Św. Władysław

Dzieje zabytku

Figura św. Władysława powstała zapewne w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Według notatek proboszcza Józefa Świstka (1926-1928) nastawa z rzeźbami została sprowadzona do nowo wybudowanego kościoła w Piekielniku przez poprzedniego proboszcza Józefa Szmolko w latach 1882-1884. Nie ma pewności co do informacji pochodzącej z powyższego zapisu, jakoby ołtarz miał być przywieziony z Lipnicy Wielkiej.

Opis

Święty ukazany frontalnie, z głową lekko przechyloną w prawo, w kontrapoście. Obie ręce ma ugięte, wyciągnięte przed siebie, w lewej dłoni trzyma jabłko królewskie, w prawej zamkniętą koronę. Twarz ma pociągłą, o wąskich oczach, prostym nosie i małych, otwartych ustach, okoloną gęstą brodą i ciemnymi, krótkimi włosami. Nad głową ma nimb. Ubrany jest w srebrzoną zbroję, ze złoconymi detalami oraz złocony płaszcz z czerwoną podszewką, zapięty na piersi ozdobną klamrą. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Figury dwóch królów węgierskich, św. Władysława i św. Stefana, różnią się pod względem formalnym od rzeźb ze zwieńczenia ołtarza. Charakteryzuje je typ twarzy o wąskich, wyłupiastych oczach, małym nosie i otwartych ustach oraz regularnie falowanych włosach. Rzeźby, mimo nieco sztywnego układu ciała, niepozbawione są ekspresji wyrażonej w sposobie modelowania rozwianych płaszczy. Cechuje je również przywiązanie do szczegółu widoczne w precyzyjnie rzeźbionych zbrojach.
Święty Władysław był synem Beli I i córki Mieszka II. Objął tron węgierski w 1077 roku. W ikonografii przedstawiany był zawsze w stroju monarchy z przynależnymi mu insygniami, takimi jak berło czy jabłko królewskie. Bardzo często występuje w towarzystwie św. Stefana. Przedstawienia obu tych świętych, szczególnie czczonych na Węgrzech, można spotkać niemal w każdym kościele na terenach polskiego Spisza i Orawy z racji wcześniejszej przynależności terytorialnej tych ziem do Węgier.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia i ubytki warstwy srebrzeń i złoceń.

Streszczenie

Figura św. Władysława powstała zapewne w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Według notatek proboszcza Józefa Świstka (1926-1928) nastawa z rzeźbami została sprowadzona do nowo wybudowanego kościoła w Piekielniku przez poprzedniego proboszcza Józefa Szmolko w latach 1882-1884 z Lipnicy Wielkiej. Święty Władysław jako król węgierski przedstawiany był zawsze w stroju monarchy z przynależnymi mu insygniami, takimi jak berło czy jabłko królewskie.

Bibliografia