Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Zdjęcie nr 1: Prospekt organowy jest dwuczęściowy, czterowieżowy, zbudowany na wysokim cokole, o ośmiu rejestrach. Każda z części prospektu jest ujęta parą złoconych kolumn korynckich, stojących na ukośnie dostawionych postumentach z wolutowymi impostami. Kolumny podtrzymują spływy wolutowe zakończone wazonami płomienistymi (skrajne wieże), lub wybrzuszone łuki odcinkowe zakończone motywem rocaille'm (wewnętrzne wieże). Cztery największe rejestry przysłonięte pozłacanymi kotarami. Kontuar wolnostojący, pomiędzy obiema częściami szafy organowej, na osi założenia.

Małopolskie organy Tomasza Falla

Długość 76.00 km

Zabytki na trasie

Prospekt organowy

Miejsca na trasie

Morawica

Gaj

Harbutowice

Dobczyce

Ołtarze pierwszej połowy XVII wieku

Długość 130.38 km

Tematyka

mała architektura

Zabytki na trasie

Ołtarz główny

Ołtarz główny Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej

Miejsca na trasie

Kraków

Korzkiew

Rudawa

Paczółtowice

Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy, ze zwieńczeniem. Ołtarz prostopadłościenny, murowany. Retabulum o strukturze wklęsłej wzdłuż osi pionowej osadzone na niewysokim, cokole zryzalitowanym w formie pary impostów. Gzyms cokołu pośrodku ma formę półkolistego łuku nadwieszonego. Część środkowa ujęta parą wąskich filarów, licami zwróconych ukośnie w prawo, wspierających wydatny gzyms osadzony na parze spływów wolutowych. Pola cokołu retabulum zdobione ornamentyką roślinną. Na impostach para figur aniołków, stojący po lewej stronie trzyma w dłoniach zwój z napisem „KOCHAJ BOGA / I BLIZNIEGO”, stojący po prawej lewą rękę wspiera na kartuszu z napisem „POZNAJ / SIEBIE / SAMEGO”. Miedzy impostami płycina w kształcie prostokąta leżącego o wklęsłych górnych narożach i zamkniętego półkolistym łukiem nadwieszonym. W dolnej partii retabulum para uskrzydlonych główek anielskich dołem ujętych liśćmi akantu. Lica filarów zdobione motywem kampanuli. W partii belkowania, pośrodku motyw akantowego kartusza z napisem „ITE AD / IOSEPH.”, ujętego górą, dołem i po bokach motywami uskrzydlonych główek anielskich. Zwieńczenie w formie promienistej glorii z koroną zdobioną kwiatami osadzoną na obłokach. Całość flankuje para siedzących na gzymsie aniołów w dynamicznych pozach. Pole części środkowej w kształcie stojącego prostokąta ujętego górą i dołem parą zwróconych do siebie półkolistych łuków nadwieszonych z uskokami, ujęte profilowaną, złoconą ramą. Wewnątrz obraz z wizerunkiem św. Józefa. Struktura polichromowana w kolorze białym, detal architektoniczny i ornamentyka złocone i srebrzone.

Obrazy Sebastiana Stolarskiego w małopolskich kościołach

Długość 97.71 km

Tematyka

XIX wiek

malarstwo

Zabytki na trasie

Ołtarz boczny (przytęczowy prawy św. Józefa)

Matka Boska z Dzieciątkiem (Matka Boska Myślenicka)

Św. Antoni Padewski

Narodzenie Najświętszej Marii Panny

Miejsca na trasie

Kęty

Trzebunia

Myślenice

Zakliczyn

Zdjęcie nr 1: W południowo-wschodniej części placu przy kościele stoi drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej, na kamiennym cokole na planie kwadratu, zwężająca się ku górze. W ścianach wschodniej i zachodniej po dwa, w południowej i północnej po jednym oknie zamkniętym łukiem odcinkowym nadwieszonym. Wejście w ścianie wschodniej, ponad nim daszek dwuspadowy zwieńczony kulą z krzyżem. Dach czterospadowy z ośmiobocznym tamburem z latarnią i hełmem baniastym, zakończony krzyżem. Dach kryty blachą.

Małopolskie dzwonnice drewniane

Długość 178.34 km

Tematyka

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura drewniana

Zabytki na trasie

Dzwonnica

Kaplica o funkcji dzwonnicy

Dzwonnica

Miejsca na trasie

Zalas

Sucha Beskidzka

Raciechowice

Łapanów

Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, pierwotnie na rzucie krzyża łacińskiego, jednonawowy, z kaplicami bocznymi od północy i południa, z prezbiterium prostokątnym zamkniętym wielobocznie. Obecnie w miejscu drewnianej kaplicy północnej murowana kaplica grobowa, a przy prezbiterium murowana prostokątna zakrystia i skarbczyk (1622 r.); nawa przedłużona ku zachodowi (1878-1879). Przy zachodniej części nawy, od południa, prostokątna drewniana kruchta. Wewnątrz stropy, w kaplicy północnej sklepienie krzyżowe z lunetami, w zakrystii i skarbczyku kolebkowe z lunetami. Zewnątrz zaszalowany. Dach nad nawą i prezbiterium jednokalenicowy, dwuspadowy o załamanych połaciach. Na kalenicy baniasta wieżyczka na sygnaturkę. Odrzwia zachodnie z nadprożem ozdobionym trójliściem z łukiem w ośli grzbiet oraz fryzem arkadkowym; odrzwia z prezbiterium do zakrystii z nadprożem ozdobionym łukiem w ośli grzbiet.

Drewniane świątynie na północ od Krakowa

Długość 92.63 km

Tematyka

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura

architektura drewniana

architektura gotycka

Zabytki na trasie

Kościół parafialny pw. św. Wojciecha i Matki Boskiej

Kościół św. Jakuba Apostoła w Więcławicach Starych

Kościół św. Mikołaja w Czulicach

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Miejsca na trasie

Modlnica

Więcławice Stare

Czulice

Biórków Wielki

Zdjęcie nr 1: Kościół drewniany, orientowany, jednonawowy, wzniesiony na niewielkiej ceglanej podmurówce, o konstrukcji zrębowej, ściany szalowane pionowo z listowaniem, kruchta zachodnia o konstrukcji słupowo-ramowej. Nawa na rzucie prostokąta zbliżonego do kwadratu, prezbiterium węższe od nawy, wydłużone, zamknięte trójbocznie. Do północnej ściany prezbiterium przylega zakrystia na planie prostokąta. Do północnej ściany nawy przywiera niewielka kruchta na planie prostokąta, zamknięta trójbocznie. Przy zachodniej ścianie nawy znajduje się kruchta na rzucie prostokąta. Wnętrze nakryte pozornymi, spłaszczonymi sklepieniami o krzywiźnie przybierającej kształt łuku odcinkowego. Pomiędzy nawą a prezbiterium otwór tęczowy o wykroju prostokąta zbliżonego do kwadratu zamkniętego łukiem koszowym. Prezbiterium niższe od nawy, sięgające wysokości łuku tęczowego. Ściany prezbiterium i nawy obiega profilowany gzyms, oddzielający je od sklepień. W części zachodniej nawy parapet chóru muzycznego wsparty na dwóch kolumnach o stylizowanych kapitelach kompozytowych i kanelowanych trzonach na wysokich cokołach. W północno-zachodnim narożu drabiniaste schody prowadzące na chór w ośmiobocznej obudowie. Ściany i sklepienia pokryte polichromią. Na ścianach wzdłużnych oraz na osi ściany zachodniej otwory drzwiowe o prostokątnym wykroju zamknięte drzwiami spągowymi z desek oraz płycinowymi, na północnej ścianie prezbiterium prostokątny otwór drzwiowy do zakrystii. Posadzka z płyt kamiennych, szachownicowa. Kruchty i zakrystia nakryte stropami, przez nie dostęp do wnętrza.
Elewacja frontowa jednoosiowa, zamknięta trójkątnym szczytem, poprzedzona kruchtą. Na osi wejście do kruchty zachodniej w postaci dwuskrzydłowych drzwi w formie stojącego prostokąta. Nad kruchtą pięterko dzwonowe z prostokątnym otworem zamykanym dwuskrzydłowymi okiennicami. Elewacja boczna południowa z czterema oknami, po dwa w nawie i prezbiterium. Elewacja północna przepruta dwoma oknami w części nawy. Okna krosnowe, w formie stojącego prostokąta, o niewielkich podziałach kwaterowych z witrażami. Na wschodniej ścianie kruchty północnej okno i jednoskrzydłowe drzwi. W zakrystii okno na ścianie północnej i drzwi jednoskrzydłowe na ścianie wschodniej. Kościół nakrywają dachy dwuspadowe, wyższy nad korpusem nawowym, niższy nad prezbiterium. Kruchta zachodnia w formie przysadzistej wieży, niższej od korpusu nawowego z pięterkiem dzwonowym, zwieńczonym hełmem baniastym, pokrytym gontem z iglicą oraz gałką i krzyżem. Kruchta północna z dachem wielospadowym. Zakrystia nakryta dachem pulpitowym. W połowie wysokości dachu znajduje się wieżyczka na sygnaturkę na ośmiobocznym obitym blachą trzonie, z ażurową latarnią nakrytą baniastym hełmem zakończonym kulą z krzyżem.

Drewniane świątynie na południe od Krakowa

Długość 124.94 km

Tematyka

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura

architektura drewniana

Zabytki na trasie

Kościół św. Sebastiana

Kościół św. Bartłomieja Apostoła

Kościół Rozesłania Świętych Apostołów w Gruszowie

Kościół św. Jakuba Apostoła i św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Miejsca na trasie

Wieliczka

Łapanów

Gruszów

Raciechowice

Zdjęcie nr 1: Kościół św. Andrzeja w Graboszycach usytuowany jest w centrum wsi, na wysokim wzniesieniu, przy bocznej drodze odchodzącej na zachód od drogi Wadowice-Zator. Plac kościelny otoczony jest drewnianym płotem na betonowej podmurówce i z murowanymi słupkami. W jego północno-wschodnim narożniku stoi drewniany krzyż. Po stronie południowej w miejscu dawnego cmentarza nagrobek dziedziców Graboszyc Aleksandra Chrząszcza (zm. 1868) i Emanuela Chrząszcza (zm. 1871). Na plac prowadzi wejście z dostępem schodami od strony zachodniej oraz drugie przez szeroką bramę od strony wschodnio-północnej.

Kościół jest orientowany, konstrukcji zrębowej z wieżą na słup. Prezbiterium na planie prostokątnym, przy nim od północy piętrowa zakrystia. Nawa szersza kwadratowa z kruchtą od południa, od zachodu głęboka, prostokątna kruchta. Prezbiterium od nawy oddzielone ścianą arkady tęczowej, zamkniętą półkoliście z krucyfiksem na belce tęczowej. Chór muzyczny drewniany, wsparty na dwóch kolumnach z częścią środkową wysuniętą do przodu. Wewnątrz stropy, w prezbiterium ze skośnym szalowaniem po bokach, w nawie z zaskrzynieniami. Otwory okienne prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym, ulokowane od strony północnej oraz południowej. Wejście główne do świątyni prowadzi od strony zachodniej, a także od wschodu przez zakrystię i małą kruchtę od południa.

W elewacji zewnętrznej kościoła wyróżnia się przysadzista czworoboczna wieża o ścianach pochyłych, pobitych gontem z nadwieszoną izbicą, nad izbicą nadbudowane później czworoboczne pięterko, hełm cebulasty z latarnią. Wokół kościoła kamienna podmurówka z nieregularnych płyt. Szalunek pionowy z listwowaniem. Prezbiterium niższe od nawy. Dachy, ściany i hełmy wieży oraz hełm wieżyczki na sygnaturkę gontowe. Dachy siodłowe, nad prezbiterium i zakrystią wspólne.

Drewniane kościoły: Oświęcim i okolice

Długość 91.62 km

Tematyka

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura

architektura drewniana

Zabytki na trasie

Kościół św. Andrzeja

Kościół Przemienienia Pańskiego w Radoczy

Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej

Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza

Miejsca na trasie

Graboszyce

Radocza

Głębowice

Nidek

Zdjęcie nr 1: Rzeźba ustawiona na niewysokim, prostopadłościennym postumencie oraz na konsoli w kształcie fragmentu pilastra o kanelowanym trzonie i kapitelu dekorowanego motywem wolich oczu. Na tle krzyża z luźno przewieszoną przez poziomą belkę białą tkaniną ukazani Maria oraz martwy Chrystus. Jezus o szczupłym, muskularnym ciele z widocznymi śladami męki ukazany w pozycji półleżącej z torsem i ramionami wspartymi o postać Marii. Ręce ułożone luźno wzdłuż ciała. Głowa Chrystusa opada na prawe ramię postaci; twarz szczupła z wyraźnie zarysowanymi kośćmi policzkowymi, oczy zamknięte. Długie, brązowe włosy z przedziałkiem pośrodku głowy skręcają się w spiralne loki. Na twarzy krótki zarost. Wokół bioder Chrystusa luźno owinięte białe perizonium. Maria ukazana w pozycji klęczącej z rękoma uniesionymi na boki w dynamicznym geście. Głowa pochylona nieznacznie do dołu, w kierunku ciała Chrystusa. Twarz Marii szczupła, owalna z głęboko osadzonymi, dużymi oczami oraz wydatnym, prostym nosem. Postać ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, niebieski płaszcz oraz białą chustę z podwiką wokół szyi. Po lewej stronie kompozycji, spod sukni widoczna jest bosa stopa.

Śladami prac Wojciecha Maciejowskiego

Długość 205.71 km

Tematyka

XX wiek

rzeźba

Zabytki na trasie

Pietà

Św. Teresa z Lisieux

Rzeźba Chrystus Zmartwychwstały

Krucyfiks

Miejsca na trasie

Kamień

Brzeszcze

Kasinka Mała

Wola Batorska

Zdjęcie nr 1: Kościół jest orientowany, drewniany, wzniesiony w konstrukcji zrębowej, o ścianach oszalowanych pionowo, z listwowaniem. Do korpusu nawowego, na rzucie zbliżonym do kwadratu, od wschodu przylega węższe, kwadratowe prezbiterium z dwukondygnacyjną zakrystią ze skarbcem od północy. Od zachodu do korpusu dobudowana jest wieża o konstrukcji słupowo-ramowej i pochyłych ścianach, z przedsionkiem w przyziemiu oraz z pozorną izbicą. Otoczona jest szalowanymi sobotami. Do wieży od zachodu i do korpusu od południa przylegają kruchty. Wnętrze przekryte jest stropami, w nawie z zaskrzynieniami.
Korpus nawowy, prezbiterium i kruchty nakryte dachami dwuspadowymi, soboty pulpitowymi. Wszystkie dachy kryte gontem. Wieżę wieńczy baniasty hełm, kalenicę nad korpusem sygnaturka z latarnią.
Ściany wnętrza zdobi figuralno-ornamentalna polichromia. Po zachodniej stronie korpusu nawowego usytuowany jest chór muzyczny wsparty na dwóch kolumnach.
Plac przykościelny otoczony jest murowanym ogrodzeniem oraz wieńcem starych lip.

Drewniane kościoły na Orawie, Podhalu, Spiszu i w Pieninach

Długość 167.64 km

Tematyka

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura

architektura drewniana

architektura gotycka

Zabytki na trasie

Kościół św. Wojciecha

Kościół św. Szymona i św. Judy

Kościół św. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lachowicach

Kościół św. Jana Chrzciciela

Miejsca na trasie

Krzeczów

Łętownia

Lachowice

Orawka

Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, murowany z cegły i kamienia, jednonawowy, na rzucie wydłużonego prostokąta z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, wieżą na osi, zakrystią przy północnej ścianie prezbiterium, kruchtą przy południowej ścianie nawy i kaplicą od północy. Nawa pięcioprzęsłowa, ściany gładkie, sklepienie kolebkowe z lunetami, gurt między drugim, a trzecim przęsłem, pięć okien po stronie południowej, po północnej blendy odpowiadające wielkością i kształtem przeciwległym otworom okiennym. Prezbiterium oddzielone ścianą tęczową przeprutą łukiem o kształcie lekko zaostrzonym, dwuprzęsłowe, o sklepieniu krzyżowym, z dwoma ostrołukowymi oknami w ścianie południowej; zakrystia o sklepieniu sieciowym/gwiaździstym. Od zachodu chór wsparty arkadami z łukami o profilu lekko zaostrzonym, z balustradą zdobioną motywem rombu wypełnionego czworoliściem. Pod chórem skarbiec. Wejście główne od zachodu, boczne od południa z kruchtą (w nim kamienny portal z 1673 roku), kolejne od zakrystii, między zakrystią, a prezbiterium gotycki ostrołukowy portal z żelaznymi drzwiami z kratownicą rombową.
Fasada wieżowa, z wejściem na osi po czterech stopniach. Przedsionek zwieńczony trójkątnym przyczółkiem z zatkniętym na szczycie krzyżem łacińskim. Drzwi zamknięte półkoliście, ponad nimi płaskorzeźba z przedstawieniem głowy Chrystusa otoczonej winną latoroślą.
Wieża trójkondygnacyjna, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem; w dolnej kondygnacji okulus, w środkowej okno zamknięte półkoliście, w ostatniej zegar w niszy powtarzającej kształt okna poniżej.
Bryła rozczłonkowana; całość budynku obiega cokół, fragmentami kamienny, elewacje boczne oraz prezbiterium wsparte przyporami. Trzy przęsła nawy głównej otynkowane, reszta z cegły. Dachy dwuspadowe, nad pierwszymi dwoma przęsłami nawy niższy niż nad pozostałymi. Nad czwartym przęsłem nawy wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę przepruta arkadami, przykryta dachem ostrosłupowym zakończonym kulą z krzyżem łacińskim.
Do najcenniejszego wyposażenia kościoła należą: ołtarz główny z obrazem Ukrzyżowanego Chrystusa pędzla Jana Triciusa oraz słynący cudami obraz Matki Boskiej w ołtarzu bocznym.

Architektura gotycka w Małopolsce

Długość 164.98 km

Tematyka

architektura

architektura gotycka

architektura murowana

gotyk

Zabytki na trasie

Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła

Kościół św. Małgorzaty

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Kościół św. Marii Magdaleny

Miejsca na trasie

Bolechowice

Raciborowice

Igołomia

Wawrzeńczyce

Zdjęcie nr 1: Dekoracja sklepienia nawy składa się z prostych symboli: kielicha z hostią, otwartej księgi z literami „A” i „Ω”, imienia MARIA i kotwicy. Zostały one wkomponowane w owalne medaliony w barwnej oprawie utworzonej z wieńców z żółtych i czerwonych kwiatów, złotych i zielonych wici akantów, ułożonych krzyżowo spiralnych, niebieskich ślimacznic i otaczających je stylizowanych zielonych liści akantu, między którymi przebijają się złote promienie. Owe fantazyjne kompozycje w nawie ukazane są na jasnym, kremowym tle wysklepek i niebieskich lunet i gurtów. Elementy konstrukcyjne szwów sklepiennych są podkreślone pasami z wici roślinnej. Sklepienie prezbiterium odróżnia się jaśniejszą kolorystyką. Elementy konstrukcyjne łuków podkreślają bujne czerwono-zielone kwiaty, wśród których rozpoznano piwonie. Taka sama bordiura zdobi ścianę za ołtarzem. Pośrodku umieszczono Baranka na zamkniętej księdze z chorągwią zmartwychwstania, na tle krzyża greckiego w glorii promienistej. Szwy sklepienne zaakcentowano kwiatami w układzie kandelabrowym, a wysklepki zielono-złotymi symetrycznie układającymi się wiciami roślinnymi. Na parapecie chóru muzycznego malarz przedstawił dwie sceny: „Stygmatyzacja św. Franciszka” i „Anioł grający na skrzypcach płaczącemu św. Franciszkowi”.

Najpiękniejsze młodopolskie polichromie

Długość 108.52 km

Tematyka

XX wiek

malarstwo

malarstwo ścienne

modernizm

Zabytki na trasie

Polichromia w kościele

Polichromia ścienna kościoła

Polichromia ścienna

Miejsca na trasie

Kraków

Wieliczka

Inwałd

Wieprz

Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, murowany, trójnawowy, czteroprzęsłowy, z jednoprzęsłowym prezbiterium zakończonym wielobocznie. Do prezbiterium dostawione symetrycznie aneksy, od zachodu kruchta, w przyziemiu wieża flankowana dwiema klatkami schodowymi (pomieszczeniem gospodarczym?). Nawy oddzielone od siebie masywnymi filarami opilastrowanymi, z uproszczonymi kapitelami, podtrzymującymi arkady. Nawy i prezbiterium nakryte sklepieniem krzyżowym na gurtach, pięcioboczne zamknięcie prezbiterium sklepieniem parasolowatym. Nawę i prezbiterium oświetlają wysokie, prostokątne okna zakończone półkoliście z oknami trójrzędowymi dwuosiowymi, zakończonymi maswerkami. Układ komunikacyjny zaznaczony kamiennymi portalami o sfazowanych węgarach. Do kościoła prowadzą duże prostokątne drzwi, w kruchcie zakończone półkoliście. Tam też prostokątne wejścia do aneksów bocznych. W południowo-zachodniej ścianie prostokątne wejście zamknięte ściętym łukiem nadwieszonym. Takie samo wejście do aneksu południowego przy prezbiterium. Do aneksu północnego przy prezbiterium prostokątne wejście zamknięte łukiem odcinkowym, ujęte kamiennym portalem, zamkniętym półkoliście. Wejście w ścianie nawy południowej zaznaczone kamiennym portalem zamkniętym łukiem ostrym. W skrajnym przęśle nawy od zachodu chór muzyczny wsparty na dwóch filarach międzynawowych. W części chóru nad kruchtą wnęka otwarta kamienną rozetą. Fasada kościoła trójosiowa, dwukondygnacyjna, ujęta szkarpami z uskokami. Szkarpy z uskokami wydzielają także środkową oś fasady. W jej dolnej kondygnacji znajduje się kamienny portal główny, ujęty uskokowo ustawionymi półkolumnami i zakończony półkolistym tympanonem wypełnionym płaskorzeźbą ze sceną Zesłania Ducha Świętego. Powyżej wypełniona maswerkiem rozeta w profilowanej ramie. Między nią a biforium niewielki herb rodziny Potockich. Szczyt dekoruje fryz arkadkowy. W osiach bocznych wysokie, dwudzielne okna z maswerkiem. Budynek ustawiony na kamiennym cokole, oszkarpowany, z kamiennymi detalami, dekorowany fryzem arkadkowym, z otwartym od zewnątrz obejściem prezbiterium. W obejściu płaskorzeźbiona grupa Ukrzyżowania. Dachy kryte blachą – nawy i wieży dwuspadowe, przybudówek przy prezbiterium pulpitowe, nad obejściem i prezbiterium wieloboczne. Na kalenicy wieżyczka na sygnaturkę z latarnią i wielobocznym dachem.

Kościoły neogotyckie

Długość 104.22 km

Tematyka

architektura

architektura murowana

styl neogotycki

Zabytki na trasie

Kościół Zesłania Ducha Świętego

Kościół św. Marii Magdaleny i św. Andrzeja Apostoła

Kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Kościół św. Marii Magdaleny

Miejsca na trasie

Nowa Góra

Zalas

Kasinka Mała

Rabka-Zdrój

Zdjęcie nr 1: Na krzyżu z jasnego drewna zawieszono polichromowaną figurę martwego Chrystusa o szeroko rozpostartych ramionach. Ciało Zbawiciela do krzyża jest przymocowane za pomocą trzech gwoździ. On sam został ukazany jako martwy z zamkniętymi oczami i nieznacznie słaniającą się głową. Jego postać jest nieznacznie wysmuklona z naturalnie potraktowaną muskulaturą korpusu, zaznaczononą raną prawego boku. Nogi są lekko zwrółcone do osi środkowej, z założeniem prawej stopy na lewą. Twarz Zbawiciela jest mocno wychudła i pociągła. Charakteryzują ją zamknięte oczy, wydatny nos i usta. Otaczają ją brązowe włosy opadające puklami na kark oraz na prawe ramię oraz brązowy zarost. Chrystus ma na głowie cierniową koronę, spod której na czoło spływają nieznaczne krople krwi. Biodra Zbawiciela przepasane są szarobiałym perizonium w formie zawoju z rozwianym festonem przy prawym boku. Tkaninę drapują ostre załamania. Ponad głową Chrystusa na pionowej belce krzyża zawieszono rozwiany titulus z napisem INRI przytwierdzone do krzyża wbitym na środku gwoździem. Całą figurę pokrywa naturalistyczna polichromia.

Śladami prac Stanisława Ciężadlika

Długość 145.18 km

Tematyka

XX wiek

malarstwo

rzeźba

Zabytki na trasie

Krucyfiks

Najświętsze Serce Jezusa

Ksiądz Władysław Bączyński

Ołtarz boczny

Miejsca na trasie

Brzeszcze

Będkowice

Kasinka Mała

Mszana Dolna

Zdjęcie nr 1: Kościół usytuowany jest w centrum miejscowości, na północny-zachód od drogi prowadzącej z Orawki do Spytkowic. Plac kościelny otoczony jest żeliwnym płotem na kamiennej podmurówce. Główne wejście prowadzi od strony zachodniej; drugie, mniejsze od strony południowej.

Kościół orientowany, jednonawowy z emporami w części zachodniej, podtrzymywanymi przez arkady, które tworzą dodatkowe przejścia; prezbiterium krótkie i węższe od nawy, zamknięte półkoliście, od północny przylega do niego niewielka zakrystia. Główne wejście do kościoła znajduje się od strony zachodniej przez czworoboczny przedsionek, nad którym wznosi się wieża, drugie wejście przez kruchtę od strony południowej nawy. Kościół jest oświetlony przez sześć podłużnych okien zamkniętych półkoliście oraz dwóch takich samych w prezbiterium, ponadto na wschodniej ścianie prezbiterium dwa niewielkie, okrągłe otwory okienne. Wnętrze artykułowane jest pilastrami wspierającymi gurty sklepienne, w ostatnim wschodnim przęśle nawy półkoliste arkady tworzące pseudotransept. Chór muzyczny wsparty na trzech arkadach, zamkniętych łukiem odcinkowym, analogiczne dwie pary arkad wspierają empory po bokach nawy. Sklepienie w nawie trójprzęsłowe, kolebkowe na gurtach, w prezbiterium jednoprzęsłowe.

Elewacja kościoła w dolnej części z kamienną okładziną, wyżej kościół tynkowany, artykułowany lizenami. Fasada zachodnia trójosiowa, w osi środkowej wysunięta do przodu trójkondygnacyjna wieża, flankowana lizenami. W drugiej kondygnacji na osiach bocznych fasady spływy flankujące wieżę, za którymi schowany jest dach nad nawą. Wieża nakryta hełmem baniastym z latarnią. Na zakończeniu nawy wieżyczka na sygnaturkę, nakryta analogicznym, mniejszym hełmem z latarnią. Dach nad nawą dwuspadowy, nad prezbiterium, nad kruchtą siodłowy. Na przyczółku kruchty umieszczona jest w głębokiej wnęce, zamkniętej łukiem odcinkowym rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a nad wejściem zachodnim do świątyni rzeźba św. Wojciecha.

Kościoły polskiej Orawy

Długość 54.70 km

Tematyka

XIX wiek

XX wiek

architektura

architektura drewniana

architektura murowana

barok

Zabytki na trasie

Kościół św. Marcina

Kościół św. Rozalii

Kościół św. Jakuba Apostoła

Kościół św. Anny

Miejsca na trasie

Podwilk

Podszkle

Piekielnik

Chyżne

Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, murowany z kamienia, jednonawowy, z prostokątną, trójprzęsłową nawą oraz węższym dwuprzęsłowym prezbiterium zamkniętym trójbocznie, z niewielką prostokątną zakrystią przy północnej ścianie. Od zachodu wieża na planie kwadratu, do północnej ściany nawy dobudowana kaplica Matki Boskiej Karmelitańskiej, do południowej niewielka kruchta. Prezbiterium sklepione żebrowo z jednym rzeźbionym kroksztynem; żebra pokryte późniejszą dekoracją stiukową. Nawa wtórnie sklepiona kolebką z lunetami na gurtach, rozczłonkowana opilastrowanymi półfilarami. Pilastry i zacheuszki ozdobione stiukową ornamentacją. Do zakrystii prowadzi kamienny portal. Kościół opięty grubymi szkarpami jednouskokowymi, nakrytymi daszkami. W dwóch oknach prezbiterium i jednym nawy od południa kamienne maswerki; w zakrystii od wschodu wąskie okienko, tzw. romańskie. W pólnocno-wschodnim narożniku nawy wtórnie wkomponowany rzeźbiony, bardzo zniszczony kroksztyn. Z południowej kruchty do nawy prowadzi kamienny portal o trzech parach kolumienek dźwigających archiwolty. Nawa i prezbiterium nakryte dachem, na ich styku wieżyczka na sygnaturkę. Wieża smukła, bez podziałów architektonicznych, ściany najwyższej kondygnacji cofnięte w głąb, przy krawędzi kamienne kroksztyny, pozostałe po niezachowanej drewnianej hurdycji. Wieża zwieńczona ceglaną attyką, zasłaniającą dwuspadowy dach. W górnej części jej trzonu okna usytuowane z czterech stron. W miejscu hurdycji, na zachodniej ścianie zegar.

Kościół otoczony niskim murem kamiennym; od zachodu dzwonnica bramna na planie kwadratu z niesklepioną sienią przejściową, nakryta blaszanym hełmem; od południa i od wschodu bramki nakryte hełmami, przy czym jeden pokryty jest gontem, drugi blachą.

Kościoły polskiego Spisza

Długość 58.10 km

Tematyka

Spisz

XX wiek

architektura

architektura drewniana

architektura murowana

barok

gotyk

renesans

Zabytki na trasie

Kościół św. Stanisława

Kościół parafialny św. Bartłomieja Apostoła

Kościół Wszystkich Świętych

Kościół św. Kwiryna

Miejsca na trasie

Frydman

Niedzica

Kacwin

Łapsze Niżne

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym. Kompozycja wielofiguralna, dwustrefowa. W górnej części namalowany obraz Imago Pietatis unoszony przez dwa putta, na tle zachmurzonego, miejscami rozświetlonego nieba. W dolnej części obrazu ukazane dwie grupy świętych adorujących wizerunek, zwróconych do wewnątrz kompozycji. W górnym rzędzie, od lewej ukazani bł. Michał Giedroyć w białym habicie, trzymający krzyż, bł. Izajasz Boner w czarnym habicie z lewą dłonią złożoną na piersi, św. Szymon z Lipnicy w brązowym habicie z rękoma złożonymi w geście modlitwy, św. Stanisław Kazimierczyk ubrany w białą albę i czarny mucet, w dłoni trzymający brewiarz, św. Jadwiga Andegaweńska w stroju królewskim, z berłem w dłoni, bł. Bronisława w białym habicie i czarnym welonie, z uniesionymi rękami, św. Jadwiga Śląska w stroju królewskim, z modelem świątyni i berłem oraz św. Kinga w brązowym habicie i czarnym welonie, lewą rękę podtrzymuje księgę i koronę otwartą. W dolnym rzędzie od lewej bł. Świętosław zwany Milczącym, w komży i stule, całujący krucyfiks, św. Jan Kanty w todze profesorskiej, z lewą ręką złożoną na piersi, bł. Wincenty Kadłubek w białym habicie o szerokich rękawach z uniesionymi rękami oraz św. Stanisław Kostka w czarnej sutannie ze skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gałązkę lilii.

Malarstwo Michała Stachowicza (1768-1825)

Długość 161.14 km

Tematyka

malarstwo

Zabytki na trasie

Adoracja obrazu Misericordia Domini przez polskich świętych

Stygmatyzacja św. Franciszka z Asyżu

Obalenie bałwochwalstwa w Polsce

Portret Jana Zamoyskiego

Miejsca na trasie

Raciechowice

Wieliczka

Kraków

Rudawa

Zdjęcie nr 1: Epitafium w formie prostokąta stojącego, obramione na brzegach płaską listwą zostało podzielone na dwa pola zbliżone do kwadratu, ułożone jedno nad drugim. W górnym polu przedstawiono na tarczy otoczonej labrami z hełmem i klejnotem płaskorzeźbiony herb Kornicz. W polu dolnym umieszono łacińską inskrypcje: MAGNA D[DOMINUS] ANDREAS / CORNITIUS POREMB / SKI IN MAGNA PO / REMBA OSIEK ET GRO / DZIEC IUDEX ZATOR[IENSIS] / OSWIEC[IMIENSIS] OBIIT ANNO / DNI 1640 DIE 25 IANUA.

Kamienne nagrobki i epitafia z XVII wieku

Długość 241.65 km

Tematyka

barok

manieryzm

mała architektura

rzeźba

sztuka sepulkralna

Zabytki na trasie

płyta nagrobna

Epitafium księdza Hieronima Rusockiego

Epitafium Andrzeja Bronowskiego z Bronowa

Epitafium Anny Januszowskiej

Miejsca na trasie

Grojec

Oświęcim

Zator

Spytkowice

Zdjęcie nr 1: Płyta ma kształt stojącego prostokąta z wydatnym obramieniem, okalającym płaskorzeźbioną postać mężczyzny z odkrytą głową spoczywającą na poduszce. Twarz zmarłego okala zarost. Ma na sobie założoną renesansową zbroję rycerską. W prawej ręce trzyma tarczę z mało czytelnym herbem Orla II (Sasowskie, Szasoroskie), a w lewej miecz ostrzem skierowanym ku dołowi. Na obramieniu częściowo zatarta inskrypcja „HIC IACET GENEROSVS IACOBVS S[A]SOVIVS M[...] [AN]NO [...] 15[46]”.

Kamienne nagrobki i epitafia z XVI wieku

Długość 153.95 km

Tematyka

mała architektura

późny gotyk

renesans

rzeźba

sztuka sepulkralna

Zabytki na trasie

Płyta nagrobna Jakuba Gierałtowskiego

Nagrobek Elżbiety z Giebułtowskich Pisarskiej

Epitafium Adriana Skassewskiego

Nagrobek Jana Czuryły

Miejsca na trasie

Głębowice

Rudawa

Bolechowice

Niepołomice

Zdjęcie nr 1: Polichromia ścienna prezbiterium
Polichromia w tej części świątyni podzielona jest na cztery strefy. W pierwszej znajduje się dekoracja ornamentalna, kolejne dwie strefy ukazują sceny z życia Marii i Jezusa, ostatnia strefa ukazuje rząd portretów męskich w strojach z epoki. W dolnej strefie prezbiterium są umieszczone również trzy krzyże konsekracyjne, wpisane w okrągłe wieńce. Na północnej ścianie prezbiterium w scenach z cyklu maryjnego, od lewej znajdują się: Św. Anna Samotrzeć, Pokłon Trzech Króli, Chrystus Baranek Boży opatrzony banderolą z napisem: „EGO SVM PASTOR BONVS”, Ucieczka do Egiptu, scena Ukrzyżowania z postaciami fundatorów. W drugiej strefie na ścianie północnej od lewej ukazano: św. Annę z małą Marią; Ofiarowanie w świątyni z fragmentami napisu u spodu: „RV (?) NOBIS (?) NOBIS”; Zwiastowanie z napisem: „ECCE VIRGO CONCIPIET ET PARIET FILIUM EI VO”, Nawiedzenie Najświętszej Marii Panny, u spodu napis: „VIRGO MARIA (?) NAV(?) (?)AB(?)” oraz Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny z fragmentarycznie zachowanym napisem: „(?)VAE EST ASC(?)”. W ostatniej strefie na ścianie północnej ukazano rząd męskich portretów. Na południowej ścianie prezbiterium w dolnej strefie znajduje się dekoracja ornamentalna. Następnie w strefie drugiej od lewej strony ukazane są kolejno sceny: Najświętsza Maria Panna Niepokalanie Poczęta, Tron Łaski, Trzy Marie u grobu, Nauczanie Chrystusa, a w strefie trzeciej, również od lewej strony: Przemienienie na górze Tabor z fragmentarycznie zachowanym napisem: „(?) BV(?)O (…) RA(?) (?)AT”, następnie Modlitwa w Ogrójcu(?), Zmartwychwstanie Chrystusa. W trzeciej strefie kontynuacja porterów męskich, w tym władców w koronach na głowie i z berłami w dłoniach. Na wschodniej ścianie prezbiterium, przy ołtarzu głównym przedstawiono Ewangelistów: po stronie lewej św. Mateusza, a po prawej św. Marka. W dolnej strefie po lewej: św. Łukasz, a po prawej św. Jan.

Polichromia ścienna nawy
Polichromię wypełniają przedstawienia Męki Pańskiej: Zdjęcie z krzyża, Opłakiwanie Chrystusa, Złożenie do Grobu oraz postacie Apostołów namalowane na zaskrzynieniach. Kilka scen zasłania ołtarz Ukrzyżowania. Na południowej ścianie nawy zachowało się tylko gigantyczne przedstawienie św. Krzysztofa na wysokość całej nawy. Ponadto w nawie znajdują się sceny, częściowo przesłonięte przez prospekt organowy i ołtarze: Wyszydzanie Chrystusa, Chrystus bity pięścią po głowie przez oprawcę, Dźwigane krzyża, Zesłanie Ducha Świętego, Przybicie do krzyża, Chrzest w Jordanie, Ostatnia Wieczerza, Modlitwa w Ogrójcu, Pojmanie.

Ściana łuku arkady tęczowej
Na ścianie tej znajduje się scena Sądu Ostatecznego. U szczytu zasiada Chrystus – Sędzia, odziany w czerwony płaszcz i unoszący rękę ku górze. Po jego bokach ukazano: Matkę Boską, św. Jana Chrzciciela, proroków, apostołów, symbole ewangelistów, a także potępione dusze.

Stropy prezbiterium i korpusu nawowego, a także zaskrzynień (z wyjątkiem strony północnej, gdzie są ukazani Apostołowie), cokół w prezbiterium i korpusie pokrywa pasowa dekoracja ornamentalna umieszczona na czarnym tle. Ozdabia również obramowania okienne, a w prezbiterium tworzy fryz łączący ściany.

Szlakiem XVII-wiecznych polichromii

Długość 223.01 km

Tematyka

cykl chrystologiczny

cykl maryjny

ikonografia

malarstwo ścienne

ornamentyka

święci

Zabytki na trasie

Polichromia ścienna

Polichromia ścienna wokół okien

Polichromia ścienna prezbiterium

Polichromia ścienna nawy

Miejsca na trasie

Racławice

Giebułtów

Modlnica

Niepołomice

Zdjęcie nr 1: Polichromia na ścianie wschodniej (przesłonięta ołtarzem głównym, trudno dostępna) i na ścianie południowej prezbiterium to malowidło o kompozycji obejmującej „luźne” obrazy zachowane jedynie szczątkowo. Na ścianie wschodniej polichromia obejmuje uproszczoną wić arabeskową, zdobiącą glify zamurowanego ostrołukowego okna, a także fragment nadnaturalnej wielkości postaci, którą identyfikowano ze św. Krzysztofem. W tej części malowideł zachowała się również data „1476” wymalowana sangwiną. Na ścianie południowej widnieje zarys niezidentyfikowanej świętej w kwaterze o kształcie stojącego prostokąta, obwiedzionej ramą, której kontur zaznaczony został szaroczarną linią, a także fragmenty ciągłego motywu z aniołami podtrzymującymi draperię, odcinającego dolną strefę niezachowanej kompozycji. Zachowane fragmenty polichromii są w kolorach ugru, perłowej szarości, kontury zaś podkreślone czernią.

Najstarsze polichromie Małopolski (1350-1500)

Długość 182.33 km

Tematyka

gotyk

ikonografia

malarstwo patronowe

malarstwo ścienne

święci

Zabytki na trasie

Polichromia ścienna

Polichromia we wnękach podokiennych w prezbiterium

Polichromia w starej zakrystii

Polichromia

Miejsca na trasie

Rudawa

Niepołomice

Łopuszna

Dębno Podhalańskie

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z półpostaciowym przedstawieniem Madonny podtrzymującej lewą ręką Dzieciątko Jezus. Maria ukazana jest na wprost, lekko przechyloną w lewo głowę charakteryzuje owalna, pociągła twarz o wyrazistych oczach z nieznacznie przymkniętymi powiekami, długim, prostym nosie, niewielkich ustach o opadających kącikach, wyraźnie zaróżowionych policzkach oraz subtelnie zaznaczonym podbródku. Maria ubrana jest w ciemnogranatową suknię z szerokimi, dekoracyjnymi, złoconymi obszyciami dekoltu i wąskich mankietów. Na jej głowie jest biała, półprzejrzysta chusta widoczna spod osłaniającego całą sylwetkę ciemnogranatowego płaszcza o bordowej podszewce i szerokiej, złoconej, dekoracyjnej lamówce, spiętego na piersiach dużą, złoconą broszą w kształcie rombu z czterema kółkami przylegającymi do jego lekko wklęsłych boków. Prawą ręką o smukłej, wyprostowanej dłoni Maria wskazuje na trzymane na lewej ręce siedzące Dzieciątko. Zwrócony w trzech czwartych w prawo Jezus lekko pochyla się do przodu. Pociągłą, o trójkątnym obrysie szczęki twarz charakteryzują duże, wyraziste oczy o nieznacznie przymkniętych powiekach, długi, prosty nos oraz niewielkie usta. Krótkie, brązowe, skręcone włosy opadają parą pukli na czoło Dzieciątka. Ubrane jest ono w długą, ciemnogranatową suknię z szerokimi, dekoracyjnymi, złoconymi lamówkami, spod której widoczne są bose stopy. Jezus prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, lewą trzyma wspartą na kolanach zamkniętą księgę w zielonej oprawie. Głowy postaci okalają ryte w gruncie podobrazia nimby z motywami eliptycznych promieni ujętych wąskim okręgiem, dodatkowo wieńczą je złocone, kameryzowane korony otwarte. Złocone tło przedstawienia zdobi grawerowana wić roślinna. Obraz ujęty jest złoconą ramą w formie ażurowego układu liści akantu.

Malarstwo gotyckie w Małopolsce: Hodegetrie krakowskie

Długość 248.12 km

Tematyka

gotyk

malarstwo

Zabytki na trasie

Matka Boska z Dzieciątkiem

Matka Boska z Dzieciątkiem (Matka Boska Gajowska)

Miejsca na trasie

Kęty

Zator

Wola Radziszowska

Gaj

Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego, pełnoplastyczna, z tyłu opracowana, ustawiona na niskim, okrągłym cokole. Chrystus ukazany w całej postaci, frontalnie, z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma chorągiew. Ubrany w czerwony płaszcz z niebieską podszewką, spływający z lewego ramienia, przez przód postaci, na prawe przedramię, tworząc znaczną fałdę misową. Korpus ciała nagi. Twarz podłużna, z lekko rozchylonymi ustami, okolona krótko przystrzyżoną brodą i ciemnobrązowymi włosami opadającymi na plecy. Wokół głowy złoty, kolisty nimb z metalowego pręta. Czerwona chorągiew z tkaniny zawieszona na długim, złotym i drewnianym drzewcu zakończonym krzyżykiem.

Gotycka rzeźba drewniana w Małopolsce: figury Chrystusa Zmartwychwstałego

Długość 168.00 km

Tematyka

gotyk

rzeźba

rzeźba gotycka

Zabytki na trasie

Chrystus Zmartwychwstały

Miejsca na trasie

Modlnica

Kraków

Igołomia

Biskupice

Zdjęcie nr 1: Krucyfiks w typie Cristo morte. Chrystus przybity do krzyża trzema gwoździami, sylwetka w delikatnym zwisie, z głową przechyloną na prawe ramię, o silnie podkreślonej anatomii ciała, z zaznaczonymi śladami męki. Perizonium w formie tkaniny przewiązanej na prawym biodrze. Twarz podłużna, okolona zarostem; włosy długie spływające na prawe ramię w kręcone pukle, na głowie korona cierniowa. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Gotycka rzeźba drewniana w Małopolsce: figury Chrystusa Ukrzyżowanego

Długość 238.66 km

Tematyka

gotyk

rzeźba

rzeźba gotycka

Zabytki na trasie

Krucyfiks

Krucyfiks na belce tęczowej

Miejsca na trasie

Racławice

Wysiołek Luborzycki

Raciborowice

Kraków-Nowa Huta (dawniej: Ruszcza)

Na tropie spiskiego rokoka

Długość 50.24 km

Tematyka

Spisz

malarstwo

rokoko

rzeźba

Zabytki na trasie

Ołtarz w kaplicy

Prorocy i apostołowie

Ołtarz boczny przy tęczy od południa

Ołtarz boczny, przy tęczy od północy

Miejsca na trasie

Frydman

Niedzica

Łapsze Wyżne

Jurgów

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym. W centrum kompozycji dwie męskie postacie, zwrócone w trzech czwartych w lewo, stojące jedna za drugą. Z przodu św. Szymon z piłą, prawą ręką podtrzymuje księgę, lewą wznosi ku górze, tam też kieruje wzrok. Stojący z tyłu św. Juda palcem prawej ręki wskazuje na księgę, lewą, z krzyżem, unosi ponad nimi. Szymon ubrany jest w żółtą tunikę i brązowy płaszcz, zaś Juda w czerwoną tunikę i zielony płaszcz. Ponad nimi, z jasnożółtych obłoków wyłania się anioł w czerwono-niebieskiej sukni, który trzyma dwie palmy męczeństwa. Święci stoją na boso na ziemi, w lewym dolnym rogu kompozycji, obok stóp św. Judy leży kątownik i strzały. Tło przedstawienia ciemne, rozjaśnia się ku górze.

Obrazy Walerego Jana Kantego Eljasza-Radzikowskiego

Długość 17.75 km

Tematyka

malarstwo

Zabytki na trasie

Św. Szymon i św. Juda Tadeusz

Chrystus na krzyżu

Adoracja Najświętszej Marii Panny

Miejsca na trasie

Skawina

Morawica

Zdjęcie nr 1: Kościół usytuowany jest za północną pierzeją zabudowy rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie świątyni parafialnej, po jej południowo-wschodniej stronie.
Kościół orientowany, jest budowlą murowaną z cegły i kamienia (grubość murów od 70 do 160 cm), na rzucie podłużnym (24 m długość, 8,5 m szerokość). Korpus jednonawowy, trójprzęsłowy, prezbiterium jednoprzęsłowe, zamknięte półkolistą absydą, z dwukondygnacyjną przyległością od północy (zakrystia w przyziemiu). Nawę i prezbiterium przekrywa sklepienie kolebkowe z gurtami wspartymi na parach pilastrów dźwigających wydatne, obiegające wnętrze belkowanie. Nawę od prezbiterium oddziela półkolista arkada łuku tęczowego. Wnętrze doświetlają dwa rzędy okien zamkniętych łukami odcinkowymi. Artykulację ścian na zewnątrz stanowią płyciny ujmujące pary okien. Trójosiową fasadę artykułują pary osadzonych na cokole pilastrów – po dwie po bokach i jedna w polu środkowym wspierające belkowanie. W osi środkowej jest umiejscowiony ujęty profilowanym obramieniem otwór wejściowy z dwuskrzydłowymi drzwiami. Wyżej jest płytka, prostokątna wnęka, u góry zaś okno zamknięte łukiem odcinkowym. W osiach bocznych na cokole fasady osadzona para niszy z rzeźbami św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej. Kapitele pilastrów zdobione motywami festonów owocowo-kwiatowych.
Szczyt fasady ujęty parą spływów, zamknięty trójkątnie, po bokach flankowany parą cokołów zwieńczonych wazonami, pole środkowe wydzielone dwiema parami pilastrów zawiera półkoliście zamkniętą niszę z figurą Matki Boskiej, wyżej trójkąt Opatrzności Bożej ujęty promienistą glorią. Dachy korpusu i prezbiterium dwuspadowe, nad pierwszym przęsłem wieżyczka na sygnaturkę w formie latarni. Dach nad przyległością pulpitowy. Tynki kościoła w odcieniach bieli i szarości.

Śladami kultu św. Jana Kantego

Długość 81.35 km

Zabytki na trasie

Kościół św. Jana Kantego w Kętach

Św. Jan Kanty

Uzdrowienie mieszczki kęckiej Łucji Kajoszkowej

Św. Jan Kanty

Miejsca na trasie

Kęty

Stryszów

Kraków

Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna, na wysokim cokole. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny; mensa drewniana. Antepedium w formie leżącego prostokąta ujęte w narożach kolumienkami, w polu trzy prostokątne płyciny, w środkowej monogram IHS na czerwonym tle otoczony promienistą glorią. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, ustawione na wysokim cokole, flankowane dwiem kolumienkami, zamknięte od góry gzymsem w kształcie łuku nadwieszonego. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem półkolistym, w polu płaskorzeźbione przedstawienie baranka paschalnego. Cokół nastawy trójosiowy, oś środkowa wydzielona pilastrami, na skrajach osi bocznych ćwierćkolumny z kapitelami w formie liści akantu. W polach osi bocznych kwadratowe płyciny wypełnione rozetami, w osi środkowej płycina w kształcie leżącego prostokąta. Cokół podtrzymuje nastawę, flankowaną dwiema parami kolumn, z których środkowe podtrzymują kopułę z przyczółkiem, a kolumny boczne figury aniołów. We wnęce środkowej figura Najświętszego Serca Jezusa, we wnęce lewej św. Wojciech, a po prawej św. Stanisław. Kolumny ustawione na bazach, przedzielone w połowie opaską, o trzonach zdobionych geometrycznymi motywami i kapitelach dekorowanych liśćmi akantu. U szczytu przyczółka duży kwiaton z zatkniętym krzyżem osadzonym na kuli. Gzymsy zdobione ażurową dekoracją roślinną. Łuki wnęk dekorowane arkadowaniami, w tym środkowa z maswerkami. Ponadto szczyt osi środkowej oraz gzyms nad osiami bocznymi wieńczy ornamentalny krenelaż. Struktura malowana w kolorze ciemnego brązu, ornamentyka i detale złocone.

Historyzm w dziełach Władysława Druciaka

Długość 107.06 km

Tematyka

historyzm w sztuce sakralnej

rzeźba

styl neogotycki

Zabytki na trasie

Ołtarz boczny

Ołtarz główny

Św. Dominik

Miejsca na trasie

Kasinka Mała

Krzywaczka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, w drewnianej, profilowanej, złoconej ramie ozdobionej motywami liści i kwiatów. Na obrazie przedstawiony klęczący św. Kazimierz, któremu ukazuje się siedząca na chmurach Matka Boska z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów. Święty ujęty w trzech czwartych, z rękami opuszczonymi w dół i rozłożonymi na boki, z głową niemalże z profilu zwróconą w górę, w kierunku Matki Boskiej. Jego twarz oddającą rysy młodego mężczyzny, wyróżniają wydatny nos, szeroko otwarte oczy i pełne, lekko rozwarte usta. Brązowe włosy, odsłaniające ucho, są lekko skręcone i sięgają ramion; wokół głowy zaznaczony rozświetlony nimb. Ubrany jest w długi, jasnobrązowy płaszcz z gronostajowym, długim kołnierzem, gronostajowymi mankietami i brzegami. Maria przedstawiona jest w trzech czwartych, zwrócona w kierunku św. Kazimierza, o twarzy owalnej, miękko modelowanych rysach, z długim nosem i drobnymi, pełnymi ustami, z brązowymi włosami przykrytymi brązowym welonem. Jest ubrana w brązową koszulę z wąskimi rękawami, czerwoną suknię i niebieski płaszcz przerzucony na lewym ramieniu i prawej nodze. Trzymany przez nią Jezus stoi i został ukazany w trzech czwartych, z białą pieluchą wokół bioder. Zwraca się w kierunku świętego, unosząc prawą rączkę w geście błogosławieństwa, a lewą trzymając na ręce obejmującej go matki. Z chmur wyłaniają się uskrzydlone główki aniołków, o podobnych pełnych twarzach, różowych policzkach i drobnych ustach. W prawym, dolnym rogu kompozycji przed stolikiem nakrytym zielonym, długim obrusem z książęcą tiarą ukazane dwa nagie putta. Putto siedzące trzyma rozłożoną księgę z cytatem „Omni Die dic MARIAE mea laudes anima [E]ius festa [Eiu]s gesta [col]e devotissima”, na który wskazuje palcem drugi, stojący anioł, z zarzuconą zieloną szarfą, trzymający w ręku lilię. Za św. Kazimierzem, na tle kolumny przesłoniętej od góry czerwoną kotarą, stoi uskrzydlony anioł, z głową i lekko ugiętą prawą nogą zwróconą w lewo, a ciałem i złożonymi w geście modlitwy rękami w swoją prawą stronę. Anioł jest ubrany w białą suknię i turkusowy płaszcz. Drugi z aniołów wyłania się z chmur i zwraca w kierunku Marii, ukazany jest do pasa, w trzech czwartych, z rękami złożonymi na piersi, ubrany w białą suknię i zielony płaszcz. W tle kompozycji skłębione chmury rozświetlone słońcem.

Śladami Szymona Czechowicza

Długość 45.68 km

Tematyka

barok

malarstwo barokowe

Zabytki na trasie

Wizja św. Kazimierza

Zwiastowanie Joachimowi i Annie

Spotkanie św. Joachima i św. Anny przy złotej bramie

Św. Anna z Marią i Joachimem

Miejsca na trasie

Kraków

Tenczynek

Zdjęcie nr 1: Kościół murowany z cegły na niskiej, kamiennej podmurówce, orientowany, jednonawowy ze zredukowanym transeptem oraz nieco niższym, zamkniętym półkoliście prezbiterium. Do północno-wschodniego narożnika nawy (przy prezbiterium) przylega założona na rzucie prostokąta, oszkarpowana zakrystia dostępna półkolistym portalem od strony północnej. Do południowo-wschodniego narożnika nawy dostawiona kaplica Matki Boskiej na rzucie prostokąta zamknięta od wschodu niewielką absydą. Ramiona transeptu zredukowane do roli prostokątnych kaplic. Do południowo-zachodniego i północno-zachodniego narożnika nawy dobudowane nowsze kruchty boczne założone na rzucie prostokąta dostępne portalami o półkolistym wykroju. Kruchta zachodnia na rzucie prostokąta dostępna nowym, prostokątnym wejściem. W ścianach północnej i południowej widoczne, zamurowane, starsze otwory wejściowe (od południa w miejsce portalu okrągłe okno). Dach nad nawą dwuspadowy z trzecią połacią zakrywającą ścianę szczytową; w części wschodniej wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę z glorietą zwieńczoną krzyżem. Kruchty oraz kaplice boczne kryte dachami trójpołaciowymi, prezbiterium jednopołaciowym; nad zakrystią dach mansardowy z prostokątnym oknem w lukarnie. Pokrycia dachowe wykonane są z blachy (pierwotnie była to czerwona dachówka). W nawie i prezbiterium strop o konstrukcji żelbetowej wsparty na dziewięciu masywnych kolumnach ustawionych na wysokich cokołach; kaplice boczne sklepione krzyżowo, w zakrystii założony betonowy strop. Chór muzyczny murowany, wsparty na pierwszej od zachodu parze kolumn dźwigających strop. Fasada jednokondygnacyjna, trójosiowa z umieszczoną w osi centralnej prostopadłościenną kruchtą mieszczącą prostokątny otwór wejściowy (nowy). Okna w kształcie stojącego prostokąta o smukłych proporcjach, zamknięte półkoliście. Okno środkowe, umieszczone nieco wyżej, niższe od pozostałych. W ścianach zachodnich krucht bocznych po jednym niewielkim oknie o wykroju półkolistym. Trójkątna ściana szczytowa zasłonięta blaszanym dachem o przełamanej w dolnej części połaci, zwieńczona niewielkim, metalowym krzyżem. Elewacje boczne jednokondygnacyjne, o nieregularnym przebiegu osi. W elewacji południowej w pierwszej osi ceglany portal z nadświetlem o wykroju półkolistym, w drugiej okrągłe okno doświetlające kaplicę boczną, w kolejnych: półkolisty ceglany portal do zakrystii oraz okno o półkolistym wykroju z motywem biforium. W elewacji północnej w osi pierwszej i drugiej niewielkie półkoliście wykrojone okna, w osi trzeciej okrągłe okno doświetlające kaplicę, w osi czwartej natomiast ceglany portal z nadświetlem o wykroju półkolistym. W prezbiterium cztery okna o wykroju półkolistym. W trzeciej osi, pomiędzy oknami, ujęta wielobocznymi filarami dźwigającymi, wydatny, profilowany gzyms tynkowana na biało nisza z figurą Matki Boskiej Fatimskiej umieszczonej pod baldachimem. Górną część murów nawy, prezbiterium, zakrystii, kaplic oraz obu krucht bocznych obiega profilowany gzyms okapowy.

Zwiedzaj Małopolskę

Trasy wycieczek

Małopolskie organy Tomasza Falla

Prospekt organowy

Prospekt organowy

Prospekt organowy

Prospekt organowy

Morawica

Gaj

Harbutowice

Dobczyce

Ołtarze pierwszej połowy XVII wieku

mała architektura

Ołtarz główny

Ołtarz główny

Ołtarz główny

Ołtarz główny Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej

Kraków

Korzkiew

Rudawa

Paczółtowice

Obrazy Sebastiana Stolarskiego w małopolskich kościołach

XIX wiek

malarstwo

Ołtarz boczny (przytęczowy prawy św. Józefa)

Matka Boska z Dzieciątkiem (Matka Boska Myślenicka)

Św. Antoni Padewski

Narodzenie Najświętszej Marii Panny

Kęty

Trzebunia

Myślenice

Zakliczyn

Małopolskie dzwonnice drewniane

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura drewniana

Dzwonnica

Kaplica o funkcji dzwonnicy

Dzwonnica

Dzwonnica

Zalas

Sucha Beskidzka

Raciechowice

Łapanów

Drewniane świątynie na północ od Krakowa

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura

architektura drewniana

architektura gotycka

Kościół parafialny pw. św. Wojciecha i Matki Boskiej

Kościół św. Jakuba Apostoła w Więcławicach Starych

Kościół św. Mikołaja w Czulicach

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Modlnica

Więcławice Stare

Czulice

Biórków Wielki

Drewniane świątynie na południe od Krakowa

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura

architektura drewniana

Kościół św. Sebastiana

Kościół św. Bartłomieja Apostoła

Kościół Rozesłania Świętych Apostołów w Gruszowie

Kościół św. Jakuba Apostoła i św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Wieliczka

Łapanów

Gruszów

Raciechowice

Drewniane kościoły: Oświęcim i okolice

Małopolski Szlak Architektury Drewnianej

architektura

architektura drewniana

Kościół św. Andrzeja

Kościół Przemienienia Pańskiego w Radoczy

Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej

Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza

Graboszyce

Radocza

Głębowice

Nidek