Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 2: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 3: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 4: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 5: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 6: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 7: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.
Zdjęcie nr 8: Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.

Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Mogilany
Miejscowość
Mogilany
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Tagi
ambona sztuka XVIII wieku
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/04082
Kategoria
ambona
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – około 3,5 m
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Między 1976 a 2012 rokiem z zaplecka usunięto płaskorzeźbione przedstawienie Chrystusa Dobrego Pasterza i zastąpiono je obrazem z 1777 roku. W 1993 roku odnowiono ambonę i wymieniono schody.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, dostępna schodami z podestem. Ich balustrada jest pełna dekorowana płycinami wypełnionymi plakietami z ornamentacją roślinną. Kosz na profilowanym cokole z półwałkiem, na planie prostokąta o wklęsło-wypukłych ściankach wydzielonych spływami z wolutami, dekorowanymi kampanulami i liśćmi akantu. Na wklęsłych ściankach płyciny w kształcie stojącego prostokąta, wypełnione płaskorzeźbionymi, całopostaciowymi przedstawieniami św. Łukasza z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony, pod ich stopami kartusze ujęte dekoracją rocaille’ową. Parapet w postaci profilowanego gzymsu wyłamanego nad spływami. Spód kosza w kształcie wklęsło-wypukłego, odwróconego stożka zakończonego szyszką. Zaplecek w formie wydłużonego prostokąta ujętego kanelowanymi pilastrami. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta z wizerunkiem Chrystusa Dobrego Pasterza. Pilastry podtrzymują profilowane belkowanie wyłamane na ich osiach, na których znajdują się fragmenty przyczółka skierowane na zewnątrz. Między nimi, na ścianie rozbudowane przedstawienie gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej i obłoków. Struktura w odcieniu kremowym, dekoracja i profile złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona, dawniej miejsce czytania tekstów liturgicznych i głoszenia kazań, choć jest we współczesnej liturgii już praktycznie nieużywana, pozostaje częścią wystroju większości kościołów. Miejsce, w którym ją lokowano – przy pierwszym lub środkowym filarze nawy głównej, ustaliło się w późnym średniowieczu. Typ ambony zawieszonej na ścianie lub filarze, z wejściem po schodkach wykształcił się w XVI wieku.
Wykonana w drugiej połowie XVIII wieku ambona kościoła w Mogilanach jest przykładem dzieła rokokowego. Jej prosta struktura dekorowana ornamentem rocaille’owym – najbardziej powszechnie stosowanej dekoracji tego czasu. Zastosowano również złocenia i rozbudowane, bardzo dekoracyjne zwieńczenie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 1993 roku odnowiono ambonę i wymieniono schody.

Streszczenie

Wykonana w XVIII wieku ambona kościoła w Mogilanach nawiązuje do form rokokowych. Między 1976 a 2012 rokiem z zaplecka usunięto płaskorzeźbione przedstawienie Chrystusa Dobrego Pasterza i zastąpiono je obrazem.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Kamienna chrzcielnica na prostopadłościennej stopie. Trzon w formie balasu, w dolnej partii prostopadłościenny, przechodzący w nodus o wypukłych bokach dekorowany u góry liśćmi. Wyżej ujęty gzymsami prostopadłościan dekorowany rozetami. Czara półkolista, puklowana, zwieńczona gzymsem, dekorowana pod nim rozetkami. Pokrywa drewniana, w kształcie stożka podzielonego zbiegającymi się w góry taśmami i polach wypełnionych wcinającymi się w głąb trapezami; zwieńczona kulą z krzyżem. Krawędzie liści, rozety i dekoracje pokrywy złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Ołtarz w formie rzeźbionej, ażurowej ramy na trójstopniowym cokole, z prostopadłościenną mensą z antepedium dekorowanym kwadratowymi płycinami z motywem czworoliścia. Na nim prostopadłościenne tabernakulum z drzwiami w kształcie stojącego prostokąta dekorowanymi koszem z chlebem, rybami i chrystogramem. Środkowa część podstawy wypełniona płycinami w kształcie leżących prostokątów z plakietami roślinnymi. Na jej zewnętrznych częściach posadowiono figury klęczących aniołów. Najwyższy stopień węższy, trójosiowy, o osiach zewnętrznych wysuniętych, flankowany konsolami z rzeźbami Matki Boskiej po lewej stronie i św. Jana Ewangelisty po prawej. Centralnie umieszczona rama ujmuje pole w kształcie serca, na tle którego jest eksponowany krucyfiks. Ażur tworzy wić winnej latorośli z kiśćmi winogron, a w nią wkomponowane jest siedem postaci aniołów trzymających banderole z ostatnimi słowami wypowiedzianymi przez Chrystusa wiszącego na krzyżu. Od góry: „Pragnę”, „Niewiasto! Oto syn Twój”, „Oto matka twoja”, „Ojcze odpuść im, / bo nie wiedzą co czynią”, „Zaprawdę powiadam tobie / dziś jeszcze będziesz ze Mną w raju”, „Spełniło się! / Ojcze w ręce Twoje oddaję ducha mojego”, „Boże mój Boże mój / czemużeś mnie opuścił”. Struktura w kolorze kremowym, profile, detale i ornamenty złocone; banderole srebrzone.
ołtarz
Ołtarz główny Chrystusa Ukrzyżowanego
Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, orientowany, jednonawowy, z transeptem, prezbiterium z obejściem i przybudówkami. Od zachodu kruchta, od północy kwadratowa kaplica, od południa kolejna przybudówka. Prezbiterium zamknięte półokrągło, z obejściem przeprutym do niego arkadami wspartymi na filarach. Ściany nawy i prezbiterium gładkie, przekryte sklepieniem kolebkowym z lunetami, w których mieszczą się okna. Transept i przecięcie naw sklepione krzyżowo. Na ścianach polichromia figuralna ze scenami z Nowego Testamentu, w partii sklepienia drobne, złote gwiazdki. Od zachodu chór zatopiony w występującym asymetrycznie murze, z tralkową balustradą. W prezbiterium siedem okien w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym wypełnionych witrażami, w nawie sześć okien, w ramionach transeptu po jednym, czterodzielnym, wypełnionym witrażem, na wysokości chóru po dwa z każdej strony. Główne wejście od zachodu przez kruchtę. Fasada poprzedzona przedsionkiem o podziałach ramowych, z prostokątnym wejściem na osi, flankowanym parą pilastrów i prostokątnymi płycinami. Kondygnację wieńczy pełne belkowanie z wysuniętym gzymsem podtrzymującym daszek i trójkątny, schodkowy szczyt zakończony postumentami. Na centralnym krzyż, na sąsiadujących figury dzieci z rogami obfitości, a na zewnętrznych wazony płomieniste; szczyt ujmują postumenty z kulami. Fasada dwukondygnacyjna ze szczytem. Kondygnacja trójosiowa, rozdzielona pilastrami, o polach wypełnionych blendami w kształcie stojących prostokątów zamkniętych łukiem pełnym; szczyt trójkątny, z tarczą zegarową pośrodku. Budynek kościoła o wyraźnych podziałach na bryły składowe, ściany gładkie, przeprute oknami, z gzymsami pod krawędziami dachu. Nad nawą główną, na kalenicy, wieżyczka na sygnaturkę z latarnią i baniastym hełmem, druga na skrzyżowaniu naw, z latarnią i hełmem zakończonym krzyżem. Dach nad nawą główną i przedsionkiem dwuspadowy, nad ramionami transeptu trójspadowym,nad prezbiterium zakończony wielobocznie, na przybudówkach dachy pulpitowe, dwuspadowe i wielospadowe. Dachy kryte dachówką ceramiczną, wieżyczki blachą. Najciekawszymi zabytkami kościoła są ołtarz główny z około 1700 roku z nastawą utworzoną z wici winnej latorośli, manierystyczny ołtarz boczny oraz siedemnastowieczna chrzcielnica z warsztatu Santi Gucciego.
kościół
Kościół św. Bartłomieja
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa prostopadłościenna na profilowanym cokole, antepedium dekorowane trzema płycinami z plakietami z ornamentu roślinnego. Tabernakulum architektoniczne, w formie prostopadłościanu na profilowanym cokole, o ujętym wolutami wklęsło-wypukłym zwieńczeniu. Na ścianie frontowej drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym z uskokiem. Nastawa ołtarzowa ujęta pilastrami z płycinami ustawionymi na wysokich cokołach, na których wspierają się konsole podtrzymujące rzeźby aniołów. Podpory dźwigają pełne, wyłamane na ich osiach belkowanie, na którym posadowiono figury aniołków. W centrum kondygnacji prostokątna nisza mieszcząca obraz „Męczeństwo św. Bartłomieja”, ujęta prostokątną ramą dekorowaną w czterech miejscach kwitnącymi różami z liśćmi. Między polem obrazowym a belkowaniem kondygnacji unoszony przez dwa anioły kartusz z inskrypcją „ŚWIĘTY / BARTŁOMIEJU / MÓDL SIĘ / ZA NAMI”. Zwieńczenie o kształcie wklęsło-wypukłym, ujęte ulistnionymi wolutami, wypełnione obrazem powtarzającym jego kształt, przedstawiającym Jezusa Chrystusa. Na szczycie krzyż równoramienny o ramionach zakończonych trójlistnie, na tle glorii. Struktura ołtarza w kolorze kremowym; profile, detale i ornamenty złocone i srebrzone.
ołtarz
Ołtarz boczny lewy św. Bartłomieja
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, na cokole, przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem. Maria przytrzymuje Jezusa prawą ręką, lewą opuszcza przed sobą, patrzy na wprost. Ma podłużną, pełną twarz z małymi, ciemnymi oczami, prostym nosem i szerokimi ustami. Jest ubrana z złotą suknię ze srebrnym paskiem, która drobnymi fałdami łamie się na wysokości stóp i złoty płaszcz ze srebrnym podbiciem, który wywija się na krawędziach. Dzieciątko siedzi, patrzy na Matkę, prawą ręką błogosławi, w lewej trzyma jabłko królewskie, jest owinięte w pasie złotą szarfą. Obie postacie mają na głowach złote, otwarte korony. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Matka Boska z Dzieciątkiem
Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem, z uszakami. Mensa prostopadłościenna na cokole; antepedium dekorowane trzema płycinami, z których środkowa wypełniona emblematem franciszkańskim złożonym ze skrzyżowanych rąk poniżej krzyża w glorii. Tabernakulum architektoniczne, o ściętych narożach podkreślonych lizenami, na profilowanym cokole. W ścianie frontowej nisza w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym z umocowanymi na czerwonym tle relikwiami. Kondygnację zamyka gzyms i uskokowe zwieńczenie pełniące funkcję podstawy pod krucyfiks. Nastawa ołtarzowa, ujęta kompozytowymi kolumnami ustawionymi na wysokich postumentach zdobionych plakietami roślinnymi. Dźwigają one pełne, wyłamane na ich osiach belkowanie . Fryz wysuniętych części dekorowany rozetami, a cofniętej fragmentem symetrycznej wici. W centrum kondygnacji nisza zamknięta łukiem półkolistym mieszcząca obraz „Przemienienie Pańskie” i wizerunek św. Franciszka na zasuwie. Nisza ujęta prostokątną ramą, której wolne naroża wypełniają uskrzydlone główki anielskie. Kondygnacja ujęta ażurowymi uszakami z wici roślinnej. W zwieńczeniu przedstawienie św. Walentego w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym, ujęte pilastrami z cekinami i wolutami podtrzymującymi fragmenty belkowania. Od góry nisza ujęta rzeźbionym, ornamentalnym zwieńczeniem o wklęsło-wypukłym profilu złożonym z ulistnionych wolut ujmujących kartusz z owalnym polem podtrzymujący woluty tworzące kształt serca. Struktura ołtarza w kolorze białym; profile, detale, ornamenty i kolumny złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny prawy Przemienienia Pańskiego

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z pełną balustradą, dostawionych od północy. Kosz na planie ośmioboku, ustawiony na niskim, profilowanym cokole, z podwieszeniem w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, zakończonego szyszką. Ścianki ambony wydzielone zwielokrotnionymi pilastrami toskańskimi, z płycinami w partii trzonów, podtrzymującymi przełamujący się nad nimi gzyms tworzący parapet. W polach płyciny w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym z figurami czterech ewangelistów ustawionych na wspornikach w postaci uskrzydlonych główek anielskich. Baldachim na planie ośmioboku, w formie zbliżonej do spłaszczonego stożka, o wklęsło-wypukłych ściankach, o krawędzi obwiedzionej lambrekinem, zakończonego postumentem z figurą Chrystusa w typie Salvator Mundi. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w odcieniach beżu, z bladoróżowymi detalami i złoconymi profilami. Figury ewangelistów i Chrystusa ścięte z tyłu, ukazane frontalnie, w kontrapostach. Twarze mają pociągłe, o migdałowatych oczach, garbatych nosach i pełnych ustach, okolone są gęstymi, krótkimi brodami i falowanymi włosami opadającymi na ramiona. Postacie ubrane są w złocone tuniki przepasane w talii oraz płaszcze. Ewangeliści trzymają w rękach pióra i otwarte księgi, przy nogach znajdują się ich atrybuty. Chrystus w lewej ręce trzyma jabłko królewskie, prawą błogosławi.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem przez zaplecek od zakrystii. Kosz na planie prostokąta o wypukłej ścianie frontowej, na cokole w formie wałka, z podwieszeniem w kształcie ściętego ostrosłupa o wklęsłych bokach, zakończonego szyszką. Naroża kosza ujęte pilastrami z płycinami w trzonach, zdobionymi kampanulami, podtrzymującymi parapet w formie gzymsu. Ścianka frontowa dekorowana kanelurami, boczne prostokątnymi płycinami z rozetami. Zaplecek w formie stojącego prostokąta, ujęty listwami z cekinami oraz uszami utworzonymi z wijącego się ornamentu roślinnego. W polu drzwi, ponad którymi wypukła płaskorzeźba w formie leżącego prostokąta, z przedstawieniem siewcy na tle pejzażu. Baldachim na planie analogicznym względem kosza, z podwieszonymi lambrekinami, na nim cokół, na którym leży otwarta księga pośród obłoków, z dwiema uskrzydlonymi główkami anielskimi, w glorii promienistej. Nad nimi krzyż. Księga z napisem „LEX / ET / EVAN/GELIUM / I / II / III / IV / V / VI / VII / VIII / IX / X”. Na podniebieniu baldachimu gołębica Ducha Świętego. Z tyłu, na drzwiczkach widniał napis „I.K. 1831”. Struktura polichromowana w kolorze beżowym, jasnobrązowym i jasnoróżowym, ornamentyka złocona, detal srebrzony.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Wisząca, przyścienna ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Dojście do kosza prowadzi przez dwuskrzydłowe drzwi usytuowane w zaplecku. Kształt kosza oparto na planie siedmiu boków z dziesięcioboku, ustawionych na wałku, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, zakończonego szyszką oraz dekorowanym rozetami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Ścianki kosza artykułowano prostokątnymi, obramienionymi płycinami z pięcioma płaskorzeźbionymi przedstawieniam czterech ewangelistów i siewcy. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. Siewca, umieszczony na trzeciej płycinie, został ukazany jako młody mężczyzna, który idąc przez zaorane pole rzuca w nie ziarno. U jego stóp widać pług oraz worek ze zbożem na zasiew. Parapet kosza uzyskał formę gzymsu. Zaplecek został ujęty profilowaną ramą. W jego pole wpisano prostokątne, dwuskrzydłowe drzwi w profilowanym obramieniu. Baldachim uzyskał rzut analogiczny do kosza ambony. Płaskie podniebie z wyobrażeniem gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni ujmuje profilowany, łamany gzyms, ponad którym poprowadzono kopulasty dach. Na jego szczycie ustawiono rzeźbę Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu. Struktura ambony została polichromowana w kolorze beżowym, z białymi i czerwonymi profilami, oraz pozłacanymi detalami, profilami i ornamentyką. Płaskorzeźby na koszu oraz figura Mojżesza otrzymały naturalistyczną polichromię.
ambona

ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy północnej ścianie, dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie sześcioboku u dołu z ćwierćwałkiem, zdobionym na narożach dekoracją rokokową; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane spływami wolutowymi o karbowanych trzonach. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione rocaille. Podwieszenie w formie stożka o wklęsło-wypukłych bokach, zakończonego płaskorzeźbioną rozetą. Ścianki flankowane w narożach analogicznie jak kosz, w polach trapezoidalne płyciny, przerwane pośrodku okręgiem z rozetką. Zaplecek prostokąty ujęty płaskim obramieniem o zgeometryzowanych wolutach w dolnych narożach oraz rocaille'm w górnych. Pośrodku płaskorzeźbione przedstawienie św. Jana Chrzciciela na tle pejzażu. Baldachim powtarzający plan kosza, zwieńczony wazonem ustawionym na sześciu spiętych kabłąkach. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, na brzegach zawieszony lambrekin. Balustrada schodów pełna, od dołu ujęta półwałkiem, zamknięta profilowanym gzymsem, w polu dwie płyciny w kształcie rombów, w których umieszczone są rocaille. Balustrada zakończona filarkiem, na którym ustawiony jest wazonik. Całość struktury ambony polichromowana w odcieniach brązu, płaskorzeźba wielobarwna, profilowania i detal architektoniczny pozłacany, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko, lambrekin posrebrzany.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona nadwieszona, przyścienna, wsparta na żelaznym pręcie. Kosz na planie ośmioboku; na ściankach płyciny w kształcie wąskich, stojących prostokątów, zamknięte trójbocznie z namalowanymi przedstawieniami symboli ewangelistów z podpisami: „S(ANCTUS) IOANNES”, „S(ANCTUS) MARCUS”, „S(ANCTUS) LVCAS”, „S(ANCTUS) MATHE[US]”. Ścianki wydzielone kolumnami na cokole o gładkich trzonach ze stylizowanymi kompozytowymi kapitelami, dźwigającymi pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Na belkowaniu ornamenty małżowinowe. Parapet w formie silnie wystającego, profilowanego gzymsu. Z prawej strony dostawione, jednobiegowe schody z barierką zwieńczoną profilowanym gzymsem. Bariera z dwoma romboidalnymi płycinami, z przedstawieniami modlącego się świętego z modelem kościoła w dłoniach przed Marią i Chrystusem na obłokach oraz Chrystusa błogosławiącego z inskrypcją: „QUINIMO BEATI QVI AVDIVNT VERBVM DEI”. Baldachim na planie ośmioboku o profilowanym gzymsie wsparty na profilowanych listwach. Ambona marmoryzowana w tonacjach bieli, zieleni, błękit; detale złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-39

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności