Śladami prac Stanisława Ciężadlika

Długość
Etap edukacyjny
studenci
Tematyka
XX wiek, malarstwo, rzeźba
Szacowany czas zwiedzania

Zabytki na trasie

  1. Zdjęcie nr 1: Na krzyżu z jasnego drewna zawieszono polichromowaną figurę martwego Chrystusa o szeroko rozpostartych ramionach. Ciało Zbawiciela do krzyża jest przymocowane za pomocą trzech gwoździ. On sam został ukazany jako martwy z zamkniętymi oczami i nieznacznie słaniającą się głową. Jego postać jest nieznacznie wysmuklona z naturalnie potraktowaną muskulaturą korpusu, zaznaczononą raną prawego boku. Nogi są lekko zwrółcone do osi środkowej, z założeniem prawej stopy na lewą. Twarz Zbawiciela jest mocno wychudła i pociągła. Charakteryzują ją zamknięte oczy, wydatny nos i usta. Otaczają ją brązowe włosy opadające puklami na kark oraz na prawe ramię oraz brązowy zarost. Chrystus ma na głowie cierniową koronę, spod której na czoło spływają nieznaczne krople krwi. Biodra Zbawiciela przepasane są szarobiałym perizonium w formie zawoju z rozwianym festonem przy prawym boku. Tkaninę drapują ostre załamania. Ponad głową Chrystusa na pionowej belce krzyża zawieszono rozwiany titulus z napisem INRI przytwierdzone do krzyża wbitym na środku gwoździem. Całą figurę pokrywa naturalistyczna polichromia.
    Brzeszcze
    Krucyfiks

    W 1935 roku wykonano nowy ołtarz z kamienia szydłowieckiego i ustawiono w wybudowanej w 1935 roku kaplicy Ukrzyżowania jako pomnik roku jubileuszowego tysiącdziewięćsetlecia Męki Pańskiej. Prace prowadził Piotr Sarlej z Brzeszcz. W nastawie umieszczono krzyż z figurą Pana Jezusa wykonany przez artystę rzeźbiarza Stanisława Ciężadlika z Mszany Dolnej. 17 maja 1937 roku ołtarz został poświęcony przez abp. Adama Stefana Sapiehę. Od 1995 roku na ołtarzyku pod krzyżem znajduje się figura Matki Bożej Fatimskiej przywieziona przez pielgrzymów z Fatimy (tam została poświęcona w kaplicy objawień). Nową okładzinę tła dla krucyfiksu wykonano po 2014 roku.

  2. Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty w złoconą, dekorowaną ornamentem roślinnym ramę. W centrum kompozycji ukazany Chrystus w półpostaci, frontalnie, z lewą ręką wskazującą na gorejące na piersi serce, prawą spuszczoną w dół. Ubrany w długą, białą suknię z długimi rękawami oraz czerwony płaszcz, założony na plecy. Na piersi gorejące serce na tle promienistej glorii, z zatkniętym u szczytu małym krzyżykiem, oplecione koroną cierniową. Twarz podłużna z długim i wąskim nosem, małymi oczami, ze wzrokiem skierowanym na wprost, okolona krótką brodą, rozdzieloną na dwa pukle oraz długimi włosami, z przedziałkiem pośrodku, spływającymi długimi puklami na ramiona i plecy. Na dłoniach widoczne ślady męki. Tło jednolite, ciemnobrązowe. Kolorystyka ciemna. W prawym, dolnym narożu sygnatura „R(ok) 1935/ ST(ANISŁAW) CIĘŻADLIK”.
    Będkowice
    Najświętsze Serce Jezusa

    Obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa z kościoła w Będkowicach, autorstwa Stanisława Ciężadlika z 1935 roku stanowi przykład najpopularniejszego wariantu ikonograficznego ukazania tego tematu w sztuce, zwłaszcza w drugiej połowie XIX i w XX wieku.
  3. Zdjęcie nr 1: Portret w kształcie stojącego prostokąta. W centrum ukazane popiersie księdza Władysława Bączyńskiego, zwrócone delikatnie w lewo. Twarz szeroka, o rysach starszego mężczyzny, z delikatnym zarostem, wąskimi ustami, krótkim nosem i niebieskimi oczami. Włosy krótkie i siwe, odsłaniające wysokie czoło. Ksiądz ubrany w sutannę. Tło w kolorze brunatnym i błękitnym, rozświetlonym wokół głowy portretowanego. Rama drewniana, malowana na czarno, boki ramy od wewnątrz złocone, a od zewnątrz zdobione motywem skręconego sznura. W prawym dolnym rogu sygnatura malowana na pomarańczowo „ST(ANISŁAW) CIĘŻADLIK”.
    Kasinka Mała
    Ksiądz Władysław Bączyński

    Portret przedstawia księdza Władysława Bączyńskiego, pierwszego proboszcza parafii w Kasince Małej od 1 sierpnia 1911 do 7 września 1940. Proboszcz był nie tylko duszpasterzem, ale przede wszystkim budowniczym kościoła i plebanii. Prace prowadzone przy budowlach były na ukończeniu już w 1913 roku. Zasłużony dla parafii kapłan zmarł 7 września 1940 w wieku 65 lat. Obraz jest zatem portretem pośmiertnym, wykonanym zapewne dla uczczenia posługi pierwszego proboszcza parafii. Autorem portretu jest Stanisław Ciężadlik, artysta z Mszany Dolnej, który wykonał również szereg innych prac w Kasince Małej, np. projekty ołtarzy, chrzcielnicę, stacje drogi krzyżowej czy konfesjonały oraz drugi portret przedstawiający księdza Andrzeja Brasia.

  4. Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, ustawiona na niskim cokole. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny. Mensa drewniana. Antepedium w formie leżącego prostokąta zdobione dwiema płycinami w kształcie stojących prostokątów, dekorowanymi w polu stylizowaną wicią roślinną i jedną kwadratową pośrodku z krzyżem w polu. Tabernakulum wmontowane w cokół, delikatnie wysunięte do przodu, flankowane dwiema kolumienkami wspierającymi niepełne belkowanie, zamknięte łukiem ostrym i ozdobione u szczytu bujną, płaskorzeźbioną wicią stylizowanego akantu. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamknięte łukiem półkolistym z płaskorzeźbionym gorejącym sercem, owiniętym koroną cierniową z krzyżykiem i odchodzącymi od niego dwoma promieniami. Kondygnacja ujęta dwiema smukłymi kolumnami wspierającymi niepełne belkowanie. W polu głównym obraz Jezusa Miłosiernego umieszczony w szerokiej ramie. Nad obrazem wstęga z napisem „JEZU UFAM TOBIE” na czerwonym tle. Zwieńczenie w formie baldachimu, nad polem głównym wykrojonego trójlistnie, od góry zamkniętego łukiem ostrym. Szczyt zdobiony płaskorzeźbioną, ażurową, stylizowaną wicią akantu i łacińskim krzyżykiem pośrodku. Struktura w kolorze naturalnego drewna; ornamentyka złocona, detale czerwone.
    Kasinka Mała
    Ołtarz boczny

    Wykonawcą struktury ołtarzowej jest Jakub Kotarba z Wygody, a autorem projektu Stanisław Ciężadlik z Mszany Dolnej. Ołtarz powstał w latach pięćdziesiątych XX wieku. Być może tuż po 1956 roku, kiedy parafianie z Kasinki przywieźli obraz Jezusa Miłosiernego z Łagiewnik. Omawiany ołtarz został wykonany w stylu eklektycznym, łączącym elementy z różnych epok. Najważniejszą częścią ołtarza jest wizerunek w polu głównym – jeden z pierwszych obrazów Jezusa Miłosiernego namalowany przez Adolfa Hyłę.

  5. Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna, ustawiona na niskim cokole, formowana na kształt tryptyku o skrzydłach bocznych ustawionych ukośnie. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, mensa drewniana. Antepedium w formie leżącego prostokąta zdobione trzema płycinami w kształcie stojących prostokątów dekorowanymi przecinającymi się listwami i stylizowaną wicią roślinną. Cokół wsparty na dwóch kolumienkach o geometrycznie dekorowanych bazach i kapitelach, zdobiony czterema płycinami w kształcie leżących prostokątów, wypełnionych motywami roślinno-geometrycznmi. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, po bokach flankowane pilastrami o zygzakowato rzeźbionym trzonie, zwieńczone profilowanym gzymsem. Na drzwiczkach płycina z monogramem IHS w polu, umieszczonym na tle czterech wiązek promieni. Osie nastawy oddzielone pilastrami, zwieńczonymi pinaklami i geometrycznymi kwiatonami. W polu głównym płaskorzeźba przedstawiająca Modlitwę w Ogrójcu. W skrzydle po lewej stronie dalsza część sceny z postaciami żołnierza i Judasza, a w skrzydle prawym trzej śpiący uczniowie. Nad polem głównym baldachim z dwoma nadwieszonymi pinaklami, dekorowany trójkątnymi płycinami zdobionymi płaskorzeźbioną wicią roślinną. Szczyt w kształcie stojącego prostokąta z kwadratową płyciną w polu, zamknięty trzema trójkątami i krzyżykiem łacińskim. Struktura w kolorze naturalnego drewna; ornamentyka i detale złocone.
    Kasinka Mała
    Ołtarz boczny

    Ołtarz wykonał Stanisław Ciężadlik (1912-1996), artysta ludowy, malarz, rzeźbiarz, muzyk, scenograf, twórca lalek i aktor-lalkarz. Ten wszechstronnie uzdolniony artysta wykonał szereg prac w kościele w Kasince Małej: dwa ołtarze, chrzcielnicę, konfesjonał i dwa portrety proboszczów. Omawiany ołtarz został wykonany w stylu neogotyckim, mającym nawiązywać do średniowiecznych tryptyków o składających się skrzydłach bocznych, co mają sugerować ukośnie ustawione osie boczne. Dzieło jest dekorowane formami neogotyckimi, ale również elementami zaczerpniętymi ze sztuki współczesnej w postaci geometrycznych detali.

  6. Zdjęcie nr 1: Drewniana płaskorzeźba św. Józefa z Dzieciątkiem w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem półkolistym, umieszczona w architektonicznej oprawie. Święty Józef ukazany w centrum kompozycji z Dzieciątkiem Jezus na prawym ręku, lewą wspierający się na blacie stołu stolarskiego. Twarz o ostro zaznaczonych rysach, z długim i prostym nosem, małymi ustami i oczami, okolona krótką brodą, policzki zarumienione. Włosy ciemnobrązowe, średniej długości, opadające kosmykami na czoło i zasłaniające uszy. Święty ubrany jest w zieloną suknię z długimi rękawami oraz brązowy płaszcz zarzucony na prawe przedramię i zasłaniający nogi, na stopach ma sandały. Dzieciątko zwrócone trzy czwarte w lewo, ukazane w pozycji siedzącej ze skrzyżowanymi nóżkami, z szeroko rozłożonymi na boki rączkami. Twarz okrągła o dziecięcych rysach, niebieskich oczach i silnie zarumienionych policzkach. Włosy krótkie i jasne. Ubrany jest w białą sukienkę z długimi rękawami, obwiedzioną na brzegach złotą lamówką. Draperia szat ułożona w kanciate, równolegle biegnące fałdy. Po prawej stronie obrazu stół stolarski z imadłem oraz narzędziami stolarskimi: piłą i kątownicą. Całość ukazana we wnętrzu architektonicznym z drewnianą podłogą, zielonym tłem i drewnianym słupem po prawej stronie. Rama architektoniczna, od dołu ujęta półwałkiem, flankowana kolumienkami podtrzymującymi trójkątny przyczółek. Struktura ramy malowana na kolor ciemnobrązowy, polichromia w odsłoniętych partiach ciała płaskorzeźby naturalistyczna, detale złocone.
    Kasinka Mała
    Św. Józef

    Na podstawie analizy stylistycznej dzieł znajdujących się w kościele w Kasince Małej omawianą płaskorzeźbę możemy przypisać Stanisławowi Ciężadlikowi, wykonawcy dzieł sztuki sakralnej, który przez wiele lat współpracował z parafią w Kasince. Stanisław Ciężadlik (1912-1996) był malarzem, rzeźbiarzem, muzykiem, scenografem, twórcą lalek i aktorem-lalkarzem. Ten wszechstronnie uzdolniony artysta wykonał szereg prac w kościele w Kasince Małej: dwa ołtarze, chrzcielnicę, konfesjonał i dwa portrety proboszczów.

  7. Zdjęcie nr 1: Portret w kształcie stojącego prostokąta. W centrum ukazane popiersie księdza Andrzeja Brasia zwrócone delikatnie w prawo. Twarz szeroka, o rysach starszego mężczyzny, z delikatnym zarostem, wąskimi ustami, długim i prostym nosem i małymi oczami. Włosy z łysiną, krótkie i siwe z tyłu głowy. Ksiądz ubrany w sutannę. Tło w kolorze niebieskim. Rama drewniana, malowana na czarno, boki ramy od wewnątrz złocone, a od zewnątrz zdobione motywem skręconego sznura. W lewym dolnym rogu sygnatura malowana na pomarańczowo „ST(ANISŁAW) CIĘŻADLIK / R(OK) 1966”.
    Kasinka Mała
    Portret księdza Andrzeja Brasia

    Portret przedstawia księdza Andrzeja Brasia, proboszcza parafii w Kasince Małej od 31 października 1945 do 6 sierpnia 1966. Ksiądz uposażył kościół w najpotrzebniejsze sprzęty i wyremontował ołtarze. To w czasie, gdy był proboszczem w kościele w Kasince szereg prac wykonał autor omawianego portretu Stanisław Ciężadlik (ołtarze, stacje drogi krzyżowej, konfesjonały). Proboszcz zmarł nagle w 1966 roku. Obraz jest zatem portretem pośmiertnym lub wykonanym w ostatnim roku życia księdza Brasia.

  8. Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna. Ołtarz prostopadłościenny, drewniany. Antepedium dekorowane trzema płycinami; środkowa w formie leżącego prostokąta z czworoliściem i krzyżem w polu otoczonym siecią ażurowych linii; zewnętrzne w formie stojącego prostokąta z blendami. Mensa drewniana z kamiennym portatylem, podtrzymywana przez parę kolumn o roślinnych kapitelach, flankujących ołtarz. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki; na froncie ryzalit z drzwiczkami w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym, w opasce z rzeźbionym i aplikowanym monogramem IHS na groszkowanym tle; w przyłuczach płyciny z rzeźbionymi liśćmi ostrokrzewu. Ryzalit flankowany parą kolumienek o stylizowanych kapitelach, dźwigających profilowany gzyms opasujący tabernakulum z trzech stron. Retabulum ustawione na predelli dekorowanej płycinami z maswerkiem. Nastawa flankowana parą smukłych kolumienek wspierających dużą wimpergę oraz dwiema parami ukośnie ustawionych pinakli. Pomiędzy pinaklami wąskie ścianki boczne zdobione wąską, ostrołukową arkadką. W polu głównym w szerokiej ramie umieszczony jest obraz św. Józefa z Dzieciątkiem. W świetle ramy wizerunek ujęty dodatkowo kolumienkami podtrzymującymi ażurową dekorację roślinną wypełniającą naroża na kształt łuku ostrego. Pole wimpergi dekorowane rozetą i płycinami z maswerkiem, w dolnej partii z podwieszonym prześwitem, zdobionym roślinną ażurową dekoracją. Gzyms bo bokach wimpergi zdobiony bujną roślinną dekoracją. Całość zakończona pinaklem z krzyżem. Struktura w odcieniu naturalnego drewna; ornamentyka, kolumny i profile złocone.
    Mszana Dolna
    Ołtarz boczny

    Ołtarz wykonali Andrzej Węgrzyn i Stanisław Dobrowolski w 1956 roku. W polu środkowym znajduje się obraz św. Józefa z Dzieciątkiem, który w tradycyjnej formule ikonograficznej namalował tutejszy artysta Stanisław Ciężadlik. Malarz jest również autorem dekoracji ornamentalnej wokół obrazu.

Celem zorganizowania wycieczki skontaktuj się z parafiami

Kasinka Mała
Parafia Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Adres Kasinka Mała 430
34-734 Kasinka Mała

Telefon 18 331 30 12

Adres e-mail kasinka@katolicki.eu

Strona www parafiakasinkamala.eu

Będkowice
Parafia Najświętszej Marii Panny Królowej

Adres ul. Okupniki 3
32-089 Wielka Wieś

Telefon +48 12 419 34 28

Mszana Dolna
Parafia Św. Michała Archanioła

Adres ulica Jana Pawła II 3
34-730 Mszana Dolna

Telefon 018-331-00-87

Adres e-mail mszana@katolicki.eu

Strona www parafiamszanadolna.pl

Brzeszcze
Parafia Św. Urbana

Adres ul. Kościelna 2
32-620

Telefon +48 32 211 12 33

Adres e-mail parafia@parafia.brzeszcze.pl

Strona www http://parafia.brzeszcze.pl

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności