Ołtarz boczny lewy

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Lubień
Miejscowość
Krzeczów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Pcim
Parafia
Parafia Św. Wojciecha Biskupa i Męczennika
Miejsce przechowywania
północno-wschodnie naroże korpusu nawowego
Identyfikator
DZIELO/12349
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
(być może struktura z XVII wieku)
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, polichromowane, marmoryzowane, złocone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Wyposażenie kościoła, gdy znajdował się jeszcze w Łętowni, liczyło trzy ołtarze. Świątynia najprawdopodobniej została zakupiona do Krzeczowa wraz z ważniejszymi elementami wystroju. Do początków XX wieku część środkowa retabulum ołtarza bocznego mieściła obraz z wizerunkiem św. Wojciecha. Po przeniesieniu malowidła do retabulum ołtarza głównego, w jego miejsce wstawiono obraz św. Józefa namalowany w 1906 roku z ofiar parafian, przez Stankiewicza, malarza z Oświęcimia. Następnie, podczas przebudowy nastawy w latach pięćdziesiątych XX wieku, malowidło zostało zastąpione figurą owego świętego. Datowana na początek XX wieku obecna zasuwa zawiera przedstawienie św. Franciszka z Asyżu w otoczeniu św. Klary, św. Jadwigi Śląskiej, św. Scholastyki, oraz św. Antoniego, św. Jana Kazimierza i św. Benedykta.

Opis

Ołtarz architektoniczny, jednokondygnacyjny, jednoosiowy ze zwieńczeniem. Ołtarz jest prostopadłościenny, z drewnianą mensą. Retabulum osadzone jest na niewysokim, zryzalitowanym cokole. Część środkową nastawy ujmuje para kolumn o korynckich kapitelach, ustawionych na tle zdwojonych pilastrów. Podpory wspierają wyłamujące się ponad nimi belkowanie przerwane w partii architrawu i fryzu. Część środkowa zaaranżowana jest w formie trójbocznej niszy o wykroju zamkniętym łukiem półkolistym, ujętej prostokątną płyciną. Zamknięte trójkątnie zwieńczenie ujęte jest parą pilastrów wspierających gzyms wieńczący. Dodatkowo po bokach znajduje się para niewysokich cokolików oraz przerwany, wklęsły przyczółek. Środkowa płycina antepedium zdobiona jest polichromowanym monogramem maryjnym, ujętym wieńcem kwiatów, płyciny po bokach zdobią wazony z kwiatami. W partii fryzu retabulum oraz na kapitelach pilastrów w zwieńczeniu są motywy rozet. Szczyt zwieńczenia jest w formie ażurowego ornamentu stylizowanej wici roślinnej, po bokach para płomienistych wazonów. W niszy części środkowej retabulum jest figura św. Józefa, w zwieńczeniu obraz w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach z wizerunkiem św. Antoniego Padewskiego. Na cokolikach ujmujących zwieńczenie usytuowana jest para figur siedzących aniołków.

Struktura ołtarza jest marmoryzowana w odcieniach kremu, beżów i zieleni, detal architektoniczny oraz ornamentyka są złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Struktura ołtarzy bocznych swą stylistyką nawiązuje do form ołtarza głównego, datowanego na okres około 1700 roku, co sprawia, iż stanowią one jednolity zespół wyposażenia świątyni. Niektóre detale jednak, jak forma zwieńczenia, nasuwają przypuszczenia, iż struktura ołtarzy w XIX lub na początku XX wieku została częściowo przekształcona w ramach pewnych prac remontowych. W zestawieniu z drugim ołtarzem bocznym, elementem pierwotnym nastawy wydaje się być przerwany przyczółek zwieńczenia, o formach zdecydowanie bardziej wyważonych i zbliżonych do partii ołtarza głównego. Elementem wtórnym struktury jest także dziewiętnastowieczny obraz z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego w zwieńczeniu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry.

Literatura

Cisowski Bartłomiej, Duda Marta, Wawrzak Paulina, Szlak Architektury Drewnianej, Kraków 2005, s. 211-212.

Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, województwo krakowskie, (red.) Szablowski Jerzy, t. 1, Warszawa 1953, s. 270.

Streszczenie

Para ołtarzy bocznych w kościele parafialnym w Krzeczowie pod względem stylowym stanowi pewne nawiązanie do ołtarza głównego.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Kronika parafialna, t. 1, s. nn.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Ołtarz boczny lewy", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-lewy-7

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności