Św. Piotr

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Orawka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Jana Chrzciciela
Tagi
klucze księga rzeźba XVIII wieku św. Piotr
Miejsce przechowywania
po lewej stronie ołtarza bocznego Matki Boskiej Niepokalanej
Identyfikator
DZIELO/04961
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
około 1693-1705
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 116 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Piotra powstała wraz z całym wystrojem rzeźbiarskim ołtarza w latach około 1693-1705, w czasie gdy proboszczem parafii był ksiądz Barny. W 1997 roku przeprowadzono konserwację ołtarza.

Opis

Rzeźba drążona, przedstawiająca św. Piotra. Święty ustawiony frontalnie w kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, w lewej dłoni wyciągniętej przed siebie trzyma klucze, a w prawej zamkniętą księgę. Twarz pociągła o wyrazistych rysach, długim i prostym nosie, okolona krótką brodą, czoło wysokie z zakolami, oczy duże, nos wydatny, usta lekko rozchylone. Święty ubrany jest w długą, zieloną suknię, przewiązaną w pasie złotą szarfą oraz złoty płaszcz z czerwoną podszewką owinięty wokół prawego ramienia. Polichromia ciała naturalistyczna, płaszcz i atrybuty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba św. Piotra przedstawia cechy formalne rzeźby, delikatnie poruszonej o ekspresyjnie podkreślonej sylwetce przy pomocy draperii szat. Święty Piotr został ukazany w tradycyjnym ujęciu z atrybutami: dwoma kluczami symbolizującymi władzę namiestnika Chrystusa oraz księgą nawiązującą do jego udziału w misji apostolskiej. Jednak wizerunek św. Piotra charakteryzują nie tylko jego atrybuty, ale również fizyczny wygląd, który jest powszechnie rozpoznawalny. W sztuce Orientu święty ma kręcone włosy, natomiast w sztuce Zachodu, wręcz przeciwnie, jest łysy lub ma tylko kępkę włosów na głowie. Jego broda jest zawsze krótka. Liczba atrybutów przypisywanych św. Piotrowi w ikonografii chrześcijańskiej jest nieliczna. Niektóre charakteryzują go jako apostoła, inne jako papieża. Najwcześniejszym i najbardziej rozpowszechnionym atrybutem są klucze, które po raz pierwszy w ikonografii świętego pojawiły się w połowie V wieku, a następnie stały się wręcz jego znakiem rozpoznawczym. Zwykle świętego przedstawiano z dwoma kluczami złotym i srebrnym (sporadycznie tylko z jednym). Klucze symbolizują jego władzę w sprawach życia wiecznego i doczesnego, moc rozwiązywania i wiązania wszystkiego, zgodnie ze słowami, jakie wypowiedział Jezus do św. Piotra: „I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16, 19).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba św. Piotra została wykonana w latach około 1693-1705. Święty Piotr został ukazany w tradycyjnym ujęciu ikonograficznym z atrybutami: dwoma kluczami symbolizującymi władzę namiestnika Chrystusa oraz księgą nawiązującą do jego udziału w misji apostolskiej.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Trajdos Tadeusz, Pieńkowska Hanna, "Kościół w Orawce", Kraków 1999
Monita Rafał, Skorupa Andrzej, "Orawka. Kościół św. Jana Chrzciciela", Kraków 2015
Skorupa Andrzej, "Kościoły polskiej Orawy", Kraków 1997
Rèau Louis, "Iconographie de l’art chrètien", Paryż 1959
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Piotr", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-piotr-14

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności