Feretron z figurą Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Nowy Targ
Miejscowość
Łopuszna
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Świętej Trójcy
Tagi
feretron Matka Boska Niepokalanie Poczęta sztuka XIX wieku
Miejsce przechowywania
salka parafialna
Identyfikator
DZIELO/03752
Kategoria
feretron
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
drewno
Wymiary podstawowe
wysokość – całość: 150 cm; figura: 76 cm
Inne wymiary – podstawa: 82 x 53 cm
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Feretron na profilowanej, prostopadłościennej podstawie z przedstawieniem Maki Boskiej Niepokalanej. Rzeźba pełna została ustawiona na cokole imitującym połowę globu. Maria została ukazana całopostaciowo, frontalnie, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarz ma owalną, o pełnych policzkach i szeroko otwartych, ciemnych oczach; długie, ciemne włosy, opadają jej na plecy. Maria jest ubrana w złotą suknię, o wąskich rękawach i narzucony na ramiona niebieski płaszcz ze srebrną lamówką; na głowie ma koronę, wokół głowy nimb złożony z sześciu gwiazd przytrzymywanych drucikiem. Figura została ujęta rzeźbionymi wolutami dekorowanymi liśćmi, podtrzymującymi baldachim z lambrekinem zwieńczony monogramem „MARYA” w otoczeniu glorii. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała; podstawa zielono-czerwona, woluty czerwone, baldachim szary, profile i ornamenty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Feretron (łac. feretrum) służył w starożytności do obnoszenia posągów bóstw podczas procesji triumfalnych. Podobną funkcję pełni obecnie w kościele katolickim podczas uroczystych procesji. Jest to przenośny, obustronny obraz lub rzeźba na podstawie, w którą wsuwa się drążki, rodzaj przenośnego ołtarzyka.
Będące głównym przedstawieniem feretronu Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny jest tematem pojawiającym się w polskiej sztuce sakralnej często w XVII i XVIII wieku. Odwołuje się do fragmentów Starego Testamentu, dwunastego rozdziału Apokalipsy oraz sceny spotkania św. Anny i św. Joachima przy Złotej Bramie. Ikonografia rozwijała się od przedstawień Niewiasty Apokaliptycznej do widocznej na feretronie Immaculaty idealnej. Rozpowszechnienie przedstawienia wiązało się z rosnącym kultem Marii. Początkowo wyobrażano ją z półksiężycem, koroną z 12 gwiazd, słońcem i smokiem zastąpionym później przez węża symbolizującego grzech oraz szatana.
Forma feretronu wykazuje cechy sztuki ludowej – temat uległ znacznemu uproszczeniu, poza Marii jest sztywna, kolorystyka kontrastowa.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Bibliografia

Biernacka Małgorzata, Dziubecki Tomasz, Graczyk Hanna, Pasierb Janusz Stanisław, "Maryja Matka Chrystusa", Warszawa 1987
"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Feretron z figurą Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/feretron-z-figura-matki-boskiej-niepokalanie-poczetej-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności