Epitafium Krystyny z Dembińskich Tarnowskiej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
olkuski
Gmina
Olkusz
Miejscowość
Gorenice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Krzeszowice
Parafia
Parafia Św. Mikołaja Biskupa
Tagi
barok marmur dębnicki Poman Michał
Miejsce przechowywania
ściana południowa nawy
Identyfikator
DZIELO/11564
Kategoria
płyta nagrobna
Ilość
1
Czas powstania
1695 rok
Technika i materiał
marmur dębnicki kuty, polerowany; olej na blasze
Wymiary podstawowe
wysokość – 140 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Epitafium żony Aleksandra Tarnowskiego Krystyny z Dembińskich zmarłej w 1695 w następnym roku wykonał Michał Poman w Dębniku koło Krzeszowic.

Opis

Epitafium z fantazyjnie wyciętą płyciną wpisaną w leżący prostokąt o bokach w kształcie półkolistych, nadwieszonych łukach na wklęsłych uskokach, ujętą uproszczonymi wolutami z chrząstkami. Pod dolną krawędzią kartusz z tarczą z godłami herbów Rawicz, Jastrzębiec, Ramułt, Korybut. Epitafium wieńczy owalne pole z portretem zmarłej otoczone ornamentem kartuszowo-zawijanym i zwieńczone krzyżem wspartym na trzech kulach. Kobieta została przedstawiona w popiersiu, w trzech czwartych, w koronkowym welonie oraz ze sznurem pereł na szyi. Twarz z migdałowatymi oczami zwróconymi w lewo, z długim nosem i wąskimi, szerokimi ustami. W polu inskrypcja „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / ET / HOMINVM MEMORIAE / G(E)N(ER)OSA CHRISTINA OLIM G(E)N(E)OSI GABRIELIS / A DEMBIANY DEMBINSKI CVM OLIM G(E)N(ER)OSA ISABELLA / A BELZEC BELZECKA PROCREATA / FILIA [obok wykutE wtórnie Primo CAROLI SZEMBEK 2do G(ENERO)SI ADAMI KOCHANSKI ultimo VOTO G(E)N(ER)OSI MATTHIAE ALEXANDRI A TARNOW TARNOWSKI VENATORIS PAL(A)TINI LANCICZE[SIS] / DVCATVS SEVERIAE CAPITANEI CASTRENSIS LEGITIMA / CONSORS / RELIGIONE IN DEVM CVLTV ET DEVOTIONE IN DEI PARAM AC DEI SANCTOS ERGA MARITVM / AC FILIOS AMORIS INTEGRITATE IN AMICOS AC VICINOS OFFICIO IN OMNES / MORVM PROBITATE INSIGNIS / MVLIER / CVM EXPLESSET ANNOS AETATES SVAE LVI MATRIMONIALIS / COHABITATIONIS XXXX DIE VI MARTII. A(NNO) D(OMINI) M.D.CXCV / SACRAMENTIS BENE MVNITA / IN VILLA GORENICE VITAM / FINIVIT. / LVGENS MARITIVS DESIDERATISSIMAE CONIVGI / HOC POSVIT MONVMENTVM / LECTOR / FIDELIBVS DEFVNCTIS / PRECARE / REQVIEM SEMPITERNAM.”

Zarys problematyki artystycznej

Epitafium należy do grona dzieł o zbliżonej formie powstałych w ośrodku kamieniarskim w Dębniku koło Krakowa, głównie w pracowni czynnego tam Michała Pomana. Ich cechą szczególną jest sposób ujęcia płyty z inskrypcją za pomocą zawijających się szerokich taśm i wolut o krawędziach pokrytych motywami przypominającymi strączki fasoli. To motywy typowe dla ornamentyki małżowinowo-chrząstkowej obecnej w plastyce polskiej od lat dwudziestych do lat osiemdziesiątych XVII wieku, a stosowane pod koniec tego stulecia wskazują na swoiste zapóźnienie warsztatu, w którym powstały. Podobne motywy można odnaleźć w epitafium biskupa Kazimierza Jana Szczuki w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Chełmnie (1699) oraz kanonika krakowskiego Grzegorza Morskiego w katedrze na Wawelu (1707).

Streszczenie

Epitafium Krystyny z Dembińskich Tarnowskiej powstało w pracowni Michała Pomana w Dębniku koło Krzeszowic w 1696 roku.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Tatarkiewicz Władysław, "Czarny marmur w Krakowie" , „Prace Komisji Historii Sztuki PAU” , s. 79-152

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Karmelitów Bosych z Czernej, sygn. 82, s. 14. v.

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Epitafium Krystyny z Dembińskich Tarnowskiej ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/epitafium-krystyny-z-dembinskich-tarnowskiej

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności