Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Kocmyrzów-Luborzyca
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Podwyższenia Krzyża Świętego
Tagi
mała architektura sztuka pierwszej połowy XIX wieku
Miejsce przechowywania
południowa strona ściany tęczowej
Identyfikator
DZIELO/03795
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XIX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Oba ołtarze boczne zostały najpewniej wykonane w pierwszej połowie XIX wieku.

Opis

Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, z drewnianą mensą, ustawiony na profilowanym cokole. Ścianka frontowa ujęta pilastrami z płycinami w partii trzonów z akantem. W polu dwie płyciny o fantazyjnej formie wypełnione stylizowanym ornamentem akantowym, flankujące medalion z inicjałami „MS”. Ścianki boczne dekorowane płycinami.
Na ołtarzu ustawione tabernakulum w formie drewnianej skrzynki, na cokole, flankowanej spływami wolutowymi, zwieńczonej szczytem zamkniętym łukowatym fragmentem gzymsu z płyciną i uskrzydloną główką anielską w polu. Drzwiczki w kształciestojącego prostokąta zamkniętego łukiem falistym, ujęte profilowaną ramą z przedstawieniem kielicha z hostią.
Nastawa na cokole z wyodrębnionymi dwoma prostopadłościanami i dwoma skrajnymi konsolami, dekorowanym płycinami ze stylizowanym ornamentem. Retabulum ujęte parą kolumn o trzonach kanelowanych w jednej trzeciej wysokości, podtrzymujących belkowanie o architrawie i fryzie przerwanym nad polem środkowym. Na belkowaniu fragmenty przerwanego, półkolistego przyczółka z siedzącymi puttami. Niemal całe pole główne wypełnione wnęką w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, z uskokiem, w profilowanej ramie, z obrazami komunii anielskiej św. Stanisława Kostki i św. Józefa na zasuwie. Na konsolach, po bokach nastawy ustawione figury św. Wojciecha i św. Stanisława. Zwieńczenie w formie zbliżonej do stojącego prostokąta, ujętego spływami wolutowymi, zamkniętego dwiema stykającymi się wolutami oraz dwiema uskrzydlonymi główkami anielskimi w glorii promienistej. W polu obraz św. Rozalii w kształcie zbliżonym do zwieńczenia, ujęty profilowaną ramą. Struktura polichromowana w kolorze seledynowym, kolumny, profile i ornamentyka złocone.


Zarys problematyki artystycznej

Ołtarze boczne są w typie aediculowym, a więc jednokondygnacyjnej nastawy ujętej parą podpór dźwigających belkowanie, ze zwieńczeniem. Ich architektura powtarza proste nastawy boczne wykonywane często w XVIII wieku. Jakkolwiek detale architektoniczne oraz stylizowana ornamentyka i dekoracja rzeźbiarska wskazują na późniejszy czas powstania, najpewniej pierwszą połowę XIX wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Spękania struktury, przetarcia polichromii i złoceń, zabrudzenia.

Streszczenie

Oba ołtarze boczne zostały najpewniej wykonane w pierwszej połowie XIX wieku. Są w typie aediculowym, a więc jednokondygnacyjnej nastawy ujętej parą podpór dźwigających belkowanie, ze zwieńczeniem. Ich architektura powtarza proste nastawy boczne wykonywane często w XVIII wieku.

Bibliografia

Domański Roman, "Krótki zarys dziejów kościoła i parafii luborzyckiej", Kraków 1994
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016
Wiśniewski Jan, "Dekanat miechowski", Radom 1917

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ołtarz boczny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-143

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności