Św. Wojciech

Dzieje zabytku

Rzeźba powstała w czasie posługi księdza Stanisława Osuchowskiego, około 1852 roku, z przeznaczeniem do ołtarza św. Kunegundy (Kingi) zwanego również ołtarzem św. Antoniego.

Opis

Figura pełna na niewysokim cokole. Święty Wojciech przedstawiony w całej postaci, stojący frontalnie, w lekkim kontrapoście, z lewą nogą zgiętą w kolanie. Obie ręce zgięte w łokciach, w prawej trzyma ferulę, czyli pastorał zakończony podwójnym krzyżem, lewą przytrzymuje oparte o ziemię wiosło. Wojciech ma pociągła twarz z zapadniętymi policzkami, małe oczy, wąski nos i małe, intensywnie czerwone usta. Długie włosy spływają mu na barki i plecy, gęsta, długa broda układa się w pukle. Jest ubrany w strój biskupi: albę, rokietę zdobioną pasem koronki przy dolnej krawędzi i stułę z aplikowanymi krzyżami greckimi. Na to założoną ma obszerną kapę, która spięta pod szyją okrywa ramiona i spływa do ziemi, na wierzchu paliusz. Szaty drobnymi, równoległymi fałdami opadają wzdłuż ciała ku ziemi. Na głowie ma infułę.
Włosy i zarost brązowe, polichromia w odkrytych partiach karnacji postaci traktowana naturalistycznie, szaty i atrybuty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech urodził się w Czechach, podczas bierzmowania przyjął imię Adalbertus. Był biskupem Pragi, misjonarzem na Węgrzech, w Polsce i w Prusach, gdzie został zamordowany w 997 roku. Jest głównym patronem Polski. Wiosło, które trzyma w dłoni nawiązuje do podróży, którą odbył między Gnieznem a Prusami częściowo drogą wodną. Według przekazów również jeden z pierwszych, śmiertelnych ciosów zadano mu właśnie wiosłem.
Święty został ukazany frontalnie, w konwencjonalny sposób, trzymając atrybuty, które pozwalają go zidentyfikować. Omawiana rzeźba, towarzysząca jej w ołtarzu figura św. Stanisława oraz figury z ołtarza Matki Boskiej Śnieżnej powstały w połowie XIX wieku i charakteryzuje je podobny sposób kształtowania szat, odsłoniętych partii ciała oraz analogiczne typy twarzy. Można przypuszczać, że powstały w tym samym warsztacie. Podobne cechy wykazują figury zdobiące ołtarz główny, które jednak zostały ukazane w kunsztowniej drapowanych strojach.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba przedstawiająca św. Wojciecha powstała najpewniej około 1852 roku z przeznaczeniem do ołtarza św. Kunegundy (Kingi), zwanego również ołtarzem św. Antoniego. Wykazuje podobieństwo do rzeźb zdobiących dwa inne ołtarze w kościele, dlatego można przypuszczać, że wszystkie te figury zostały wykonane w tym samym warsztacie.

Bibliografia