonów z rocaille’em i liśćmi. Uszy w formie spływów wolutowych z dekoracją liściastą. W centrum pole obrazowe z wnęką o profilowanej ramie w kształcie stojącego prostokąta ujętego w spływy wolutowe i festony, zwieńczone wydatnym kartuszem dekorowanym rocaille’em, z monogramem maryjnym. W nim ukazana Matka Boska Anielska przesłaniana obrazem „Wszyscy Święci” wzorowanym na obrazie Rafaela. Retabulum przedzielone gzymsem wyniesionym w łuk ponad polem centralnym. Zwieńczenie w formie zbliżonej do prostokąta, rozszerzające się ku dołowi, ujęte w esowate pilastry przechodzące w woluty, zamknięte łukiem odcinkowym zakończonym wolutami. Całość wieńczy krzyż z rozetą na skrzyżowaniu ramion. W zwieńczeniu wklęsło-wypukłe pole obrazowe z płaskorzeźbionym popiersiem Boga Ojca na tle nieba. Na impostach leżące figury aniołów. Struktura polichromowana, marmoryzowana w odcieniu jasnoszarym, profile, ornamenty i dekoracje złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz główny świątyni jest przykładem sztuki okresu rokoka, która rozpowszechniła się w drugiej połowie XVIII wieku. Struktura nastawy jest stosunkowo prosta i płaska, jednak zdradza wpływy sztuki swojego czasu. Partie cokołu oraz flankujące główne pole pilastry oraz opierające się na nich podpory są ustawione skośnie. Strukturę dekorują złocone ornamenty rocaille’owe oraz girlandy przypominające rzędy kampanuli. Ołtarz przeszedł najpewniej więcej przemian niż da się to wywnioskować z archiwaliów. Ustawione na mensie tabernakulum swoją formą nawiązuje do ołtarza. Tak jak on ma płaską strukturę, pole główne jest flankowane wysuniętymi podporami i ujęte spływami wolutowymi.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 1973 roku ołtarz został odnowiony i odzłocony przez mistrza Bronisława Maksymowicza. Kolejne konserwacje przeprowadzano w latach 1998 i 1999.

Streszczenie

Ołtarz główny kościoła w Górce Kościelnickiej powstał w drugiej połowie XVIII wieku i był wielokrotnie poddawany konserwacji. Jest przykładem dzieła rokokowego, co ujawnia się w jego formie i zastosowanych dekoracjach.

Bibliografia