Św. Stanisław

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Lubień
Miejscowość
Krzeczów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Pcim
Parafia
Parafia Św. Wojciecha Biskupa i Męczennika
Miejsce przechowywania
lewa bramka ołtarza głównego
Identyfikator
DZIELO/12347
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
około 1700 roku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, pozłacane, posrebrzane, polichromowane
Wymiary podstawowe
wysokość – 112 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Jako integralny element struktury ołtarza głównego w kościele w Krzeczowie figura św. Stanisława powstała zapewne około 1700 roku i wraz z zakupionym z kościołem wyposażeniem została przewieziona do Krzeczowa około 1760 roku.

Opis

Figura przedstawiająca św. Stanisława polichromowana, niemal pełnoplastyczna, wydrążona z tyłu. Święty ukazany w pozycji stojącej, w hieratycznej pozie. Głowa przechylona lekko w lewą stronę, ręce wysunięte, skierowane w lewą stronę, w lewej dłoni święty trzyma pastorał. Twarz szeroka, schematycznie opracowana, z puklami ciemnobrązowych włosów po bokach. Święty jest ubrany w szaty biskupie: czerwoną sutannę, srebrną komżę oraz złotą kapę z zielonym podszyciem spiętą na piersi broszą, na głowie infuła.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Stanisław urodził się około 1030 roku w Szczepanowie w okolicach Bochni. Najprawdopodobniej ukończył krakowską szkołę katedralną kształcącą przyszłych duchownych. Kolejne etapy edukacji zdobywał, podróżując po Europie. Po powrocie objął prowadzenie książęcej kancelarii na Wawelu. W 1072 roku został mianowany biskupem Krakowa przez króla Bolesława Śmiałego. W trakcie swej posługi, w rozległej terytorialnie diecezji, biskup Stanisław założył szereg parafii i fundacji kościelnych. Dzięki jego działaniom duszpasterskim biskupstwo krakowskie zapoczątkowało wówczas odnowę i umocnienie Kościoła na terenach Polski. Punktem zwrotnym w życiorysie św. Stanisława był poważny konflikt, w jaki wdał się z królem. Jego przyczyny nie zostały w pełni wyjaśnione, przypuszcza się jednak, iż powodem sporu była ostra i stanowcza krytyka władcy, zwłaszcza krzywdzącego traktowania poddanych. Obłożony klątwą król Bolesław Śmiały miał zlecić swym rycerzom morderstwo biskupa. 11 kwietnia 1079, najprawdopodobniej na krakowskiej Skałce, biskup Stanisław zginął z rąk samego władcy. Za popełnione morderstwo Bolesław Śmiały został odsunięty od władzy, po czym uszedł z kraju, chroniąc się na Węgrzech, gdzie zmarł dwa lata później. Mimo tego, iż w świetle niektórych badań historycznych biskup Stanisław nazywany jest zdrajcą, od wieków jego kult nie gaśnie. W XII wieku jego szczątki zostały złożone w katedrze wawelskiej, natomiast 17 września 1253 został on kanonizowany przez papieża Innocentego IV. Poćwiartowane podczas zamachu, a następnie cudownie scalone ciało św. Stanisława przez wieki, zwłaszcza w politycznie trudnych chwilach było dla Polaków symbolem ponownego zjednoczenia.
Wraz ze św. Wojciechem biskupem św. Stanisław został uznany za jednego z głównych patronów Polski. Przedstawiany jest w stroju biskupim z pastorałem w dłoni.
Frontalny układ sylwetki, stosunkowo sumarycznie opracowany detal fizjonomii oraz zrytmizowane układy rurkowych fałdowań szat, duże dłonie i statyczność kompozycji pozwalają włączyć rzeźbę św. Stanisława w ołtarzu głównym w kościele w Krzeczowie w krąg prowincjonalnej plastyki małopolskiej około 1700 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, figura przemalowana w partii karnacji.

Streszczenie

Jedną z rzeźb ujmujących ołtarz główny w kościele w Krzeczowie jest figura św. Stanisława, który wraz ze św. Wojciechem, uważany jest za głównego patrona Polski.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Stanisław", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-stanislaw-41

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności