Św. Stanisław

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Wieliczka
Miejscowość
Wieliczka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Św. Sebastiana
Tagi
rzeźba XIX wieku
Miejsce przechowywania
chór muzyczny
Identyfikator
DZIELO/09083
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 45 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba powstała w XVII wieku. W 1907 roku została wtórnie ustawiona na balustradzie chóru muzycznego. Być może razem z figurą św. Wojciecha, która stanowi dla niej parę, pochodzą z nieistniejącego już ołtarza.

Opis

Figura nieopracowana rzeźbiarsko z tyłu, ustawiona jest na niewielkiej, nieregularnej podstawie. Święty ukazany jest w całej postaci, frontalnie, z głową skierowaną w prawo. Prawą rękę unosi delikatnie w geście błogosławieństwa, w lewej wyciągniętej do przodu trzyma laskę zakończoną krzyżem. Jego twarz jest trójkątna, o półprzymkniętych oczach, niewielkim nosie i wąskich ustach. Ubrany jest w albę, ornat z płaskorzeźbioną krzyżową pretekstą, kapę zapiętą na piersi, na głowie ma infułę. Przy jego prawej nodze znajduje się półpostać Piotrowina, zwróconego ku świętemu, z rękoma złożonymi w geście modlitwy, nakrytego płaszczem. Polichromia w odsłoniętych partiach karnacji obecnie poszarzała, strój złocony.







Zarys problematyki artystycznej

Figura świętego kształtowana jest dosyć zachowawczo, pozbawiona znamion ekspresji w zakresie układu ciała czy modelowania tkanin. Partie anatomiczne obu postaci kształtowane są w nieco uproszczony sposób.
Święty Stanisław ze Szczepanowa był biskupem krakowskim, dlatego ukazany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Ikonografia przedstawiająca go z niewielką postacią Piotrowina ilustruje legendę o nabyciu przez świętego wsi Piotrawin. W związku z tym wydarzeniem wywiązał się spór pomiędzy Stanisławem a spadkobiercami zmarłego właściciela wsi, który został rozstrzygnięty przed sądem królewskim na korzyść Stanisława. Według legendy św. Stanisław wskrzesił wspomnianego właściciela wsi, aby ten stanął przed sądem, świadcząc za racją świętego, dzięki czemu wygrał spór.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Odspojenia, przetarcia i ubytki warstwy malarskiej i warstwy złoceń. Dosztukowane dłonie.

Streszczenie

Rzeźba powstała w XVII wieku. W 1907 roku została wtórnie ustawiona na balustradzie chóru muzycznego. Być może razem z figurą św. Wojciecha, która stanowi dla niej parę, pochodzą z nieistniejącego już ołtarza. Ikonografia przedstawiająca św. Stanisława z niewielką postacią Piotrowina ilustruje legendę, według której Stanisław wskrzesił tego ostatniego, aby zeznawał w sądzie na korzyść biskupa.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Zaleski Wincenty, "Święci na każdy dzień", Warszawa 1989
Spiechowicz-Jędrys Agnieszka, "Wieliczka. Kościół pw. św. Sebastiana", Kraków 2011

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Stanisław", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-stanislaw-12

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności