Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Figura powstała do ołtarza św. Marii Magdaleny, wykonanego przed 1783 roku. W 2002 roku ołtarz i figury zostały poddane konserwacji technicznej i estetycznej, prace wykonali Adam Kruk i Juliusz Kasper.

Opis

Pełnoplastyczna rzeźba drewniana przedstawiająca św. Wojciecha, przyścienna, polichromowana, złocona i srebrzona, wydrążona z tyłu. Ustawiona na niskiej prostokątnej podstawie. Święty ukazany całopostaciowo, w pozycji stojącej w kontrapoście, z lewą nogą ugiętą w kolanie i odstawioną w bok, z wyraźnym przegięciem ciała w prawo i skręceniem korpusu w lewo. Prawa ręka zgięta w łokciu i nadgarstku spoczywa na piersi, lewa ręka odwiedziona od ciała, ugięta w łokciu i wyciągnięta do przodu, na wysokości pasa trzyma wysokie wiosło. Głowa mała, osadzona na długiej szyi, uniesiona w górę, zwrócona w prawo. Twarz trójkątna, szczupła, podbródek okolony brodą z pofalowanymi i skręconymi pasmami włosów układającymi się w szpic. Wzniesione wyraźnie brwi podkreślają kierunek spojrzenia, nos duży, spiczasty, usta lekko rozchylone, okolone długimi wąsami. Głowę po bokach okalają krótkie włosy, na głowie infuła, ze wstęgą uniesioną nad ramieniem. Święty ubrany jest w albę, rokietę z szeroką, dekoracyjną koronką i mucet. Na ramiona narzucona kapa z galonem ozdobionym stylizowanym motywem roślinnym. Na piersi spod kapy widoczny paliusz, na szyi humerał, na dłoniach rękawiczki. Spod szaty wystają buty. Szaty świętego ukształtowane ekspresyjnie, o ostro ciętych, skośnych fałdach. Poły płaszcza wywinięte na zewnątrz. Odwinięta poła płaszcza pod lewą ręką mocno uniesiona. Cały strój świętego, z wyjątkiem srebrzonej rokiety, złocony. Twarz i włosy polichromowane.

Zarys problematyki artystycznej

Dominik Ziarnkowski wskazał na podobieństwa między rudawskim dziełem a pracami Wojciecha Rojowskiego, rzeźbiarza czynnego w Małopolsce w latach około 1746-1782. Autor ten zwrócił uwagę na analogie między figurami w Rudawie a dziełami warsztatu Rojowskiego w kościele Bożogrobców w Miechowie. Układ postaci św. Wojciecha w ołtarzu św. Jakuba w kościele w Miechowie jest podobny do postaci św. Wojciecha w ołtarzu w Rudawie. Różnice w wykonaniu są jednak znaczne, choćby w anatomii twarzy, co mogło być wynikiem zastosowania odmiennych technik – stiuku w Miechowie, a drewna w Rudawie. Atrybucja Ziarnkowskiego wydaje się na tym etapie badań jednak mało prawdopodobna. Autorem rzeźby wydaje się być niezidentyfikowany dotychczas rzeźbiarz współpracujący z architektem Francesco Placidim. Jego rękę zdradza sposób rzeźbienia szat, a szczególnie twarzy z charakterystycznie marszczonymi brwiami i układającymi się w "dziubek" ustami. Ten sam rzeźbiarz mógł wykonać figury ołtarzy w kościele Łętowni oraz ołtarzy w Pleszowie (obecnie Kraków, Nowa Huta), przeniesionych z kolegiaty Wszystkich Świętych w Krakowie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

dobry; drobne przetarcia i ubytki w partii srebrzonej.

Literatura

Rudnica Ewa, Inwentarz kościoła parafialnego p.w. Wszystkich Świętych w Rudawie, praca licencjacka napisana w Instytucie Historii Sztuki i Kultury Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie pod kierunkiem dr. Józefa Skrabskiego, Kraków 2011.

Streszczenie

Figura św. Wojciecha w ołtarzu św. Marii Magdaleny powstała w drugiej połowie XVIII wieku (przed 1783 rokiem). Być może jej autorem był snycerz związany z warsztatem Wojciecha Rojowskiego, na co wskazują podobieństwa do figur w kościele Bożogrobców w Miechowie.