Św. Wojciech
Zdjęcie nr 1: Figura ścięta, na cokole. Święty Wojciech przedstawiony w całej postaci, stojący frontalnie, obie ręce ma zgięte w łokciach, w prawej trzyma ferulę, czyli pastorał zakończony podwójnym krzyżem, w lewej wiosło. Wojciech ma pociągła twarz z dużymi, szarymi oczami, wąskim nosem i ustami o kącikach skierowanych w dół. Ciemne, siwiejące włosy ma zaczesane do tyłu, gęsta, długa broda pasmami opada na pierś. Jest ubrany w strój biskupi: fioletową albę i białą rokietę zdobioną złotym pasem koronki przy dolnej krawędzi. Na to założoną ma obszerną, czerwoną kapę, która spięta pod szyją okrywa ramiona i spływa do ziemi; na głowie ma infułę, rękawiczki i buty brązowe. Polichromia w odkrytych partiach karnacji postaci traktowana naturalistycznie.

Św. Wojciech

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Łopuszna
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Świętej Trójcy
Tagi
rzeźba rzeźba barokowa św. Wojciech
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/03773
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII/XVIII wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 94 cm
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Figura pochodzi z dawnego, barokowego ołtarza głównego, który został zastąpiony gotyckim w 1935 roku. Jeszcze w latach osiemdziesiątych XX wieku stała w przedsionku wraz z pozostałymi rzeźbami z tego ołtarza.

Opis

Figura ścięta, na cokole. Święty Wojciech przedstawiony w całej postaci, stojący frontalnie, obie ręce ma zgięte w łokciach, w prawej trzyma ferulę, czyli pastorał zakończony podwójnym krzyżem, w lewej wiosło. Wojciech ma pociągła twarz z dużymi, szarymi oczami, wąskim nosem i ustami o kącikach skierowanych w dół. Ciemne, siwiejące włosy ma zaczesane do tyłu, gęsta, długa broda pasmami opada na pierś. Jest ubrany w strój biskupi: fioletową albę i białą rokietę zdobioną złotym pasem koronki przy dolnej krawędzi. Na to założoną ma obszerną, czerwoną kapę, która spięta pod szyją okrywa ramiona i spływa do ziemi; na głowie ma infułę, rękawiczki i buty brązowe. Polichromia w odkrytych partiach karnacji postaci traktowana naturalistycznie.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech urodził się w Czechach, podczas bierzmowania przyjął imię Adalbertus. Był biskupem Pragi, misjonarzem na Węgrzech, w Polsce i w Prusach, gdzie został zamordowany w 997 roku. Jest głównym patronem Polski. Wiosło, które trzyma w dłoni nawiązuje do podróży, którą odbył między Gnieznem a Prusami częściowo drogą wodną. Według przekazów również jeden z pierwszych, śmiertelnych ciosów zadano mu właśnie wiosłem.
Święty został ukazany frontalnie, w konwencjonalny sposób, trzymając atrybuty, które pozwalają go zidentyfikować. Rzeźba nosi cechy niskiej jakości pracy warsztatowej. Odpowiada umieszczonej po przeciwnej stronie figurze św. Stanisława, również jednego z najważniejszych świętych patronów Polski.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Figura św. Wojciecha pochodzi z dawnego, barokowego ołtarza głównego, który został zastąpiony gotyckim w 1935 roku. Nosi cechy niskiej jakości pracy warsztatowej i odpowiada umieszczonej po przeciwnej stronie figurze św. Stanisława.

Bibliografia

Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły Niżnego Podhala", Kraków 2004
Apostoł Stanisław, "Szlak Gotycki. Nowy Targ-Kieżmark-Nowy Targ", Nowy Targ 2003
Kornecki Marian, "Gotyckie kościoły drewniane na Podhalu", Kraków 1987
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987

Osoby związane z dziełem

SDM_COVER_PHOTO
Wojciech św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Feretron dwustronny, z podstawą prostopadłościenną, profilowaną, z otworami na drążki. Na podstawie obrazy z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Jana Chrzciciela ujęte drewnianą ramą ze złoconej i srebrzonej wici akantowej spiętej u góry koroną trzymaną przez dwa putta. Matka Boska lewą ręką przytrzymuje Dzieciątko siedzące na jej lewej nodze, w prawej ręce trzyma berło. Ma podłużną twarz o półokrągłych, równych brwiach, ciemnych oczach, wąskim nosie, niewielkich ustach i zaznaczonych policzkach. Jest ubrana w czerwoną suknię i ziemnoszary płaszcz. Na głowie ma zamkniętą, kameryzowaną koronę przytrzymywaną przez dwa anioły w długich, czewrono-czarnych sukniach, trzymające kwiaty lilii. Dzieciątko ukazane frontalnie, prawą rączkę unosi w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę. Owalną twarz o ostrych rysach okalają pukle jasnobrązowych włosów. Dzieciątko jest ubrane w cienką, białą sukienkę związaną pod szyją czerwoną wstążeczką. Tło obrazu jednolite, ciemnobrązowe. Z drugiej strony feretronu św. Jan Chrzciciel, ukazany w całej postaci, w wykroku na prawą nogę i głową przechyloną na lewe ramię. Prawą ręką trzyma długie drzewce zakończone krzyżem z przewiązaną banderolą z napisem „ECCE AGNUS DEI”, lewą unosi przed krzyżem. Ma szczupłą, owalną twarz z wąskim nosem i dużymi, ciemnymi oczami. Nosi wąsy i krótką brodę, a długie włosy spływają mu na plecy. Święty ma czerwony płaszcz przerzucony przez prawe przedramię, otaczający biodra i nogi. U jego stóp, po lewej stronie kompozycji leży baranek. Święty Jan został ukazany na tle pejzażu z drzewami i zabudowaniami.
feretron
Feretron z Matką Boską i Dzieciątkiem oraz św. Janem Chrzcicielem
SDM_COVER_PHOTO
feretron
Feretron z Matką Boską i Marią Magdaleną
SDM_COVER_PHOTO
feretron
Feretron z Matką Boską i Ukrzyżowaniem
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta o falistym, wklęsło-wypukłym zamknięciu, ujęty profilowaną, złoconą ramą. Przedstawienie wielopostaciowe, na tle chmur, podzielone na strefy. W dolnej części wśród obłoków czterej ojcowie Kościoła i czterej ewangeliści z atrybutami, wyżej apostołowie, król Dawid i św. Barbara, w trzeciej strefie z lewej św. Józef, Matka Boska i św. Jan, pod krzyżem, pośrodku Adam i Ewa, z prawej Mojżesz z dekalogiem i postacie starotestamentowe. Najwyżej Bóg Ojciec, Chrystus z kulą świata i gołębica Ducha Świętego. Między wymienionymi najważniejszymi postacie mniej znaczących świetych, m.in. św. Floriana, św. Katarzyny ALeksandryjskiej, św. Jana Chrzciciela, św. Joachima, św. Anny. Kolorystyka intensywna, silne kontrasty, płaska plama barwna.
obraz
Adoracja Trójcy Świętej przez wszystkich świętych
Zdjęcie nr 1: Obraz z dwóch połączonych desek, w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, w profilowanej, złoconej ramie, dekorowanej perełkowaniem; na tablicy w formie stojącego prostokąta, z ostrokrzewem w przyłuczach. W centrum obrazu całopostaciowe przedstawienie Chrystusa, zwróconego w trzech czwartych w prawo, w kontrapoście, obiema rękami trzyma za nogi owcę niesioną na ramionach. Twarz pociągła, rysy o wyraźnym grubym konturze, podkreślone światłocieniem, zaróżowione policzki; okolona krótką brodą; wokół głowy nimb. Włosy półdługie, falowane, ściśle przylegające do głowy, z przedziałkiem na środku. Chrystus ubrany w niebieską tunikę z długimi rękawami, drapowaną w równoległe fałdy oraz jasnoczerwony płaszcz, przewieszony przez prawe ramie, otaczający postać i podtrzymywany prawa ręką, stopy bose. Fałdy szat wydobyte ciemnym konturem. Chrystus na tle krajobrazu, z horyzontem w jednej piątej wysokości kompozycji. Postać ujęta dwoma niewielkimi drzewami o pierzastych koronach. Powyżej niebo o białoszarych, kłębiastych obłokach. Kolorystyka z dominantą tonów zimnych, szaroniebieskich. Silny światłocień.
obraz
Chrystus Dobry Pasterz
Zdjęcie nr 1: Feretron na profilowanej, prostopadłościennej podstawie z przedstawieniem Maki Boskiej Niepokalanej. Rzeźba pełna została ustawiona na cokole imitującym połowę globu. Maria została ukazana całopostaciowo, frontalnie, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarz ma owalną, o pełnych policzkach i szeroko otwartych, ciemnych oczach; długie, ciemne włosy, opadają jej na plecy. Maria jest ubrana w złotą suknię, o wąskich rękawach i narzucony na ramiona niebieski płaszcz ze srebrną lamówką; na głowie ma koronę, wokół głowy nimb złożony z sześciu gwiazd przytrzymywanych drucikiem. Figura została ujęta rzeźbionymi wolutami dekorowanymi liśćmi, podtrzymującymi baldachim z lambrekinem zwieńczony monogramem „MARYA” w otoczeniu glorii. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała; podstawa zielono-czerwona, woluty czerwone, baldachim szary, profile i ornamenty złocone i srebrzone.
feretron
Feretron z figurą Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Św. Wojciech", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-wojciech-25

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności