Krucyfiks

Dzieje zabytku

Pierwotnie krucyfiks znajdował się na belce tęczowej w kościele św. Katarzyny w Krzeszowie wybudowanym w latach 1613-1615 z fundacji Piotra Komorowskiego. Następnie przeniesiono go ze starego kościoła do nowego wystawionego w latach 1901-1903.

Opis

Rzeźba Chrystusa przybita do krzyża czterema gwoździami, ukazana w typie Cristo morte. Ciało o szeroko rozstawionych ramionach, sylwetka szczupła, choć muskularna. Chrystus ma głowę przechyloną na prawe ramię. Twarz szczupła, z wąskim i długim nosem, zamkniętymi oczami, na wpół otwartymi ustami, okolona krótką brodą. Włosy długie, ciemnobrązowe spływające na prawe ramię, na głowie zielona korona cierniowa. Perizonium złocone, zdobione na brzegu koronką, swobodnie oplatające biodra, przewiązane sznurem na prawym boku, z jednym końcem dłuższym, zwisającym wzdłuż prawego uda. Z boku, dłoni, stóp i spod korony cierniowej spływają strużki krwi. Polichromia ciała naturalistyczna. Krzyż gładki, prosty, pomalowany na ciemnobrązowy kolor; nad głową Chrystusa titulus z napisem „INRI” w języku łacińskim, greckim i hebrajskim. U podstawy pionowej belki krzyża złocona i marmoryzowana, wolutowo wygięta konsolka.

Zarys problematyki artystycznej

Krucyfiks to krzyż z figurą Chrystusa, będący obowiązkowym wyposażeniem każdego kościoła. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Rzeźba w kościele w Krzeszowie powstała w XVIII wieku. Przedstawia Chrystusa w typie Cristo morte, na którego śmierć wskazują zamknięte oczy i na wpół otwarte usta. Ekspresja przedstawienia jest wyrażona zwłaszcza w wyrazie bólu ukazanym na twarzy Chrystusa. Nad jego głową znajduje się titulus, czyli tabliczka z napisem winy, skróconym do liter INRI (łac. Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum), czyli Jezus Nazarejczyk Król Żydów. Zgodnie z opisem w Ewangelii św. Jana: „Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: «Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski». Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: «Nie pisz: Król Żydowski, ale że On powiedział: Jestem Królem Żydowskim». Odparł Piłat: «Com napisał, napisałem»” (J 19, 19-22).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, przetarcia polichromii.

Streszczenie

Pierwotnie krucyfiks znajdował się na belce tęczowej w kościele św. Katarzyny w Krzeszowie wybudowanym w latach 1613-1615 z fundacji Piotra Komorowskiego. Następnie przeniesiono go ze starego kościoła do nowego wystawionego w latach 1901-1903.

Bibliografia