Drewniane kościoły: Oświęcim i okolice

Długość
Etap edukacyjny
bez ograniczeń wiekowych
Tematyka
Małopolski Szlak Architektury Drewnianej, architektura, architektura drewniana
Szacowany czas zwiedzania

Zabytki na trasie

  1. Zdjęcie nr 1: Kościół św. Andrzeja w Graboszycach usytuowany jest w centrum wsi, na wysokim wzniesieniu, przy bocznej drodze odchodzącej na zachód od drogi Wadowice-Zator. Plac kościelny otoczony jest drewnianym płotem na betonowej podmurówce i z murowanymi słupkami. W jego północno-wschodnim narożniku stoi drewniany krzyż. Po stronie południowej w miejscu dawnego cmentarza nagrobek dziedziców Graboszyc Aleksandra Chrząszcza (zm. 1868) i Emanuela Chrząszcza (zm. 1871). Na plac prowadzi wejście z dostępem schodami od strony zachodniej oraz drugie przez szeroką bramę od strony wschodnio-północnej. Kościół jest orientowany, konstrukcji zrębowej z wieżą na słup. Prezbiterium na planie prostokątnym, przy nim od północy piętrowa zakrystia. Nawa szersza kwadratowa z kruchtą od południa, od zachodu głęboka, prostokątna kruchta. Prezbiterium od nawy oddzielone ścianą arkady tęczowej, zamkniętą półkoliście z krucyfiksem na belce tęczowej. Chór muzyczny drewniany, wsparty na dwóch kolumnach z częścią środkową wysuniętą do przodu. Wewnątrz stropy, w prezbiterium ze skośnym szalowaniem po bokach, w nawie z zaskrzynieniami. Otwory okienne prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym, ulokowane od strony północnej oraz południowej. Wejście główne do świątyni prowadzi od strony zachodniej, a także od wschodu przez zakrystię i małą kruchtę od południa. W elewacji zewnętrznej kościoła wyróżnia się przysadzista czworoboczna wieża o ścianach pochyłych, pobitych gontem z nadwieszoną izbicą, nad izbicą nadbudowane później czworoboczne pięterko, hełm cebulasty z latarnią. Wokół kościoła kamienna podmurówka z nieregularnych płyt. Szalunek pionowy z listwowaniem. Prezbiterium niższe od nawy. Dachy, ściany i hełmy wieży oraz hełm wieżyczki na sygnaturkę gontowe. Dachy siodłowe, nad prezbiterium i zakrystią wspólne.
    Graboszyce
    Kościół św. Andrzeja

    Kościół św. Andrzeja w Graboszycach stanowi jeden z najcenniejszych zabytków sakralnego budownictwa drewnianego na pograniczu śląsko-małopolskim. Pierwsza wzmianka o świątyni w Graboszycach pochodzi z lat 1325-1328. Obecny kościół został zbudowany około 1585 roku na miejscu poprzedniego. Niestety szczegółowe akta źródłowe mówiące o przeszłości świątyni spłonęły przed 90 laty. Pozostały jedynie krótkie opisy w aktach wizytacji biskupich, które m.in. wzmiankują jej fundatora – Dionizego Brandysa. Zapewne w tym czasie królowa Anna Jagiellonka ofiarowała Małgorzacie, żonie Dionizego Brandysa tryptyk, którego dwie boczne kwatery zachowały się w ołtarzu głównym. Informację o tym podarunku znajdujemy w aktach wizytacji biskupiej z 1602 roku. Na początku XVII wieku dostawiono do kościoła drewnianą czworoboczną wieżę, którą podwyższono w XVIII wieku i uzupełniono o baniasty hełm z latarnią.

    Wyposażenie wnętrza jest przeważnie barokowe z XVII i XVIII wieku, w tym: wczesnobarokowy ołtarz główny oraz późnobarokowe dwa ołtarze boczne i ambona. Na rewersach skrzydeł ołtarzyka w kształcie szafy w ołtarzu głównym znajdują się dwa gotycko-renesansowe obrazy z pierwszej połowy XVI wieku: „Ecce Homo” i Matka Boska Bolesna. Stanowią one pozostałość po darowanym ołtarzyku, który Anna Jagiellonka, żona Stefana Batorego darowała swej dwórce Małgorzacie, żonie Dionizego Brandysa. Osobliwością kościoła w Graboszycach jest piętrowa zakrystia przy północnej ścianie prezbiterium, która mimo to nie wyodrębnia się w bryle kościoła. Wokół kościoła jest kilka starych lip i dębów o charakterze pomników przyrody. Na cmentarzu przykościelnym wznosi się nagrobek dawnych właścicieli Graboszyc: Aleksandra Chrząszcza (1814-1868) i Emanuela Chrząszcza (1839-1871). Kościół odnowiono w 1975 roku. Wówczas w trakcie prac konserwatorskich odtworzono opracowanie kolorystyczne barokowej nadbudowy wieży oraz hełmów: wieżowego i wieżyczki na sygnaturkę, po czym po kolejnej konserwacji zrezygnowano z polichromii.

  2. Zdjęcie nr 1: Kościół Przemienienia Pańskiego w Radoczy usytuowany jest w centrum wsi na zachód od głównej drogi prowadzącej z Wadowic do Zatora. Teren przykościelny jest usytuowany na niewielkim wzniesieniu, otoczony drewnianym płotem. Główne wejście na plac przykościelny prowadzi przez bramę od strony zachodniej. Kościół jest orientowany, drewniany o konstrukcji zrębowej z wieżą na słup, jednonawowy z krótszym prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Przy prezbiterium od wschodu nowsza zakrystia murowana, od północy kaplica i składzik, przy nawie od południa kruchta. Wnętrze nakryte pułapem, w nawie z zaskrzynieniami. Ściana arkady tęczowej o wykroju prostokątnym ze ściętymi narożami. Do kościoła prowadzi główne wejście w wieży od strony północnej. Wnętrze świątyni oświetlają prostokątne okna od strony południowej. Dach o jednej kalenicy, kryty blachą, na środku drewniana sygnaturka, nakryta kopułką z latarnią. Od zachodu wieża w dolnej kondygnacji na planie prostokąta, ujęta po bokach daszkami; druga kondygnacja o ścianach pochyłych, pokryta gontem; trzecia kondygnacja prześwietlona prostokątnymi otworami okiennymi; wieża zakończona iglicą. Ściany na zewnątrz pokryte szalunkiem pionowym.
    Radocza
    Kościół Przemienienia Pańskiego w Radoczy

    Kościół Przemienienia Pańskiego w Radoczy został wybudowany w 1535 roku. Jednak wobec znacznego zniszczenia kościoła w latach 1981-1985 odbudowano go prawie od podstaw według planu poprzedniej świątyni. W maju 1980 roku Julian Klimek z Krakowa wykonał projekt odnowy dolnej części wieży. 1 lipca 1980 roku przystąpiono do głównych prac remontowych w świątyni, które prowadzili majster Władysław Gawlak z Cyrkli oraz jego pomocnicy: Andrzej Gawlak, Andrzej Bafia, Wacław Okręglak i Andrzej Klejka. Ostatnie prace wykonano jeszcze w 1986 roku. Po rekonstrukcji kościoła i ostatecznej utracie substancji historycznej obiekt został wykreślony (z wyłączniem wieży) z rejestru zabytków. Na wyposażenie świątyni składają się zabytki przeniesione ze starej budowli. W latach 1865-1870 wykonano ołtarz główny, w którym umieszczono obraz Przemienienia Pańskiego oraz Matki Boskiej Łaskawej. W 1882 roku Jędrzej Sikora wykonał do kościoła nową ambonę. W tym też roku sprowadzono do świątyni relikwiarz papieży męczenników św. Klemensa i św. Feliksa. Dwa lata później zakupiono do ołtarza bocznego obraz Serca Pana Jezusa oraz św. Józefa. W 1897 roku wystawiono na kościele sygnaturkę. W latach 1924-1925 fundowano witraże medalionowe do okien prezbiterium i nawy, które zostały wykonane w pracowni Teodora Zajdzikowskiego. Witraże przedstawiają: Trójcę Świętą, św. Władysława, św. Franciszka, św. Stanisława Kostkę, św. Rozalię, św. Zofię i św. Ludwika. Wewnątrz świątyni oprócz wspomnianych wcześniej ołtarzy i ambony znajdują się zabytkowe obrazy: Chrystusa Odkupiciela, Pieta z 1794 roku, czy św. Jan Nepomucen z XVIII wieku. Na cmentarzu przykościelnym jest również cenny klasycystyczny nagrobek Ignacego Żarnowieckiego, a w podziemiach kaplica z grobami ostatnich właścicieli Banasiów. Ponadto w kościele znajduje się prospekt organowy z drugiej połowy XVIII wieku i kilka krucyfiksów: z XVII wieku, drugiej połowy XVIII wieku, XVIII i dwa z XIX wieku.
  3. Zdjęcie nr 1: Kościół, otoczony starodrzewiem, położony jest na niewielkim wzniesieniu ponad stawami w centrum wsi. Jest to budowla drewniano-murowana, orientowana. Nawa została wzniesiona w 1518 roku na zrąb na rzucie zbliżonym do kwadratu, nakryta płaskim stropem. Od zachodu do nawy przylega wzniesiona w tym samym roku wieża o konstrukcji słupowej, pierwotnie kwadratowa o pochyłych ścianach, w 1782 roku poszerzona przez obudowanie drugą konstrukcją, prawie pionową. Wieża, w całości szalowana, poprzedzona niewielką kruchtą, w połowie wysokości jest opasana daszkiem pulpitowym. Jej hełm posiada kształt kopuły zwieńczonej ostrosłupem. Od południa do nawy przylega drewniana kruchta z 1924 roku, a od wschodu murowane prezbiterium z 1931 roku. Prezbiterium otwiera się podwójnymi arkadami na dwie kaplice boczne - wzniesioną od południa w 1861 roku z kryptą grobową Duninów oraz kaplicę przylegającą od północy zbudowaną w 1931 roku. Jego przestrzeń nakryto sklepieniem kolebkowym na gurtach, zaś dwuprzęsłowe kaplice sklepieniem krzyżowym. Za prezbiterium wznosi się murowana, piętrowa zakrystia z XVII wieku przykryta sklepieniem nieckowym z lunetami i małym zwierciadłem, zdobionym monogramem maryjnym. Jednokalenicowy dach nawy i prezbiterium pokryty jest dachówką. Nad końcu dachu nawy od wschodu nadwieszono wieżyczkę na sygnaturkę z latarnią i cebulastą banią, zwieńczoną krzyżem. Zakrystia nakryta została namiotowym dachem polskim, także pokrytym dachówką. Na zewnętrznych ścianach części murowanej umieszczono kilka epitafiów przeniesionych z wnętrza kościoła. Wewnątrz prezbiterium na ścianie wschodniej, nad wejściem do zakrystii, zawieszono manierystyczny, dwukondygnacyjny ołtarz główny z XVII wieku z uszakami zdobionymi herbami Starykoń i Jelita. Przy ścianie północnej, w miejscu połączenia nawy drewnianej z murowanym prezbiterium, usytuowano w 1931 roku ambonę oraz kamienną chrzcielnicę z 1658 roku. Belkę tęczową zdobi osiemnastowieczna grupa Ukrzyżowania. W kaplicach bocznych ustawiono dwa neobarokowe ołtarze boczne.
    Głębowice
    Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej

    Kościół w Głębowicach został wzniesiony po wezwaniem św. Marii Magdaleny w 1518 roku. Z tego roku zachowała się drewniana nawa. Od lat 1527-1528 do około 1629 roku świątynia znajdowała się w rękach kalwinów. Mocno zniszczona i zaniedbana świątynia zapewne stała się na powrót katolicką przed 1629 rokiem. W 1782 roku dokonano generalnego remontu świątyni zarządzonego przez dziedziczkę dóbr głębowickich Apolonię z Wilkońskich Pisarzewską, żonę Adama Pisarzewskiego, chorążego krakowskiego. Z kolei rozbudowa w XIX i XX wieku części wschodniej kościoła miała na celu nie tylko poszerzenie przestrzeni użytkowej ale też chodziło o stopniową wymianę budulca. Świątynia posiada bogate wyposażenie z XVII-XVIII wieku.

  4. Zdjęcie nr 1: Kościół stanowi orientowaną, drewnianą świątynie wzniesioną na zrąb w układzie salowym z nawą na rzucie zbliżonym do kwadratu. Od wschody do nawy przylega węższe, prostokątne prezbiterium zamknięte trójbocznie. Od północy do prezbiterium dostawiono drewnianą zakrystię połączoną za pomocą portalu z prezbiterium kościoła. Do nawy od zachodu dostawiono czworoboczną wieżę o pochyłych ścianach, wzniesioną w konstrukcji słupowej. Wieńczy ją nadwieszona, czworoboczna izbica z ostrosłupowym, gontowym hełmem z krzyżem. W przyziemiach wieży urządzono kruchtę połączoną z nawą świątyni. Od północy, wschodu i południa kościół otaczają otwarte soboty, szalowane przy wieży. Elewacje zewnętrze zostały oszalowane lub też pokryte gontem. W nawie i prezbiterium przepruto okna parzyste, czworoboczne. Całość nakrywa dach gontowy o jednej kalenicy. Nad nawą w części wschodniej nadwieszono wieloboczną sygnaturkę w formie latarni z baniastym hełmem. Wnętrze nakryto stropami, dodatków w nawie z zaskrzynieniami. Pomiędzy prezbiterium, a nawą rozpięta jest ostrołukowa tęcza z fazowaną belką zawieszoną na kroksztynach z ustawionym na osi krucyfiksem. W zachodniej części nawy urządzono chór muzyczny o drewnianym, pełnym parapecie wklęsło-wypukłym z lambrekinem, wspartym na dwóch żłobkowanych kolumnach. Odrzwia południowe prowadzące do nawy ujęto w portal wycięty w ośli grzbiet. W prezbiterium ustawiono ołtarz główny, a w nawie dwa ołtarze boczne.
    Nidek
    Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza

    Drewniany kościół ŚŚ. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Nidku wzniesiono w centrum wsi w 1539 roku. Przed 1617 rokiem dobudowano do nawy od zachodu wieżę zwieńczoną izbicą i ostrosłupowym hełmem. W 1555 roku kościół znalazł się w rękach kalwinów, by na powrót stać się katolickim w 1669 roku. Od chwili powstania obok nowego kościoła w latach osiemdziesiątych XX wieku świątynia jest tylko używana okazjonalnie. Budowla stanowi unikalny przykład gotyckiej architektury drewnianej z pogranicza śląsko-małopolskiego.

  5. Zdjęcie nr 1: Kościół jest usytuowany ustronnie na stoku wzniesienia, otoczony starodrzewiem i parkanem, ujmującym stary cmentarz z nielicznymi mogiłami i nagrobkami. Orientowaną świątynię w całości wzniesiono z drewna. Zastosowano konstrukcję zrębową na murowanej podwalinie z murowaną kryptą pod prezbiterium. Nawa kościoła jest prawie kwadratowa. Od wchodu przylega do niej węższe prezbiterium zamknięte trójbocznie. Przy jego północnej ścianie wzniesiono bezokienną zakrystię z wejściem od strony wschodniej. Od zachodu z nawą łączy się wieża na rzucie kwadratu wzniesiona na tzw. słup. Ma pochyłe ściany, szalowane w dolnej części deskami, a w górnej podbite gontem. Wieża zakończona jest nadwieszoną izbicą, zwieńczoną ostrosłupowym hełmem gontowym. W połowie wysokości wieżę opasa pulpitowy daszek gontowy łączący się po bokach z dachem nawy. Pod wieżą urządzono obszerną kruchtę. Wysokie i spadziste dachy kościoła pokryte są gontem. Więźba ma konstrukcję storczykową. Ponad wschodnim szczytem nawy usytuowano nadwieszoną wieżyczkę na sygnaturkę o kształcie cebulastym z latarnią zwieńczoną krzyżem. Całość bryły kościoła (z wyjątkiem wieży) obiegają otwarte soboty, w które przed zakrystią od wschodu wbudowano nowy przedsionek. W nawie od południa znajduje się profilowany portal z nadprożem wykrojonym w ośli grzbiet. Umieszczone w nim drzwi zostały zaopatrzone w stare okucia i antabę. Wnętrze nawy i prezbiterium nakryto płaskimi stropami z pozostałościami późnorenesansowych malowideł z motywem kasetonów z rozetami. Łuk tęczowy jest ostry. Spływa na profilowaną belkę, która jest wsparta na kroksztynach. Na belce tęczowej został ustawiony krucyfiks oraz figury Matki Boskiej i św. Jana Apostoła. Chór muzyczny z dekorowanym malarsko parapetem został wsparty na dwóch słupach. W świątyni znajduje się rokokowy ołtarz główny z obrazem ze sceną Zwiastowania NMP. Dwa ołtarze boczne ustawione zostały przy łuku tęczowym. Prawy ołtarz boczny św. Karola Boromeusza pochodzi z drugiej połowy XVII wieku. Na to miejsce trafił on w połowie XX wieku z kaplicy pałacu w Osieku. Lewy ołtarz boczny jest późnobarokowy z około 1700 roku. W jego centrum umieszczono obraz Matki Boskiej Piekarskiej. Na północnej ścianie nad wejściem do zakrystii zawieszono epitafium Mikołaja i Beaty z Mirowa Porębskich z 1611 roku. Wcześniej epitafium pełniło rolę retabulum w miejscu stojącego dziś ołtarza św. Karola Boromeusza. W prezbiterium przy łuku tęczowym zawieszono rokokową ambonę w kształcie łodzi, na którą wejście prowadzi z zakrystii. Przy wejściu do nawy znajduje się kamienna chrzcielnica z początku XVI wieku, ozdobiona herbem Fogelweder, z drewnianą, późnobarokową nakrywą. W zakrystii zachował się także rokokowy drewniany lawetarz z drugiej połowy XVIII wieku.
    Osiek
    Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła (dawny)

    Kościół św. Andrzeja Apostoła w Osieku jest jednym z najcenniejszych zachowanych przykładów świątyń drewnianych na pograniczu śląsko-małopolskim. Został wzniesiony z fundacji Seweryna Bonera w latach 1538-1549. W latach 1610-1617 wzniesiono wieżę, a w 1732 roku otoczono go sobotami. We wnętrzu świątyni zachowały się na stropach fragmenty późnorenesansowych malowideł oraz trzy barokowe ołtarze, ambona, kamienna chrzcielnica z początku XVI wieku oraz rzeźbione epitafium z 1611 roku.

  6. Zdjęcie nr 1: Drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Polance jest budowlą orientowaną. Do prostokątnej nawy przylega węższe, wydłużone, trójbocznie zamknięte prezbiterium z piętrową zakrystią na osi o poligonalnym zamknięciu. Do zakrystii przylega od południa kruchta. Fragment północnej ściany prezbiterium jest murowany. Od zachodu do nawy dobudowano czworoboczną wieżę poprzedzoną przedsionkiem, który również dostawiono do nawy od południa. Prezbiterium i nawę wzniesiono na zrąb, natomiast wieżę w konstrukcji słupowej. Wieża na rzucie kwadratu posiada dwie kondygnacje. Dolna jest tej samej szerokości co nawa, górna natomiast znacznie węższa. Jej masyw podzielono smukłymi pilastrami i lizenami, zaś poniżej profilowanego gzymsu koronującego umieszczono wyrzynaną w desce koronkę. Kondygnacje oddzielono daszkiem gontowym zlewającym się po bokach z dachem kościoła. Wieżę nakryto kopulastym hełmem blaszanym, zwieńczonym blaszanym obeliskiem z krzyżem. Prezbiterium i nawę nakryto eternitowym dachem siodłowym podkreślonym profilowanym gzymsem. Nad nawą w części wschodniej zainstalowano wieżyczkę na sygnaturkę w formie wielobocznego graniastosłupa przykrytego cebulastą banią z krzyżem. Dokoła kościoła założono daszek gontowy chroniący podwaliny. Pod kościołem urządzono kryptę grzebalną. Wnętrze kościoła artykułowano za pomocą pilastrów i gzymsu. Całość nakryto stropem z fasetą. Otwór tęczowy uzyskał kształt trójlistnego, ściętego łuku, wspartego na filarkach ustawionych na profilowanej belce zawieszonej na kroksztynach. W części zachodniej nawy urządzono chór muzyczny, wsparty na dwóch kolumnach jońskich z przedpiersiem rozczłonkowanym balasami. We wnętrzu ustawiono ołtarz główny i dwa ołtarze boczne oraz ambonę, a na chórze muzycznym zainstalowano prospekt organowy.
    Polanka Wielka
    Kościół św. Mikołaja

    Obecny, drewniany kościół św. Mikołaja w Polance Wielkiej wzniesiono w pierwszej połowie XVI wieku. W połowie tego stulecia używany był jako zbór kalwiński. W 1598 roku świątynię odzyskali katolicy. Od zachodu do nawy w 1630 roku dostawiono wieżę. Kościół był kilkakrotnie odnawiany, m.in. w 1658 roku przez cieślę Wojciecha, a także w drugiej ćwierci XVIII wieku, w 1799 roku oraz w XIX i XX wieku. W pierwszej połowie XVIII wieku gruntownie obniżono wieżę, zaś w 1745 roku powiększono wejście z wieży do nawy, zakładając bogate profilowanie.

  7. Zdjęcie nr 1: Drewnianą architekturę kościoła charakteryzuje konstrukcja zrębowa. Bryłę świątyni tworzy korpus nawowy oraz węższe, zakończone trójbocznie prezbiterium z przylegającą od północy zakrystią. Od zachodu do korpusu dostawiono wieżę o konstrukcji słupowo-ramowej z izbicą, zwieńczoną cebulastym hełmem przechodzącym w ostrosłup. Ściany pokryte są gontem, izbica wieży pionowym szalunkiem z listwowaniem, dekoracyjnym wycięciem oraz okrągłymi otworami. Korpus nawowy i prezbiterium nakrywają oddzielne, wielopołaciowe dachy o zróżnicowanej wysokości kalenicy, kryte blachą. Wokół bryły kościoła znajdują się otwarte soboty z wydatnymi dachami gontowymi. Wnętrze świątyni przekrywają płaskie stropy wydzielone profilowanym gzymsem. Otwory drzwiowe ujęte są późnogotyckimi portalami o nadprożach w formie tzw. łuku w ośli grzbiet. Profilowany łuk tęczowy ma kształt półokrągły i jest nadwieszony na kroksztynach. Ściany i stropy pokryte są polichromią.
    Poręba Wielka
    Kościół parafialny pw. św. Bartłomieja Apostoła

    Drewniany kościół pw. św. Bartłomieja stanowi przykład późnogotyckiej drewnianej architektury sakralnej pogranicza Małopolski i Śląska. Szesnastowieczną budowlę wypełniają osiemnastowieczne elementy wyposażenia, a ściany zdobi polichromia z końca XIX wieku.

  8. Zdjęcie nr 1: Kościół pw. św. Wawrzyńca w Grojcu jest drewnianą budowlą orientowaną, jednonawową z trójbocznie zamkniętym węższym prezbiterium od wschodu i wieżą od zachodu. Prostokątna nawa została wzniesiona na zrąb. Nawę i prezbiterium przykrywa dach siodłowy pokryty blachą cynkowaną. Do prezbiterium od północy przylega murowana zakrystia na rzucie prostokąta nakryta blaszanym dachem pulpitowym, a od południa prostokątny, drewniany aneks pełniący funkcję kaplicy bocznej, o podobnym dachu. Od północy do nawy dostawiono murowaną kaplicę na rzucie prostokąta przylegającą do zakrystii, a od południa niewielką czworoboczną kruchtę. Obie przestrzenie przykryto blaszanym dachem pulpitowym. W kruchcie południowej znajduje się drewniany portal z nadprożem w wykroju w ośli grzbiet. Nad wschodnią częścią nawy usytuowano sygnaturkę w kształcie wielobocznej latarni z krzyżem. Od zachodu do nawy dostawiono czworoboczną, drewnianą wieżę wzniesioną w konstrukcji słupowej, która w połowie nad nawą jest nadwieszona. Jej ściany są pionowe podzielone daszkami na trzy kondygnacje. Nakrywa ją blaszany, namiotowy hełm z latarnią zwieńczoną krzyżem. W przyziemiu wieży urządzono kruchtę. Wnętrze kościoła nakryto stropem z fasetą oddzieloną od ścian gzymsem. W zachodniej części nawy urządzono chór muzyczny zawieszony na dwóch kroksztynach i wsparty na kolumnach. W prezbiterium na ścianie wschodniej znajduje się ołtarz główny, a w nawie przy tęczy dwa ołtarze boczne oraz ambona.
    Grojec
    Kościół św. Wawrzyńca w Grojcu

    Obecny drewniany kościół pw. św. Wawrzyńca powstał w centrum Grojca w 1767 roku z fundacji Franciszka Jakuba Szembeka w miejscu poprzedniej świątyni z 1671 roku, wzniesionej staraniem hrabiego Zygmunta Porębskiego. Świątynię przebudowano w drugiej połowie XIX wieku i rozbudowano na początku XX wieku. Wraz z budowlą powstało ciekawe, barokowe wyposażenie.

  9. Zdjęcie nr 1: Drewniany kościół pw. św. Marcina w Jawiszowicach jest budowlą orientowaną, wzniesioną na zrąb. Do węższego prezbiterium zamkniętego trójbocznie przylega szersza nawa na rzucie zbliżonym do kwadratu. Od północy przy prezbiterium wybudowano zakrystię na planie wydłużonego prostokąta, a od zachodu wieżę w konstrukcji na słup na rzucie kwadratu. Zwieńczono ją izbicą z baniastym hełmem z latarnią. W przyziemiu wieży urządzono kruchtę. Nawę z prezbiterium nakryto jednokalenicowym dachem z więźbą w układzie storczykowym z przypustnicami (nadbitkami). W węższej części prezbiterialnej dach wsparty jest na trójkątnych zastrzałach widocznych na zewnątrz. Nad prezbiterium wznosi się sygnaturka w formie latarni z baniastym hełmem zwieńczonym krzyżem. Bryłę kościoła w całości otaczają arkadowe soboty z drewnianymi parapetami i z prześwitami wypełnionymi półprzeźroczystą pleksą. Na wysokości wejścia południowego do kościoła linię sobót wysunięto do przodu, dzięki czemu powstała pseudokruchta nakryta dachem siodłowym. Zarówno dach kościoła, jak i zakrystii, sobót oraz hełmy wieży i sygnaturki pokryte są gontem. Ściany nawy i prezbiterium utworzone z poziomo układanych bali przepruwają prostokątne okna z wpisanym łukiem półokrągłym, stanowiącym część stolarki okiennej. Na osi prezbiterium za ołtarzem głównym wycięto okulus. Wnętrze kościoła w nawie nakrywa płaski strop ze skośnym szalowaniem po bokach, a w prezbiterium pozorne sklepienie kolebkowe. Prezbiterium od nawy oddziela półokrągła tęcza z profilowaną belką, na której umieszczono grupę Ukrzyżowania. Całość wnętrza zdobi wielobarwna, ornamentalno-figuralna polichromia. Podłogę świątyni wyłożono kamiennymi płytami. W zachodniej części nawy urządzono chór muzyczny wsparty na dwóch drewnianych filarach z klatką schodową usytuowaną w południowo-zachodnim narożniku. Na chórze ustawiono prospekt organowy. Do wnętrza kościoła prowadzą dwa wejścia - od zachodu poprzez kruchtę w przyziemiu wieży oraz od południa z drewnianym portalem zamkniętym łukiem odcinkowym. Drewniany portal zamknięty łukiem odcinkowym prowadzi także z prezbiterium do zakrystii. Wypełniają go obite metalowymi płycinami i listwami drzwi. Własne wejście na zewnątrz posiada także zakrystia. Wnętrze prezbiterium w części wschodniej wypełnia architektoniczny ołtarz główny. Na ścianie północnej prezbiterium przy łuku tęczowym zawieszono ambonę, do której schody prowadzą z zakrystii. Pod skosem po obu stronach łuku tęczowego w narożnikach nawy ustawiono dwa ołtarze boczne, a pod chórem muzycznym dwa konfesjonały. W nawie stoją dwa rzędy ław kościelnych, a na jej ścianie północnej zawieszono na półeczkach feretrony procesyjne. Kościół otacza droga procesyjna wyłożona kamiennymi płytami, a cmentarz przykościelny zamyka drewniany parkan z dwiema bramkami wejściowymi.
    Jawiszowice
    Kościół św. Marcina

    Obecny drewniany kościół w Jawiszowicach pw. św. Marcina z Tours jest drugą świątynią stojącą na tym samym miejscu. Pierwsza budowla powstała przed 1327 rokiem, a po jej pożarze w 1687 roku wzniesiono dzisiejszy kościół, przy którym prace ciesielskie rozpoczęto w 1692 roku. W 1730 roku od zachodu dostawiono wieżę zwieńczoną izbicą z barkowym hełmem. Mimo późniejszych przekształceń świątynia zachowała spójną bryłę, charakterystyczną dla drewnianych kościołów z XVII wieku na pograniczu śląsko-małopolskim. Wnętrze kościoła zyskało bogate wyposażenie powstałe w XVIII, XIX i w pierwszej połowie XX wieku.

  10. Zdjęcie nr 1: Kościół z drewna modrzewiowego o konstrukcji zrębowej, na betonowej podmurówce, otoczony drewnianym ogrodzeniem. Bryła składa się z korpusu nawowego na planie prostokąta oraz z wydłużonego, prostokątnego prezbiterium z zakrystią na przedłużeniu, węższego od nawy, zakończonego ścianą prostą, skierowanego na południe. Od strony północnej dobudowana jest prostokątna kruchta, od zachodu dwa przedsionki na dwóch skrajnych bokach – przy nawie i prezbiterium. Trójprzęsłowe prezbiterium nakryte jest sklepieniem pozornym zwierciadlanym, które przedłuża się nad nawę środkową. Ściany prezbiterium artykułowane pilastrami dzielą je na trzy przęsła. Kapitele pilastrów dźwigają nasadniki, które podtrzymują gzymsik. Przedłużeniem kapiteli w strefie stropu są płaskie belki biegnące przez całą jego szerokość, wyznaczając tym samym pola, w których umieszczono polichromię. Po obu stronach ołtarza drzwi w kształcie stojącego prostokąta. Prezbiterium od korpusu nawowego oddzielone silnie wystającą belką sklepienia oraz belką tęczową z grupą Ukrzyżowania. Korpus o trzech nawach o układzie halowym, z których środkowa jest dwa razy szersza od bocznych, trójprzęsłowa, z nawami oddzielonymi kanelowanymi filarami z nasadnikami podtrzymującymi gzyms. Nawy boczne nakryte kolebką. Na linii filarów pilastry na ścianach, łączą je poprzeczne belki sklepienia. W ostatnim przęśle chór muzyczny wsparty na dwóch filarach, z pełnym parapetem występującym w części środkowej trójbocznie do przodu. Jego krawędź dolna dekorowana jest lambrekinem. Ściany kościoła pokryte polichormią, pomalowane na jasnożółto, z jasnozielonymi podporami i brązowymi liniami podziału stropu. Te elementy wyznaczają ramy wypełnione polami z dekoracją ornamentalną w kształcie prostokątów i scenami figuralnymi zamkniętymi w kołach. Otwory okienne w drugim i trzecim przęśle nawy, od wschodu i zachodu, prostokątne. Także w prezbiterium po jednym prostokątnym oknie z każdej strony. Od strony wejścia dwa niewielkie okna prostokątne ponad kruchtą. Na ścianie zamknięcia zakrystii cztery prostokątne, symetrycznie rozłożone okna. Fasada poprzedzona przedsionkiem w kształcie prostopadłościanu nakrytego dachem dwuspadowym, z przyczółkiem. Otwór drzwiowy w formie stojącego prostokąta, a w szczycie przyczółka trójkątne, wielodzielne okienko. Fasada w kształcie leżącego prostokąta z trójkątnym szczytem, części oddzielone daszkiem pulpitowym. Po dwóch stronach przedsionka prostokątne okna, w szczycie fasady nakryty daszkiem krucyfiks. Elewacje zewnętrzne na podmurówce, artykułowane jedynie pionowymi, wystającymi przed lico belkami, przeprute oknami. Nad nawą i prezbiterium dachy dwuspadowe, nad prezbiterium niższy niż nad nawą, kryty blachą. Nad nawą wieżyczka na sygnaturkę zwieńczona cebulastym hełmem i krzyżem na szczycie. Na końcach dachu przy prezbiterium i nawie metalowe krzyże.
    Mętków
    Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Mętkowie

    Kościół został wybudowany w 1771 roku dla parafii Niegowić koło Bochni. Ufundowała go Teresa z Sędzimirów Grzębska, nosił wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Został przeniesiony do Mętkowa w latach 1972-1974, w jego ponownej budowie uczestniczyli górale ze Spisza. Warte uwagi są trzy ołtarze pochodzące z drugiej połowy XVIII wieku, a w lewym ołtarzu bocznym renesansowy obraz św. Anny Samotrzeć malowany w technice temperowej na desce. W prezbiterium można oglądać późnobarokową ambonę i chrzcielnicę, a na ścianach zabytkowe stacje drogi krzyżowej z pierwszej połowy XIX wieku.

Celem zorganizowania wycieczki skontaktuj się z parafiami

Mętków
Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej

Adres ul. św. Floriana 1
32-551

Telefon (032) 613 42 27

Adres e-mail parafiametkow@interia.pl

Poręba Wielka
Parafia Św. Bartłomieja Apostoła

Adres pl. ks. Hanusiaka 2
32-600

Telefon 33 8428446

Strona www http://poreba.duszpasterstwa.bielsko.pl/

Graboszyce
Parafia Św. Andrzeja Apostoła

Adres Graboszyce 15
32‑640 Zator

Głębowice
Parafia Matki Boskiej Szkaplerznej

Adres Plebańska 8
32-608

Telefon 33 8755517

Adres e-mail kontakt@glebowice.pl

Strona www http://glebowice.pl/nasza-parafia/

Osiek
Parafia Św. Andrzeja Apostoła

Adres Kościelna 13
32-608

Telefon 33 8458217

Adres e-mail bogdan-w@in.com.pl

Jawiszowice
Parafia Św. Marcina

Adres Plac Św. Marcina 1
36-626 Jawiszowice

Telefon 32/211 14 09

Adres e-mail jawiszowice@katolik.bielsko.pl

Strona www www.jawiszowice.katolik.bielsko.pl

Grojec
Parafia Św. Wawrzyńca

Adres B. Chowańca 1
32-615

Telefon 33 8428095;

Adres e-mail parafiagrojec@gmail.com

Strona www http://www.parafiagrojec.npx.pl

Radocza
Parafia Przemienienia Pańskiego

Adres ul. Jagiellońska 2
34-100 Wadowice

Telefon +48 33 873 96 93

Strona www www.radocza.pl

Nidek
Parafia Św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza

Adres ul. Św. Jana Pawła II 5
34-122

Telefon (33) 875-58-51

Adres e-mail parafianidek@gmail.com

Strona www parafianidek.pl

Polanka Wielka
Parafia Św. Marcina

Adres ul. Kościelna 26
32-607

Telefon +48 33 848 85 67

Adres e-mail polankawielka@diecezjabielsko.pl

Strona www http://polankawielka.diecezjabielsko.pl

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności