Ołtarz główny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Skawina
Miejscowość
Krzęcin
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
Matka Boska ołtarz św. Stanisław św. Wojciech
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/03045
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – około 4,5 m
wysokość – około 5,5 m
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz pochodzi z kościoła wybudowanego w 1700 i poświęconego w 1703 roku. W polu głównym umieszczono pochodzący z 1520 roku obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, na cokole, z bramkami. Nastawa jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem. Mensa murowana, blat kamienny. Antepedium w kształcie leżącego prostokąta ujętego parami kolumn o gładkich trzonach i głowicach kompozytowych, podtrzymujących belkowanie z parami tryglifów. Belkowanie nad częścią środkową ucięte łukowato. W polu środkowym płaskorzeźbiona scena z przedstawieniem Świętej Rodziny. Postać św. Józefa półleżąca, zwrócona profilem w prawo, w stronę Matki Boskiej. Siedząca Maria skierowana w trzech czwartych w prawo, trzyma na kolanach poruszone Dzieciątko. Oś środkowa flankowana parą opilastrowanych filarów i kolumn o kapitelach kompozytowych, ustawionych przed licem ołtarza pod kątem. Podpory dźwigają pełne, wyłamane belkowanie oraz odpowiadający ich ułożeniu przerwany przyczółek. Zwieńczenie ujęte w spływy, zamknięte łukiem nadwieszonym. Cokoły kolumn dekorowane rocaille’em. W polu środkowym obraz we wnęce z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem zasłaniany wizerunkiem św. Floriana w profilowanej ramie, w formie stojącego prostokąta zamkniętego dwoma, zwróconymi naprzeciwlegle stykającymi się spływami wolutowymi oraz rocaille’owym kartuszem z inskrypcją „POD TWOJĄ OBRONĘ”. Pierwsza kondygnacja ujęta uszakami utworzonymi z ornamentu rocaille’owego, ażurowej kratki regencyjnej i ornamentu roślinnego w formie kwiatów. Na bramkach ustawiono figury św. Wojciecha i św. Stanisława. Na przerwanym przyczółku spoczywa para adorujących aniołów. W zwieńczeniu profilowana rama powtarzająca jego formę z obrazem św. Antoniego Padewskiego zamknięta rocaille’em. Całość ujęta w spływy z ornamentu roślinnego. Struktura polichromowana na kremowo ze złoconą i srebrzoną ornamentyką oraz detalami architektonicznymi.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz jest przykładem stylu późnobarokowego. Charakteryzuje go bujna, dynamiczna struktura z częściami bocznymi ustawionymi skośnie w stosunku do głównej osi, tendencja do zwielokrotniania elementów oraz wyłamywania linii prostych. Całość uzupełniają typowa dla okresu rokoka dekoracja ornamentalna złożona z rocaille’ów oraz kratki regencyjnej. Ołtarz jest poświęcony Marii, której wizerunek, pochodzący z XVI wieku, znajduje się w głównym polu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. W 1968 roku konserwator Irena Święcicka poddała go dezynfekcji i dezynsekcji oraz częściowo uzupełniła grunt, polichromię i złocenie.

Streszczenie

Ołtarz główny Matki Boskiej w kościele w Krzęcinie reprezentuje nurt późnobarokowy. Charakteryzuje go dynamiczna struktura, typowy dla okresu rokoka ornament oraz dekoracja złoceniem. Umieszczono w nim słynący cudami wizerunek Marii pochodzący z XVI wieku.

Bibliografia

Spiechowicz-Jędrys Agnieszka, "Krzęcin. Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi", Kraków 2004
Kutaś Paweł, "Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce ​ ", Zakrzów 2013
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Ołtarz główny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-30

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności