Św. Wojciech

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Lubień
Miejscowość
Krzeczów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Pcim
Parafia
Parafia Św. Wojciecha Biskupa i Męczennika
Miejsce przechowywania
prezbiterium; prawa bramka ołtarza głównego
Identyfikator
DZIELO/12346
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
około 1700 roku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, pozłacane, posrebrzane, polichromowane
Wymiary podstawowe
wysokość – 112,5 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Jako integralny element struktury ołtarza głównego w kościele w Krzeczowie, figura św. Wojciecha powstała zapewne około 1700 roku i wraz z zakupionym z kościołem wyposażeniem została przewieziona do Krzeczowa około 1760 roku.

Opis

Figura przedstawiająca św. Wojciecha polichromowana, niemal pełnoplastyczna, wydrążona z tyłu. Święty ukazany w pozycji stojącej, w hieratycznej pozie. Głowa zwrócona lekko w prawą stronę, ręce wysunięte przed siebie, w prawej dłoni krzyż patriarchalny. Twarz szeroka, schematyczne opracowana, okolona ciemnobrązowymi włosami i zarostem. Święty jest ubrany w szaty biskupie: czerwoną sutannę, srebrną komżę oraz złotą kapę z zielonym podszyciem spiętą na piersi broszą, na głowie infuła.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech wywodził się z czeskiego, książęcego rodu Sławnikowiców, spokrewnionego z polskimi Piastami. Pełniąc posługę biskupa Pragi, wspierał zarówno ubogich, jak i wznoszenie nowych świątyń. Jego stanowczość i sprzeciw względem intryg czeskich możnowładców, poligamii, rozwiązłości, czy handlu niewolnikami z krajami muzułmańskimi doprowadziły do opuszczenia Pragi. W klasztorze benedyktynów w Rzymie zrezygnował z godności biskupich i rozpoczął ascetyczne życie mnicha. Po kilku latach powrócił do Pragi, jednak w wyniku prześladowań definitywnie opuścił miasto. Oddał się działalności misyjnej, dzięki której zwany jest apostołem pogan. Ostatnim celem jego chrystianizacyjnych wędrówek stały się wybrzeża Bałtyku zamieszkiwane przez plemiona Prusów. Misyjna działalność św. Wojciecha nie spotkała się jednak z przychylnością miejscowych społeczności. 23 kwietnia 977, po odprawionej mszy świętej w okolicach dzisiejszej miejscowości Święty Gaj, św. Wojciecha i jego towarzyszy zaatakowała niewielka grupa strażników z pogańskim kapłanem Sicco na czele. Biskup-misjonarz został uderzony w serce włócznią lub toporem, odciętą głowę nabito na pal na znak hańby. Wykupione przez Bolesława Chrobrego za wagę złota ciało męczennika zostało złożone w katedrze w Gnieźnie. Wieści o losach czeskiego biskupa szybko dotarły na zachód Europy. W 999 roku papież Sylwester II dokonał kanonizacji św. Wojciecha. W 1000 roku odbył się tzw. Zjazd Gnieźnieński – spotkanie cesarza Ottona III i księcia Bolesława Chrobrego. Z uwagi na wyraźny, polityczny wymiar owego spotkania, relikwie św. Wojciecha wraz z miejscem jego pochówku urastały do rangi symbolu początków państwa polskiego oraz duchowej jedności kształtującej się wówczas Europy. Efektem owego wydarzenia było także utworzenie w Gnieźnie pierwszej metropolii na terenie formującego się państwa polskiego, z biskupstwami w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Wraz ze św. Stanisławem biskupem św. Wojciech został uznany za jednego z głównych patronów Polski. Przedstawiany jest w stroju biskupim i wiosłem lub krzyżem patriarchalnym w dłoni.

Frontalny układ sylwetki, stosunkowo sumarycznie opracowany detal fizjonomii oraz zrytmizowane układy rurkowych fałdowań szat, duże dłonie i statyczność kompozycji pozwalają włączyć rzeźbę św. Wojciecha w ołtarzu głównym w kościele w Krzeczowie w krąg prowincjonalnej plastyki małopolskiej około 1700 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, figura przemalowana w partii karnacji.

Streszczenie

Jedną z rzeźb ujmujących ołtarz główny w kościele w Krzeczowie jest figura św. Wojciecha, który wraz ze św. Stanisławem, uważany jest za głównego patrona Polski.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Wojciech", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-wojciech-43

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności