Najpiękniejsze młodopolskie polichromie

Długość
Etap edukacyjny
bez ograniczeń wiekowych
Tematyka
XX wiek, malarstwo, malarstwo ścienne, modernizm
Szacowany czas zwiedzania

Zabytki na trasie

  1. Zdjęcie nr 1: Dekoracja sklepienia nawy składa się z prostych symboli: kielicha z hostią, otwartej księgi z literami „A” i „Ω”, imienia MARIA i kotwicy. Zostały one wkomponowane w owalne medaliony w barwnej oprawie utworzonej z wieńców z żółtych i czerwonych kwiatów, złotych i zielonych wici akantów, ułożonych krzyżowo spiralnych, niebieskich ślimacznic i otaczających je stylizowanych zielonych liści akantu, między którymi przebijają się złote promienie. Owe fantazyjne kompozycje w nawie ukazane są na jasnym, kremowym tle wysklepek i niebieskich lunet i gurtów. Elementy konstrukcyjne szwów sklepiennych są podkreślone pasami z wici roślinnej. Sklepienie prezbiterium odróżnia się jaśniejszą kolorystyką. Elementy konstrukcyjne łuków podkreślają bujne czerwono-zielone kwiaty, wśród których rozpoznano piwonie. Taka sama bordiura zdobi ścianę za ołtarzem. Pośrodku umieszczono Baranka na zamkniętej księdze z chorągwią zmartwychwstania, na tle krzyża greckiego w glorii promienistej. Szwy sklepienne zaakcentowano kwiatami w układzie kandelabrowym, a wysklepki zielono-złotymi symetrycznie układającymi się wiciami roślinnymi. Na parapecie chóru muzycznego malarz przedstawił dwie sceny: „Stygmatyzacja św. Franciszka” i „Anioł grający na skrzypcach płaczącemu św. Franciszkowi”.
    Kraków
    Polichromia w kościele

    Polichromię w kościele Bernardynek w Krakowie wykonał znany krakowski malarz i uczeń Jana Matejki, Jan Bukowski w 1913 roku. W nawiązującej do secesji stylistyce roślinno-kwiatowej przedstawił na sklepieniu proste symbole: kielich z hostią, otwartą księgę z literami „A” i „Ω”, imię MARIA i kotwicę. Na parapecie chóru muzycznego namalował dwie sceny: „Stygmatyzacja św. Franciszka” i „Anioł grający na skrzypcach płaczącemu św. Franciszkowi”, a na łuku tęczowym dwa klęczące i modlące się anioły, nad którymi widnieją złote gwiazdy.

  2. Zdjęcie nr 1: Prezbiterium: Sklepienie kolebkowe z lunetami; trójprzęsłowe. Pola malowane są na kolor biały z centralnie umieszczonymi kolistymi medalionami. W przęśle pierwszym od ołtarza znajduje się motyw krzyża greckiego na tle promienistej glorii; w drugim gołębica Ducha Świętego na tle analogicznej glorii zamknięta w polu przypominającym sześciolistny kwiat o błękitno-złotych płatkach; w trzecim znak Trójcy Świętej w formie trzech przecinających się okręgów z napisem „TRI/NI/TAS”, otoczonych promieniami i płomienistymi półokręgami. Pozostałe partie pól sklepienia wypełnione są złoconymi językami ognia. Wokół pól sklepienia biegnie ornament geometryczny w kolorze turkusowym z elementami ugru i ultramaryny. Lunety malowane są na kolor jasnoniebieski. W każdej z nich znajdują się medaliony o kształcie zbliżonym do czwórliścia, wewnątrz których, od wschodu jest: słońce, planeta, gwiazda, księżyc, monogram Chrystusa, napis „CA/RI/TAS”. Ściany boczne w około połowie wysokości podzielone na dwa poziomy. Dolny wypełniony jest geometryczną dekoracją w formie fryzu ze złoconych rombów, naprzemiennie większych i mniejszych. Wewnątrz figur równoramienne krzyże oraz motyw uproszczonych liści. Fryz ujęty od góry i dołu abstrakcyjną dekoracją o charakterze geometrycznym. Tła malowane są na kolor ciemnoczerwony oraz zielony. Poziom górny malowany jest na bladoróżowo. Na wysokości parapetów okiennych fryz ze stylizowanych motywów kwiatowych w kolorze żółtym, zielonym i brązowym. W ościeżach dekoracja ramowa w kolorze turkusowym i bladożółtym wzbogacona o malowane ciemniejszą farbą motywy geometryczne. Okna ściany południowej zastąpione blendami; w nich motyw karpiej łuski wypełnionej palmetą. Łuk arkady tęczowej: Na licu arkady tęczowej znajduje się figuralne przedstawienie stygmatyzacji św. Franciszka. Z lewej strony św. Franciszek, zwrócony w lewą stronę, z rozłożonymi szeroko rękami i prawą nogą cofniętą do tyłu. Ubrany w brązowy habit franciszkański. Z prawej strony Chrystus, ukazany naturalnej wielkości, jako cherubin o dużych, czerwonych skrzydłach. Z jego ran wychodzą promienie tworzące stygmaty na ciele świętego. Scena rozgrywa się na kamienistej drodze, na tle płomieni. Kompozycja ujęta otokiem z białych chmur. Na podłuczu arkady symetryczna dekoracja geometryczna w formie motywu „jodełki” przedzielonego wstęgą. W osi ośmioboczne pole ze znakiem krzyża greckiego z napisem „Cristus/Jesus”. Kolorystyka utrzymana w ciemnej zieleni, ceglastej czerwieni oraz w kolorze złotym. Nawa główna: Sklepienie kolebkowe z lunetami, czteroprzęsłowe. Pola malowane kolorem jasnoniebieskim. Cała długość nawy połączona dekoracyjnym pasem w kolorach turkusowym, szafirowym oraz żółtym. W każdym z przęseł pośrodku czteorolistne pole otoczone glorią promienistą zawierające znaki, od wschodu: Alfa i Omega, monogram maryjny, kielich z hostią, IHS. Lunety malowane na jasnożółto, pośrodku każdej owoidalne pole w kolorze szafirowym: od wschodu i zachodu po dwóch stronach korona i napis „VITA / AETERNA”, od południa waga i napis „IUSTI/TIA”, dalej miecz i napis „FORTI\TUDO”, od północy beczka i napis „TEM/PE/RANTIA, wąż i napis „PRUDENTIA”. Obramienia lunet z motywem abstrakcyjnym. Pasy gurtów z ludowymi motywami kwiatowymi i kłosami zboża na żółtym tle. Ściany boczne w partii cokołu malowane są na kolor różowy, powyżej aż do linii parapetów okiennych: miodowo-żółty. Na obramieniach arkadowych nisz jest stylizowana dekoracja roślinna, w podłuczach i ościeżach arkad dekoracja analogiczna do tej z podłucza arkady tęczy. Na ścianach pomiędzy niszami godła franciszkańskie zamknięte w okrągłych medalionach. Na linii parapetów geometryczny fryz z przecinających się arkadek uzupełnionych o motywy roślinne. W rozglifieniach okiennych naprzemiennie motywy geometryczne i roślinne w kolorach błękitnym, pomarańczoym i dwóch odcieniach żółci. Arkada chóru muzycznego o podziale ramowym w kolorach jasnozielonym, pomarańczowym i żółtym.
    Wieliczka
    Polichromia ścienna kościoła

    Polichromia powstała w 1928 roku. Wykonał ją zakład malarski Karola Orleckiego z Krakowa, według projektu znanego twórcy i propagatora sztuki dekoracyjnej Jana Bukowskiego (1873-1943), ucznia Axentowicza i Malczewskiego. Kompozycja jest ściśle podyktowana architekturą wnętrza. Na polichromię w kościele wielickim składa się tylko jedna scena figuralna przedstawiająca stygmatyzację św. Franciszka, znajdująca się na łuku tęczowym. Przedstawienie bezpośrednio nawiązuje do wydarzenia na górze Alwernii z 1224 roku, podczas którego św. Franciszek otrzymał stygmaty. Program ideowy polichromii oprócz sceny stygmatyzacji św. Franciszka, która ściśle związana jest z wezwaniem kościoła zawiera szereg elementów symbolicznych. W prezbiterium nawiązują one do Trójcy Świętej, natomiast w nawie pojawia się ich więcej. Między innymi jest symbol alfa i omega, pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego, które nawiązują do wieczności i boskości słowa Bożego, według słów Apokalipsy: „Jestem alfą i omegą – początkiem i końcem”. W lunetach znajdują się kolejno cnoty kardynalne z opisami: beczka z podpisem Temperantia symbolizująca cnotę umiarkowania, miecz z napisem Fortidudo – cnota męstwa, waga z napisem Iustita - cnota sprawiedliwości i wąż z napisem Prudentia – cnota roztropności.

  3. Zdjęcie nr 1: Polichromia o charakterze figuralnym i geometryczno-roślinnym pokrywa ściany i sklepienia prezbiterium, nawy, zakrystii i kruchty zachodniej. Wszystkie ściany prezbiterium do wysokości gzymsu dekorowane są pionowymi, układającymi się naprzemiennie pasami ornamentu roślinno-geometrycznego. Jeden z nich jest granatowy o motywie złotych liści dębu układających się w rozetę z ornamentem geometrycznym. Drugi pas jest żółty z motywem stylizowanych fioletowych i różowych kwiatów o zgeometryzowanych detalach. Gzyms prezbiterium i nawy w kolorze czerwonym, na nim złoty geometryczny pas oraz ornament z granatowych falistych linii wypełnionych w środku białymi punktami. Sklepienie prezbiterium jest niebieskie, obramione żółtym pasem z zieloną wicią roślinną, na której ułożone są naprzemiennie granatowe i różowe kwiaty. W narożach stylizowane bukiety kwiatów w kolorach zieleni, brązu i żółci. W centrum sklepienia okrągły medalion ze św. Kingą i Bolesławem Wstydliwym na tle pejzażu wielickiego z kościołem i zamkiem żupnym w oddali. Na pierwszym planie św. Kinga zwrócona jest w swoją prawą stronę, z uniesioną głową. W lewej ręce trzyma pastorał, w prawej wyciągniętej pierścień. Święta ubrana jest w czarny habit klaryski ze szkaplerzem, białą podwiką i welonem oraz czarnym płaszczem z czerwoną podszewką. Na piersi ma złoty łańcuch, na głowie mitrę książęcą. Po prawej stronie św. Kingi klęczy Bolesław Wstydliwy, który obiema rękami trzyma przy rękojeści wbity w ziemię miecz, opleciony skórzanym pasem. Książę ubrany jest w zbroję, niebieską tunikę i czerwony płaszcz spięty złotą fibulą. Na głowie ma kaptur kolczy i hełm z otwartą koroną. Medalion ze sceną ujęty jest żółtą ramą wypełnioną stylizowaną wicią roślinną z naprzemiennie występującymi granatowymi i różowymi kwiatami. Krawędź zewnętrza ozdobiona srebrzystym wieńcem z naprzemiennie ułożonego trójliścia i płomyka. Wszystkie ściany nawy pokryte są stylizowanym ornamentem roślinnym składającym się z zielonej wici roślinnej układającej się w regularne medaliony, w których znajdują się kwiaty czerwonego maku. Na ścianie północnej w dolnym pasie, pod oknem sześć ostrołukowych arkad na stylizowanych kolumienkach. W pierwszej arkadzie od strony prezbiterium postać klęczącej zakonnicy z opuszczonymi, splecionymi dłońmi, która ubrana jest w biały habit norbertański ze szkaplerzem i brązowy płaszcz z kapturem. U dołu w żółtym polu napis „S(wię)ta BRONISŁAWA”. W drugiej arkadzie królewicz klęczący przy pulpicie, zwrócony w stronę prezbiterium, w obszernym czerwonym płaszczu podbitym futrem i mitrze na głowie. U dołu w żółtym polu napis „S(wię)ty KAZIMIERZ Królewic(z)” W trzeciej arkadzie zwrócona frontalnie siedząca postać z pochyloną głową, ubrana w biały habit zakonny z czarnym płaszczem. U dołu w żółtym polu napis „Bł(ogosławiona) SALOMEA”. W następnych dwóch arkadach występuje stylizowany ornament roślinny z czterema rozetami i ze srebrnym orłem z dwiema tarczami herbowymi, pierwsza z krzyżem na piersi, druga z herbem Szreniawa poniżej. Pole szóstej arkady bez dekoracji. Na ścianie południowej w dolnym pasie, pod oknem trzy analogiczne arkady. W pierwszej arkadzie od strony prezbiterium frontalnie siedząca postać w stroju biskupa: białej albie, ciemnoróżowej komży z żółtą lamówką, żółtej kapie i paliuszu, na głowie ma infułę. U dołu w żółtym polu napis „Bł(ogosławiony) WINC(ENTY) KADŁUBEK”. W drugiej arkadzie postać ukazana w pozycji stojącej, zwróconej w stronę prezbiterium, w prawej ręce trzyma pastorał, lewa w geście błogosławieństwa, ubrana w analogiczny jak poprzednia strój biskupi. U dołu w żółtym polu napis „S(wię)ty STANISŁAW SZCZEP(ANOWSKI)”. W trzeciej arkadzie frontalnie siedząca postać w stroju biskupa: ciemnoróżowej albie, żółtym ornacie, paliuszu, na głowie ma infułę. W prawej ręce trzyma pastorał, w lewej miniaturę kościoła Mariackiego w Krakowie. Pod nim napis „Bł(ogosławiony) IVO ODROWĄŻ”. Sklepienie nawy ujęte ramą złożoną z kilku pasów. Zewnętrzny podzielony na kwadratowe pola, w których naprzemiennie występują dekoracyjny krzyż z kaboszonami i splecionymi literami „MS” oraz wpisany w koło czworoliść z trzema kilofami. Wewnętrzny pas jest zielony dekorowany srebrzonymi kołami, wydzielony zieloną i żółtą falowaną wstęgą. Pośrodku wschodniego pasa obramienia, przy łuku tęczowym znajduje się srebrzony orzeł z tarczą herbową z krzyżem na piersi i tarczą z herbem Szreniawa u dołu. W szponach trzyma trzy kilofy oraz wagę. U dołu znajduje się wstęga z napisem „Arma regiae liberae montanaequae / civitatis Vielicensis”. W centrum sklepienia nawy medalion ujęty zewnętrzną ramą utworzoną z grotów i płomieni oraz wewnętrzną z przeplatających się spiralnie wici roślinnych. W polu przedstawienie męczeństwa św. Sebastiana. Postać zwrócona w trzech czwartych w lewo, o bezwładnie opadającym ciele przywiązanym za ramiona i ugięte nogi do drzewa. Wokół głowy nimb zamknięty. Święty przesłonięty w partii podbrzusza białą draperią opadającą na ziemię, po bokach postaci. Ciało wychudzone, o podkreślonej muskulaturze, ze strzałą wbitą w pierś. Święty ukazany na tle lasu, w nocy. W narożach i na osiach sklepienia nawy bukiety kwiatów utworzonych z maków, habrów, kaczeńców i kłosów zbóż. W zakrystii na sklepieniu niewielkie Oko Opatrzności w glorii promienistej oraz falista bordiura. Analogiczna bordiura w kruchcie zachodniej. W południowo-zachodnim narożu kruchty północnej malowany na czarno krzyż oraz obok wyryty w drewnie napis: „BI 1898”. W dolnej partii ściany północnej przy chórze muzycznym sygnatura „Włodzimierz Tetmajer pinxit. A(NNO) D(OMINI) MCMVI.”
    Wieliczka
    Polichromia ścienna

    Polichromia w kościele św. Sebastiana została wykonana w 1906 roku, w okresie trwania prac remontowych, konserwatorskich i dekoracyjnych (1903-1914), prowadzących do przywrócenia świątyni do stanu użytkowania oraz świetności. Wykonał ją Włodzimierz Tetmajer przy pomocy malarza krakowskiego – Józefa Mikulskiego. Włodzimierz Tetmajer, oprócz malarstwa sztalugowego, zajmował się również malarstwem ściennym. Polichromia wykonana w kościele św. Sebastiana w Wieliczce wyróżnia się na tle innych tego rodzaju dzieł w jego twórczości.

  4. Zdjęcie nr 1: Polichromia pokrywa zarówno powierzchnię ścian, jak i sklepień kościoła, jednak zdecydowanie bardziej dekoracyjne motywy pojawiają się w górnych partiach murów. Dominuje stylizowana ornamentyka roślinna na błękitnym tle, utrzymana w jasnych, żywych tonacjach zróżnicowanych kolorów. Szerokie bordiury o tworzących je fantazyjnych formach i roślinności ujmują niewielkich rozmiarów sceny figuralne umiejscowione pośrodku sklepienia każdego z przęseł kościoła. Kompozycje, o zbliżonych do owalu kształtach przedstawiają: Śmierć św. Józefa w ostatnim przęśle nawy, Ukoronowanie Matki Boskiej na przecięciu nawy z transeptem oraz Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny w przęśle prezbiterium. W konsze absydy ukazana jest scena adoracji kielicha eucharystycznego przez anioły o tęczowych skrzydłach, ubrane w barwne, wzorzyste szaty. Po lewej stronie kościoła, na ścianie transeptu jest ukazana na tle pejzażu scena Chrztu Jezusa.
    Inwałd
    Polichromia ścienna

    Pokrywająca ściany i sklepienia kościoła w Inwałdzie polichromia została wykonana w 1928 roku według projektów Karola Polityńskiego. Cechy stylowe malowideł nawiązują do twórczości młodopolskich artystów, zwłaszcza motywów secesyjnych.

  5. Zdjęcie nr 1: Dekoracja malarska wnętrza kościoła została oparta zasadniczo na motywach ornamentalnych, gdzie wyjątek stanowi monumentalna scena ukazująca uczniów idących do Emaus, usytuowana na północnej ścianie prezbiterium, nad wejściem do zakrystii. Wyobrażono tu w malowanym, ornamentalnym obramieniu scenę wpisaną w stojący prostokąt, zamknięty od góry łukiem półkolistym. W centrum kompozycji ukazano Chrystusa, którego zatrzymują stojący na schodach gospody dwaj uczniowie idący do Emaus. Stojący Zbawiciel został wyobrażony z lewej strony w trzech czwartych w prawo. Prawą ręką podtrzymuje połę płaszcza, lewa jest niewidoczna. Jest to dojrzały mężczyzna o pociągłej twarzy z wydatnym nosem i ustami, długimi włosami spływającymi na ramiona oraz brodą okalającą twarz o jasnej karnacji. Zbawiciel ubrany jest w białą tunikę i szkarłatny płaszcz. Do niego zwraca się jedne z uczniów ukazany tyłem do widza w trzech czwartych w lewo. Jest to dojrzały mężczyzna, który lewą rękę wyciąga w stronę Jezusa, prawą zaś zdaje się zapraszać do wejścia na schody. Jego twarz okolona krótkimi włosami z brodą i wydatnym nosem i ustami widoczna jest z profilu. Ubrany jest w jasną tunikę oraz jasnobeżowy płaszcz. Przed nim z prawej strony na stopniach wiodących do drzwi gospody stoi drugi uczeń. Ujęto go frontalnie w kontrapoście z głową w trzech czwartych w lewo. W prawej ręce trzyma laskę, lewą zaś wskazuje na drzwi zajazdu. Jest to młody mężczyzna o pociągłej twarzy i długich włosach spływających na plecy. Ubrany jest w przewiązaną w pasie tunikę oraz narzucony na ramiona bladoszkarłatny płaszcz. Za przedstawionymi postaciami widać fragment wschodniej architektury oraz rozbudowaną sekwencję pejzażową z elementem bramy miejskiej oraz roślinnością na tle wieczornego nieba. Poniżej przedstawienia umieszczono napis: "Uczniowie z Emaus" podpis: "ZOSTAŃ Z NAMI, BOĆ SIĘ MA KU WIECZOROWI I DZIEŃ SIĘ JUŻ NACHYLIŁ - ŚW[IĘTY] ŁUKASZ XXIV". Bogactwo ornamentalnej dekoracji malarskiej zostało podporządkowane architekturze wnętrza. Partię ścian pokryto malaturą o charakterze dywanowym, ułożoną strefowo z powtarzających się rytmicznie kolorowych motywów ornamentalnych. Gurty sklepienne oraz trzony pilastrów na filarach międzynawowych pokryto wykonanymi na niebieskim lub błękitnym tle ornamentalnymi pasami z motywem fantazyjnych kwiatów i wici roślinnych. Partię sklepienne w kolejnych przęsłach w nawach udekorowano koncentrycznie rozchodzą się płomienistą i falującą ornamentyką, z wplecionymi motywami symbolu Najświętszego Serca Pana Jezusa, Apokaliptycznego Baranka, kielicha z hostią w otoczeniu kłosów zbóż i winnej latorośli, a także gałązek różanych i cierniowych. Na ścianach prezbiterium zastosowano podział strefowy. Dolne przestrzenie ozdobiono pasma ornamentalnymi. Powyżej rozmieszczono strefę z przedstawieniem rosnących obok siebie kwitów lilii. U samej góry sięgnięto do motywów rybich łusek oraz stylizowanej, wielobarwnej ornamentyki fantazyjnej. Gurty sklepienia udekorowano pasami opartymi na stylizowanych skrzydłach serafinów. Natomiast w poszczególnych polach sklepiennych na niebieskim tle w fantazyjnych, falujących otokach wyobrażono dwa skrzyżowane płonące miecze, oko Opatrzności Bożej, dwie tablice Dekalogu. Na środkowej gurcie u szczytu w barwnym obramienium ukazano napis: "KTÓŻ JAK BÓG".
    Wieprz
    polichromia ścienna

    Niezwykle barwną i dekoracyjną polichromię pokrywającą całe wnętrze kościoła, z zastosowaną żywiołową ornamentyką i jedną sceną figuralną ukazującą uczniów idących do Emaus, wykonano w 1920 roku. Jej forma zbliżona jest do realizacji we wnętrzach sakralnych Jana Wałacha (1884-1978) i współpracującego z nim Ludwika Konarzewskiego (1888-1954).

  6. Zdjęcie nr 1: W prezbiterium w absydzie do dwóch trzecich wysokości ściany dekoracja roślinno-geometryczna z motywami kwiatowymi w kolorach zielono-turkusowym oraz złotym; powyżej dwa anioły na tle niebieskiego nieba z rozetami, całość zakończona zgeometryzowaną glorią promienistą uzupełnioną motywami kwiatowymi. Ściany boczne prezbiterium w kolorze jasnego różu; na ścianie tarczowej południowej medalion z kielichem i hostią w glorii promienistej. Na pilastrach, gurtach sklepiennych i w rozglifieniach okien symetryczna dekoracja roślinna. Na sklepieniu jasnopomarańczowe pole, w którego centrum znajduje się medalion z przedstawieniem Veraicon w glorii promienistej uzupełnionej motywami roślinnymi. Łuk tęczowy pokryty ornamentem roślinnym z motywami kłosów zbóż, na niebieskim tle, na środku łuku przedstawienie pelikana w gnieździe. Po wewnętrznej stronie łuku malatura w postaci fantazyjnego ornamentu roślinnego na beżowym tle. Ściany nawy gładkie, w kolorze zgaszonej, jasnej zieleni; z malowanymi zacheuszkami. W rozglifieniach okien symetryczna, stylizowana dekoracja arabeskowa na pomarańczowym i żółtym tle. Pilastry i łuki pokryte różnokolorowym, fantazyjnym ornamentem roślinnym. Sklepienia w każdym przęśle z wydzielonymi jasnożółtymi, owalnymi polami, w których centrum znajdują się niebieskie medaliony z przedstawieniem gorejącego serca lub monogramu IHS, w koronie cierniowej, w wieńcu z dekoracji roślinnej i w fioletowej glorii promienistej. W przyłuczach sklepień medaliony z przedstawieniami popiersi 12 apostołów, po czterech w każdym przęśle, ujętych żółtą wicią roślinną, na zielonym tle. Gurty sklepienne z motywem krzyży na żółto-pomarańczowym tle. Parapet chóru muzycznego i wspierające go arkady podzielone na malowane pola i płyciny wypełnione fantazyjnym ornamentem roślinnym. Na osi balustrady chóru przedstawienie liry. W podłuczu środkowej arkady pod chórem oko Opatrzności w wielobarwnej, stylizowanej glorii promienistej. Na ścianie zachodniej dwie półkoliście zamknięte nisze z przedstawieniami z lewej strony św. Cecylii grającej na organach, zaś z prawej króla Dawida grającego na harfie, na jasnoniebieskim tle. W rozglifieniach nisz stylizowana dekoracja geometryczno-roślinna.
    Bielany
    Polichromia ścienna

    Polichromia kościoła została wykonana w 1930 roku przez malarza z Oświęcimia, Adama Giebułtowskiego. Oparta jest głównie na fantazyjnych motywach roślinno-ornamentalnych podkreślających podziały wnętrza (pilastry, łuki) oraz wypełniających pola (ściany, sklepienia), w które wpleciono elementy figuralne aniołów i świętych.

  7. Zdjęcie nr 1: Ściany kościoła pokrywa dekoracja dywanowa, której w partiach stropu towarzyszą przedstawienia figuralne. W prezbiterium wykonano wyraźnie zaakcentowany fryz podstropowy, który od fasety oddziela profilowany i ornamentalnie malowany gzyms. Fryz na baldoniebieskim tle pokryto naprzemiennie rozmieszczonymi uskrzydlonymi główkami aniołów z niskimi wazonami z rozłożonymi trzema gałązkami kwitnących lilii. Poniżej barwnej bordiury oddzielającej fryz od pozostałych partii ścian, wykonano zgeometryzowaną dekorację utworzoną z powtarzających się wielobocznych pól, w których znalazł się stylizowany motyw tego samego kwiatu. Fasetę w prezbiterium pokryto naprzemiennie, rytmicznie rozmieszczonymi stylizowanymi kwiatami na łodydze i bez łodygi, które obwiedziono migdałowymi otokami tworzą ornamentalny pas zamknięty u góry falującą, wąską bordiurą. Dekorację bladoniebieskiego stropu prezbiterium tworzy poprowadzona przy krawędziach srebrno-niebieska arkatura. W centrum na niebieskim tle usianym złotymi gwiazdkami wyobrażono zasiadającą na obłokach Trójcę Świętą obramienioną pofalowaną, wielobarwną bordiurą otoczoną stylizowaną, srebrną wicią akantową. Dekoracyjną wić przedzielono parą uskrzydlonych główek anielskich oraz czterema stylizowanymi pąkami fantazyjnych kwiatów. Frontalnie ujęty Bóg Ojciec został wyobrażony jako siwobrody starzec o bujnych siwych włosach. W prawej ręce trzyma złote berło, lewą zaś wyciąga przed siebie. Bóg Ojciec prawą nogę opiera o niebieski glob, natomiast lewą, wyprostowaną wspiera się o obłoki. Jego twarz charakteryzuje jasna karnacja, szeroko otwarte oczy, wydatny nos i usta. Wokół głowy widać trójkąt. Obok Boga Ojca z lewej strony siedzi Chrystus, który obie nogi wspiera na globie. Zbawiciel trzymający oburącz na wysokości ramienia drewniany krzyż został przedstawiony w trzech czwartych w prawo. Jest to dojrzały mężczyzna o pociągłej twarzy okolonej brązowymi, długimi włosami spływającymi na ramiona oraz brodą. Ma jasną karnację, prosty nos i wydatne usta. Jego melancholijne spojrzenie jest skierowane w bok. Nagi tors okrywa bladoszkarłatny płaszcz odsłaniający prawą nogę. Na dłoniach i stopach widoczne są rany po gwoździach. Głowę Jezusa okala świetlisty nimb. Powyżej obu postaci unosi się gołębica Ducha Świętego w promienistym otoku. Niebieski glob na tle obłoków unoszą dwa aniołki w przepaskach. W nawie kościoła dekorację tworzą trzy różnej szerokości poziome pasy ornamentalne ułożone ponad jednolitą, szarą lamperią. Najszerszy pas pokryto na jasnym tle zgeometryzowanym ornamentem utworzonym z ciemnocynobrowych, migdałowo kształtowanych pól naśladujących wić roślinną. Powyżej rozmieszczono rytmicznie ułożone stylizowane krzyże równoramienne w fantazyjnych, wielobarwnych obramieniach. Najwyższy pas, odpowiadający fryzowi podstropowemu w prezbiterium pokryto wicią winnej latorośli z wplecionymi pękami kłosów. Tą część dekoracji zamyka profilowany gzyms ozdobiony wielobarwnym ornamentem zgeomertyzowanym. Rozpościerającą się ponad nim fasetę ozdobiono rytmicznie rozmieszczonym białym kwiatem na łodydze naśladujący w kształcie grzebień wodny. Dekorację bladoniebieskiego stropu artykułowano za pomocą srebrnej arkatury poprowadzonej przy jego krawędziach oraz ornamentalnych pasów utworzonych z motywów floralnych i geometrycznych, tworzących czworoboczną ramę dla centralnej kompozycji figuralnej. W narożach tego obramienia umieszczono medaliony ukazujące w popiersiach czterech ewangelistów malowanych na blasze miedzianej. Medaliony otaczają stylizowane gałązki dębowe z żołędziami. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. W centrum stropu na bladozielonym tle usianym srebrnymi gwiazdkami namalowano wydłużone owalne obramienie utworzone z szerokiego wieńca różanego o bardzo drobnych kwiatach różanych i listkach. W jego centrum na tle bladoniebieskich obłoków ze złotymi gwiazdkami, bezpośrednio na deskach stropu, przedstawiono stojącą Madonnę z Dzieciątkiem, która depcze węża. Dodatkowo postać Marii zdaje się stać na rozpiętym różańcu. Maria ujęta frontalnie w kontrapoście obiema rękami podtrzymuje na prawym ramieniu Dzieciątko. Ma pociągłą twarz o jasnej karnacji, prostym nosie i wąskich ustach. Spojrzenie jej przymkniętych oczu jest skierowane w dół. Na głowie ma chustę szczelnie okrywającą jej włosy oraz złotą koronę o niskich sterczynach. Madonna ubrana jest w bladoczerwoną suknię odsłaniającą bosą stopę, którą depcze węża. Spod sukni na piersi widać białą koszulę. Na ramionach ma błękitny płaszcz podbity jasną ochrą, spięty na piersi podłużną, złotą klamrą. Trzymane przez nią Dzieciątko ma rozłożone ręce z uniesionymi dłońmi. Jego głowa ujęta jest w trzech czwartych w prawo. Otaczają ją jasno brązowe, krótkie włosy. Mały Jezus ubrany jest w jasną tunikę odsłaniającą jego bose stopy. Wokół Matki Boskiej rozmieszczono owalne medaliony z blachy miedzianej malowane w piętnaście tajemnic Różańca świętego. Ich narracja rozpoczyna się nad głową Madonny. Każda ze scen oparta jest o kilkuosobową kompozycję. Idąc w lewo namalowano: Zwiastowanie Marii, Nawiedzenie św. Elżbiety, Boże Narodzenie, Ofiarowanie w świątyni, Znalezienie w świątyni, Modlitwa w Ogrójcu, Biczowanie, Cierniem ukoronowanie, Niesienie krzyża, Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego, Wniebowzięcie Marii, Ukoronowanie Marii w niebie. Pomiędzy medalionami namalowano białą i czerwoną różę. Jasny parapet chóru muzycznego udekorowano naprzemiennie rozmieszczonymi rytmicznie stylizowanymi łodygami zakończonymi białymi pąkami i krzyżami równoramiennymi wpisanymi w koło. W aneksie południowym namalowano na ścianie kazanie św. Franciszka z Asyżu do ptaków. Kompozycja uzyskała kształt wydłużonego, stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście i obwiedzionego falującą bordiurą z motywem łączących się krzyżyków. W jej centrum wyobrażono siedzącego na skalnym podłożu św. Franciszka ujętego w trzech czwartych w lewo. Święty prawą rękę unosi w geście mowy lewą zaś swobodnie trzyma na kolanach. Jego widoczną z profilu twarz o jasnej karnacji i prostym nosie okala siwiejąca broda i włosy z wyciętą tonsurą. Ubrany jest w brązowy habit przewiązany sznurem. Przed Franciszkiem przedstawiono stadko słuchających świetego ptaków. W prawym rogu kompozycji namalowano drewniane taczki. Z tyłu za świętym na tle skał rośnie drzewo. Inne drzewo wyobrażono z lewej strony, nieco z tyłu, na tle nieba pokrytego baldoniebieskimi obłokami. U góry z lewej strony na tle obłoków widać niewielką postać Madonny z Dzieciątkiem w typie Matki Boskiej Częstochowskiej.
    Grojec
    polichromia ścienna

    Obecną polichromię wykonał na początku XX wieku malarz Dyczak. W następnych latach była ona przemalowywana po formie. Na stropie nawy wyobrażono Madonnę z Dzieciątkiem, którą otaczają owalne medaliony z przedstawieniami piętnastu tajemnic różańcowych malowanych na blasze miedzianej. W prezbiterium przedstawiono na stropie Trójcę Świętą, a w aneksie kazanie św. Franciszka do ptaków. Polichromia stanowi przykład reminiscencji młodopolskich.

  8. Zdjęcie nr 1: Malowidło w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym, obwiedzione niebiesko-czerwono-złotą bordiurą ze stylizowanych motywów roślinnych, przedstawia Chrystusa nauczającego zgromadzonych wokół niego ludzi. Stojący Jezus ukazany w centrum kompozycji z uniesionymi do góry rękami jest zwrócony profilem w prawo. Jego szczupła, pociągła twarz jest okolona zarostem, nos jest długi i prosty, a włosy długie i faliste. Zbawiciel odziany w czerwoną tunikę i niebieski płaszcz przerzucony przez lewe ramię, ma stopy bose. Wokół niego siedzą kobiety, mężczyźni i dzieci w różnym wieku, odziani w długie tuniki, a niektórzy w płaszcze i nakrycia głowy. U stóp Chrystusa klęczy dwoje dzieci w białych tunikach. Po lewej stronie za Jezusem znajdują się dwie postaci słuchających, poniżej nich duży kamień oraz gałęzie drzewa. W tle górzysty pejzaż z rzeką i jasne niebo.
    Poręba Wielka
    Nauczanie Chrystusa

    Charakteryzująca się młodopolską stylistyką i kolorystyką scena polichromii ściany prezbiterium ukazuje narracyjne przedstawienie ewangeliczne z Jezusem nauczającym tłumy.

  9. Zdjęcie nr 1: Malowidło w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym, obwiedzione niebiesko-czerwono-złotą bordiurą ze stylizowanych motywów roślinnych, przedstawia scenę Bożego Narodzenia. W środku kompozycji została ukazana Święta Rodzina. Klęczącą po lewej stronie Marię przedstawiono z profilu. Matka Boska ma pociągłą twarz o jasnej karnacji i półdługie ciemne włosy nakryte białą chustą. Odziana jest w jasną szatę spodnią i długi niebieski płaszcz. W dłoniach trzyma Dzieciątko Jezus, przedstawione frontalnie w białej pieluszce na biodrach, z jasnymi kręconymi włosami i uniesionymi w górę rękami, nad głową promienie świetlistej glorii. Po prawej stronie kompozycji klęczy Józef, ukazany z profilu, o szczupłej twarzy okolonej zarostem, długim, prostym nosie, długich siwych włosach. Odziany w szarą tunikę i zielony płaszcz spięty pod szyją. Józef rozkłada ręce w geście adoracji. Po lewej stronie za Matką Boską znajduje się dwóch klęczących pasterzy oraz jeden stojący z dzieckiem na rękach. Pasterze mają długie włosy, odzienia skórzane oraz tuniki, a przez ramię przewieszone bukłaki i sakwy. U stóp pasterza na pierwszym planie znajduje się owca, laska pasterska oraz kapelusz. Pomiędzy Józefem a Marią żłóbek z sianem i białą chustą, a przed żłóbkiem owca. Po prawej stronie za Józefem przedstawiono wołu i osła zwróconych w stronę Dzieciątka. Nad Świętą Rodziną znajdują się dwie uskrzydlone główki anielskie, a pomiędzy nimi gwiazda, której światło tworzy glorię otaczającą Marię, Józefa i Jezusa. W tle ściana z prześwitem okiennym, fragment drewnianego stropu oraz nocny pejzaż po prawej stronie.
    Poręba Wielka
    Boże Narodzenie

    Charakteryzująca się młodopolską stylistyką i kolorystyką scena polichromii wnętrza prezbiterium ukazuje narracyjne przedstawienie Adoracji pasterzy.
  10. Zdjęcie nr 1: Polichromia pokrywa północną, południową i zachodnią ścianę nawy oraz arkadę ściany tęczowej. Od posadzki na wysokość około 1,5 m jednolity pas utrzymany w granatowej tonacji kolorystycznej, oddzielony powyżej pasem bordowo-złotego, przestylizowanego ornamentu geometrycznego. Nad nim wysoki pas jasnozielonego tła z białym, powtarzającym się ornamentem geometryczno-roślinnym, sięgającym pod zaskrzynienia. Na wysokości okien, po obu stronach cztery wydzielone pola w kształcie stojących prostokątów zakończonych ostrołukowo. Na ścianie północnej, bliżej ołtarza bocznego i ściany tęczowej scena wygnania z raju z Adamem i Ewą, Archaniołem Michałem, Bogiem Ojcem i Matką Boską Niepokalanie Poczętą. W drugim polu na tej samej ścianie, bliżej parapetu chóru muzycznego, scena stworzenia świata z Adamem i Ewą i zwierzętami przebywającymi w raju; powyżej, na obłoku zasiada Bóg Ojciec w otoczeniu aniołków. Analogiczna kompozycja układu pól znalazła się na ścianie południowej. Bliżej ołtarza bocznego scena przekazania kluczy św. Piotrowi przez Jezusa. W następnym polu znalazło się przedstawienie Sądu Ostatecznego z Bogiem Ojcem, Chrystusem, Matką Boską i św. Janem Chrzcicielem (Deesis) oraz duszami zbawionych i potępionych, o które spierają się aniołowie i diabły. Na ścianie tęczowej, po stronie północnej przy arkadzie łuku tęczowego przedstawienie króla Dawida grającego na harfie. Analogicznie, po drugiej stronie widnieje scena przekazania Dekalogu Mojżeszowi. Zaskrzynienia są wypełnione pasem powtarzającej się dekoracji geometrycznej, poprzedzielanej niewielkimi, smukłymi podziałami pionowymi imitującymi tralki, wypełnione kolorem bordowym i złotymi gwiazdkami. Tło stropu malowane jest na kolor jasnoniebieski z licznymi, symetrycznie ustawionymi gwiazdkami oraz przestylizowanymi gwiazdami w czterech narożach. Pośrodku stopu, okrągłe pole oddzielone zostało obramieniem utworzonym ze stylizowanych łez. Wewnątrz, centralne miejsce zajmuje scena koronacji Matki Boskiej przez dwóch aniołów, która trzyma za rękę małego Jezusa. Po obu stronach przedstawienia znalazły się postacie świętych związanych z historią Polski. Po lewej stronie stoją kolejno: św. Jacek, św. Florian, św. Wojciech, św. Jadwiga Śląska oraz klęczący św. Kazimierz. Po lewej stoją kolejno: bł. Kinga, bł. Bronisława, św. Stanisław, św. Jan Kanty i klęczy św. Stanisław Kostka. Poniżej sceny koronacji jest przedstawienie leżącego żołnierza w błękitnym mundurze legionowym, wspartego na kole armaty. Z prawej ręki wypada mu szabla, obok zaś leży rogatywka. W tle widać pożogę wojenną z poprzewracanymi wozami i armatami. Nad żołnierzem unosi się biały orzeł w koronie, który w szponach trzyma miecz.
    Poręba Wielka
    polichromia ścienna

    Charakteryzująca się młodopolską stylistyką i kolorystyką scena polichromii stropu korpusu nawowego w kościele w Porębie Wielkiej przedstawia wątek religijno-patriotyczny nawiązujący do wydarzeń I wojny światowej. Dekorację ścian świątyni wykonał w latach 1916-1917 Adam Giebułtowski.

  11. Zdjęcie nr 1: Malowidło w kształcie stojącego prostokąta zakończonego półkolistym łukiem, z bordiurą w formie granatowego ornamentu. Całopostaciowe frontalne przedstawienie św. Stanisława w stroju biskupim i nimbem wokół głowy. Twarz świętego pociągła, okolona ciemnym zarostem. Na głowie złota infuła, lewa ręka na piersiach, a w prawej pastorał. Biskup odziany w albę, spod której widoczny lewy trzewik, jasną dalmatykę ze złoconym galonem, czerwony ornat ze złotą lamówką oraz paliusz. W prawym dolnym rogu półpostaciowa sylwetka Piotrowina zwróconego profilem w prawo. Twarz wydłużona, jasna karnacja, wydatny nos, siwe włosy i zarost. Postać ubrana w białą szatę, z białą chustą na głowie, lewą ręką wykonuje gest przemówienia. W tle, po lewej stronie biskupa przedstawiono Wieżę Zegarową katedry wawelskiej oraz fragment budynku kapitularza, zaś u stóp świętego skałę porośniętą drobną roślinnością.
    Poręba Wielka
    Św. Stanisław

    Charakteryzująca się młodopolską stylistyką i kolorystyką scena polichromii wnętrza prezbiterium ukazuje reprezentacyjne przedstawienie św. Stanisława biskupa i męczennika. Sylwetka Piotrowina u stóp świętego stanowi jeden z jego najstarszych i najczęściej występujących motywów ikonograficznych.

Celem zorganizowania wycieczki skontaktuj się z parafiami

Kraków
Parafia Klasztor Sióstr Bernardynek
Bielany
Parafia Św. Macieja Apostoła

Adres ul. Solna 2
32-651 Nowa Wieś

Telefon +48 33 848 65 98

Adres e-mail bielany@katolik.bielsko.pl

Strona www www.bielany.katolik.bielsko.pl

Wieliczka
Parafia Św. Franciszka z Asyżu

Adres Brata Alojzego Kosiby 31
30-020 Wieliczka

Telefon 12 278-18-66

Adres e-mail klasztorwieliczka@onet.pl

Wieliczka
Parafia Św. Sebastiana

Adres ul. św Sebastiana 23
32-020 Wieliczka

Telefon 12 278 27 23

Adres e-mail parafia@kosciol-sebastian.pl

Strona www http://kosciol-sebastian.pl/pl

Inwałd
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Adres Wadowicka 110
34-120

Telefon 33 875 13 95

Strona www http://www.parafia-inwald.pl

Poręba Wielka
Parafia Św. Bartłomieja Apostoła

Adres pl. ks. Hanusiaka 2
32-600

Telefon 33 8428446

Strona www http://poreba.duszpasterstwa.bielsko.pl/

Grojec
Parafia Św. Wawrzyńca

Adres B. Chowańca 1
32-615

Telefon 33 8428095;

Adres e-mail parafiagrojec@gmail.com

Strona www http://www.parafiagrojec.npx.pl

Wieprz
Parafia Wszystkich Świętych

Adres ul. Kościelna 15
34-122

Telefon 33 875 52 55

Strona www http://parafia-wieprz.pl/

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności