Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Figura umarłego Chrystusa przybita do krzyża trzema gwoździami. Ciało w lekkim zwisie, o ramionach układających się w delikatny łuk, nogi lekko ugięte, stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Chrystus ma wąską, pociągłą twarz, o zamkniętych oczach, prostym nosie i otwartych ustach. Twarz okolona krótką brodą oraz włosami sięgającymi ramion, rzeźbionymi w regularne fale. Ciało ma szczupłe i smukłe, o delikatnie zaznaczonych żebrach klatki piersiowej oraz ranie w boku. Perizonium w formie krótkiej, ściśle opinającej biodra tkaniny, zawiązanej w partii podbrzusza. Polichromia figury naturalistyczna, zachowana fragmentarycznie.

Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Biskupice
Miejscowość
Biskupice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niegowić
Parafia
Parafia Św. Marcina z Tours
Tagi
Chrystus Ukrzyżowany Cristo morte rzeźba gotycka rzeźba XV wieku
Miejsce przechowywania
za ołtarzem głównym
Identyfikator
DZIELO/12173
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
połowa XV wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie
Wymiary podstawowe
szerokość – 75 cm
wysokość – 196,5 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 76 cm
Szerokość figury – 62,5 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Figura Chrystusa Ukrzyżowanego powstała około połowy XV wieku. Pierwotnie Jezus miał na głowie szeroką koronę cierniową w formie kołpaka (widoczna jeszcze na zdjęciu w karcie WUOZ z lat siedemdziesiątych XX wieku).


Opis

Figura umarłego Chrystusa przybita do krzyża trzema gwoździami. Ciało w lekkim zwisie, o ramionach układających się w delikatny łuk, nogi lekko ugięte, stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Chrystus ma wąską, pociągłą twarz, o zamkniętych oczach, prostym nosie i otwartych ustach. Twarz okolona krótką brodą oraz włosami sięgającymi ramion, rzeźbionymi w regularne fale. Ciało ma szczupłe i smukłe, o delikatnie zaznaczonych żebrach klatki piersiowej oraz ranie w boku. Perizonium w formie krótkiej, ściśle opinającej biodra tkaniny, zawiązanej w partii podbrzusza. Polichromia figury naturalistyczna, zachowana fragmentarycznie.


Zarys problematyki artystycznej

Figurę Chrystusa Ukrzyżowanego charakteryzuje bardzo archaiczna forma. Postać ma szczupłą i smukłą sylwetkę. Anatomia została opracowana w sposób uproszczony, z delikatnym podkreśleniem żeber klatki piersiowej oraz nieproporcjonalnie dużymi stopami. Twarz jest wydłużona, o schematycznych rysach. Włosy i broda rzeźbione są sumarycznie z zaznaczonym ryciem układem. Cechy formalne figury, sposób rzeźbienia anatomii, jak i forma krótkiego, ściśle przylegającego do bioder perizonium jest znamienna dla rzeźb z XV wieku. Omawiana figura zupełnie pozbawiona jest ekspresji oraz znamion fizycznego aspektu bólu, zarówno w układzie ciała, wyrazie twarzy i sposobie opracowania anatomii. Najpewniej powstała około połowy XV wieku, jeszcze przed wpływem twórczości Wita Stwosza na rzeźbę małopolską.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Odspojenia ramion figury, rak prawej dłoni i palców; ubytki polichromii, silne zabrudzenia całości.

Streszczenie

Figura Chrystusa Ukrzyżowanego powstała około połowy XV wieku. Charakteryzuje ją bardzo archaiczna forma. Powstała jeszcze przed wpływem twórczości Wita Stwosza na rzeźbę małopolską.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Muzeum Archidiecezjalne w Krakowie, Program prac konserwatorskich przy wystroju wnętrza kościoła parafialnego p.w. św. Marcina w Biskupicach. 1. Ściany, stolarka drzwiowa. 2. Kamieniarka, posadzka. 3. Wyposażenie wnętrza, oprac. Aleksandra Grochal, Kraków 2014.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie leżącego prostokąta w profilowanej kamiennej ramie z inskrypcją: „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / Ś(WIĘTEJ) P(AMIĘCI) KS(IĘDZA) JANA KALCZYŃSKIEGO / KANONIKA HON(OROWEGO), RADCY KONSYSTORZA / KRAKOWSKIEGO, JUBILATA, PLEBANA / TUTEJSZEJ PARAFII PRZEZ 47 LAT, / W 81 R(OKU) ŻYCIA, A 52 KAPŁAŃSTWA, / ZMARŁEGO W DNIU 3 GO MARCA 1883 R(OKU) / Pokój Jego zacnej duszy!” Nad inskrypcją krzyż.
płyta nagrobna
Epitafium księdza Jana Kalczyńskiego
Zdjęcie nr 1: Epitafium architektoniczne, w formie aediculi, na cokole z wyciętym u dołu łukiem odcinkowym, ujęte parą kolumn o kapitelach korynckich, dźwigających niepełne belkowanie zakończone wyłamanym szerokim gzymsem. W partii zwieńczenia widnieje płaskorzeźbiona, ujęta liściastymi labrami tarcza z godłem herbu Prus I. Niegdyś epitafium wieńczył zapewne krzyż (obecnie zniszczony). Pośrodku profilowana płycina z inskrypcją „PAMIĘCI / Adama / WIŚNIEWSKIEGO / Dziedzica wsi Przebieczany / zm(arłego) d(nia) 6 Grudnia 1857 / w 64 roku życia. / Pozostała wdowa z dziećmi / poświęca”. W prawej dolnej części epitafium sygnatura „E(dward) Stehlik”.
płyta nagrobna
Epitafium Adama Wiśniewskiego
Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie leżącego prostokąta, z uszakami, ujęte od góry i dołu wolutami, zwieńczone prostym krzyżem. W polu inskrypcja „KAŻMIERZ / BR: KONOPKA / UR(ODZONY) 19 LISTOPADA 1826. – ZM(ARŁY) 28 PAŹDZIERNIKA 1884. / RĘKE SWĄ OTWORZYŁ UBOGIEMU / A DŁONIE SWE ŚCIĄGNĄŁ KU NIEDOSTATECZNEMU”.
płyta nagrobna
Epitafium Kazimierza Konopki
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica na masywnej kamiennej podstawie na planie ściętego koła. Trzon z piaskowca, polichromowany na sposób imitujący marmoryzację, w formie jednolalkowej tralki z okrągłą plintą i sześcienną bazą. Czara marmurowa w formie spłaszczonej półkuli, z wywiniętym brzegiem, ujęta metalowymi cęgami z kotwami. Wewnątrz blaszana misa. Pokrywa drewniana, na profilowanej podstawie na planie ośmioboku, w formie kopułki pokrytej łuską, podzielonej na osiem pól, zwieńczona cokołem z niewielką grupą rzeźbiarską Chrztu Chrystusa. Pokrywa i profile złocone, podstawa polichromowana w kolorze zielonym.
chrzcielnica
Chrzcielnica z pokrywą
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca. Kosz na planie prostokąta o ściętych narożach, z dobudowanym po prawej stronie balkonem, opasującym ścianę tęczową, prowadzącym do drzwi umieszczonych w północnej ścianie prezbiterium. Kosz ze schodkowym i profilowanym podwieszeniem zakończonym szyszką. Kosz i balkon na profilowanych cokołach, o ściankach dekorowanych płycinami z perełkowaniem, w polu frontowym monogram IHS, w czterech polach flankujących rozety. Ścianki zakończone profilowanym gzymsem stanowiącym parapet. Ponad koszem, na podłuczu arkady tęczowej zawieszona gloria promienista z gołębicą Ducha Świętego w obłokach. Struktura polichromowana w kolorze jasnozielonym, dekoracja, profile i gloria złocone, gołębica i obłoki srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa pełnoplastyczna, ustawiona na podstawie na planie ośmioboku oraz na rzeźbionym fragmencie podłoża. Chrystus zwrócony jest frontalnie, w lekkim kontrapoście. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma drzewce czerwonej chorągwi z tkaniny z naszytym krzyżem, ujętej dwoma chwostami. Twarz ma pociągłą z wysokim czołem, migdałowatymi oczami, wąskim i zadartym nosem oraz małymi ustami, okoloną krótką, falowaną brodą rozdzieloną na dwoje oraz regularnie falowanymi włosami sięgającymi ramion. Ubrany jest w czerwony płaszcz z zieloną podszewką i złoconą lamówką, zapięty na piersi, opadający na plecy i ramiona, zawinięty łukowato z przodu postaci, odsłaniający nagi tors i lewą nogę. Polichromia ciała naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Jedno dwustronnie malowane skrzydło ołtarzowe o kształcie stojącego prostokąta. Na awersie cztery sceny z życia i działalności św. Bartłomieja Apostoła w Indiach: Uzdrowienie córki króla Polemiusza, Wypędzenie diabła ze świątyni, Chrzest króla Polemiusza i jego dworu oraz Pojmanie św. Bartłomieja. Na rewersie Modlitwa w Ogrojcu. Na fragmencie części środkowej (2/3 całości) umieszczono dwie sceny męczeństwa świętego oraz duże całopostaciowe przedstawienie św. Bartłomieja stojącego frontalnie na tle wzorzystej tkaniny. Twarz szeroka okolona czarnymi kędzierzawymi włosami i takąż brodą. Ubrany w długą ciemną suknię, spod której u dołu widać tylko czubki czerwonych spiczastych butów. Okryty białym płaszczem z czerwoną podszewką. Ręce ugięte w łokciach, w prawej dłoni nóż (narzędzie męki), w lewej oprawna księga.
ołtarz
Tryptyk św. Bartłomieja
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z półpostaciowym przedstawieniem Madonny podtrzymującej lewą ręką Dzieciątko Jezus. Maria ukazana jest na wprost, lekko przechyloną w lewo głowę charakteryzuje owalna, pociągła twarz o wyrazistych oczach z nieznacznie przymkniętymi powiekami, długim, prostym nosie, niewielkich ustach o opadających kącikach, wyraźnie zaróżowionych policzkach oraz subtelnie zaznaczonym podbródku. Maria ubrana jest w ciemnogranatową suknię z szerokimi, dekoracyjnymi, złoconymi obszyciami dekoltu i wąskich mankietów. Na jej głowie jest biała, półprzejrzysta chusta widoczna spod osłaniającego całą sylwetkę ciemnogranatowego płaszcza o bordowej podszewce i szerokiej, złoconej, dekoracyjnej lamówce, spiętego na piersiach dużą, złoconą broszą w kształcie rombu z czterema kółkami przylegającymi do jego lekko wklęsłych boków. Prawą ręką o smukłej, wyprostowanej dłoni Maria wskazuje na trzymane na lewej ręce siedzące Dzieciątko. Zwrócony w trzech czwartych w prawo Jezus lekko pochyla się do przodu. Pociągłą, o trójkątnym obrysie szczęki twarz charakteryzują duże, wyraziste oczy o nieznacznie przymkniętych powiekach, długi, prosty nos oraz niewielkie usta. Krótkie, brązowe, skręcone włosy opadają parą pukli na czoło Dzieciątka. Ubrane jest ono w długą, ciemnogranatową suknię z szerokimi, dekoracyjnymi, złoconymi lamówkami, spod której widoczne są bose stopy. Jezus prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, lewą trzyma wspartą na kolanach zamkniętą księgę w zielonej oprawie. Głowy postaci okalają ryte w gruncie podobrazia nimby z motywami eliptycznych promieni ujętych wąskim okręgiem, dodatkowo wieńczą je złocone, kameryzowane korony otwarte. Złocone tło przedstawienia zdobi grawerowana wić roślinna. Obraz ujęty jest złoconą ramą w formie ażurowego układu liści akantu.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca Chrystusa zawieszonego na krzyżu na wyprostowanych ramionach, figura w typie Cristo vivo. Głowa Chrystusa delikatnie przechylona na prawe ramię; nogi wyprostowane w kolanach, stopy przebite jednym gwoździem w układzie prawa na lewą. Twarz Zbawiciela szeroka o wyraźnych rysach, długim i wąskim nosie oraz krótkiej brodzie, zawiniętej na końcu w dwa krótkie i silnie skręcone pukle. Włosy długie, opadające na plecy z jednym długim puklem spływającym sztywno na prawe ramię. Na głowie Chrystus ma założoną ciasno splecioną, zieloną koronę cierniową, zawiązaną opaską z gałązek. Sylwetka wychudzona, ułożona w nienaturalnej pozie z dużymi dłońmi i stopami. Perizonium złocone, ciasno oplatające biodra, przewiązane pośrodku z jednym końcem wystającym z prawej strony. Nad głową Chrystusa znajduje się titulus w formie białej tabliczki namalowanej na wolutowo wyciętym kartuszu z napisem w polu „I(ESUS) N(AZARENUS) R(EX) I[UDAEORUM]”. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała z zaznaczonymi śladami męki. Krzyż drewniany, prosty, malowany na kolor ciemnobrązowy.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, lekko ścięta z tyłu; z widocznym koluszkiem na plecach . Chrystus rozpięty na krzyżu w lekkim zwisie ciała, z szeroko rozłożonymi rękoma i nogami lekko ugiętymi w kolanach; stopy przybite jednym gwoździem, założone prawa na lewą. Ukazany jako martwy, z głową zwieszoną na prawy bark Twarz pociągła, z krótkim zarostem i długimi włosami spływającymi na plecy i na prawy bark. Ciało z podkreśloną budową anatomiczną i muskulaturą; w lewym boku rana. Na głowie korona cierniowa spleciona z trzech cienkich gałązek. Wokół bioder sznur podtrzymujący skąpe perizonium o formie pasa draperii. U góry, na pionowej belce krzyża umieszczony poziomo titulus o postrzępionych bokach, z literami INRI. Karnacja ciała w odcieniu naturalnym ze strużkami i kroplami krwi, włosy i zarost brązowe, titulus biały, korona cierniowa i perizonium pozłocone.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do belki krzyża trzema gwoździami, w typie Christo morte. Ciało w głębokim zwisie, ramiona ułożone w kształt litery „Y”. Głowa opadająca na klatkę piersiową, przechylona na prawe ramię. Twarz szeroka, okolona krótką brodą i włosami opadającymi na prawe ramię. Oczy zamknięte, nos niewielki, prosty, usta rozchylone. Na głowie korona cierniowa. Sylwetka ciała smukła o wyraźnie zaznaczonej muskulaturze, zwłaszcza w partii klatki piersiowej i ramion. Dłonie o zaciśniętych palcach. Wokół bioder perizonium układające się w głębokie poprzeczne fałdy, z rozwianym zwisem przy lewym boku. Stopy skrzyżowane, prawa założona na lewą. Karnacja ciała w jasnoszarym odcieniu z zaznaczonymi czerwoną farbą śladami męki. Włosy i zarost ciemnobrązowe, perizonium i korona cierniowa złote. Nad głową srebrny titulus w formie banderoli.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa umarłego przybita trzema gwoździami do krzyża o prostych ramionach. Jego ciało jest w delikatnym zwisie o horyzontalnie rozłożonych ramionach. Prawa noga ugięta w kolanie, stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Twarz Chrystusa jest szczupła, o głęboko osadzonych, zamkniętych oczach, prostym, krótkim nosie i lekko rozchylonych ustach, okolona krótką brodą skręconą w dwa pukle oraz kręconymi włosami opadającymi na ramiona. Na głowie ma koronę cierniową. Ciało szczupłe, miękko modelowane, o podkreślonej muskulaturze ud i ramion oraz silnie uwypuklonych żebrach i mostku klatki piersiowej. Biodra przesłonięte są białym, krótkim, mocno drapowanym i przylegającym do ciała perizonium z ekspresyjnie rozwianym zwisem tkaniny na prawym boku. Polichromia naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki. Na zakończeniu pionowej belki krzyża namalowana tabliczka z napisem „I.N. / R.I.”.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Krucyfiks w typie Christo morte; postać Chrystusa umarłego przybitego do krzyża trzema gwoździami. Sylwetka w delikatnym zwisie, o silnie zaznaczonej anatomii ciała, z podkreśloną linią żeber i zaznaczonymi śladami męki. Perizonium w formie tkaniny przewiązanej na sznurze, sięgające kolan i odsłaniające prawe udo; z prawej strony spływające kaskadowo. Twarz Jezusa podłużna opadająca na prawe ramię, okolona zarostem; oczy zamknięte, nos podłużny, wystające kości policzkowe; włosy długie spływające na prawe ramię, na głowie złota korona cierniowa. Partie ciała polichromowane naturalistycznie, korona cierniowa i perizonium złocone.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Krucyfiks w typie Cristo morte. Chrystus przybity do krzyża trzema gwoździami, sylwetka w delikatnym zwisie, z głową przechyloną na prawe ramię, o silnie podkreślonej anatomii ciała, z zaznaczonymi śladami męki. Perizonium w formie tkaniny przewiązanej na prawym biodrze. Twarz podłużna, okolona zarostem; włosy długie spływające na prawe ramię w kręcone pukle, na głowie korona cierniowa. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba

Krucyfiks

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-144

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności