Feretron z figurą Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Feretron na profilowanej, prostopadłościennej podstawie z przedstawieniem Maki Boskiej Niepokalanej. Rzeźba pełna została ustawiona na cokole imitującym połowę globu. Maria została ukazana całopostaciowo, frontalnie, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarz ma owalną, o pełnych policzkach i szeroko otwartych, ciemnych oczach; długie, ciemne włosy, opadają jej na plecy. Maria jest ubrana w złotą suknię, o wąskich rękawach i narzucony na ramiona niebieski płaszcz ze srebrną lamówką; na głowie ma koronę, wokół głowy nimb złożony z sześciu gwiazd przytrzymywanych drucikiem. Figura została ujęta rzeźbionymi wolutami dekorowanymi liśćmi, podtrzymującymi baldachim z lambrekinem zwieńczony monogramem „MARYA” w otoczeniu glorii. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała; podstawa zielono-czerwona, woluty czerwone, baldachim szary, profile i ornamenty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Feretron (łac. feretrum) służył w starożytności do obnoszenia posągów bóstw podczas procesji triumfalnych. Podobną funkcję pełni obecnie w kościele katolickim podczas uroczystych procesji. Jest to przenośny, obustronny obraz lub rzeźba na podstawie, w którą wsuwa się drążki, rodzaj przenośnego ołtarzyka.
Będące głównym przedstawieniem feretronu Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny jest tematem pojawiającym się w polskiej sztuce sakralnej często w XVII i XVIII wieku. Odwołuje się do fragmentów Starego Testamentu, dwunastego rozdziału Apokalipsy oraz sceny spotkania św. Anny i św. Joachima przy Złotej Bramie. Ikonografia rozwijała się od przedstawień Niewiasty Apokaliptycznej do widocznej na feretronie Immaculaty idealnej. Rozpowszechnienie przedstawienia wiązało się z rosnącym kultem Marii. Początkowo wyobrażano ją z półksiężycem, koroną z 12 gwiazd, słońcem i smokiem zastąpionym później przez węża symbolizującego grzech oraz szatana.
Forma feretronu wykazuje cechy sztuki ludowej – temat uległ znacznemu uproszczeniu, poza Marii jest sztywna, kolorystyka kontrastowa.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Bibliografia