Śladami prac Wojciecha Maciejowskiego

Długość
Etap edukacyjny
studenci
Tematyka
XX wiek, rzeźba
Szacowany czas zwiedzania

Zabytki na trasie

  1. Zdjęcie nr 1: Rzeźba ustawiona na niewysokim, prostopadłościennym postumencie oraz na konsoli w kształcie fragmentu pilastra o kanelowanym trzonie i kapitelu dekorowanego motywem wolich oczu. Na tle krzyża z luźno przewieszoną przez poziomą belkę białą tkaniną ukazani Maria oraz martwy Chrystus. Jezus o szczupłym, muskularnym ciele z widocznymi śladami męki ukazany w pozycji półleżącej z torsem i ramionami wspartymi o postać Marii. Ręce ułożone luźno wzdłuż ciała. Głowa Chrystusa opada na prawe ramię postaci; twarz szczupła z wyraźnie zarysowanymi kośćmi policzkowymi, oczy zamknięte. Długie, brązowe włosy z przedziałkiem pośrodku głowy skręcają się w spiralne loki. Na twarzy krótki zarost. Wokół bioder Chrystusa luźno owinięte białe perizonium. Maria ukazana w pozycji klęczącej z rękoma uniesionymi na boki w dynamicznym geście. Głowa pochylona nieznacznie do dołu, w kierunku ciała Chrystusa. Twarz Marii szczupła, owalna z głęboko osadzonymi, dużymi oczami oraz wydatnym, prostym nosem. Postać ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, niebieski płaszcz oraz białą chustę z podwiką wokół szyi. Po lewej stronie kompozycji, spod sukni widoczna jest bosa stopa.
    Kamień
    Pietà

    Rzeźba została wykonana na początku lat czterdziestych XX wieku przez krakowskiego rzeźbiarza Wojciecha Maciejowskiego. Prowadził on własny warsztat rzeźbiarski przy ul. Mazowieckiej w Krakowie. Przez pewien czas posiadał również dodatkową pracownię przy krakowskim konwencie Kanoników Regularnych Najświętszego Zbawiciela Laterańskiego, dla których wykonywał liczne zlecenia w kościele Bożego Ciała. Zapewne to dzięki pośrednictwu kanoników Maciejowski trafił do kościoła w Kamieniu, w którym duszpasterstwo sprawował właśnie krakowski konwent. Prócz omawianego dzieła Maciejowski dla kościoła w Kamieniu wykonał także rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego oraz figurę św. Teresy z Lisieux. W latach 1941-1943 rzeźbiarz miał również nadzorować prace nad powstaniem konfesjonałów oraz stalli dla kamieńskiej świątyni. Omawiana rzeźba ilustruje temat nazwany w ikonografii chrześcijańskiej Pietą, tj. typ przedstawieniowy, w którym Maria trzyma na kolanach martwe ciało swego Syna. W ten sposób ukazano ofiarę i cierpienie Marii, która wyrażając zgodę na wcielenie, wydała już swego Syna na śmierć. Typ przedstawieniowy Piety ukształtował się w średniowieczu. Istnieje kilka teorii o jego genezie. Pierwsza wywodzi go z historycznej sceny Opłakiwania, z którego wyłączono pozostałe postacie (św. Jana i Marię Magdalenę). Kolejna wskazuje na to, że przedstawienie Piety ma swój początek w utworach literackich i mistycznych wyrażających ból Marii na Kalwarii. Natomiast trzecia wersja znajduje źródło tego przedstawienia w wizerunkach Marii z Dzieciątkiem na kolanach.
  2. Zdjęcie nr 1: Rzeźba ustawiona na niewielkim, prostopadłościennym postumencie oraz rozbudowanej, neobarokowej konsoli. Święta ukazana frontalnie, w pozycji stojącej z prawą ręką wyciągniętą na bok oraz lewą złożoną na piersi, podtrzymującą krzyż opleciony różami. Teresa została ukazana jako młoda kobieta o owalnej twarzy, dużych oczach i wydatnym nosie. Ubrana jest w ciemnobrązowy, karmelitański habit z jasnym płaszczem. Konsola, na której ustawiona jest rzeźba wspierana jest przez postać jasnowłosego anioła w beżowej szacie trzymającego w rękach banderolę z napisem „Św(ięta) TERESO Módl się za nami". Anioł umieszczony na tle srebrzonego obłoku; banderola, skrzydła anioła oraz detale architektoniczne konsoli złocone.
    Kamień
    Św. Teresa z Lisieux

    Rzeźba przedstawiająca św. Teresę z Lisieux została wykonana na początku lat czterdziestych XX wieku przez krakowskiego rzeźbiarza Wojciecha Maciejowskiego. Prowadził on własny warsztat rzeźbiarski zlokalizowany przy ulicy Mazowieckiej w Krakowie. Przez pewien czas posiadał również dodatkową pracownię przy krakowskim konwencie Kanoników Regularnych Najświętszego Zbawiciela Laterańskiego, dla których wykonywał liczne zlecenia w kościele Bożego Ciała. Zapewne to dzięki pośrednictwu kanoników Maciejowski trafił do kościoła w Kamieniu, w którym duszpasterstwo sprawował właśnie krakowski konwent. Prócz omawianej figury przedstawiającej św.Teresę z Lisieux, zwanej także Teresą od Dzieciątka Jezus Maciejowski dla kościoła w Kamieniu wykonał także rzeźbę Chrystusa Ukrzyżowanego oraz rzeźbioną Pietę (obie umieszczone w kruchcie kościoła). W latach 1941-1943 rzeźbiarz miał również nadzorować prace nad powstaniem konfesjonałów oraz stalli dla kamieńskiej świątyni. Święta Teresa z Lisieux żyła w latach 1873-1897. W wieku 15 lat wstąpiła do zakonu karmelitanek bosych. W ikonografii przedstawiana jest w habicie karmelitańskim w ręku trzyma krucyfiks lub pęk róż.

  3. Zdjęcie nr 1: Figura pełnoplastyczna, ustawiona na niewysokim, prostopadłościennym postumencie o ściętych narożach. Chrystus przedstawiony całopostaciowo, frontalnie, w lekkim kontrapoście. Głowa nieznacznie uniesiona do góry, prawa ręką wyciągnięta ku górze, lewa wsparta na drzewcu chorągwi Zmartwychwstania. Twarz Zbawiciela szczupła, wydłużona o wyraźnych rysach. Duże, głęboko osadzone, szeroko otwarte oczy skierowane są ku górze. Wydatny, prosty nos oraz delikatnie zaznaczone czerwienią usta. Długie, brązowe włosy opadające w lokach na ramiona i plecy postaci. Na twarzy widoczny krótki, brązowy zarost. Odsłonięta klatka piersiowa z wyraźnie zaznaczoną muskulaturą oraz widoczną raną w boku. Na lewe ramię postaci luźno zarzucony obszerny, czerwony płaszcz ze złotą lamówką. Spod szat widoczne bose stopy. Czerwona chorągiew na długim, brązowym drzewcu zakończonym krzyżem. Figura w pełni polichromowana.
    Kamień
    Rzeźba Chrystus Zmartwychwstały

    Rzeźba przedstawiająca Chrystusa Zmartwychwstałego została wykonana w latach 30. XX wieku (przed 1939) przez krakowskiego rzeźbiarza Wojciecha Maciejowskiego. Maciejowski wraz ze swoim uczniem i współpracownikiem Antonim Baranem zrealizowali wiele elementów wyposażenia dla kościoła w Kamieniu. Figura przedstawia powstałego z grobu, triumfującego Chrystusa. Tradycyjnie przesłonięty jest czerwonym płaszczem, który wskazuje na jego męczeństwo, chorągiew zaś jest symbolem zwycięstwa nad śmiercią. Figura używana jest w procesji rezurekcyjnej, a następnie stawia się ją na ołtarzu po lewej stronie, gdzie znajduje się do czasu obchodów święta Wniebowstąpienia Pańskiego.

  4. Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna, polichromowana figura ukrzyżowanego Chrystusa w typie Cristo morte na drewnianym krzyżu umieszczonym na tle złoconej glorii promienistej o alternowanych promieniach. Ciało Chrystusa wyprostowane, szczupłe z silnie zaznaczoną muskulaturą. Ramiona wyprostowane, uniesione nieznacznie do góry, stopy przebite jednym gwoździem. Głowa Chrystusa pochylona lekko do przodu i złożona na prawym ramieniu postaci. Twarz szczupła, podłużna, z wyraźnie zaznaczonymi kośćmi policzkowymi. Głęboko osadzone, duże oczy zamknięte; nos prosty, wydatny. Głowę Chrystusa w cierniowej koronie okalają długie, brązowe włosy układające się w spiralnie skręcone loki; zarost krótki, brązowy. Na prawym boku postaci oraz stopach i dłoniach widoczne krwawiące rany. Wokół bioder Chrystusa udrapowane białe perizonium przewiązane na prawym boku w wydatny węzeł i spływające obfitymi, ekspresyjnymi fałdami do dołu. U szczytu pionowej belki krzyża umieszczona biała banderola z napisem: INRI.
    Kamień
    Krucyfiks

    Rzeźba została wykonana na początku lat czterdziestych XX wieku przez krakowskiego rzeźbiarza Wojciecha Maciejowskiego. Prowadził on własny warsztat rzeźbiarski przy ul. Mazowieckiej w Krakowie. Przez pewien czas posiadał również dodatkową pracownię przy krakowskim konwencie Kanoników Regularnych Najświętszego Zbawiciela Laterańskiego, dla których wykonywał liczne zlecenia w kościele Bożego Ciała. Zapewne to dzięki pośrednictwu kanoników Maciejowski trafił do kościoła w Kamieniu, w którym duszpasterstwo sprawował właśnie krakowski konwent. W swojej twórczości Maciejowski chętnie nawiązywał do elementów stylowych zaczerpniętych z wcześniejszych epok, szczególnie baroku, wykorzystując jednocześnie doświadczenia Art déco i modernizmu. W przypadku omawianego krucyfiksu artysta niewątpliwie skorzystał z dorobku gotyckiej rzeźby małopolskiej, co szczególnie uwidacznia się w ekspresyjnym sposobie przedstawienia perizonium. Prócz omawianego dzieła Maciejowski dla kościoła w Kamieniu wykonał także figury Chrystusa Zmartwychwstałego (przed 1939) i św. Teresy z Lisieux oraz rzeźbioną Pietę poświęconą w październiku 1942 roku. W latach 1941-1943 rzeźbiarz miał również nadzorować prace nad powstaniem konfesjonałów oraz stalli dla kamieńskiej świątyni.

  5. Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna, rzeźba przedstawia w całej postaci ujętego w kontrapoście św. Józefa jako starszego mężczyznę stojącego na niskim czworobocznym postumencie o ściętych narożach. Józef na lewym przedramieniu trzyma Dzieciątko Jezus, wyciągając również przed siebie prawą rękę. Jego głowa ujęta została w trzech czwartych w prawo. Święty ma pociągłą twarz o ostrych rysach, jasnej karnacji, zapadłych policzkach z wydatnym nosem i ustami oraz spojrzeniem półprzymkniętych oczu skierowanych na Dzieciątko. Jego głowę otaczają ostro modelowane ciemne włosy i broda. Józef ubrany jest w niebieską tunikę lamowaną pod szyją i przy rękawach złotym ornamentem oraz w brązowy płaszcz przerzucony przez lewe ramię, którego prawa poła podwinięta jest na lewym boku. Mały Jezus został ukazany w trzech czwartych w lewo z rozłożonym obiema rękami i podkurczonymi nogami. Jego głowa widoczna z profilu skierowana jest w stronę św. Józefa. Jezus ma pociągłą twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach, wydatny nos i usta. Jego głowę otaczają krótkie, kędzierzawe jasne włosy. Ubrany jest w jasnoszarą tunikę lamowano pod szyją, na rękawach i na spodzie złotym obszyciem, która odsłania jego bose stopy. Na piersi Dzieciątka widoczne jest płonące Boskie Serce z koroną cierniową, otoczone złocistymi promieniami.
    Brzeszcze
    Św. Józef z Dzieciątkiem

    Figurę św. Józefa na początku XX wieku zamówiono najprawdopodobniej w pracowni Wojciecha Maciejowskiego. Dzieło wyraźnie zdradza wpływ rzeźby późnobarokowej oraz coraz bardziej popularnej w XIX i na początku XX wieku w Galicji rzeźby tyrolskiej.

  6. Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, trójosiowy. Mensa prostopadłościenna z kamiennym portatylem. Antepedium dekorowane trzema prostokątnymi płycinami, boczne z aplikowanymi rozetkami, środkowa z monogramem maryjnym. Tabernakulum w formie prostopadłościennej szafki ujętej złoconymi kolumienkami podtrzymującymi łuk półkolisty, powyżej gzyms w kształcie nadwieszonego łuku, zwieńczony ażurowym ornamentem roślinnym. Na drzwiczkach płaskorzeźbiony kielich z hostią. Retabulum ustawione na wysokim cokole i predelli. W predelli, pod niszami bocznymi płyciny z rzeźbionymi główkami anielskimi. Oś środkowa wyższa i szersza w formie półkolistej arkady podtrzymywanej przez parę wąskich kolumienek o kostkowych kapitelach z trójkątnym tympanonem. W polu środkowym wnęka z polichromowaną płaskorzeźbą przedstawiającą Matkę Boską Różańcową ze św. Dominikiem. Poniżej napis: „MATKO. BOŻA. MÓDL. SIĘ. ZA. NAMI”. Po bokach tympanonu na wysokich cokołach ustawione dwie rzeźby aniołów ze skrzydłami skierowanymi ku górze; w polu uskrzydlona główka aniołka, gzyms dekorowany wicią roślinną. Osie boczne o konstrukcji i zdobnictwie analogicznym jak oś główna. W niszach ustawione są pełnoplastyczne figury św. Kazimierza Jagiellończyka po lewej stronie oraz św. Alojzego Gonzagi po prawej stronie. Zwieńczenie ołtarza w formie niewielkiej aediculi z baldachimem, nakrytej kopułą z zatkniętym na szczycie krzyżem. Pod baldachimem dwie słabowidoczne rzeźby świętych. Całość struktury ołtarza bejcowana i lakierowana w kolorze ciemnobrązowym, wnęki boczne ciemnoniebieskie, detal architektoniczny i profilowania pozłacane.
    Kasinka Mała
    Ołtarz boczny północny

    Ołtarz boczny powstał w pracowni rzeźbiarskiej Wojciecha Maciejowskiego między 1945 a 1950 rokiem. W swojej twórczości Maciejowski oprócz elementów stylowych zaczerpniętych z wcześniejszych epok (szczególnie baroku), wykorzystywał doświadczenia Art déco i modernizmu. Rzeźby wykonane w jego warsztacie mają charakterystyczne wysmukłe proporcje oraz ostro cięte fałdy szat. Artysta zmarł prawdopodobnie pod koniec lat czterdziestych XX wieku, a więc ołtarz boczny w Kasince Małej należy zatem do jednego z ostatnich wykonanych przez niego dzieł.

  7. Zdjęcie nr 1: Ołtarz jednokondygnacyjny na wysokim, schodkowym cokole, trójosiowy, z wysuniętą mensą ołtarzową. Płyciny cokołu zdobione dekoracją w formie ostrołukowych maswerków i rozet w kwadratowej ramie. Antepedium flankowane parą kolumn ustawionych na wysokich cokołach i kanelowanych, skręconych trzonach z kompozytowymi kapitelami. W polu dwie prostokątne płyciny i kwadratowa pośrodku ze stylizowaną wicią roślinną i małą uskrzydloną główką aniołka. Tabernakulum proste, w kształcie prostopadłościennej skrzynki, o złotych drzwiczkach z wytłaczaną formą równoramiennego krzyża i wypukłą srebrną rybą oraz koszem z chlebem. Po obu stronach, na niewysokich postumentach dwa klęczące anioły z wysokimi skrzydłami, w biało różowych szatach z fioletowym podbiciem (skrzydła stylizowane na husarskie). Anioł po lewej z kadzielnicą, a anioł po prawej z kielichem. Nastawa ołtarzowa o trzech oddzielnych niszach, nakrytych gotycyzującymi baldachimami z pinaklami, ozdobionymi żabkami. Oś środkowa w formie niszy zamkniętej ostrołukowo z wimpergą wspartą na smukłych, złoconych kolumienkach o kapitelach kompozytowych. Wimperga ze złoconymi, profilowanymi płycinami, zwieńczona rzeźbionymi liśćmi akantu i wolutami. Na przedłużeniu kolumn postumenty z figurami aniołów w biało niebieskich szatach, ze złotymi, wydłużonymi skrzydłami. Na osi na postumencie, pod gotycyzującym baldachimem figura świętego biskupa w czerwonej szacie z krzyżem w dłoni pomiędzy dwoma aniołami w białych i różowych szatach. W niszy, na czerwonym tle obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w prostej ramie z dekoracją w formie wici roślinnej. Poniżej dwa płaskorzeźbione anioły trzymające ażurowy monogram maryjny. Anioły o pozłacanych skrzydłach, na chmurach, w różowej i niebieskiej szacie. Osie boczne w formie aediculi z gotycyzującym baldachimem. W niszach figury, po lewej św. Piotra, a po prawej św. Pawła. Aedicule ujęte są smukłymi, skręconymi kolumnami z kapitelami wolutowymi oraz roślinnym uszakiem z perełkowaniem. Nad nimi imposty, na których rzeźby osłaniane baldachimami, po lewej świętego w habicie jezuity, a po prawej św. Jana Kantego. Drewno bejcowane na ciemny brąz, z nakładanymi elementami dekoracyjnymi złoconymi.
    Wola Batorska
    Ołtarz główny

    Ołtarz główny w kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy powstał w pracowni rzeźbiarskiej Wojciecha Maciejowskiego w 1948 roku w Krakowie. Jest wykonany stylu neogotyckim, który nawiązywał do wzorów średniowiecznych – gotyckich, powielając dawne formy oraz ornamenty i komponując je w nową całość. W trójosiowym ołtarzu złożono elementy stosowane w architekturze gotyckiej, takie jak ażurowe wieżyczki zwieńczone pinaklami, dekorujące je kwiatony oraz żabki, łuki ostre, wimpergi, czy maswerki. Artysta zmarł prawdopodobnie pod koniec lat czterdziestych XX wieku, a więc ołtarz główny w Woli Batorskiej należy zatem do jednego z ostatnich wykonanych przez niego dzieł.

Celem zorganizowania wycieczki skontaktuj się z parafiami

Kamień
Parafia Opieki Matki Boskiej

Adres Kamień 1
32‑071

Telefon +48 12 280 30 43

Adres e-mail kamien@kanonicy.pl

Strona www http://www.kanonicy.pl/kamien/

Kasinka Mała
Parafia Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Adres Kasinka Mała 430
34-734 Kasinka Mała

Telefon 18 331 30 12

Adres e-mail kasinka@katolicki.eu

Strona www parafiakasinkamala.eu

Wola Batorska
Parafia Matki Boskiej Nieustającej Pomocy

Adres Wola Batorska 3
32-007 Zabierzów Bocheński

Telefon 12 281 60 02

Adres e-mail administrator@parafiawolabatorska.pl

Strona www parafiawolabatorska.pl

Brzeszcze
Parafia Św. Urbana

Adres ul. Kościelna 2
32-620

Telefon +48 32 211 12 33

Adres e-mail parafia@parafia.brzeszcze.pl

Strona www http://parafia.brzeszcze.pl

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności