Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Podstawa na rzucie ośmioboku, dwuczęściowa, dolna część szeroka i niska o fazowanych krawędziach, górna wysoka i wąska. Trzon gładki, gruszkowaty, ujęty dwoma pierścieniami. Czara w dolnej części półkulista i gładka, w górnej ośmioboczna, zdobiona wgłębnymi ślepymi maswerkami, zakończona wydatnym, profilowanym gzymsem. Pokrywa metalowa, pozłacana. Brzeg w formie korony, zdobiony maswerkami oraz koronką w formie przestylizowanych lilii. Czasza półkulista zdobiona łuskami, zwieńczona cylindrycznym postumentem z dolną częścią zdobioną maswerkami, środkową w kształcie gładkiej wklęski i i górną, profilowaną z niewielką koronką. Na nim, na ośmiobocznym cokoliku, pełnoplastyczna postać św. Jana Chrzciciela z krzyżem w lewej ręce i barankiem leżącym na księdze w prawej. Jego twarz jest pociągła, święty spogląda w dół, ma długie włosy, opadające na plecy i ramiona. Jest ubrany w wielbłądzią skórę i płaszcz zarzucony na prawym ramieniu.
Zdjęcie nr 2: Podstawa na rzucie ośmioboku, dwuczęściowa, dolna część szeroka i niska o fazowanych krawędziach, górna wysoka i wąska. Trzon gładki, gruszkowaty, ujęty dwoma pierścieniami. Czara w dolnej części półkulista i gładka, w górnej ośmioboczna, zdobiona wgłębnymi ślepymi maswerkami, zakończona wydatnym, profilowanym gzymsem. Pokrywa metalowa, pozłacana. Brzeg w formie korony, zdobiony maswerkami oraz koronką w formie przestylizowanych lilii. Czasza półkulista zdobiona łuskami, zwieńczona cylindrycznym postumentem z dolną częścią zdobioną maswerkami, środkową w kształcie gładkiej wklęski i i górną, profilowaną z niewielką koronką. Na nim, na ośmiobocznym cokoliku, pełnoplastyczna postać św. Jana Chrzciciela z krzyżem w lewej ręce i barankiem leżącym na księdze w prawej. Jego twarz jest pociągła, święty spogląda w dół, ma długie włosy, opadające na plecy i ramiona. Jest ubrany w wielbłądzią skórę i płaszcz zarzucony na prawym ramieniu.
Zdjęcie nr 3: Podstawa na rzucie ośmioboku, dwuczęściowa, dolna część szeroka i niska o fazowanych krawędziach, górna wysoka i wąska. Trzon gładki, gruszkowaty, ujęty dwoma pierścieniami. Czara w dolnej części półkulista i gładka, w górnej ośmioboczna, zdobiona wgłębnymi ślepymi maswerkami, zakończona wydatnym, profilowanym gzymsem. Pokrywa metalowa, pozłacana. Brzeg w formie korony, zdobiony maswerkami oraz koronką w formie przestylizowanych lilii. Czasza półkulista zdobiona łuskami, zwieńczona cylindrycznym postumentem z dolną częścią zdobioną maswerkami, środkową w kształcie gładkiej wklęski i i górną, profilowaną z niewielką koronką. Na nim, na ośmiobocznym cokoliku, pełnoplastyczna postać św. Jana Chrzciciela z krzyżem w lewej ręce i barankiem leżącym na księdze w prawej. Jego twarz jest pociągła, święty spogląda w dół, ma długie włosy, opadające na plecy i ramiona. Jest ubrany w wielbłądzią skórę i płaszcz zarzucony na prawym ramieniu.
Zdjęcie nr 4: Podstawa na rzucie ośmioboku, dwuczęściowa, dolna część szeroka i niska o fazowanych krawędziach, górna wysoka i wąska. Trzon gładki, gruszkowaty, ujęty dwoma pierścieniami. Czara w dolnej części półkulista i gładka, w górnej ośmioboczna, zdobiona wgłębnymi ślepymi maswerkami, zakończona wydatnym, profilowanym gzymsem. Pokrywa metalowa, pozłacana. Brzeg w formie korony, zdobiony maswerkami oraz koronką w formie przestylizowanych lilii. Czasza półkulista zdobiona łuskami, zwieńczona cylindrycznym postumentem z dolną częścią zdobioną maswerkami, środkową w kształcie gładkiej wklęski i i górną, profilowaną z niewielką koronką. Na nim, na ośmiobocznym cokoliku, pełnoplastyczna postać św. Jana Chrzciciela z krzyżem w lewej ręce i barankiem leżącym na księdze w prawej. Jego twarz jest pociągła, święty spogląda w dół, ma długie włosy, opadające na plecy i ramiona. Jest ubrany w wielbłądzią skórę i płaszcz zarzucony na prawym ramieniu.

Chrzcielnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
chrzanowski
Gmina
Alwernia
Miejscowość
Poręba Żegoty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Babice
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/05608
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
około 1900 roku
Technika i materiał
marmur dębnicki, kuty, polerowany; mosiądz odlewany, złocony
Wymiary podstawowe
wysokość – 190 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa 4.0

Opis

Podstawa na rzucie ośmioboku, dwuczęściowa, dolna część szeroka i niska o fazowanych krawędziach, górna wysoka i wąska. Trzon gładki, gruszkowaty, ujęty dwoma pierścieniami. Czara w dolnej części półkulista i gładka, w górnej ośmioboczna, zdobiona wgłębnymi ślepymi maswerkami, zakończona wydatnym, profilowanym gzymsem. Pokrywa metalowa, pozłacana. Brzeg w formie korony, zdobiony maswerkami oraz koronką w formie przestylizowanych lilii. Czasza półkulista zdobiona łuskami, zwieńczona cylindrycznym postumentem z dolną częścią zdobioną maswerkami, środkową w kształcie gładkiej wklęski i i górną, profilowaną z niewielką koronką. Na nim, na ośmiobocznym cokoliku, pełnoplastyczna postać św. Jana Chrzciciela z krzyżem w lewej ręce i barankiem leżącym na księdze w prawej. Jego twarz jest pociągła, święty spogląda w dół, ma długie włosy, opadające na plecy i ramiona. Jest ubrany w wielbłądzią skórę i płaszcz zarzucony na prawym ramieniu.

Zarys problematyki artystycznej

Neogotycka w swej formie chrzcielnica jest zbliżona do chrzcielnicy w kościele parafialnym w Brzeszczach, wykonanej w 1902 roku przez kamieniarza z Paczółtowic Jana Strzelichowskiego. Podobieństwa dotyczą nie tylko motywów neogotyckich, ale również pokrywy w kształcie półkuli ujętej ażurowymi koronami z figurą św. Jana Chrzciciela.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Neogotycka chrzcielnica zapewne wykonana około 1900 roku w jednym z warsztatów czynnych w Dębniku koło Krzeszowic. Ze względu na podobieństwo do chrzcielnicy w kościele w Brzeszczach dzieło należałoby przypisać Janowi Strzelichowskiemu.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ołtarz prostopadłościenny, w typie tumbowym, z mensą o brzegu zdobionym rzędem liści akantu naprzemian z łukami kotarowymi zwieńczonymi kulami oraz podwieszonym lambrekinem. Nastawa ołtarzowa jest architektoniczna, jednoosiowa ze zwieńczeniem, ujęta przez kolumny stojące na ukośnie dostawionych cokołach. Kolumny w jednej trzeciej kanelowane w dwóch trzecich skręcone z wplecioną wicią roślinną, ze złoconym kapitelem podtrzymują przerwany przyczółek ze ślimacznicami. Belkowanie bogato profilowane nad częścią środkową jest wyłamane trzema wklęsłymi łukami. W szczycie owalny medalion z monogramem ”MARIA”, w obramieniu z wieńca laurowego, ślimacznic i festonów, zakończony krzyżem. W osi środkowej prostokątna wnęka w profilowanym obramieniu, zamknięta półkolistym łukiem nadwieszonym z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Ołtarz prostopadłościenny, w typie tumbowym, z mensą o brzegu zdobionym rzędem liści akantu naprzemian z łukami kotarowymi zwieńczonymi kulami oraz podwieszonym lambrekinem. Nastawa ołtarzowa jest architektoniczna, jednoosiowa ze zwieńczeniem, ujęta przez kolumny stojące na ukośnie dostawionych cokołach. Kolumny w jednej trzeciej kanelowane w dwóch trzecich skręcone z wplecioną wicią roślinną, ze złoconym kapitelem podtrzymują przerwany przyczółek ze ślimacznicami. Belkowanie bogato profilowane nad częścią środkową jest wyłamane trzema wklęsłymi łukami. W szczycie owalny medalion z monogramem "IHS”, w obramieniu z wieńca laurowego, ślimacznim z festonami, zakończony krzyżem. W osi środkowej prostokątna wnęka w profilowanym obramieniu, zamknięta półkolistym łukiem nadwieszonym z obrazem Najświętszego Serca Jezusowego.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, złożona z kosza i schodów z balustradą. Kosz jest czworoboczny, o kształcie wklęsło-wypukłym i ściętych narożach dekorowanych spływami zakończonymi ślimacznicami; na nich różnorodny ornament rocaille’owy. Ścianki kosza wypełnione płycinami, boczna z ornamentem rocaille’owym, frontowa z kompozycją złożoną ze skrzyżowanych krzyża i kotwicy, na przecięciu których widnieje gorejące serce w otoczeniu wici akantowej i gałązek róż. Kosz wieńczy mocno wysunięty i bogato profilowany gzyms stanowiący parapet. Od dołu kończy go wałek z uskokiem na narożu i podwieszenie w formie wklęsło-wypukłego odwróconego stożka z uskokiem pośrodku, zakończonego kiścią winogron. Z prawej strony do kosza dochodzą schody z balustradą zdobioną płycinami: w dolnej części prostokątnymi, wypełnionymi rautami, a w górnej w kształcie stojących prostokątów o skośnych dolnych krawędziach i zamkniętych łukami nadwieszonymi. Struktura marmoryzowana na kolor biało-szary, profile i ornamenty złocone oraz srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, jednonawowy, z wieżą częściowo wtopioną w elewację zachodnią składający się z nawy, transeptu, zakrystii od północy z mieszczącym się na piętrze skarbcem i przystawionej od wschodu wieżyczki klatki schodowej oraz kruchty od południa. Prezbiterium dwuprzęsłowe, zamknięte trójbocznie. Nawa główna podzielona masywnymi opilastrowanymi filarami. Sklepienie prezbiterium i nawy kolebkowe z lunetami, skrzyżowania z transeptem. Od południa chór muzyczny mieszczący się między pierwszymi filarami i powyżej kruchty wejściowej. W prezbiterium okna w każdym przęśle, po każdej stronie nawy po dwa, w transepcie po trzy, w kruchcie dwa. Główne wejście od zachodu, kolejne do zakrystii i od południa. Ściany i sklepienia kościoła pokrywa polichromia złożona z geometryzujących dekoracji floralnych. Wschodnią elewację frontową kościoła tworzy trójosiowa, wieżowa fasada. Oś kompozycji stanowi wysunięta ryzalitowo dwukondygnacyjna wieża ze ściętymi narożami, które zaakcentowane są poprzez pilastry. Ściana czołowa wieży wypełniona w pierwszej kondygnacji wklęsłą płyciną, z portalem o wykroju prostokątnym, z odcinkiem gzymsu w zwieńczeniu. Ponad nim prostokątne okno zakończone łukiem pełnym. Kondygnacje rozdzielone za pomocą masywnego gzymsu. Druga kondygnacja wieży wypełniona analogicznie prostokątną płyciną, w którą wkomponowany jest wypukły panel w kształcie leżącego prostokąta. Nad nim okno o obramieniu i wykroju identycznym jak w kondygnacji niższej. Całość zwieńczona za pomocą gzymsu podokapowego i baniastego hełmu wieżowego o ściętych narożach, na które nałożona jest kopułka w formie cebulastej. Osie boczne cofnięte w stosunku do wysuniętej wieży i zrytmizowane podziałem ramowym. Tak jak w osi głównej pierwsza kondygnacja wypełniona jest wklęsłą płyciną w formie wydłużonego, stojącego prostokąta. Nad gzymsem trójkątny spływ przysłonięty wieżą. Elewacje boczne i tylna ukształtowane jednorodnie. Zrytmizowane podziałem ramowym i przeprute oknami umieszczonymi w prostokątnych płycinach. Ramiona transeptu oraz prezbiterium zrytmizowane są za pomocą pilastrów załamanych na narożach. Od południa do korpusu przylega niska kruchta. Prowadzi do niej wejście o wykroju prostokątnym z profilowanym w tynku portalem i z odcinkiem gzymsu w zwieńczeniu. Od północy pomiędzy prezbiterium, a ramieniem transeptu wprowadzona została piętrowa przybudówka zakrystii. W elewacji tej partii kościoła brak jest znaczących podziałów. Okna i drzwi tam się znajdujące mają formę stojącego prostokąta i pozbawione są jakichkolwiek obramień. Kościół pokryty dwuspadowym, jednokalenicowym dachem, nad zakrystią i kruchtami umieszczono daszki dwuspadowe. Wieża nakryta jest hełmem cebulastym. Całość pokryta została malowaną blachą.
kościół
Kościół św. Marcina
Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, drewniany, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Profilowana mensa w typie sarkofagowym na niskim, prostopadłym cokole, zakończona gzymsem. Część środkowa nastawy ujęta dwoma wklęsłowypukłymi, opilastrowanymi, ustawionymi skośnie podporami zwieńczonymi fragmentami pełnego belkowania z wydatnym gzymsem. Trzony pilastrów zdobione u góry nakładanym ornamentem rocaille'owym. W polu centralnym prostokątna płycina ze złoconą ramą, nad nią prostokątny obraz, zamknięty łukiem nadwieszonym z uskokiem przedstawiający św. Józefa z Dzieciątkiem. Zwieńczenie zakończone gzymsem w kształcie łuku wklęsło-wypukłego, flankowane spływami dekorowanymi ornamentem rocaille’owym. Struktura polichromowana na kolor szary, profile i ornamenty złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny lewy św. Józefa
Zdjęcie nr 1: Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym. W centrum przedstawiona została Maria, trzymająca na lewej ręce Dzieciątko Jezus, z berłem w prawej. Maria spogląda na widza, ma owalną twarz o dużych, brązowych oczach, wąskim nosie i niewielkich, kształtnych ustach. Dzieciątko patrzy przed siebie, prawą ręką czyni gest błogosławieństwa, lewą trzyma rękę Marii. Poza widocznymi twarzami, rękami oraz stopami Dzieciątka resztę postaci zakrywają srebrne sukienki i złocone korony. Postacie zostały umieszczone na tle wykonanym z czerwonej tkaniny. Sukienki pokrywa gęsty wzór liściasto-kwiatowy złożony z rozwiniętych kwiatów i bujnych, mięsistych liści, z szerokim lamowaniem zdobionym rombowymi kaboszonami i krzyżykami. Dolna partia jest nowsza, dosztukowana i pokryta podobnym, choć rzadszym wzorem. Korony są złocone, wysokie, wypukłe, częściowo puklowane i trybowane w ornament z bujnej wici akantowej, nad czołem zdobione szlakiem z kaboszonów, a u góry perełkowaniem i zwieńczone kulą z krzyżem. Wokół głowy Marii dodatkowo 12 gwiazdek. Matka Boska w prawej dłoni trzyma berło o rękojeści zdobionej dołem liśćmi akantu, a u góry rombowymi kaboszonami.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Na niskiej prostopadłościennej podstawie, niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na trzonie ryty kartusz z godłem herbu Zadora pod kapeluszem z sześcioma chwostami po każdej ze stron, w trzech rzędach. Pokrywa w formie korony zamkniętej, z sześcioma kabłąkami złączonymi kulą i krzyżem; obręcz i kabłąki z malowanymi rautami i kaboszonami imitującymi kamienie jubilerskie. Wewnątrz korony grupa rzeźbiarska: Chrystus w Jordanie, z rękoma w geście modlitwy i św. Jan Chrzciciel polewający wodą głowę Jezusa.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica na rzucie ośmioboku, trzon i czara również są ośmioboczne. Cokół dwustopniowy, stopnie oddzielone od siebie zaoblonym uskokiem, w górnej części łagodnie przechodzą w trzon. W środkowej partii trzonu spłaszczony ośmioboczny pierścień dekorowany taśmą z płaskorzeźbionymi rozetkami. Czara rozchylająca się ku górze, z profilowaną podstawą, rozczłonkowana ostrołukowatymi płycinami, zakończona profilowanym gzymsem. Ośmioboczna pokrywa o polach z wyciętymi płycinami zamkniętymi potrójnymi łukami półkolistymi jest zwieńczona profilowanym gzymsem z koronką i nakryta daszkiem. Nad nim podstawa ujęta od dołu arkadkowaniem z grupą rzeźbiarską Chrztu w Jordanie. Chrystus stoi w rzece z rękami założonymi na piersi, opasany na biodrach długą białą tkaniną. Przed nim, na skale stoi św. Jan Chrzciciel, ubrany w wielbłądzią skórę z prawą ręką trzymającą naczynie z wodą nad głową Chrystusa, a lewą wyciągniętą do przodu. Nad nim unosi się gołębica Ducha Świętego.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica gotycka w kształcie kielicha. Posiada kolistą stopę, która przechodzi w stożkowato zwężającą się tuleję z wydatnym wałkiem w połowie wysokości. Czara dołem lekko zaokrąglona, rozchylająca się ku górze. Płaszcz dekorowany u dołu i poniżej górnej krawędzi wąskimi pasami z minuskułowymi napisami, przedzielone motywem lilii: MARIA ROSA ROT HIS UNS, ANNO DOMINI 1462. Pomiędzy nimi rozmieszczone są na obwodzie cztery plakietki przedstawiające trójpostaciową Grupę Ukrzyżowania oraz frontalny wizerunek księcia zatorskiego Wacława w całej postaci. W prawej ręce trzyma włócznię, lewą dłoń opiera na tarczy z orłem. Twarz okala broda zakończona w szpic oraz długie i sfalowane włosy. Głowę wieńczy niewysoka książęca mitra. Ubrany jest w długi płaszcz narzucony na późnogotycka zbroję. Drewniana pokrywa chrzcielnicy została dodana wtórnie.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica kielichowa, ustawiona na dużej podstawie na rzucie ściętego koła oraz na prostopadłościennym cokole na rzucie kwadratu. Trzon wklęsło-wypukły z uskokiem u spodu; nodus gruszkowaty, dekorowany czterema lwimi głowami trzymającymi w paszczach festony z podwieszonej tkaniny. Czara w formie bardzo spłaszczonej półkuli z wywiniętą i profilowaną krawędzią; dekorowana uskrzydlonymi główkami anielskimi na przemian z kokardami z podwieszonymi festonami z tkaniny. Pokrywa w formie baldachimu na rzucie sześcioboku, wypiętrzona, zwieńczona krzyżem.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnicą ustawiona na niskiej podstawie na planie kwadratu. Płaszcz stopy na planie ośmioboku, zwężający się ku górze, zamknięty profilowanym, ośmiobocznym pierścieniem. Trzon o przekroju ośmiobocznym. Czara o przekroju ośmiobocznym, wypukła, z wywiniętym brzegiem, w dolnej części dekorowana imitacją puklowania.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica usytuowana na postumencie na rzucie półkolistym i schodkowej, kwadratowej płycie. Jej trzon w typie gruszkowym dźwiga puklowaną, półkulistą czarę z profilowanym, ćwierćkolistym w przekroju wylewem. Pokrywa drewniana, bogato profilowana, malowana na czarno, zwieńczona złoconą kulą z krzyżem.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Chrzcielnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-29

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności