Kropielnica

Województwo

MAŁOPOLSKIE

Powiat

Kraków

Gmina

Kraków

Miejscowość

Kraków

Metropolia

Krakowska

Diecezja

Krakowska

Dekanat

Kraków Centrum

Parafia

Św. Marka

Kościół

Św. Marka

Dodaj do Udostępnij Drukuj Graf Pobierz

Miejsce przechowywania

nawa, przy ścianie południowej

Identyfikator

DZIELO/24950

Kategoria

kropielnica

Ilość

1

Czas powstania

około 1700 roku

Technika i materiał

marmur dębnicki, kuty, polerowany

Wymiary podstawowe

wysokość – 90 cm

Wymiary szczegółowe

Średnica czary – 64 cm

Wymiary szczegółowe

Średnica czary – 64 cm

Autor noty katalogowej

Józef Skrabski

Domena Publiczna

Opis

Kropielnica umieszczona na stożkowatej podstawie zwężającej się ku górze, czara spłaszczona, puklowana o profilowanym wylewie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, drobne ubytki i przetarcia.

Streszczenie

Czara wykonana w jednym z warsztatów kamieniarskich w Dębniku koło Krzeszowic, zapewne około 1700 roku.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Jest to ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od prawej strony. Balustrada na planie półkola, ustawiona na profilowanym cokole, zamknięta silnie wysuniętym gzymsem podtrzymywanym przez pilaster. Ścianka dekorowana płycinami w kształcie leżącego prostokąta po lewej stronie oraz w kształcie stojącego prostokąta po prawej, ozdobione rzeźbionym rocaille’m w polu; schody wąskie, jednobiegowe, połączone ze stojącymi w prezbiterium drewnianymi stallami. Kosz w kształcie serca, wybrzuszonego w górnej części. U spodu podwieszony anioł z rękami wyciągniętymi do góry i ugiętymi w kolanach nogami, w pasie przewiązany złotą tkaniną, silnie drapowaną. W górnej części kosza, pośrodku, uskrzydlona główka aniołka, skierowana na wprost. Twarz owalna o pulchnych policzkach, z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, usta delikatnie otwarte, nos spiczasty, oczy skierowane ku górze; włosy średniej długości, ciemnobrązowe z loczkiem na czubku głowy. Powierzchnia kosza pokryta płaskorzeźbioną dekoracją rocaille’ową. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, flankowany dwoma pilastrami, podtrzymującymi przerywany, odwrócony, wolutowy przyczółek. W polu wpisany duży, łaciński krzyż o rozszerzających się ramionach, wysunięty poza boki zaplecka. Pilastry od wewnątrz zdobione są pasem gęstej dekoracji rocaille’owej. Nad amboną zawieszona jest gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, utworzonej z wiązek promieni o nierównej długości. Na promieniach umieszczone są cztery uskrzydlone główki aniołków. Struktura srebrzona, dekoracja ornamentalna złocona.

ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Rzeźba niemal pełnoplastyczna, ścięta. Stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na lewej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami ugiętymi w łokciach na wysokości pasa i głową przechyloną w prawo. Owalna, wydłużona twarz o pełnych policzkach, długim nosie, wąskich ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, zakrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą prawe udo i część lewej łydki oraz zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.

rzeźba

Anioł

Zdjęcie nr 1: Forma niemal pełnoplastyczna i ścięta. Rzeźba stoi na konsoli małżowinowo chrząstkowej w lekkim kontrapoście z ciężarem ciała opartym na prawej nodze, ukazana jest frontalnie z wysuniętymi do przodu rękami, prawa uniesiona na wysokości głowy i znacznie odsunięta od tułowia, lewa lekko ugięta w łokciu na wysokości pasa. Głowa przechylona w lewo. Okrągła twarz o pełnych policzkach i małym podbródku, długim nosie, wąskich, drobnych ustach i szeroko otwartych oczach, włosy krótkie faliste, rozwiane, nieznacznie odkrywające uszy. Rzeźba ubrana jest w tunikę z podwiniętymi rękawami, przepasaną na biodrze, odsłaniającą lewe udo oraz w zarzucony na lewe ramię płaszcz z połą zarzuconą na prawe udo. Szaty modelowane ostrymi krawędziami, z podwiniętą dolną częścią płaszcza.

rzeźba

Anioł

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie ośmioboku z przedstawieniem sceny Adoracji Dzieciątka Jezus. W dole kompozycji w żłóbku leży Chrystus, nad którym stoi Maria, a za nimi św. Józef. Jezus leży nagi na białej tkaninie ułożonej na słomie, lewą rękę zbliża do twarzy, prawą trzyma przy boku, ma małą głowę, wokół niej świetlisty nimb. Spogląda na Marię, która również patrzy na niego, ręce składa do modlitwy, ma pociągłą, delikatną twarz o dużym nosie i małych ustach. Jest ubrana w czerwoną suknię z szarym wykończeniem na dekolcie i granatowy maforion. Święty Józef stoi w cieniu, patrzy na Dzieciątko, unosi prawą rękę, a w lewej trzyma kij. Ma podłużną twarz o ostrym nosie i małych ustach, łysinę i ciemny zarost. Ponad grupą otwiera się jaśniejące niebo i widać uskrzydlone główki aniołków. Z prawej strony kompozycji fragment kolumny.

obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obrazy w kształcie leżącego prostokąta przedstawiają procesję aniołów w trzech szeregach. Postacie w typie smukłych młodzieńców, ubranych w długie suknie w kolorze czerwonym, zielonym i niebieski, przepasane na biodrach, ze złotymi nimbami wokół głów i długimi białymi skrzydłami. Anioły w pierwszym rzędzie trzymają kadzielnice, w dalszych grają na różnych instrumentach: fletach, harfach, cytrze i cymbałach. Kompozycję obiega barwna, szeroka bordiura z różnych kwiatów.

obraz

Adorujące anioły

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem w formie jednobiegowych schodów. Kosz na planie ściętego ośmioboku, z podwieszeniem w formie spłaszczonego, ośmiobocznego wałka, zakończonego szyszką. Kosz na wysokim cokole, ścianki wydzielone pilastrami dekorowanymi muszlami i zwisami kwiatowymi, dźwigającymi pełne belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem tworzącym parapet, dekorowanym ornamentem roślinnym. W polu ścianek nisze z konchami i figurami czterech ewangelistów, stojącymi na wspornikach. Balustrada schodów pełna, dekorowana płycinami wypełnionymi akantem, zakończona filarem z wazonem. Zaplecek zakończony gzymsem, ujęty uszami utworzonymi z suchego akantu. W polu płycina w formie stojącego prostokąta o wklęsłych narożach, w niej nisza z konchą, na tle której na wsporniku ustawiona figura Chrystusa. Baldachim na planie ściętego ośmioboku, w formie belkowania, wyłamanego na narożach. Na nim, na niskiej podstawie osiem kabłąków dekorowanych cokolikami z wazonami, podtrzymujących spłaszczoną kulę, na której stoi figura anioła z banderolą z napisem „KTO WAS SŁUCHA MNIE SŁUCHA”. Na podniebieniu baldachimu rzeźba gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze zielonym, ze złoconymi profilami i ornamentyką.

Figura anioła ukazana frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo, obiema rękami trzyma banderolę. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i rozchylonych ustach, okoloną krótkimi, kręconymi, rozwianymi włosami. Anioł ubrany jest w długą, silnie drapowaną, złoconą tunikę, przepasaną w talii, odsłaniającą prawe ramię oraz obie nogi. Skrzydła ma złożone po bokach postaci.

Figura Chrystusa ukazana frontalnie, w kontrapoście, prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma jabłko królewskie. Twarz ma szczupłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową brodą i włosami sięgającymi ramion. Chrystus ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię.

Figura św. Jana ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę wyciąga do przodu, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązowymi włosami sięgającymi ramion. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o czerwonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię, zawieszony na taśmie z przodu postaci.

Figura św. Łukasza ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, prawą rękę unosi na tle piersi, lewą podtrzymuje otwartą księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną brązową długą brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, przerzucony diagonalnie przez lewe ramię. Przy prawej nodze świętego głowa wołu.

Figura św. Marka ukazana frontalnie, w kontrapoście, przechylona w lewo, z głową zwróconą w lewo, prawą rękę wyciąga w bok, lewą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną gęstą, brązową brodą i krótkimi, kręconymi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz o jasnozielonej podszewce, zarzucony na ramiona i zawiązany z przodu. Przy lewej nodze postaci głowa lwa.

Figura św. Mateusza ukazana frontalnie, w kontrapoście, lewą rękę wyciąga w bok, prawą przytrzymuje przy boku księgę. Twarz ma owalną, o migdałowatych oczach, dużym nosie i wąskich ustach, okoloną długą, brązową brodą i krótkimi włosami. Święty ubrany jest w przylegającą do ciała, złoconą tunikę, przepasaną w talii szarfą oraz złocony płaszcz o zielonej podszewce, zarzucony na ramiona i opadający po bokach. Przed świętym figurka aniołka trzymającego miskę.

ambona

Ambona

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Rzeźby aniołów flankujące cokół nastawy ołtarzowej ukazane są w pozycji stojącej, zwrócone przeciwstawnie, w trzech czwartych ku środkowi nastawy z wyciągniętymi doń rękami. Ubrane w długie zielone suknie, z rozcięciem odsłaniającym jedną nogę powyżej kolana oraz złoconą tunikę z podwiniętymi rękawami do łokci i kołnierzykiem. Anioły mają po jednym skrzydle, usytuowanym od strony zewnętrznej. Modelunek postaci jest sztywny. Anioły osadzone po bokach zwieńczenia ukazane są w pozycji klęczącej, przeciwstawnie do siebie, zwrócone w trzech czwartych ku środkowi, z wyciągniętymi doń rękami. Ubrane w długie jasnozielone suknie oraz złocone tuniki z podwiniętymi rękawami do łokci i kołnierzykiem. Anioły mają dwa skrzydła, szeroko rozłożone. Anioł u szczytu nastawy jest ukazany w pozycji stojącej, frontalnie, w delikatnym kontrapoście, z rozłożonymi na boki rękami, z głową zwróconą w prawo. Ubrany analogicznie jak anioły flankujące zwieńczenie.
Twarze wszystkich aniołów owalne, z silnie wysuniętym podbródkiem, zarumienionymi policzkami i małymi oczami. Włosy długie, ciemnobrązowe, kędzierzawe, z przedziałkiem pośrodku, opadające na plecy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, skrzydła srebrzone.

rzeźba

Pięć aniołów w ołtarzu bocznym

Zdjęcie nr 1: Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem i bramkami.
Ołtarz prostopadłościenny z mensą wspartą na dwóch tralkach. Antepedium ujęte parą tralek.
Retabulum z uszakami flankowane parą kolumn korynckich o skręcanych trzonach, ustawionych na niskich wysuniętych cokołach. Podpory wspierają odcinki wyłamanego belkowania z architrawem wygiętym w łuk półkolisty. Powyżej belkowania ustawione odcinki wklęsłego przyczółka.
Zwieńczenie prostopadłościenne z uszakami, zamknięte łukiem nadwieszanym wspieranym przez parę podwójnych pilastrów.
Po bokach ołtarza bramki o wklęsło-wypukłym wykroju z otworami drzwiowymi w kształcie stojącego prostokąta z ćwierćkoliście wklęsłymi górnymi narożami.
Pole środkowe retabulum w formie wnęki w kształcie prostokąta zamkniętej łukiem nadwieszanym, ujętej podwójnym obramieniem o analogicznym wykroju. We wnęce obraz z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W antepedium obraz w kształcie leżącego prostokąta z przedstawieniem kielicha z hostią adorowanego przez św. Wojciecha i nieznanego świętego. W zwieńczeniu obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Trójcy Świętej ujęty profilowaną ramą.
Nad bramkami, ustawione na cokołach figury św. Wojciecha po prawej oraz św. Stanisława po lewej stronie. Na odcinkach przyczółka ukazane całopostaciowe figury uskrzydlonych aniołków.
Uszaki ołtarza ażurowe, formowane ze skręconych liści akantu z kwiatami. Wnęka pola środkowego retabulum ujęta szeroką, ażurową ramą formowaną z liści akantu i kwiatów. Poniżej aplikowany monogram maryjny. Po bokach wnęki ornament cekinowy. Poniżej gzymsu ażurowy ornament akantowy. Trzony kolumn oplecione płaskorzeźbioną wicią winorośli. Ścianki cokołów dekorowane płycinami z rzeźbionym liściem akantu. W zwieńczeniu aplikowany rzeźbiony monogram maryjny ujęty wieńcem z koroną.
Całość struktury ołtarza malowana na jasnobłękitny odcień z marmoryzacją w odcieniach szarości. Profilowania, ornamenty i detal architektoniczny pozłacane.

ołtarz

Ołtarz główny

ołtarz

Ołtarz boczny

Zdjęcie nr 1: Ołtarz jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem, ustawiony na mensie. Mensa drewniana, prostopadłościenna, z przodu malowana na czerwono płycina z krzyżem oraz dwiema skrzyżowanymi gałązkami palm w polu. Cokół nastawy flankowany przez dwie rzeźby aniołów; pośrodku obraz „Ścięcie św. Jana Chrzciciela” w owalu. Kondygnacja złożona z obrazu z przedstawieniem św. Andrzeja w kształcie stojącego prostokąta otoczonego przez bujne wici liści akantu. Nad obrazem herb Szreniawa z syglami w polu tarczy A(NDRZEJ) S(TRZAŁKOWSKI) P(ROBOSZCZ) R(ACŁAWICKI). Tarcza zwieńczona otwartą koroną, nad którą umieszczono skrzydlatą główkę aniołka skierowaną na wprost. W zwieńczeniu ołtarza owalny obraz „Święty Antoni Padewski” w ramie z bujnego akantu. U szczytu oraz po bokach zwieńczenia trzy rzeźby aniołów. Struktura polichromowana w kolorze jasnego beżu; detale, ornamentyka i profilowania złocone.

ołtarz

Ołtarz boczny

Zdjęcie nr 1: Ołtarz jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem, ustawiony na mensie. Mensa drewniana, prostopadłościenna, z przodu malowana na czerwono płycina z gorejącym sercem oraz dwiema skrzyżowanymi gałązkami palm w polu. Cokół nastawy flankowany przez dwie rzeźby aniołów; pośrodku obraz „Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny” w owalu. Kondygnacja złożona z obrazu z przedstawieniem św. Piotra w kształcie stojącego prostokąta, otoczonego przez bujne wici liści akantu. Nad obrazem herb Szreniawa z syglami w polu tarczy A(NDRZEJ) S(TRZAŁKOWSKI) P(ROBOSZCZ) R(ACŁAWICKI). Tarcza zwieńczona otwartą koroną, nad którą umieszczono skrzydlatą główkę aniołka skierowaną na wprost. W zwieńczeniu ołtarza owalny obraz „Święty Paweł” w ramie z bujnego akantu. U szczytu oraz po bokach zwieńczenia trzy rzeźby aniołów. Struktura polichromowana w kolorze jasnego beżu; detale, ornamentyka i profilowania złocone.

ołtarz

Ołtarz boczny

ołtarz

Ołtarz boczny

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Niewielka kropielnica z głęboką, półkulistą czarą na wodę ozdobioną pionowymi występami imitującymi pukle i wylewem w kształcie ćwierćwałka jest wmurowana w ścianę kruchty kościoła.

Kropielnica

Zdjęcie nr 1: Kropielnica wmurowana w ścianę, na rzucie pięcioboku, z wewnętrznym półkulistym pojemnikiem na wodę, o bocznych ściankach z ślepymi zakończonymi półkoliście arkadkami. Nad kropielnicą krzyż na szerokiej podstawie o wykroju wklęsło-wypukłym z inskrypcją „Prosi się / o OJCZE NASZ / za duszę / ADAMA I KATARZYNY POTOCKICH / ZA ICH PRZODKÓW I POTOMKÓW”. Od dołu widoczna podtrzymująca czarę profilowana konsola zakończona kulistą gałką.

Kropielnica

Zdjęcie nr 1: Kropielnica ustawiona na profilowanym cokole na planie kwadratu. Trzon w formie prostopadłościanu, delikatnie zwężającego się ku górze, na bokach zdobionego prostokątnymi płycinami, w polu jednej z nich ryta data: „1842”. Czara półkolista, od dołu puklowana, wewnątrz miedziana misa.

Kropielnica

Zdjęcie nr 1: Kropielnica stojąca na dwustrefowej podstawie na rzucie kwadratu. Trzon o beczkowatym kształcie, u dołu ujęty ćwierćwałkiem, pośrodku zdobiony dwoma równoległymi, rytymi liniami. Czara o zarysie koła z rytą linią poniżej wylewu. Powierzchnia kropielnicy jest fakturowana, kolor naturalny.

Kropielnica

Zdjęcie nr 1: Kropielnica na planie koła, do połowy wmontowana w ścianę. Czara z wywiniętym brzegiem, zdobiona puklowaniem.

Kropielnica

Zdjęcie nr 1: Kropielnica ustawiona na prostopadłościennej podstawie; ośmioboczna, cokół zdwojony, trzon prosty opleciony w górnej części wąską opaską. Czara również ośmioboczna, od dołu dekorowana na każdym boku wyciętymi ostrołukowymi arkadkami. Misa wystająca ponad czarę.

Kropielnica

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Kropielnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/kropielnica-10

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności