Najstarsze polichromie Małopolski (1350-1500)

Długość
Etap edukacyjny
liceum, studenci
Tematyka
gotyk, ikonografia, malarstwo patronowe, malarstwo ścienne, święci
Szacowany czas zwiedzania

Zabytki na trasie

  1. Zdjęcie nr 1: Polichromia na ścianie wschodniej (przesłonięta ołtarzem głównym, trudno dostępna) i na ścianie południowej prezbiterium to malowidło o kompozycji obejmującej „luźne” obrazy zachowane jedynie szczątkowo. Na ścianie wschodniej polichromia obejmuje uproszczoną wić arabeskową, zdobiącą glify zamurowanego ostrołukowego okna, a także fragment nadnaturalnej wielkości postaci, którą identyfikowano ze św. Krzysztofem. W tej części malowideł zachowała się również data „1476” wymalowana sangwiną. Na ścianie południowej widnieje zarys niezidentyfikowanej świętej w kwaterze o kształcie stojącego prostokąta, obwiedzionej ramą, której kontur zaznaczony został szaroczarną linią, a także fragmenty ciągłego motywu z aniołami podtrzymującymi draperię, odcinającego dolną strefę niezachowanej kompozycji. Zachowane fragmenty polichromii są w kolorach ugru, perłowej szarości, kontury zaś podkreślone czernią.
    Rudawa
    Polichromia ścienna

    Fragmenty polichromii odkryte w 1963 roku w prezbiterium kościoła w Rudawie powstały najprawdopodobniej w 1476 roku. Jedną z postaci identyfikuje się jako św. Krzysztofa.

  2. Zdjęcie nr 1: Malowidła z przedstawieniem św. Michała Archanioła pokonującego szatana i św. Jerzego walczącego ze smokiem zostały wykonane na ścianie północnej w dwóch wnękach podokiennych. Obie kompozycje powstały w polach o kształcie wydłużonego prostokąta. Święty Michał Archanioł został przedstawiony frontalnie w całej postaci z głową w ujęciu trzech czwartych w lewo. W uniesionej ponad głowę prawej ręce trzyma włócznię, wbitą w deptanego pod nogami szatana, którą jednocześnie podtrzymuje lewą ręką. Z tyłu widać jego rozpostarte skrzydła, skrzyżowane nad głową. Archanioł ma owalną twarz o wydatnym nosie oraz jasne włosy spływające na ramiona. Ubrany jest w przepasaną tunikę sięgającą goleni i w narzucony na ramiona płaszcz. Postać diabła pod jego stopami obutymi w buty jest prawie niewidoczna. W podobny sposób przedstawiono św. Jerzego. Święty został ukazany frontalnie na rozstawionych nogach w całej postaci ujętej w kontrapoście z głową w trzech czwartych skierowaną w lewo. Prawą rękę ma uniesioną ponad głową i zgiętą w łokciu. Trzyma w niej lancę podtrzymywaną lewą ręką. Pod jego stopami widoczny jest zarys zwiniętego smoka o zarysie bazyliszka. Św. Jerzy ubrany jest w strój rycerski. Na głowie ma spiczasto zakończony hełm z kolczugą. Ciało okrywa mocno taliowana w pasie tunika zdobiona u dołu ornamentem z motywem trójkąta równoramiennego. Na nogach ma założone wysokie buty. W obu przedstawieniach widoczne są ciemne ugry, ciemna czerwień, żółcień, błękit i brąz. Tła są szare.
    Niepołomice
    Polichromia we wnękach podokiennych w prezbiterium

    Malowidła z przedstawieniem św. Michała Archanioła pokonującego szatana i św. Jerzego walczącego ze smokiem zostały wykonane na ścianie północnej w dwóch wnękach podokiennych w prezbiterium w Niepołomicach. Ich powstanie około 1358 roku łączone jest z fundacją króla Kazimierza Wielkiego. W obu przedstawieniach widoczny jest wpływ twórczości Tommaso da Modena.

  3. Zdjęcie nr 1: Zachowana dekoracja malarska znajduje się w tzw. starej zakrystii, określanej także jako oratorium królewskie. Dobudowano ją od północy do prezbiterium niepołomickiego kościoła. Jest to niewielka budowla na rzucie wydłużonego prostokąta, nakryta trójprzęsłowym krzyżowo-żebrowym sklepieniem, od wschodu zamknięta dwubocznie. Od zachodu w narożniku południowym widoczne jest załamanie muru, tworzącego dwie ściany wieżyczki schodowej. Do jej wnętrza prowadzi ostrołukowy portal. Oratorium oświetlają trzy ostrołukowe okna. Tylko czwarte, obecnie zamurowane, przeprute w murze północno-wschodnim pochodzi z czasów budowy kościoła. Stara zakrystia połączona jest z kościołem za pomocą ostrołukowego, profilowanego kamiennego portalu umieszczonego w środkowym przęśle ściany południowej. Na sklepieniu znajdują się rzeźbione zworniki z przedstawieniem w przęśle wschodnim głowy Chrystusa w nimbie krzyżowym, w środkowym maski liściastej, a w zachodnim motywów roślinnych. Podobnie rzeźbione motywy roślinne pokrywają wsporniki, na które spływają żebra. Zachowana polichromia tworzy z architekturą starej zakrystii harmonijną całość. Białe wysklepki sklepień otoczone są wielobarwnymi, namalowanymi wzdłuż żeber, iluzjonistyczno-geometrycznymi pasami imitującymi kamienne inkrustacje w typie "arte cosmatesca". Pierwotnie polichromowane były także same żebra oraz rzeźbione zworniki i wsporniki. Pionowym rytmom barwnych pasów przeciwstawiają się na ścianie wschodniej, południowej i zachodniej dwa poziome, iluzjonistyczne malowane fryzy. Górny, w odcieniach brązów jest szerszy i przypomina gzyms. Przebiega w połowie wysokości ścian, na poziomie wsporników. Poniżej znajduje się drugi, o połowę węższy, skomponowany z wielobarwnych geometrycznych rozet w rombowych polach. Fryzy wyznaczają trzy strefy dekoracji. Dolny pas uległ zniszczeniu za wyjątkiem niewielkiego fragmentu iluzjonistycznie malowanej konsolki na ścianie południowej. Dla strefy środkowej głównej tło stanowi niebieska barwa. Niestety oba te pasy obecnie są mocno uszkodzone. Pierwotnie pas środkowy ścian zajmowały naturalnej wielkości postacie kobiece, ujęte powyżej kolan. Z namalowanych dwunastu świętych do naszych czasów przetrwało sześć - w całości cztery (na ścianie wschodniej, południowej i zachodniej) oraz jedna bez głowy (ściana południowa) i jedna w połowie (ściana zachodnia). Są to jasno lub ciemnowłose młode kobiety, trzymające palmy męczeństwa. Ubrane są w suknie z narzuconymi płaszczami w kolorach żółtym, oliwkowym, różowym, liliowym, brązowym i błękitnym. Jedna z nich, wyobrażona ponad wejściem na klatkę schodową w wieżyczce, jest ukazana jako kobieta w podeszłym wieku z okrytą głową i dłońmi uniesionymi na wysokość piersi w geście orantki. Głowy męczennic i orantki okalają plastycznie, tłoczone w zaprawie nimby zdobione promieniami. Na niektórych głowach dziewic zachowały się ślady namalowanych brązową farbą koron o niskich sterczynach w kształcie heraldycznych lilii. W ścianie północno-wschodniej dwubocznego zamknięcia znajduje się obecnie zamurowane lancetowate, ostrołukowe okno z fragmentami polichromii w glifie okiennym. Pierwotnie tworzyło ją dziesięć czterolistnych obramowań wpisanych w romby, umieszczonych jeden nad drugim. Przedstawiono w nich w półpostaci aniołów z głowami otoczonymi nimbami. W dolnej części okno do poziomu gotyckich wsporników otacza iluzjonistycznie malowana dekoracja utworzona z motywów kamiennych płyt. W górnej strefie oratorium wyobrażono cykl hagiograficzny, składający się z sześciu scen namalowanych w ostrołukowych polach, wyznaczonych łukami tarczowymi sklepień i ujętych w obramienia z plastycznie malowanych zębów. Ograniczający je od dołu, iluzjonistycznie malowany, jakby wystający gzyms nadaje przedstawieniom teatralną głębie. Na ścianie południowo-wschodniej przedstawiono bliżej niezidentyfikowaną scenę męczeństwa. Na tle ochrowo-żółtej architektury ukazano z lewej strony na pierwszym planie grupę rycerzy, z których dwóch widocznych jest w całej postaci w średniowiecznych zbrojach stylizowanych na rzymskie, w hełmach i z ostrołukowymi tarczami trzymanymi w lewych rękach. Ich odzież ma kolor błękitny, granatowy, czerwony, fioletowy, cynobrowy. Rycerze lekko unoszą głowy w stronę półpostaci wychylającej się z okna loggi w górnej części architektury. Był to zapewne władca, dziś jego postać zachowała się tylko fragmentarycznie. Postać z okna wskazuje palcem na centralnie ukazany kocioł zawieszony pod arkadą, stanowiącą część architektury tła. Widoczna w nim jest w półpostaci jasnowłosa kobieta w białej sukni na ramiączkach z modlitewnie złożonymi rękami na piersi. Jej głowę otacza nimb. Kocioł wisi na haku za półokrągły uchwyt, pod nim pali się ognisko. Z prawej strony kotła widoczna jest fragmentarycznie zachowana postać rycerza w zbroi, który oburącz długim kijem miesza w kotle. Na prawo od sceny męczeństwa na ścianie południowej namalowano scenę określaną jako "przed władcą". W centrum przedstawienia na tle architektury wyobrażono tron z zasiadającym na nim władcą. Jest to brodaty mężczyzna ukazany z profilu z koroną na głowie, który w prawej dłoni unosi berło skierowane w stronę przyprowadzonej do niego kobiety. Tron i architektoniczne jego obramienie malowane jest w kolorach brązu i ochry. Jego zaplecek dekoruje zawieszona pasiasta tkanina. Ciemnowłosy władca ubrany jest w turkusową szatę z narzuconym na ramiona brązowym płaszczem. Za tronem z lewej strony stoi paź o kędzierzawej fryzurze wsparty na trzymanym ostrzem w dół mieczu. Stojąca przed władcą kobieta ubrana jest w czerwoną długą suknię. Ma jasne włosy, a jej głowę okala nimb. Ręce ma skrzyżowane i związane na wysokości pasa. Obok niej stoi inna postać także w długiej szacie, z uniesioną prawą dłonią. Za świętą widoczne są inne postacie, niestety skala zniszczenia malowidła uniemożliwia ich opis i identyfikację. Trzecie malowidło, usytuowane nad wejściem do oratorium, ukazuje scenę dysputyt. W centrum przedstawienia pod architektonicznym zadaszeniem w formie portyku lub altany o kasetonowym stropie, wspartym na dwóch czworobocznych filarach, ukazano widoczne z profilu trzy siedzące kobiety. Jedna z lewej strony a dwie naprzeciwko z prawej. Kobieta z lewej ma odkryte jasne, długie włosy. Jej głowę otacza nimb. Na wysokość piersi unosi obie dłonie, sprawiając wrażenie, jakby w nich trzymała owalny przedmiot. Ubrana jest w ciemnoczerwoną długą suknię, zakrywającą nogi. Naprzeciw niej siedzą dwie inne niewiasty o długich, jasnych włosach w prostych koronach na głowach. Jedna z nich unosi swoją prawą rękę. Obie ubrane są w długie suknie w kolorze ochry. Za nimi pomiędzy filarami widoczna jest rozpięta zasłona w pionowe oliwkowe, zielone, białe i czerwone pasy. Na podłodze leży dywan dekorowany w żółte, zielone, niebieskie i czerwone pasy. Mocno zniszczone w dolnej części czwarte przedstawienie ilustruje scenę chłosty. Z lewej strony kompozycji wyobrażono budowlę z architektoniczną loggią, z której w półpostaci wychyla się władca. W prawej ręce poziomo trzyma berło skierowane w stronę grupy osób, za którymi wykonywana jest kara chłosty. Władca, podobnie jak w drugiej scenie, został ukazany jako mężczyzna o ciemnym zaroście i takich samych włosach. Na głowie ma koronę. Ubrany jest w brązowe szaty o różnych odcieniach. Centralnie przedstawioną stłoczoną grupę tworzy czterech żołnierzy oraz starszy mężczyzna w zawoju na głowie z siwą, długą brodą. Żołnierze mają zbroje i hełmy. Jeden z nich, najbliżej stojący z lewej przedstawiony został w profilu z głową i prawą ręką skierowaną w stronę króla. Także w stronę władcy zwrócony jest mężczyzna w zawoju na głowie z dwiema dłońmi uniesionymi na wysokość piersi. Z prawej strony kompozycji namalowano, dziś fragmentarycznie zachowany, rodzaj drewnianej szubienicy, utworzonej z poprzecznie zawieszonego na drewnianych podporach drążka. Nad dróżką do góry nogami wisi postać (dziś zniszczona), z której zachowały się jedynie stopy związane w kostkach sznurem. W jej stronę zwraca się jeden z żołnierzy ze środkowej grupy. Po prawej stronie szubienicy widoczna jest część postaci oprawcy, z której zachował się tylko fragment głowy oraz uniesiona lewa ręka z drewnianą pałką. Dwie ostatnie sceny umieszczono na zachodnim murze oratorium. Pierwsza z nich przedstawia strącenie bożka i została połączona z drugą ukazującą uwolnienia z więzienia. Część centralną kompozycji stanowi potrzaskana, wywracająca się kolumna, z której spada szatan w postaci żywego demona pokrytego sierścią. Strącił go widoczny w półpostaci w górnej części malowidła anioł trzymający w prawej ręce miecz. Z lewej strony kompozycji klęczy na skalistej ziemi święta ubrana w długą ciemnoczerwoną suknię. Niestety nie zachowała się górna część jej postaci. Za nią stoi stłoczona grupa przerażonych świadków tego wydarzenia. Natomiast z prawej strony malowidła wyobrażono scenę uwolnienia z więzienia. Jej zasadniczym elementem jest architektoniczna struktura nawiązująca kształtem do wieży mieszkalnej, więzienia bądź bramy miejskiej. Święta ze związanymi rękami w ciemnoczerwonej sukni wychodzi z niej z prawej strony. W centrum budowli widoczne jest półokrągłe okno, a w nim zapewne jej popiersie o długich jasnych włosach, trzymające w dłoniach jakiś przedmiot. Wszystkie sceny cyklu w jedną całość wiąże gładkie niebieskie tło. Niezachowana kompozycja polichromii na ścianie północnej musiała odbiegać swym układem od pozostałych ścian. Płaszczyzna ścian została podzielona za pomocą węższego dolnego fryzu na dwie strefy. Górną część najprawdopodobniej zajmowały duże postacie stojące (fragment jednej z nich zachował się w sąsiedztwie okna w ścianie północno-wschodniej). Pod fryzem w części dolnej najprawdopodobniej była namalowana iluzjonistycznie wisząca kotara.
    Niepołomice
    Polichromia w starej zakrystii

    Powstanie dekoracji malarskiej starej zakrystii zwanej także oratorium królewskim w Niepołomicach wiązane jest z inicjatywą bądź fundacją królowej Elżbiety Łokietkówny. Malowidła powstały w dwóch etapach: etap pierwszy po 1358 roku i etap drugi w latach 1360-1370 lub 1370-1375 (?). Od XVII wieku wszystkie malowidła były pokrywane kolejnymi warstwami pobiały i polichromii. Pierwsze odkrywki gotyckich malowideł wykonał zapewne w latach 1913-1916 J. Makarewicz. Zachowana polichromia tworzy z gotycką architekturą starej zakrystii harmonijną całość. W górnej strefie oratorium wyobrażono cykl hagiograficzny, składający się z sześciu scen namalowanych w ostrołukowych polach, wyznaczonych łukami tarczowymi sklepień i ujętych w obramienia z plastycznie malowanych zębów. Poniżej partię środkową ścian zajmował pas z naturalnej wielkości postaciami kobiecymi, ukazanymi powyżej kolan. Z namalowanych dwunastu świętych do naszych czasów przetrwało tylko sześć. espół malowideł zachowanych w oratorium królewskim w Niepołomicach stanowi jedyny tego rodzaju typ italianizujących malowideł ściennych, który dotrwał do naszych czasów na terenach Polski. Niestety stan jego zachowania nie pozwala na jednoznaczną ich interpretację. Uwzględniając cechy formalne można wysnuć przypuszczenie, że Mistrz Malowideł Niepołomickich wywodził się ze środowiska reprezentującego średni poziom artystyczny, być może z obszarów Północnych Włoch z okolic Werony i Trydentu, który znał dekoracje powstałe w środowisku dworu papieskiego w Awinionie, a do Polski trafił za sprawą licznych kontaktów dworu polskiego z dworem papieskim lub węgierskim. Z racji na duży stopień zniszczenia niepołomickich malowideł bardzo trudno przedstawić ich jednoznaczną interpretację treściowo-ideową.

  4. Zdjęcie nr 1: Polichromia pokrywa praktycznie całe wnętrze kościoła wraz z przedsionkiem. Przy wejściu, na stropie pod wieżą znajduje się polichromia patronowa. Jest wielobrawna, z motywami architektonicznymi, geometrycznymi, roślinno-kwiatowymi i figuralnymi – jeleniami, parami gołąbków, orłami, smokami. Wśród nich postać jeźdźca z kopią i grupa ludzi udających się na polowanie, poniżej których napis „Odbudowę kościoła, urządzenie wnętrza i rekonstrukcję dokonano staraniem Ks(iędza) Andrzeja Braszki / w czasie od lipca 1932 do grudnia r(oku) (19)39. / Pracę rozpoczął Władysław Cichoń + Skończył Adam Stalony-Dobrzański z Eugeniuszem Pisarkiem”. W polichromii przedsionka przeważają kolory biały, czerwony, zielony, niebieski, żółty i czarny. Ponad wejściem do nawy napis „ZACZNIJCIE / WARGI NASZE / CHWALIĆ PANNĘ / ŚWIĘTĄ / ZACZNIJCIE OPOWIADAĆ / CZEŚĆ JEJ NIEPOJĘTĄ” i po drugieh stronie „PRZYBĄDŹ NAM. MIŁOŚCIWA PANI / KU POMOCY / A WYBAW NAS / Z RĄK POTĘŻNYCH / NIEPRZYJACIÓŁ MOCY”. Poniżej „CHWAŁA OJCU I SYNOWI JEGO PRZEDWIECZNEMU”. W prezbiterium na ścianie i na suficie imitacja kasetonów z rozetami z przewagą koloru zielonego uzupełnionego czerwonym na ścianie i czarnym oraz bladożółtym na stropie. W centrum sufitu postać Matki Boskiej z Dzieciątkiem na lewym ramieniu, za którymi dwaj aniołowie skłaniający głowy. Maria ma poważną twarz o delikatnych rysach, ciemne oczy i wąski nos, na głowie otwartą koronę, wokół niej nimb. Jest ubrana w jasną sukienkę i intensywnie niebieski płaszcz. Dzieciątko prawą ręką błogosławi, lewą trzyma rękę Marii. Ma owalną, delikatną twarz, a na sobie jasną tunikę i zamkniętą koronę. W nawie, pośród takich samych kasetonów jak w prezbiterium, na sklepieniu wyobrażenie św. Michała Archanioła zabijającego szatana. Ponad nim postać anioła splatającego dłonie pod brodą. Archanioł spogląda pod stopy, w prawej ręce trzyma skierowany ostrzem w stronę potwora miecz, lewą ma opuszczoną do boku. Ma na sobie zieloną tunikę przewiązaną szerokim, góralskim pasem i czerwony płaszcz. Jasne postrzępione plamy ponad jego plecami sugerują skrzydła. Anioł powyżej jest ubrany w czerwoną sukienkę, nad nim płynnie uchodzą w górę ulistnione linie. Na ścianach nawy, pod linią stropu, rząd klęczących aniołów między kwitnącymi kwiatami. Każdy jest ubrany w zielonożółtą sukienkę i sandały, ma włosy do ramion i złoty nimb. Skrzydła z różnie ułożonych piór są wielobarwne. Anioły klęczą na linii ornamentu, ściana poniżej jest jasnoniebieska, z napisem powyżej opisanych przedstawień. Na skośnych fragmentach stropu imitacja drobniejszych kasetonów o falistym zarysie, wypełnionych krzyżami równoramiennymi. Wszystkie ciemnożółte, większość na czarnym tle, niektóre na tle zielonym tworzą kształt rombów. Na krawędzi motywy geometryczne, które mogą sugerować płonące serca. Na parapecie chóru fragmenty dawnej polichromii o motywach liściasto-wiciowych z rozwiniętymi kwiatami i motywem żołędzia. Między nimi ludzka głowa. Malowidło utrzymane w dominującym kolorze brązu, z elementami zielonymi i czerwonymi.
    Łopuszna
    Polichromia

    Najstarsze partie polichromii pochodzą z około 1500 roku. Zostały później użyte do oszalowania ścian i powały kuchty frontowej i odkryte w czasie remontu w 1932 roku. Można oglądać jej fragmenty na stropie przedsionka przed wieżą, belce tęczowej i parapecie chóru, choć w większości to rekonstrukcja. Dalsze partie zostały wykonane w 1935 roku przez Władysława Cichonia, Adama Dobrzańskiego i Eugeniusza Pisarka.

  5. Zdjęcie nr 1: Polichromia pokrywa strop i ściany prezbiterium, strop, zaskrzynienia i ściany nawy oraz belkę tęczową, ambonę, ławkę kolatorską i parapet chóru muzycznego. W dekoracji zastosowano 77 motywów zarówno figuralnych, jak i heraldycznych, roślinnych, zwierzęcych, sakralnych, architektonicznych, tekstylnych, geometrycznych. Motywy tworzą oddzielne pasy dekoracyjne , dając wrażenie wzorzystych tkanin lub fryzów. Koloryt: jasna i ciemna czerwień, zielenie, błękity, brązy oraz żółcienie na białym lub czarnym podkładzie, czasem bezpośrednio na drewnie.
    Dębno Podhalańskie
    Polichromia

    Całościowa dekoracja stropów i ścian kościoła oraz elementów wyposażenia świątyni (ambona, chór muzyczny, ławka kolatorska), wykonana w technice klejowej przy użyciu skórzanych patronów , składające się z 77 różnorodnych motywów układanych w dekoracyjne pasy.

  6. Zdjęcie nr 1: Na wschodniej ścianie prezbiterium odsłonięto rysunek węglem drzewnym na pobiale wapiennej z przedstawieniem Grupy Ukrzyżowania (180 x 180 cm), z przełomu XIV i XV wieku. Freski w prezbiterium datowane są na około 1420 rok. Północną ścianę prezbiterium zdobi u dołu Veraicon (wys. 50 cm), a u góry rozbudowane Ukrzyżowanie (290 x 260 cm) z Arma Christi i innymi scenami Męki (Modlitwa w Ogrojcu, Pocałunek Judasza, Umywanie rąk, Zaparcie się św. Piotra oraz Vir dolorum i Chusta św. Weroniki. Na ścianie północno-wschodniej, wysoko pod sklepieniem, widnieje Tron Łaski (220 x 170 cm). Na południowej ścianie prezbiterium zachowały się napisy łacińskie minuskułą o treści moralizatorskiej. Na północnej ścianie nawy odsłonięto przedstawienia figuralne w trzech strefach, pochodzące z czasu po 1501 roku. W górnej strefie widnieje (od lewej) Wjazd do Jerozolimy Szymon Cyrenejczyk pomaga nieść krzyż oraz być może Spotkanie Jezusa ze św. Weroniką. W strefie środkowej rozpoznano przedstawienia przykazań Dekalogu opatrzone łacińskimi napisami. Przedstawienia w najniższej strefie zachowały się szczątkowo, ale odczytuje się je jako przedstawienia Siedmiu grzechów głównych. Na ścianie tęczowej zachowały się fragmenty malowideł uważanych za przedstawienie Golgoty. Ponadto odsłonięto również na ścianach prezbiterium zacheuszki datowane na przełom XIV i XV wieku oraz w nawie jeden zacheuszek z 1501 roku, upamiętniający rekoncyliację kościoła.
    Niedzica
    Polichromia ścian prezbiterium i ściany północnej nawy.

    W czasie prac konserwatorskich w kościele w latach 1984-1998 na ścianach prezbiterium i ścianie północnej nawy odsłonięto gotycką polichromię oraz rysunki. Rysunek Grupy Ukrzyżowania pochodzi z przełomu XIV i XV wieku. Cykl malowideł ściennych o tematyce pasyjnej i dydaktycznej z łacińskimi napisami w prezbiterium datowany jest na około 1420 rok. Natomiast freski na północnej ścianie nawy (Wjazd Chrystusa do Jerozolimy, Szymon Cyrenejczyk niosący krzyż, Spotkanie Jezusa ze św. Weroniką (?), Dziesięcioro Przykazań, Siedem Grzechów Głównych) powstały po 1501 roku. Odkryto także zacheuszki oraz nieokreślone rysunki i napisy.

Celem zorganizowania wycieczki skontaktuj się z parafiami

Rudawa
Parafia Wszystkich Świętych

Adres Rynek 5
32-064 Rudawa

Telefon 12 283 80 24

Adres e-mail kancelaria@parafiarudawa.pl

Łopuszna
Parafia Świętej Trójcy

Adres ul. Gorczańska 1
34-432 Łopuszna k/Nowego Targu Polska

Telefon +48(18) 265-35-20

Adres e-mail parafia@parafialopuszna.pl

Strona www www.parafialopuszna.pl

Dębno Podhalańskie
Parafia Parafia św. Michała Archanioła

Adres Kościelna 42
34-434 Dębno

Telefon +48 (018) 275-17-97

Adres e-mail debno@diecezja.pl

Strona www debno.jdm.host

Niepołomice
Parafia Najświętszej Panny Marii i Dziesięciu Tysięcy Męczenników

Adres Piękna 2
32-005

Telefon 12 281 10 41, 609 811 041

Adres e-mail kancelaria@parafianiepolomice.pl

Strona www http://parafianiepolomice.pl/

Niedzica
Parafia Św. Bartłomieja Apostoła

Adres 3 Maja 91
34-441

Telefon +48 18 262 94 28

Strona www http://parafianiedzica.pl

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności