Św. Wojciech
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na podstawie na planie prostokąta. Święty Wojciech ukazany frontalnie, w kontrapoście, z uniesioną i skierowaną w lewo głową, w lewej, ugiętej ręce trzyma laskę zakończoną krzyżem patriarchalnym, prawą unosi wysoko. Twarz o starczych rysach, zmarszczonym czole, migdałowatych, zwróconych ku górze oczach, z wydatnym nosem i wąskimi ustami; okoloną długimi, kręconymi i siwymi włosami oraz brodą. Ubrany jest w białą albę ze złoconą lamówką, przepasaną w talii, na piersi ma bordową, skrzyżowaną w pasie stułę ze złoconym galonem i krzyżami, na ramiona ma narzuconą bordową kapę z białym galonem spiętą na piersi złotą klamrą. Na głowie ma białą infułę ze złoconym galonem i krzyżem, na dłoniach bordowe rękawiczki, a na stopach czarne buty. Polichromia ciała naturalistyczna, o bladej karnacji.
Zdjęcie nr 2: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na podstawie na planie prostokąta. Święty Wojciech ukazany frontalnie, w kontrapoście, z uniesioną i skierowaną w lewo głową, w lewej, ugiętej ręce trzyma laskę zakończoną krzyżem patriarchalnym, prawą unosi wysoko. Twarz o starczych rysach, zmarszczonym czole, migdałowatych, zwróconych ku górze oczach, z wydatnym nosem i wąskimi ustami; okoloną długimi, kręconymi i siwymi włosami oraz brodą. Ubrany jest w białą albę ze złoconą lamówką, przepasaną w talii, na piersi ma bordową, skrzyżowaną w pasie stułę ze złoconym galonem i krzyżami, na ramiona ma narzuconą bordową kapę z białym galonem spiętą na piersi złotą klamrą. Na głowie ma białą infułę ze złoconym galonem i krzyżem, na dłoniach bordowe rękawiczki, a na stopach czarne buty. Polichromia ciała naturalistyczna, o bladej karnacji.

Św. Wojciech

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Kocmyrzów-Luborzyca
Miejscowość
Wysiołek Luborzycki
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Podwyższenia Krzyża Świętego
Tagi
rzeźba XIX wieku
Miejsce przechowywania
prawy ołtarz boczny
Identyfikator
DZIELO/03829
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza połowa XIX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Oba ołtarze boczne razem z ich dekoracją figuralną zostały najpewniej wykonane w pierwszej połowie XIX wieku.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na podstawie na planie prostokąta. Święty Wojciech ukazany frontalnie, w kontrapoście, z uniesioną i skierowaną w lewo głową, w lewej, ugiętej ręce trzyma laskę zakończoną krzyżem patriarchalnym, prawą unosi wysoko. Twarz o starczych rysach, zmarszczonym czole, migdałowatych, zwróconych ku górze oczach, z wydatnym nosem i wąskimi ustami; okoloną długimi, kręconymi i siwymi włosami oraz brodą. Ubrany jest w białą albę ze złoconą lamówką, przepasaną w talii, na piersi ma bordową, skrzyżowaną w pasie stułę ze złoconym galonem i krzyżami, na ramiona ma narzuconą bordową kapę z białym galonem spiętą na piersi złotą klamrą. Na głowie ma białą infułę ze złoconym galonem i krzyżem, na dłoniach bordowe rękawiczki, a na stopach czarne buty. Polichromia ciała naturalistyczna, o bladej karnacji.


Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech w 983 roku otrzymał sakrę biskupią, później zaś pełnił urząd biskupa Pragi, dlatego w ikonografii przedstawiany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Wojciech wyruszył do Prus z misją nawracania pogan, gdzie zginął męczeńską śmiercią. Jako że popłynął tam łodzią przez Wisłę jego atrybutem stało się wiosło. Wojciech był pierwszym świętym w monarchii piastowskiej, został ogłoszony głównym patronem Polski i metropolii gnieźnieńskiej.
Figury z ołtarzy bocznych formalnie nawiązują do elementów wyposażeń kościelnych wykonywanych w XIX wieku przez warsztaty w Tyrolu i Austrii, które często sprowadzane były do Polski.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia polichromii, zabrudzenia.

Streszczenie

Oba ołtarze boczne razem z ich dekoracją figuralną zostały najpewniej wykonane w pierwszej połowie XIX wieku. Figura przedstawia św. Wojciecha, który w 983 roku otrzymał sakrę biskupią, później zaś pełnił urząd biskupa Pragi, dlatego w ikonografii ukazywany jest w stroju odpowiadającym tej godności.

Bibliografia

Zaleski Wincenty, "Święci na każdy dzień", Warszawa 1989

Osoby związane z dziełem

SDM_COVER_PHOTO
Wojciech św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Kosz ambony na planie ośmioboku z szyszką i wolutami u podstawy. Ścianki kosza ujęte pilastrami z karbowaną wstęgą i kampanulami, zakończone od dołu wolutami z motywem liścia akantu oraz wolutą pod kapitelami. W czterech ścianach nisze ze złotymi konchami. W niszach rzeźby czterech ewangelistów z atrybutami. Ponad nimi motywy ornamentalne rocaille z różyczką pośrodku. Na zaplecku tablice Dekalogu na obłoku na tle glorii promienistej. Ujęte w prostokątną ramę zwieńczoną łukiem wklęsło-wypukłym. Baldachim ośmioboczny z podwieszoną glorią i gołębicą, fryz z motywami rocaille'ów i krzyży, wyłamany gzyms. W zwieńczeniu koncentrycznie schodzące się woluty. Ambona polichromowana na kolor seledynowy, detale złocone, postacie w różnobarwnych szatach, partie ciała potraktowane naturalistycznie.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Parapet chóru muzycznego podtrzymywany przez dwie podpory. Balustrada na cokole, podzielona na cztery pola, wydzielone czterema pilastrami o trzonach w formie spływów wolutowych dekorowanych kampanulami i środkową hermą z półpostacią anioła. Pilastry podtrzymują niepełne belkowanie wyłamane na ich osi. Na belkowaniu, na osi skrajnych pilastrów wazony z kwiatami. W polach płyciny w formie leżącego prostokąta, ujęte profilowanymi ramami. W dwóch skrajnych płycinach przedstawienia instrumentów muzycznych ujętych rocaille'm. Dwie środkowe płyciny z figurkami muzykujących puttów flankowanych rocaille'm. Dolna krawędź balustrady, na osi środkowej dekorowana dwiema stykającymi się wolutami, przechodzącymi we wstęgę, ozdobioną rocaille'm. Balustrada polichromowana w kolorze seledynowym, z kolorowymi profilami, ornamentyka i spływy wolutowe złocone i srebrzone.
chór muzyczny
Chór muzyczny
Zdjęcie nr 1: Grupa rzeźbiarska umieszczona we wnęce w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum krzyż wypełniający całą wnękę, osadzony na skale, do którego trzema gwoździami przybita jest figura umarłego Chrystusa. Ciało ma w lekkim zwisie, o horyzontalnie rozłożonych ramionach, jego głowa opada na prawy bark, nogi ma lekko ugięte w kolanach, a stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Twarz ma szczupłą, o zamkniętych oczach, dużym nosie i otwartych ustach, okoloną krótką, kręconą brodą oraz falowanymi, brązowymi włosami, opadającymi na prawe ramię. Na głowie ma szeroką, brązową koronę cierniową. Ciało o lekko podkreślonej muskulaturze i silnie zaznaczonych żebrach klatki piersiowej. Przez biodra przewiązane krótkie, białe perizonium ze zwisem tkaniny na prawym boku. Po lewej stronie krzyża figura Marii, ustawiona na półkolistej podstawie. Matka Boska zwrócona w trzech czwartych w lewo, z pochyloną głową oraz rękami skrzyżowanymi na piersi. Twarz ma owalną, o dużych, migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach. Ubrana jest w białą suknię oraz jasnoniebieski płaszcz z szerokimi rękawami, rozchylony z przodu, na głowę ma narzucony biały welon opadający na ramiona. Po prawej stronie krzyża figura św. Jana ustawiona na półkolistej podstawie. Święty zwrócony w trzech czwartych w prawo, w kontrapoście, z uniesionymi, splecionymi dłońmi. Twarz ma szczupłą, o migdałowatych oczach, prostym nosie i wąskich ustach, okoloną gęstymi, kręconymi, brązowymi włosami, opadającymi na ramiona. Ubrany jest w jasnoniebieską suknię oraz zawiązany diagonalnie przez prawe ramię czerwony płaszcz. Polichromia ciał naturalistyczna.
rzeźba
Grupa Ukrzyżowania
Zdjęcie nr 1: Bój Ojciec ukazany w pozycji siedzącej, na obłoku, frontalnie, z głową skierowaną w lewo, z ugiętą lewą nogą. W prawej, uniesionej ręce trzyma berło, lewą rękę kładzie na globie, podtrzymywanym u spodu przez putto. Bóg Ojciec ma kwadratową twarz, o małych, okrągłych i głęboko osadzonych oczach, krótkim, garbatym nosie i małych, rozchylonych ustach; okoloną długą brodą i krótkimi włosami, rzeźbionymi w silnie skręcone pukle, odstające po bokach głowy. Ubrany jest w złoconą tunikę, o szerokich, podwiniętych rękawach, dekolcie odsłaniającym ramiona, silnie marszczoną i ściśle przylegającą do ciała. Przez lewe ramię i nogi ma przerzucony złocony, rozwiany płaszcz. Postać otoczona jest obłokami i glorią promienistą, ukazana w towarzystwie dwóch par uskrzydlonych główek anielskich.
rzeźba
Bóg Ojciec
Zdjęcie nr 1: Płyta marmurowa w formie leżącego prostokąta. Ujęta stiukową profilowaną ramą, z fragmentem gzymsu wzdłuż dolnej krawędzi, z uszakami w formie dwóch par spiętych esownic i zwieńczeniem z kartuszem z herbem Gozdawa flankowanym dwiema esownicami. W polu płyty inskrypcja: „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / EXIMIA IN DEVM PIETATE / ET IN MARITV INCREDIBI/LI FEMINAE REGINAE MARITAE / SVAE IN CHRISTO DEFV(N)CTAE / GENEROSVS DOMINVS SI/GISMV(N)DVS LINCZEWSKY / MEMORIAE ERGO POSVITQ(UE) / OBIIT DIE IX MENSIS JANV/ARII ANNO D(OMI)NI MDLXXXIII”.
płyta nagrobna
Epitafium Zygmunta Linczewskiego
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem. W centrum przedstawiona grupa klęczących postaci, anioła i św. Stanisława Kostki oraz aniołka. Święty ukazany w prawej części obrazu, zwrócony w trzech czwartych w prawo, z rękami skrzyżowanymi na piersi, przyjmuje Komunię Świętą od anioła. Twarz ma młodzieńczą, o dużych, ciemnych oczach, skierowanych w dół, prostym nosie i pełnych ustach, okoloną krótkimi, ciemnymi włosami. Ubrany jest czarną sutannę z białym kołnierzykiem. Przed nim, w lewej części obrazu, na obłoku unosi się anioł, zwrócony profilem w lewo, w wyciągniętych ku świętemu dłoniach trzyma hostię i patenę. Anioł o młodzieńczej twarzy, dużych, ciemnych oczach, skierowanych w dół, prostym nosie i pełnych ustach; okolonej długimi, jasnymi włosami opadającymi na plecy. Ubrany jest w obszerną, białą tunikę przepasaną w talii. Jego skrzydła w kolorze różowo-brązowym są złożone na plecach. Poniżej anioła, w lewej części obrazu aniołek ukazany jako dziecko, klęczy na prawe kolano, zwrócony jest w trzech czwartych w prawo. W lewej, ugiętej ręce trzyma długą, zapaloną święcę opartą o ziemię, w prawej opuszczonej dzwonek. Aniołek o pełnej twarzy, dużych, ciemnych oczach, skierowanych w dół, prostym nosie i pełnych ustach; okolonej krótkimi, ciemnymi włosami, z grzywką. Ubrany jest w jasnoróżową, luźną tunikę, odsłaniającą prawe ramię oraz jasnoczerwony płaszcz przewiązany przez lewe ramię i wokół postaci. Skrzydła ma niewielkie, niebieskie, złożone na plecach. W dolnej części obrazu ukazana podłoga z kamiennych płyt. Przed świętym leży książka, laska i różaniec. Postacie ukazane na tle biało-szarych obłoków, rozjaśnionych na żółto w środkowej części obrazu, z trzema uskrzydlonymi główkami anielskimi w górnej partii. W prawym dolnym rogu sygnatura „B(olesław) Rutkowski / r(oku) p(ańskiego) 1914”.
obraz
Komunia anielska św. Stanisława Kostki

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.
obraz

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.
obraz

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w rozbudowanej, profilowanej ramie dekorowanej nakładanymi motywami geometrycznymi oraz kwiatowymi, zwieńczonej na osi monogramem maryjnym. W centrum kompozycji, nieco z lewej strony obrazu przedstawienie Marii trzymającej na kolanach martwe ciało Chrystusa. Twarz Marii szeroka, z delikatnie otwartymi ustami, szerokim nosem i wzrokiem skierowanym ku niebu. Matka Boska jest ubrana w czerwoną suknię, ciemnobłękitny płaszcz nałożony na głowę oraz biały welon. Chrystus ukazany w pozycji półleżącej na białym płótnie, z lewą ręką podtrzymywaną przez Marię, prawą opadłą bezwładnie w dół. Twarz szczupła, oczy zamknięte, okolona krótką brodą i długimi, ciemnobrązowymi włosami, spływającymi na ramiona i plecy. Odziany jest w białe perizonium na biodrach, delikatnie drapowane. Wokół głów są zaznaczone nimby. W lewym, dolnym rogu przedstawienia titulus oraz misa, w prawym widoczny fragment krzyża. W tle otwiera się rozległy pejzaż z widokiem na Jerozolimę. Kolorystyka ciemna, ciepła z dominacją brązów.
obraz

Pieta

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Wojciech ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-wojciech-47

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności