Ołtarze pierwszej połowy XVII wieku

Długość
Etap edukacyjny
bez ograniczeń wiekowych
Tematyka
mała architektura
Szacowany czas zwiedzania

Zabytki na trasie

  1. Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, trójosiowy, dwukondygnacyjny ze zwieńczeniem. Mensa prostopadłościenna, kamienna z drewnianym antepedium w formie leżącego prostokąta z postacią św. Augustyna ujętego wicią suchego akantu z przeplecioną, karbowaną wstążką i bukietami kwiatów. Przedstawienie otoczone profilowaną, ażurową ramą wypełnioną podobną wicią z akantu i kwiatów. Na mensie prostopadłościenne tabernakulum w formie kapliczki. Ściana frontowa z drzwiczkami w kształcie stojącego prostokąta dekorowanego krzyżem łacińskim ujętym wicią roślinną, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem. Ścianka ujęta lizenami wypełnionymi wicią akantową podtrzymującymi pełne belkowanie obiegające bryłę, z mocno wysuniętym gzymsem wyłamanym w narożach. Całość zwieńczona czterospadowym dachem dekorowanym łuską. Na dachu baranek Boży leżący na księdze z siedmioma pieczęciami, przytrzymujący chorągiew, ukazany na tle chrystogramu otoczonego glorią promienistą. Nastawa na dwudzielnym cokole z półkolistymi bramkami ze zwieńczeniem utworzonym z ornamentu okuciowego ujmującego owalne pola. Osie pierwszej kondygnacji wydzielone kolumnami stojącymi na konsolach dekorowanych z frontu uskrzydlonymi główkami anielskimi powyżej liści akantu, na krawędziach cekinami, a po bokach wicią. Kolumny zostały przedzielone opaską w jednej trzeciej wysokości, dekorowane na całej wysokości wicią roślinną, główkami anielskimi w dolnej partii i imitacją kameryzacji na opaskach oraz w dwóch trzecich wysokości. Kolumny są ustawione na tle pilastrów dekorowanych wicią roślinną i zawieszonymi na niej chustkami. W polu centralnym kondygnacji jest nisza w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem pełnym z postacią ukrzyżowanego Chrystusa na tle widoku Jerozolimy. W osiach bocznych mniejsze, ujęte pilastrami nisze o podobnym kształcie, których konchy wypełnione są muszlą, zwieńczone trójkątnym przyczółkiem przerwanym na cokół. W nich, na dekorowanych wicią i rozetami konsolach ustawiono figury: po lewej stronie św. Piotra, a po prawej św. Pawła. Kondygnacje ujmują ażurowe uszaki utworzone z ornamentu okuciowego, ulistnionych wolut i przewieszonej chustki. Kolumny podtrzymują pełne belkowanie wyniesione w łuk nad polem centralnym. Podłucze dekorowane rozetami, fryz głowami anielskimi i wicią, gzyms m.in. kostkowaniem i liśćmi akantu. Całość spięta kluczem z kartuszem z herbem kanoników regularnych od pokuty (marków). Na wyniesieniu belkowania posadowiono postaci aniołów trzymających narzędzia męki: anioł po lewej włócznię, a anioł po prawej gąbkę. Górna kondygnacja oparta została na schemacie aediculi – prostokątne pole ujęto kolumnami podtrzymującymi pełne belkowanie i trójkątny przyczółek przerwany na środku na cokół, na którym ustawiono rzeźbę pelikana karmiącego młode własną krwią. Na krawędziach przyczółka dwie leżące postaci. Kondygnacja flankowana postaciami czterech ewangelistów ustawionymi na cokołach. Po lewej stronie św. Marek i św. Jan, po prawej św. Mateusz i św. Łukasz. Struktura polichromowana na kolor ciemnoniebieski; kolumny, profile, detale i ornamenty złocone i srebrzone.
    Kraków
    Ołtarz główny

    Ołtarz został wykonany około 1618 roku przez warsztat Baltazara Kuncza. W 1782 roku uległ znacznym przemianom: dołączono dodatkowe rzeźby, a w polu głównym umieszczono gotycki krucyfiks na trybowanym tle. W latach 1894-1896 przywrócono mu częściowo dawny wygląd. W swej wymowie ikonograficznej zwraca uwagę na zagadnienia chrystologiczne i eschatologiczne, przedkładając je nad odwołanie do postaci patrona.

  2. Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, dwukondygnacyjna, na cokole. Ołtarz murowany z kamienną mensą. Na lewym boku ołtarza drewniana wnęka na oleje święte z inskrypcją „OLEA SACRA”. Antepedium w formie leżącego prostokąta w profilowanej ramie, pole kompozycyjne dekorowane dookoła rzędem kolorowych rombów. W polu antepedium znajduje się haftowane koralikami przedstawienie gorejącego serca w koronie cierniowej z zatkniętym u góry krzyżykiem łacińskim. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki. Drzwiczki dwuskrzydłowe, odlewane, w polach przedstawienie wici roślinnej oraz litery alfa i omega. Ściany boczne zdobione kaboszonem i ornamentem małżowinowo-chrząstkowym. Nastawa ustawiona jest na cokole. Pierwsza kondygnacja ujęta parą kolumn. Podpory dźwigają pełne belkowanie wyłamane nad polem środkowym, zamknięte silnie wysuniętym gzymsem. Pole obrazowe w formie arkady z obrazem przedstawiającym Chrzest Chrystusa, na zasuwie obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Kondygnacja ujęta jest uszami z płytkimi niszami dla figur św. Piotra po lewej stronie i św. Pawła po prawej, zwieńczonymi akroterionami utworzonymi z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego. Druga kondygnacja ustawiona jest na cokole, ujęta pilastrami hermowymi o kapitelach korynckich, dźwigającymi pełne belkowanie z silnie wystającym gzymsem. Pole obrazowe w formie owalu z przedstawieniem Boga Ojca i Gołębicy Ducha Świętego. Po bokach drugiej kondygnacji znajdują się nisze z figurami św. Stanisława po prawej stronie i nierozpoznanego świętego biskupa po lewej. Ołtarz zwieńczony jest cokołem z figurą św. Wojciecha. Cokoły kolumn pierwszej kondygnacji dekorowane są z frontu uskrzydlonymi główkami anielskimi, na zewnętrznych bokach kartuszami z tarczą herbową czteropolową z herbami: Lubicz, Leliwa, Junosza i Rawicz; od wewnątrz ornamentem małżowinowym z chrząstką i kaboszonem. Cokoły kolumn pierwszej kondygnacji w jednej trzeciej wysokości zdobione są ornamentem małżowinowym z kaboszonami, powyżej trzon otoczony jest podwiązaną tkaniną. W polu środkowym w przyłuczach arkady umieszczone są uskrzydlone główki anielskie; węgary od wewnątrz dekorowane są kaboszonami z małżowiną oraz rozetami, podłucze zaś rozetami. Fryz zdobiony jest kaboszonami z małżowiną; a gzyms dekoracją roślinno-geometryczną. Uszy z niszami utworzone są z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego. Cokół drugiej kondygnacji dekorowany jest ornamentem małżowinowo-chrząstkowym i kaboszonem, a trzony kolumn utworzone są uskrzydlonych główek anielskich o stylizowanych na woluty skrzydłach. W czterech narożach pola obrazowego umieszczone są uskrzydlone główki anielskie. W polu fryzu znajduje się uskrzydlona główka anielska; gzyms dekorowany jest ornamentem roślinnym. Kondygnacja ujęta jest uszami z płaskiej małżowiny. Gzyms zakończony ażurowym ornamentem małżowinowo-chrząstkowym. Nisze z figurami otoczone są ornamentem małżowinowo-chrząstkowym i zwieńczone cokołami z palmetą. Nastawa polichromowana na czerwono z zielonymi i czarnymi elementami. Ornamentyka i kolumny złocone, kaboszony srebrzone.
    Korzkiew
    Ołtarz główny

    Ołtarz ufundował w drugiej ćwierci XVII wieku Aleksander Ługowski, a dokładniej pomiędzy 1630 rokiem (pod tą datą nie odnotowano jeszcze ołtarza w wizytacji biskupiej), a 1651 rokiem (datą śmierci fundatora). W polu głównym ołtarza znajduje się obraz Chrzest Chrystusa z czasu powstania ołtarza, natomiast na zasuwie obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z 1900 roku (według tradycji ustnej przywieziony z Rzymu). Całość wystroju ołtarza dopełnia dekoracja rzeźbiarska, która również pochodzi z lat 1630-1651 oraz antepedium z przedstawieniem Serca Jezusa zdobione haftowanymi szklanymi paciorkami. Elementy zdobnicze ołtarza, które obficie pokrywają całą strukturę również odpowiadają takiemu datowaniu. Ołtarz ozdobiony jest ornamentem małżowinowo-chrząstkowym, popularnym w pierwszej połowie XVII wieku. Z tego samego okresu pochodzą również figury św. Piotra, św. Pawła i trzech świętych biskupów w górnej części ołtarza. Jedynie obraz „Bóg Ojciec” w górnej części ołtarza pochodzi z XX wieku.

  3. Zdjęcie nr 1: Ołtarz drewniany, architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny, ze zwieńczeniem, z dwiema bramkami. Jest umieszczony na murowanym, dwustopniowym podwyższeniu. Podstawa ołtarza murowana, skrzyniowa o kształcie prostopadłościanu, o obudowie drewnianej. Brak kamiennej mensy ołtarzowej. W partii antepedium nisza w kształcie prostokąta leżącego. Na mensie ustawione tabernakulum w formie centralnego kościółka zwieńczonego kopułą z latarnią. Retabulum jest flankowane dwiema złoconymi kolumnami kompozytowymi, ustawionymi na profilowanych cokołach. Trzony kolumn są kanelowane, ozdobione w połowie wysokości główkami aniołków ujętymi dekoracją chrząstkową. Kolumny dźwigają belkowanie z wydatnym, przełamującym się nad nimi gzymsem, ozdobione ornamentem małżowinowym. W polu środkowym ołtarza profilowana, złocona i malowana rama z górną krawędzią w formie arkady z kluczem, dolna krawędź zaakcentowana uskokiem. W niej druga rama, prostokątna, ozdobiona ornamentem małżowinowym i złocona, z obrazem przedstawiającym Św. Annę Samotrzeć w otoczeniu świętych. We wnęce, za zasuwą, widnieje obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w prostokątnej ramie, rzeźbionej i złoconej, pokrytej ornamentem roślinnym. Wnęka pokryta ciemnoczerwonym aksamitem, poniżej obrazu zawieszone wota. W polu arkady, w półkolistym tympanonie, na tle złoconych obłoków srebrna gołębica Ducha Świętego. Na gzymsie, na osi kolumn wazony z kwiatami. Po bokach retabulum bogato rzeźbione i złocone uszy z bujnym ornamentem małżowinowym. W zwieńczeniu, w owalnej, profilowanej i złoconej ramie obraz przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. Rama otoczona szeroko rozbudowaną ornamentyką małżowinową. Po bokach ołtarza bramki prowadzące za ołtarz, o kształcie prostokąta stojącego, ze zwieńczeniem w formie łuku kotarowego zamkniętego od góry prostym odcinkiem, z profilowanym cokołem (pod figurę) z podwieszonym ornamentem w kształcie muszli. Górne narożniki bramek podkreślone złoconym ornamentem w kształcie wolut z elementem roślinnym. Otwór wejściowy, w kształcie analogicznym do bramki, z profilowanymi krawędziami, zakryty kotarą z aksamitu w kolorze ciemnoczerwonym. Struktura ołtarza polichromowana w kolorze ciemnobrązowym. Kolumny, pilastry, profilowania i dekoracja rzeźbiarska złocone.
    Rudawa
    Ołtarz główny

    Ołtarz główny w kościele w Rudawie powstał w połowie XVII wieku i należy do dzieł typowych dla snycerki krakowskiej tego czasu.

  4. Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa drewniana, architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna z predellą i zwieńczeniem. Retabulum na wysokim cokole zwieńczonym profilowanym gzymsem; lica wypełnione złoconym ornamentem kwiatowym i winnymi gronami. Predella srebrzona z rytym, złoconym ornamentem akantowym; za tabernakulum, na osi predelli wypukły kartusz z napisem: AVE REGINA COELORUM/ MATER REGIS ANGELORUM. O MARIA/ FLOS VIRGINUM/ VELUT ROSA VEL LILIUM/ FUNDE PRAECES AD FILIUM/ PRO SALUTE FIDELIUM. Nastawa ujęta parą zdwojonych kolumn o kompozytowych kapitelach; trzony w 1/3 wysokości przedzielone pierścieniem, w dolnej partii z dekoracją snycerską (płaskorzeźbione lwie główki, kaboszony, ornament okuciowy); w górnej części kanelowane. Kolumny podtrzymują pełne belkowanie przełamane na osi kolumn, zwieńczone trójkątnym, przerwanym przyczółkiem, na którym półleżące postacie aniołów. Na drugim planie, po bokach przyczółka profilowane, złocone spływy wolutowe. Gzymsy profilowane, złocone z kostkowaniem i kimationem. W zwieńczeniu, na osi ołtarza pełnoplastyczna, polichromowana figura Chrystusa Zmartwychwstałego. W polu środkowym ołtarza prostokątna, rozglifiona płycina w bogatym, płaskorzeźbionym i złoconym obramieniu mieszcząca obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. W narożach obramienia płaskorzeźbione i polichromowane główki anielskie. Na podniebiu architrawu złocone róże umieszczone w prostokątnych kasetonach; w partii fryzu złocony ornament roślinny z umieszczonym na osi monogramem Marii. W polach na osi kolumn ornament kartuszowy z rautami (w osiach środkowych) oraz płaskorzeźbione i polichromowane główki kobiece (w osiach skrajnych). Tabernakulum drewniane o formach architektonicznych, z wypukłym licem, ustawione na mensie, na osi ołtarza na niewysokim, profilowanym i złoconym cokole, zwieńczone analogicznym gzymsem. Na drzwiczkach płaskorzeźbiony kielich z hostią. Struktura ołtarza polichromowana na kolor ciemnozielony z elementami ciemnej czerwieni i złocona; partie ornamentów i załamania profili architektonicznych złocone.
    Paczółtowice
    Ołtarz główny Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej

    Ołtarz główny w kościele paczółtowickim to drewniana, jednoosiowa, jednokondygnacyjna konstrukcja o formach architektonicznych. Wzniesiono go na początku XVII wieku, prawdopodobnie z fundacji ówczesnych właścicieli Paczółtowic Elżbiety z Czerskich i jej męża Stanisława Tarnowskiego herbu Rola z intencją umieszczenia w nim gotyckiego obrazu Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z lat 1470-1480. Obraz ten, wraz z eksponowanymi obecnie po bokach ołtarza głównego skrzydłami z przedstawieniami archanioła Gabriela i Marii tworzących grupę Zwiastowania (na rewersach) oraz św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Barbary (na awersach) stanowił część gotyckiego tryptyku. O pierwotnym ołtarzu głównym w paczółtowickiej świątyni niewiele wiadomo — prawdopodobnie był to gotycki tryptyk z (niezachowaną) rzeźbioną sceną Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Z tym ołtarzem badacze łączą parę malowanych skrzydeł przechowywanych w zbiorach Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie przedstawiających sceny Zwiastowania i Bożego Narodzenia (skrzydło lewe) oraz Pokłon Trzech Króli i Koronację Marii (skrzydło prawe). Wraz z wzniesieniem nowej struktury ołtarzowej i umieszczeniu w niej obrazu Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej zmianie uległa tytulatura ołtarza, która obecnie nie odpowiada wezwaniu samej świątyni, które od samego początku istnienia budowli odnosiło się do Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Około połowy XVII wieku obecny, barokowy ołtarz główny otrzymał antependium z czarnego marmuru dębnickiego wykonane przez kamieniarzy Wojciecha lub Jacka Zielaskiego. W tym samym czasie właściciel pobliskich Pisar — Achacy Pisarski ofiarował kościołowi niezachowany do dziś obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, który umieszczono na zasuwie ołtarza. Barokowa rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego umieszczona obecnie w zwieńczeniu ołtarza po raz pierwszy wzmiankowana była w dziewiętnastowiecznych źródłach. Ołtarz był kilkukrotnie odnawiany: w 1850 roku, w 1943 roku oraz na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

  5. Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem. Nastawa jest osadzona na wysokim cokole zdobionym płycinami, ujęta bramkami z prześwitami prostokątnymi zakończonymi półkoliście. Część środkowa ołtarza jest ujęta kompozytowymi kolumnami i cofniętymi do tyłu filarami podtrzymującymi wyłamujące się ponad nimi odcinki belkowania z wspólnym, silnie wysuniętym gzymsem, ponad którym znajduje się trójkątny przyczółek. Zwieńczenie prostokątne, w profilowanej ramie z uszakami, zakończone przerwanym przyczółkiem, wewnątrz którego krzyż na postumencie. Nad bramkami posadowione figury św. Jana z orłem u stóp, kielichem i wężem w dłoni oraz św. Łukasza z wołem u stóp, księgą i piórem w ręku. Pod belkowaniem wkomponowano dwa uskrzydlone putta, w przyczółku figurę ukazanego do pasa Boga Ojca w chmurach, z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, z lewą spoczywającą na globie, a na przyczółku leżące figury uskrzydlonych aniołów. W polu głównym jest obraz „Męczeństwo św. Katarzyny”, w zwieńczeniu obraz „Koronacja Marii”.
    Spytkowice
    Ołtarz główny

    Powstały około 1645 roku ołtarz główny ufundował właściciel miasta Łukasz Opaliński oraz proboszcz Józef Stradowski. Wykonał go snycerz Georg Zimmermann, jeden z najwybitniejszych snycerzy działających we Wrocławiu, na Jasnej Górze i w Krakowie. Jednakże projekt mógł zamówić Opaliński u królewskiego architekta Giovanniego Battisty Gisleniego, który podobne retabula ołtarzowe, o genezie rzymskiej, tworzył dla polskich zleceniodawców z otoczenia króla i jego dworu.

  6. Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna skomponowana na schemacie łuku triumfalnego, trójosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem. Ołtarz kamienny, licowany marmurowymi płytkami, z kamienną mensą. Oś środkowa jest dwukrotnie wyższa od bocznych i szersza, zamknięta półkoliście. Osie boczne ujęte dwiema parami pilastrów i stojących przed nimi kolumn o kanelowanych trzonach i kapitelach kompozytowych; między nimi nisze zwieńczone konchą z figurami św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Podpory dźwigają dwustrefowe belkowanie – niższe pełne, wyższe niepełne, delikatnie wyłamane na ich linii. Oś środkową ujmują woluty z figurami aniołów spływające na belkowanie osi bocznych; na skraju postumenty z figurami św. Floriana i św. Wacława(?). Postumenty kolumn dekorowane z trzech stron płycinami, od frontu z uskrzydlonymi główkami anielskimi; pomiędzy nimi rollwerki z podpisami figur. Podłucze osi środkowej dekorowane kasetonami z rozetami; archiwolta wypełniona akantem, zwieńczona kluczem; w przyłuczach dwie płaskorzeźbione figury kobiece. Powyżej fryz dekorowany dużych rozmiarów uskrzydloną głową anielską, ujętą wicią roślinną, na gzymsie kartusz. W polu przyczółka roślinny postument podtrzymujący dwie uskrzydlone główki anielskie. W przyłuczach konch osi bocznych ornament roślinny, powyżej rauty, u spodu figur festony. Spód belkowania dekorowany kasetonami z rozetami. Fryzy dwóch stref belkowania wypełnione ornamentem roślinnym i rozetami; na wewnętrznym boku drugiej strefy para herbów Radwan. W polu środkowym obraz ukazujący Zwiastowanie Najświętszej Marii Panny, a na zasuwie Św. Michała Archanioła. Struktura polichromowana na szaro; kolumny, ornamentyka i profile złocone.
    Zebrzydowice
    Ołtarz główny

    Ołtarz główny w kościele w Zebrzydowicach powstał zapewne w pierwszej ćwierci XVII wieku. O jego wyjątkowej pozycji w dziełach małej architektury w Polsce świadczy fakt, iż wykonano go na wzór ołtarza głównego w katedrze na Wawelu (1546-1547), ufundowanego przez królową Bonę, a obecnie znajdującego się w kościele w Bodzentynie.

  7. Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, z wydzieloną predellą, trójosiowy, dwukondygnacyjny ze zwieńczeniem. Predella węższa od nastawy, rozszerzająca się ku górze. Dolna kondygnacja artykułowana kolumnami o trzonach przedzielonych opaską w jednej trzeciej wysokości, zdobionych główkami aniołków, girlandami i dekoracją kandelabrową; kapitele kompozytowe; w osiach zewnętrznych kolumny nadwieszone na konsolach, w osiach wewnętrznych ustawione na postumentach. Kolumny wspierają belkowanie i gzyms występujące nad nimi. W polu środkowym prostokątna nisza zamknięta półkoliście, w niej obraz: Chrzest Chrystusa; w polach bocznych mniejsze nisze prostokątne zamknięte półkoliście, muszlowe, w nich rzeźby: Św. Piotr i Św. Paweł. Górna kondygnacja ujęta kolumnami o kręconych trzonach z dekoracją roślinną i kompozytowych kapitelach, wspierającymi belkowanie i profilowany gzyms. W polu środkowym nisza zamknięta półkoliście w niej obraz: Matka Boska z Dzieciątkiem. Po bokach obrazu rzeźby: Św. Anna (?) i Św. Marcin (?). Dolna i górna kondygnacje flankowane rzeźbionymi, ażurowymi uszakami z motywem herm aniołów. W osiach kolumn dolnej kondygnacji rzeźby: Św. Wojciech i Św. Stanisław. Zwieńczenie w kształcie półkolistego przyczółka wspartego na konsoli wchodzącej w pole górnej kondygnacji. W polu zwieńczenia płaskorzeźbione, półplastyczne przedstawienie Boga Ojca w popiersiu, flankowane wolutami z półpostaciami dwóch uskrzydlonych aniołów. Po bokach w zwieńczeniu, w osiach kolumn górnej kondygnacji, rzeźby uskrzydlonych aniołów. W szczycie ołtarza na konsoli rzeźba: Św. Michał Archanioł. W przyłuczach nisz na obrazy, ponad niszami na rzeźby, w predelli, na konsolach i postumentach kolumn dolnej kondygnacji oraz na konsoli poniżej zwieńczenia uskrzydlone główki aniołków. Ponadto poniżej nisz, w tle kolumn oraz na belkowaniu płyciny ornamentalne z motywów roślinnych i motywy rautów. Struktura ołtarza, rzeźby i ornamenty złocone, karnacje i włosy polichromowane.
    Lanckorona
    ołtarz

    Ołtarz drewniany, rzeźbiony, polichromowany, złocony; architektoniczny, trójosiowy, dwukondygnacyjny, ze zwieńczeniem, usytuowany w prezbiterium przy ścianie wschodniej. W polach środkowych obrazy: Chrzest Chrystusa (w dolnej kondygnacji) i Matka Boska z Dzieciątkiem (w górnej kondygnacji); w niszach, osiach kolumn i zwieńczeniu rzeźby: Św. Piotr i Św. Paweł, Św. Wojciech i Św. Stanisław, Św. Anna (?) i Św. Marcin (?) oraz rzeźby aniołów. Wykonany w 2. ćwierci XVII wieku w małopolskim warsztacie stolarsko-rzeźbiarskim.

  8. Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem, ujęty uszami z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego oraz akantu. Mensa drewniana o linii wklęsło-wypukłej, z kamiennym portatylem, na odwrocie którego znajdują się napisy: „Anno D[omi]ni 1791 d(ie) 23 Julii Jllus[tr]ssimus R[evere]mdissimus D[ominus] Thimotheus / Nałęcz de Gorzen Gorzenski Ep[isco]pus Smolene(censis) hac Altare Portatile con/secravit et Reliquias s(acto)r)um) Laurentii [...] Martyr(um) imposui[t]”, „[...] et obsigillatum in actu visitationis ep[isco]palis / 29 Julii 1808 per Reverendissimum ec Illustri/ssimum D(omi)num Andre[am] Rawicz Gawtonski / Ep(isco)pu(m) Crac[oviensem] [...]”, „Obsigillavimus / in visitazione canonica / die 29 Maii 1899/ + Joannes / princeps Ep(isco)p(us)” oraz „Obsigillavit Celsi(ssi)mus ac Rev(erendiss)mus / Adam Stephanus Princeps Sapieha / Princeps Arch(ie)p(isco)pus Cracoviensis in / actu visit(ationis) Can(once) / Wola Radziszowska die 25 Maii 1939 / Julianus Groblicki / secratarius.” Antepedium drewniane, w części centralnej dekorowane płaskorzeźbionym medalionem z wici roślinnej mieszczącym monogram IHS ujęty po bokach ornamentem roślinnym. Nastawa ustawiona na profilowanym cokole dekorowanym uskrzydlonymi główkami anielskimi. W części środkowej predella ze złoconą płyciną w kształcie leżącego prostokąta ujętego palmetami, wewnątrz której znajduje się obraz ze sceną Zwiastowania. Retabulum ujęte parą korynckich kolumn ustawionych na wysokich cokołach. Kolumny dźwigają odcinki wyłamanego belkowania zwieńczonego profilowanym gzymsem, na którym ustawiono figury św. Kazimierza i św. Floriana. Trzony kolumn złocone, w jednej trzeciej wysokości opięte profilowanym okuciem, poniżej którego płaskorzeźbione, uskrzydlone główki anielskie na tle ornamentu okuciowego, a powyżej winna latorośl na tle ornamentu okuciowego. Pole środkowe ołtarza w formie arkady zamkniętej łukiem półkolistym mieści obraz przedstawiający Ukrzyżowanie. W przyłuczach płaskorzeźbione, uskrzydlone główki anielskie. Zwieńczenie ujęte hermowymi pilastrami dźwigającymi niepełne, wyłamane belkowanie z uskrzydloną główką anielską na osi, na którym znajduje się trójkątny, przerwany przyczółek. Na ramionach przyczółka półleżące postaci aniołów, pomiędzy nimi, w osi ołtarza figura św. Jana Chrzciciela. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półokrągłym przedstawiający św. Michała Archanioła. Zwieńczenie ujęte uszami utworzonymi z akantu oraz podwieszonej draperii. Struktura ołtarza jest polichromowana na ciemnozielono, ze złoconymi detalami architektonicznymi i ornamentyką. Figury w partiach ciała z naturalistyczną polichromią oraz złoconymi szatami i atrybutami.
    Wola Radziszowska
    Ołtarz boczny północny (lewy)

    Omawiany ołtarz wraz z bliźniaczym retabulum noszącym wezwanie św. Anny powstał najpewniej w 1636 roku, o czym informuje inskrypcja na obrazie ukazującym Pokłon pasterzy w predelli nastawy poświęconej św. Annie. Oba ołtarze powstały w tym samym czasie i zostały wykonane przez ten sam, zapewne małopolski, warsztat snycerski. Dzieła reprezentują typ manierystycznego ołtarza, który prócz zastosowania ornamentyki północnej (ornamenty: małżowinowo-chrząstkowy i okuciowy) charakteryzował się formą przybierającą kształt aediculi tj. kapliczki lub niszy ujętej parą kolumn flankujących przedstawienie tytułowe oraz podtrzymujących rozbudowane zwieńczenie mieszczące obraz ujęty figurami świętych. Całość struktury bywała niekiedy zwieńczona rzeźbioną figurą ustawioną na szczycie ołtarza.

  9. Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem, ujęty uszami z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego oraz akantu. Mensa drewniana o linii wklęsło-wypukłej, z kamiennym portatylem. Antepedium drewniane, w części centralnej dekorowane płaskorzeźbionym medalionem z wici roślinnej mieszczącym monogram maryjny ujęty po bokach ornamentem roślinnym. Nastawa ustawiona na profilowanym cokole dekorowanym uskrzydlonymi główkami anielskimi. W części środkowej predella ze złoconą płyciną w kształcie leżącego prostokąta ujętego palmetami, wewnątrz której znajduje się obraz ze sceną Pokłonu pasterzy. Retabulum ujęte parą korynckich kolumn ustawionych na wysokich cokołach. Kolumny dźwigają odcinki wyłamanego belkowania zwieńczonego profilowanym gzymsem, na którym ustawiono figury św. Wojciecha i św. Stanisława. Trzony kolumn złocone, w jednej trzeciej wysokości opięte profilowanym okuciem, poniżej którego płaskorzeźbione, uskrzydlone główki anielskie na tle ornamentu okuciowego, a powyżej winna latorośl na tle ornamentu okuciowego. Pole środkowe ołtarza w formie arkady zamkniętej łukiem półkolistym mieści obraz przedstawiający temat Rodziny Marii. W przyłuczach płaskorzeźbione, uskrzydlone główki anielskie. Zwieńczenie ujęte hermowymi pilastrami dźwigającymi niepełne, wyłamane belkowanie z uskrzydloną główką anielską na osi, na którym znajduje się trójkątny, przerwany przyczółek. Na ramionach przyczółka półleżące postaci aniołów, pomiędzy nimi, w osi ołtarza figura Chrystusa Zmartwychwstałego. W polu obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półokrągłym przedstawiający św. Marcina. Zwieńczenie ujęte uszami utworzonymi z akantu oraz podwieszonej draperii. Struktura ołtarza jest polichromowana na ciemnozielono, ze złoconymi detalami architektonicznymi i ornamentyką. Figury w partiach ciała z naturalistyczną polichromią oraz złoconymi szatami i atrybutami.
    Wola Radziszowska
    Ołtarz boczny południowy (prawy)

    Omawiany ołtarz wraz z bliźniaczym retabulum mieszczącym obraz Ukrzyżowania powstał najpewniej w 1636 roku, o czym informuje inskrypcja na obrazie ukazującym Pokłon pasterzy w predelli omawianej nastawy. Oba ołtarze powstały w tym samym czasie i zostały wykonane przez ten sam, zapewne małopolski, warsztat snycerski. Dzieła reprezentują typ manierystycznego ołtarza, który prócz zastosowania ornamentyki północnej (ornamenty: małżowinowo-chrząstkowy i okuciowy) charakteryzował się formą przybierającą kształt aediculi, tj. kapliczki lub niszy ujętej parą kolumn flankujących przedstawienie tytułowe oraz podtrzymujących rozbudowane zwieńczenie mieszczące obraz ujęty figurami świętych. Całość struktury bywała niekiedy zwieńczona rzeźbioną figurą ustawioną na szczycie ołtarza.

Celem zorganizowania wycieczki skontaktuj się z parafiami

Spytkowice
Parafia Św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Adres ul. Jana Pawła II 2
34-116 Spytkowice

Telefon 33 879 11 95

Adres e-mail poczta@parafiaspytkowice.info

Strona www http://www.spytkowiceparafia.pl

Paczółtowice
Parafia Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Adres Paczółtowice 14
Krzeszowice 32-065

Telefon 12 282 90 91

Adres e-mail kancelaria@parafiapaczoltowice.pl

Wola Radziszowska
Parafia Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Adres Wola Radziszowska 1
32-053 Wola Radziszowska

Telefon +48 12 275 42 81

Adres e-mail -

Strona www -

Kraków
Parafia Św. Marka
Rudawa
Parafia Wszystkich Świętych

Adres Rynek 5
32-064 Rudawa

Telefon 12 283 80 24

Adres e-mail kancelaria@parafiarudawa.pl

Zebrzydowice
Parafia Św. Michała Archanioła

Adres Zebrzydowice 12
34-130 Kalwaria Zebrzydowska

Telefon 505 008 516

Strona www parafia-zebrzydowice.pl

Lanckorona
Parafia Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela

Adres Św. Jana 5a
34-143

Telefon (33) 876 35 77

Adres e-mail parafia@lanckorona.pl

Strona www parafia.lanckorona.net

Korzkiew
Parafia Parafia Św. Jana Chrzciciela

Adres Korzkiew 3
32‑088 Przybysławice

Telefon +48 12 419 42 28

Adres e-mail parafia.korzkiew@neostrada.pl

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności